Soạn bài Lượm - Cánh diều

Soạn bài Lượm (ngắn nhất)

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 2 Soạn bài Lượm

A. Soạn bài Lượm ngắn gọn:

1. Chuẩn bị

Câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Đọc trước bài thơ Lượm, tìm hiểu thêm về tác giả Tố Hữu và hoàn cảnh ra đời của bài thơ này.

Trả lời:

Câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Tìm hiểu một số nhân vật thiếu niên dũng cảm đã được nói tới trong các câu chuyện lịch sử và văn học.

Trả lời:

- Võ Thị Sáu (1933-1952) sinh ra trong gia đình nghèo ở tỉnh Bà Rịa. 

+ Trải qua nhiều thử thách, năm 14 tuổi, chị được kết nạp vào Đội Công an xung phong quận Đất Đỏ. Trong quá trình hoạt động, chị Sáu luồn sâu vào vùng địch tạm chiếm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ liên lạc, nắm tình hình, cung cấp và báo cáo kịp thời cho tổ chức nhiều tin tức quan trọng. 

+ Tháng 2/1950, Võ Thị Sáu dùng lựu đạn tấn cônghai tên ác ôn thất bại và bị bắt. Chị bị đày ra Côn Đảo chờ ngày xử tử. Tại đây, chị Sáu được Chi bộ nhà tù Côn Đảo kết nạp chính thức vào Đảng Lao động Việt Nam. Ngày 23/1/1952, trên pháp trường, Võ Thị Sáu vẫn giữ vững khí thế hiên ngang, nhìn thẳng vào họng súng kẻ thù, hô to: “Đả đảo thực dân Pháp, Việt Nam muôn năm, Hồ Chí Minh muôn năm!”.

- Vừ A Dính (1934-1949) sinh ra trong gia đình người Mông ở tỉnh Lai Châu. 

+ Anh giác ngộ cách mạng từ rất sớm, trở thành đội viên liên lạc của đội vũ trang huyện Tuần Giáo khi mới 13 tuổi.

+ Trong một lần làm nhiệm vụ, Vừ A Dính bị giặc bắt. Đòn roi tra tấn dã man không thể khiến chiến sĩ nhỏ tuổi khuất phục. Ngày 15/6/1949, quân Pháp bắn chết Vừ A Dính.

2. Đọc hiểu

Câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 33 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Chú ý cách ngắt nhịp và biện pháp tu từ trong khổ thơ thứ nhất.

Trả lời:

- Cách ngắt nhịp đặc biệt

Ngày Huế // đổ máu

Chú Hà Nội về

Tình cờ chú, cháu

Gặp nhau // Hàng Bè

- Biện pháp tu từ hoán dụ: "Ngày Huế đổ máu"$\to$ Nhấn mạnh sự hi sinh của rất nhiều người dân ở Huế.

Câu 2 (trang 33 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Tìm và chỉ ra tác dụng của các từ láy trong các dòng thơ 5-8.

Trả lời:

- Các từ láy: loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh.

$\to$ Tác dụng: Gợi ra hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên, năng động, nhanh nhẹn

Câu 3 (trang 33 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Chỉ ra tác dụng của các biện pháp tu từ trong các dòng thơ 10-12

Trả lời:

- So sánh "mồm huýt sáo vang - như con chim chích nhảy trên đường vàng"

$\to$Tác dụng: tái hiện lại cách thật cụ thể và sinh động hình ảnh một chú bé liên lạc: nhanh nhẹn , yêu đời, nhiệt tình tham gia phục vụ kháng chiến.

Câu 4 (trang 33 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Ngoại hình và tính cách của chú bé liên lạc được thể hiện qua các bức tranh minh họa này thế nào?

Trả lời:

Ngoại hình:	+ Lượm là một cậu bé thanh mảnh, nhỏ nhắn. + Cậu có đôi chân thật nhanh nhẹn. + Lượm luôn đội chiếc mũ ca lô trên đầu, lệch về một phía trông thật ngộ nghĩnh và đáng yêu. + Chú liên lạc này luôn đeo một cái xắc xinh xinh trên vai trông rất ra dáng “cán bộ”. Đó cũng là một cậu bé rất yêu đời.
$\to$Lượm rất lạc quan trong khi làm nhiệm vụ.
Tính cách, phẩm chất:	+ Vui vẻ, yêu đời, lúc nào cũng hát ca khi làm nhiệm vụ. + Dũng cảm, không sợ nguy hiểm vượt qua bom đạn để đưa những bức thư khẩn cực kỳ quan trọng cho các đơn vị khác. + Nguyện hi sinh vì đất nước.
$\to$Lượm mang phẩm chất của người anh hùng

 Câu 5 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Khổ thơ (dòng 25-26) có gì đặc biệt so với các khổ khác?

Trả lời:

- Hai câu thơ được tách riêng chỉ gồm 2 dòng 4 chữ, rất khác so với các câu thơ khác.

$\to$Kết cấu đặc biệt thể hiện sự nghẹn ngào, tiêc thước tới Lượm.

Câu 6 (trang 34 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Cách ngắt nhịp trong khổ thơ (dòng 39-42) có gì đặc biệt?

Trả lời:

- Cách ngắt nhịp trong khổ thơ:

Bỗng // lòe chớp đỏ

Thôi rồi, // Lượm ơi!

Chú // đồng chí nhỏ

Một // dòng máu tươi!

- Tác dụng: thể hiện tậm trạng nghẹn ngào, đau đớn, đau xót trước sự hi sinh của Lượm.

Câu 7 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Câu hỏi ở dòng 47 có ý nghĩa gì?

Trả lời:

- Câu thơ: “Lượm ơi, còn không?” bộc lộ cảm xúc hụt hẫng, không muốn tin vào sự thật rằng em đã ra đi mãi mãi của tác giả.

Câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả lời:

Trong không khí tang thương và chết chóc của những ngày đổ máu ở Huế, người chú tình cờ gặp cháu. Qua hình ảnh, cử chỉ, lời nói của Lượm ta hình dung ra một chú bé liên lạc nhỏ tuổi, dễ thương lạc quan trong những ngày đầu kháng chiến chống Pháp. Sau đó, người chú nghe tin Lượm đã hi sinh. Chú bé đã bình tĩnh là công việc thường ngày là chuyển những bức thư quan trọng trên chiến tường ác liệt. Chú bé bị bắn trên cánh đồng lúa thơm mùi sữa mà bàn tay cháu vẫn nắm chặt những bông lúa.

Câu 2 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả  lời:

Trang phục	Đội mũ ca lô lệch về một bên, đeo cái xắc xinh xinh
Hình dáng	Nhỏ nhắn,loắt choắt, thoăn thoắt, đầu nghênh nghênh nhanh, má đỏ bồ quân.
Cử chỉ hành động	Huýt sao vang, yêu đời.
Lời nói	- Cháu đi liên lạc Vui lắm chú à Ở đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà

- Em thấy thú vị nhất với ngoại hình của Lượm, ngoại hình của chú bé thật nhanh nhẹn và đáng yêu.

Câu 3 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả lời:

Các dòng thơ 25, 26, 47 được tách ra thành những khổ thơ riêng chỉ gồm 2 dòng 4 chữ diễn tả niềm thương xót, ngậm ngùi trước sự hi sinh đột ngột của Lượm.

Câu 4 (trang 35 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả lời:

Trong bài thơ, người kể chuyện đã gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau: Cháu, chú bé, Lượm, Chú đồng chí nhỏ, cháu, chú bé. Cụ thể:

- Tác giả thay đổi cách gọi vì quan hệ của tác giả và Lượm vừa là chú cháu, lại vừa là đồng chí,vừa là của một nhà thơ với một chiến sĩ đã hy sinh.

- Trong đoạn thơ sau cùng, tác giả gọi Lượm là "Chú bé" vì lúc này Lượm không còn là người cháu riêng của tác giả. Lượm đã là của mọi người, mọi nhà, Lượm đã thành một chiến sĩ nhỏ hy sinh vì quê hương, đất nước.

Câu 5 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả lời:

Bài thơ kết thúc bằng việc lặp lại những dòng thơ miêu tả hình Lượm vẫn như ngày đầu có ý nghĩa Lượm, em sẽ không chết, em sẽ sống mãi trong lòng tác giả trong lòng chúng ta

Câu 6 (trang 36 SGK Ngữ văn 6 tập 2):

Trả lời:

Nhắc đến những tấm gương thanh niên dũng cảm chúng ta không thể không nhắc tới anh hùng Lê Văn Tám. Đã rất dũng cảm giấu dầu xăng trong người đốt cháy kho đạn của giặc và hi sinh ngay lúc đó. Lê Văn Tám đã anh dũng hy sinh và để lại trong trí nhớ nhân dân Thành đồng Tổ quốc hình ảnh: Em bé đuốc sống của thành phố mang tên Bác của dân tộc Việt Nam.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 ngắn nhất sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 27

Đêm nay Bác không ngủ

Thực hành tiếng Việt trang 36 - 37

Thực hành đọc hiểu - Gấu con chân vòng kiềng

Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả

Trình bày ý kiến về một vấn đề

Tự đánh giá - Sao không về Vàng ơi?