Soạn bài Thánh Gióng - Cánh diều

Soạn bài Thánh Gióng (ngắn nhất)

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 1 Soạn bài Thánh Gióng (ngắn nhất)

1. Chuẩn bị

Câu hỏi (trang 15 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Xem lại khái niệm truyện truyền thuyết ở phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Đọc trước truyện Thánh Gióng.

Khi đọc truyện truyền thuyết, các em cần chú ý:

- Truyện xảy ra thời nào? Kể về chuyện gì? Nhân vật nào nổi bật?

- Truyện liên quan đến sự thật lịch sử nào? Đâu là chi tiết tưởng tưởng tượng hoang đường kì ảo?

- Truyện muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?

Trả lời:

- Truyện Thánh Gióng xảy ra vào đời Hùng Vương thứ sáu.

- Truyện kể về xuất thân kì lạ của cậu bé Gióng, 3 tuổi vẫn không biết đi, biết nói, cười chỉ đặt đâu nằm đó. Nhưng khi đất nước có giặc ngoại xâm cậu bé lại cất tiếng nói đòi đi đánh giặc.

- Nhân vật nổi bật trong truyện là: Thánh Gióng.

- Các sự thật lịch sử có liên quan đến truyền thuyết Thánh Gióng là.

+ Những cuộc chiến trang xâm lược của giặc ngoại xâm từ phương Bắc.

+ Dân tộc Việt Nam đã bắt đầu biết chế tạo các loại công cụ, vũ khí bằng sắt, đồng.

- Những chi tiết có yếu tố kì ảo trong truyện là: Bà mẹ chỉ ướm vào vết chân lạ mà thụ thai $\to$ Mang thai đến mười hai tháng; ba tuổi mà cậu bé chẳng biết đi đứng, nói cười $\to$ Khi sứ giả đến tìm người tài giỏi giúp nhà vua đánh giặc, Gióng bỗng cất tiếng nói xin đi đánh giặc $\to$ Gióng lớn nhanh như thổi, ăn cơm mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ $\to$ Giặc đến, Gióng vươn vai biến thành một tráng sĩ cao lớn $\to$ Ngựa sắt mà hí được, lại phun lửa $\to$ Khi dẹp xong giặc, Gióng và ngựa sắt từ từ bay lên trời $\to$ Ngựa phun lửa thiêu cháy một làng, chân ngựa chạy biến thành ao hồ, tre ngả màu vàng óng... $\to$Truyện Thánh Gióng muốn ca ngợi công cuộc chống ngoại xâm, truyền thống huy động sức mạnh của cả cộng đồng, dùng tất cả các phương tiện để đánh giặc.

- Truyện Thánh Gióng đã ca ngợi tinh thần đoàn kết của toàn dân tộc, ca ngợi ý chí chiến đấu giành lại bình yên cho tố quốc. Đây là những bài học vô cùng quý giá với các bạn học sinh nhỏ tuổi như chúng em, giúp chúng em biết trân trọng, yêu thương mảnh đất quê hương mình. Biết đoàn kết, tương thân tương ái mỗi khi đất nước gặp khó khăn.

2. Đọc hiểu

Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Chú ý những chi tiết khác thường ở phần 1?

Trả lời:

Chi tiết khác thường là:

- Người vợ ra đồng thấy vết chân to ướm thử chân mình về nhà thụ thai.

- Bà thụ thai và mang thai tận 12 tháng (người thường chỉ mang thao 9 tháng 10 ngày)

- Đứa trẻ lên ba vẫn không biết nói, cười, cha mẹ đặt đâu nằm đó.

Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Câu nói đầu tiên của chú bé là gì?

Trả lời:

Câu nói đâu tiên: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”.

Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Những ai đã góp phần nuôi chú bé?

Trả lời:

- Cha mẹ cậu bé và bà con làng xóm góp gạo nuôi chú bé.

Câu 4 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Những chi tiết làm nổi bật phẩm chất nhân vật?

Trả lời:

- Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông về tân với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tắm áo giáp! sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này.”

$\to$Tính cách dứt khoát, mạnh mẽ, thể hiện phẩm chất của người anh hùng

- Chi tiết roi sắt gãy Thánh Gióng nhổ tre bên đường thay roi đánh giặc.

$\to$Thể hiện sự thông minh nhạy bén, biết ứng phó nhanh chóng với hoàn cảnh.

- Đánh giặc xong cưỡi ngựa về trời.

$\to$Phẩm chất cao quý của một người anh hùng không màng công danh, không cần được ca ngợi, nhớ ơn.

Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Chi tiết kết thúc truyện ở phần 4 có gì đáng chú ý?

Trả lời:

- Qua chi tiết kết thúc Thánh Gióng bay về trời để thể hiện phẩm chất trong sạch, đẹp đẽ, cao thượng của người anh hùng Thánh Gióng

- Thể hiện niềm tin, ước mơ của nhân dân về người anh hùng.

3. Câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Sự việc chính:

(1) Sự ra đời của Gióng;

(2) Gióng bỗng nhiên biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc;

(3) Gióng lớn nhanh như thổi, ăn bao nhiêu cũng không đủ no, quần áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ.

(4) Gióng vươn vai thành tráng sĩ ra trận

(5) Thánh Gióng đánh tan giặc;

(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt bỏ lại, bay về trời;

(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.

(8) Những dấu tích còn lại của chuyện Thánh Gióng.

Câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất:

+ Yêu nước, sẵn sàng hi sinh, chiến đấu vì dân tộc

+ Có sức mạnh phi phàm và sử dụng sức mạnh một cách chính nghĩa.

+ Thông minh, tài trí, nhạy bén.

+ Trong sạch, không màng vật chất, danh lợi.

$\to$Tên truyện Thánh Gióng đã thể hiện thái độ trân trọng, biết ơn, tự hào về người anh hùng dân tộc.

Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Truyền thuyết Thánh Gióng liên quan đến lịch sử:

- Câu chuyện diễn ra ở đời Hùng Vương Thứ sáu, ở làng Gióng.

- Đã có những cuộc chiến tranh ác liệt diễn ra giữa dân tộc ta và giặc ngoại xâm.

- Người Việt thời bấy giờ đã chế tác ra vũ khí bằng sắt, thép.

- Người Việt cổ đã từng đoàn kết đứng lên chông giặc ngoại xâm.

Câu 4 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Câu 5 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Theo em truyện đã phản ánh được hiện thực và ước mơ của nhân dân ta là:

- Hiện thực là giặc ngoại xâm vẫn lăm le xâm chiến bờ cõi đất nước ta.

- Qua đó thể hiện mơ ước của nhân dân về người anh hùng có khả năng chiến đấu chống giặc ngoại xâm và ước mơ có những vũ khí tối tân hiện đại để chiến đấu với kẻ thù.

Câu 6 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Lí do đặt tên:

- Hội thi dành cho lứa tuổi thiếu niên, lứa tuổi Thánh Gióng trong thời đại mới.

- Hình ảnh Thánh Gióng là hình ảnh của sức mạnh, của tinh thần chiến thắng rất phù hợp với ý nghĩa của một hội thi thể thao.

- Mục đích của hội thi là khoẻ để học tập, lao động, góp phần bảo vệ và xây dựng Tổ quốc sau này.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 ngắn nhất sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 14 - 15

Thạch Sanh

Thực hành tiếng Việt trang 24 - 25

Thực hành đọc hiểu - Sự tích Hồ Gươm

Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích

Kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích

Tự đánh giá - Em bé thông minh