SBT Kinh tế Pháp luật 10 Bài 13: Đặc điểm, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Chân trời sáng tạo

Giải sách bài tập KTPL 10 Bài 13: Đặc điểm, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Chân trời sáng tạo

I. Củng cố

Câu 1 trang 79 SBT Kinh tế pháp luật 10: Đặc điểm nào sau đây là đặc điểm của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

□ a. Tính dân tộc.

□ b. Tính thống nhất

□ c. Tính an toàn

□ d. Tính đảm bảo

Trả lời:

Đáp án đúng là: B

Câu 2 trang 79 SBT Kinh tế pháp luật 10: Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là:

□ a. Phân biệt bộ máy nhà nước này với bộ máy nhà nước khác.

□ b. Cơ sở cho tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước.

□ c. Nền tảng chung cho mọi hoạt động của các cơ quan nhà nước.

□ d. Tạo ra tính thống nhất cho bộ máy nhà nước.

Trả lời:

Đáp án đúng là: D

Câu 3 trang 79 SBT Kinh tế pháp luật 10: Đâu không phải là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

□ a. Nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ b. Nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.

□ c. Nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất.

□ d. Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Câu 4 trang 80 SBT Kinh tế pháp luật 10: Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước được thể hiện qua phương diện nào dưới đây?

□ a. Đảng để ra đường lối, chủ trương, phương hướng cho Nhà nước.

□ b. Đảng cùng với Nhà nước quản lí mọi mặt của đời sống xã hội.

□ c. Đảng và Nhà nước cùng đề ra đường lối, chủ trương và cùng thực hiện.

□ d. Đảng chỉ đề ra phương hướng chung cho Nhà nước thực hiện.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Câu 5 trang 80 SBT Kinh tế pháp luật 10: Đâu là biểu hiện của tính thống nhất trong bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

□ a. Hệ thống các cơ quan trong bộ máy Nhà nước được sắp xếp, tổ chức từ trung ương xuống địa phương và đều chịu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam,

□ b. Mọi hoạt động của các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy Nhà nước đều nhằm mục đích phục vụ cho lợi ích của nhân dân và chịu sự kiểm tra, giám sát của nhân dân.

□ c. Việc phân chia quyền lực nhà nước cho các cơ quan nhà nước để thực hiện những chức năng, nhiệm vụ riêng biệt.

□ d. Quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Trả lời:

Đáp án đúng là: B

Câu 6 trang 80 SBT Kinh tế pháp luật 10: Đâu là biểu hiện của tính nhân dân trong bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

□ a. Quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ b. Hệ thống các cơ quan trong bộ máy Nhà nước được sắp xếp, tổ chức từ trung ương xuống địa phương và đều chịu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ c. Việc phân chia quyền lực nhà nước cho các cơ quan nhà nước để thực hiện những chức năng, nhiệm vụ riêng biệt.

□ d. Mọi hoạt động của các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy nhà nước đều nhằm mục đích phục vụ cho lợi ích của nhân dân và chịu sự kiểm tra, giám sát của nhân dân.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Câu 7 trang 80 SBT Kinh tế pháp luật 10: Biểu hiện nào dưới đây là biểu hiện của tính pháp quyền xã hội chủ nghĩa?

□ a. Quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ b. Lãnh đạo mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự giám sát của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ c. Quản lí các cơ quan, cá nhân ở cấp dưới bắt buộc phải phục tùng, phải thực hiện các nhiệm vụ, quyết định của cấp trên.

□ d. Đào tạo, bồi dưỡng các cán bộ, công chức, viên chức, giới thiệu nhân sự vào các vị trí quan trọng trong bộ máy nhà nước.

Trả lời:

Đáp án đúng là: B

Câu 8 trang 80 SBT Kinh tế pháp luật 10: Tính thống nhất của quyền lực Nhà nước Việt Nam được xác định bởi chính chủ thể duy nhất và tối cao của quyền lực là:

□ a. Cộng đồng.

□ b. Dân tộc.

□ c. Nhân dân.

□ d. Dân cư.

Trả lời:

Đáp án đúng là: C

Câu 9 trang 81 SBT Kinh tế pháp luật 10: “Bầu cử, bổ nhiệm kết hợp với phê chuẩn một số chức danh trong bộ máy nhà nước” là biểu hiện của nguyên tắc tổ chức và hoạt động nào của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

□ a. Nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

□ b. Nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất.

□ c. Nguyên tắc tập trung dân chủ.

□ d. Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Câu 10 trang 81 SBT Kinh tế pháp luật 10: Trong ngày làm việc cuối cùng của Hội nghị Trung ương 3 (ngày 8 -7- 2021), Ban Chấp hành Trung ương đã nhất trí đề xuất, giới thiệu bổ sung 23 nhân sự đảm nhiệm một số chức danh lãnh đạo Nhà nước nhiệm kì 2021 - 2026, Nội dung này thể hiện nguyên tắc tổ chức và hoạt động nào của bộ máy Nhà nước Việt Nam?

□ a. Nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất.

□ b. Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng.

□ c. Nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

□ d. Nguyên tắc tập trung dân chủ.

Trả lời:

Đáp án đúng là: B

Câu 11 trang 81 SBT Kinh tế pháp luật 10: Quốc hội ban hành Luật Phòng cháy và chữa cháy theo quy định về phòng cháy, chữa cháy, xây dựng lực lượng, trang bị phương tiện, chính sách cho hoạt động này. Các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân hoạt động, sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam đều phải tuân thủ các quy định này. Nội dung này thể hiện đặc điểm nào của bộ máy Nhà nước Việt Nam?

□ a. Tính thống nhất.

□ b. Tính quyền lực.

□ c. Tính nhân dân.

□ d. Tính pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Trả lời:

Đáp án đúng là: D

Bài tập 2 trang 82 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Căn cứ vào tổ chức bộ máy Nhà nước Việt Nam hiện nay, hãy xác định chủ thể thực hiện những thẩm quyền sau:

a. Đại diện cho nhà nước về đối nội và đối ngoại.

b. Tổ chức thực hiện pháp luật.

c. Ban hành pháp luật.

d. Tuyên bản án.

e. Truy tố một người ra trước Toà án nhân dân.

g. Thống lĩnh các lực lượng vũ trang nhân dân.

h. Người đứng đầu cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Trả lời:

a. Nguyên thủ quốc gia/Chủ tịch nước.

b. Nhà nước.

c. Nhà nước. 

d. Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền.

e. Viện kiểm sát nhân dân.

g. Chủ tịch nước.

h. Quốc hội.

Bài tập 3 trang 83 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy điền từ vào chỗ trống để hoàn thiện các nội dung sau:

- Tính thống nhất: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thể hiện tính thống nhất trong tổ chức và hoạt động. Hệ thống các ........... trong bộ máy nhà nước được sắp xếp, tổ chức thống nhất từ trung ương xuống địa phương và đều chịu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước hoạt động vì ........... của nhân dân và lợi ích của dân tộc.

- Tính nhân dân: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân thành lập nên, được nhân dân ..................... để thực hiện việc quản lý Nhà nước và xã hội. Mọi hoạt động của các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy nhà nước đều nhằm ............ ........ phục vụ cho lợi ích của nhân dân và chịu sự kiểm tra, giám sát của nhân dân.

 - Tính quyền lực: Tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang tính quyền lực. Điều đó được thể hiện ở việc ....., quyền lực nhà nước cho các cơ quan nhà nước để thực hiện những chức năng, nhiệm vụ riêng biệt. Đồng thời, thể hiện qua việc các cơ quan, cá nhân ở cấp dưới bắt buộc phải phục tùng, phải....... các nhiệm vụ, quyết định của cấp trên.

- Tính chế quyền xã hội chủ nghĩa: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay mang tính pháp chế xã hội chủ nghĩa. Thực hiện quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự .................. của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Trả lời:

- Tính thống nhất: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thể hiện tính thống nhất trong tổ chức và hoạt động. Hệ thống các cơ quan trong bộ máy nhà nước được sắp xếp, tổ chức thống nhất từ trung ương xuống địa phương và đều chịu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước hoạt động vì lợi ích của nhân dân và lợi ích của dân tộc.

- Tính nhân dân: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân thành lập nên, được nhân dân ủy quyền để thực hiện việc quản lý Nhà nước và xã hội. Mọi hoạt động của các cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy nhà nước đều nhằm mục đích phục vụ cho lợi ích của nhân dân và chịu sự kiểm tra, giám sát của nhân dân.

 - Tính quyền lực: Tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang tính quyền lực. Điều đó được thể hiện ở việc phân chia quyền lực nhà nước cho các cơ quan nhà nước để thực hiện những chức năng, nhiệm vụ riêng biệt. Đồng thời, thể hiện qua việc các cơ quan, cá nhân ở cấp dưới bắt buộc phải phục tùng, phải thực hiện các nhiệm vụ, quyết định của cấp trên.

- Tính chế quyền xã hội chủ nghĩa: Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay mang tính pháp chế xã hội chủ nghĩa. Thực hiện quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam

II. Luyện tập

Bài tập 1 trang 83 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy cho biết các nhận định dưới đây đúng hay sai. Vì sao?

a. Tổ chức bộ máy nhà nước do điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội Việt Nam quy định.

b. Thành viên của cơ quan nhà nước bắt buộc phải là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam,

c. Cơ quan đại diện cho toàn thể nhân dân Việt Nam được tổ chức ở tất cả các địa phương.

d. Tính thống nhất là đặc điểm duy nhất của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

e. Cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức nhà nước phải nghiêm chinh tuân thủ pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lí.

Trả lời:

- Nhận định đúng là: b, c, e

- Nhận định sai là: a, d. Vì: 

+ Nhận định a. Tổ chức bộ máy nhà nước Việt Nam do Luật pháp quy định.

+ Nhận định d. Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có 4 đặc điểm: tính thống nhất, tính nhân dân, tính quyền lực, tính pháp chế xã hội chủ nghĩa. 

Bài tập 2 trang 84 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Trường hợp 1. Giờ ra chơi, T thấy một nhóm bạn đăng lên mạng xã hội những tin tức có nội dung xuyên tạc, tiêu cực về cán bộ lãnh đạo cơ quan nhà nước.

- Nếu là T,em sẽ xử lý như thế nào?

Trường hợp 2. Anh M đến Uỷ ban nhân dân xã xin xác nhận một số giấy tờ cá nhân. Tại đây, anh thấy một số người dân đang có nhu cầu đến các bộ phận để thực hiện một số thủ tục hành chính những cán bộ tiếp dân đang bận việc.

- Nếu là anh M, em sẽ làm gì để giúp người dân?

Trường hợp 3. Bác Q là tổ trưởng khu phố 1, đến từng hộ gia đình để phát tài liệu hướng dẫn phòng tránh nguy cơ cháy, nổ và yêu cầu mỗi hộ gia đình làm cam kết và soát các thiết bị điện, phòng cháy, nổ. Tuy nhiên, một số hộ gia đình tỏ vẻ khó chịu khi làm và thực hiện cam kết này.

- Em sẽ làm gì khi là một hộ dân trong khu phố?

Trả lời:

- Xử lí trường hợp 1: Nếu là T, em sẽ:

+ Giải thích cho các bạn hiểu hành vi đó là sai, đồng thời khuyên các bạn gỡ bài đăng trên mạng xã hội.

+ Nếu các bạn không nghe theo lời khuyên, em sẽ báo cáo sự việc với giáo viên chủ nhiệm để nhờ sự trợ giúp từ các thầy cô.

- Xử lí trường hợp 2: Nếu là anh M em sẽ hướng dẫn người dân tới các phòng/ ban phù hợp để giải quyết thủ tục hành chính hoặc cùng với người dân ngồi đợi cán bộ tiếp dân.

- Xử lí trường hợp 3: Nếu là một hộ dân trong thành phố, em sẽ khuyên mọi người nên nghiêm túc chấp hành những gì đã được hướng dẫn, vì đó là hành động bảo vệ tính mạng và tài sản của chính chúng ta và những người xung quanh.

Bài tập 3 trang 85 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Em hãy đọc những thông tin dưới đây và đánh dấu X vào cột tương ứng

Trả lời:

III. Vận dụng

Bài tập 1 trang 87 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) thể hiện vai trò của người dân trong việc góp phần xây dựng bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trả lời:

(*) Tham khảo:

Bầu cử là việc cử tri đưa ra quyết định của mình để lựa chọn những người xứng đáng tham gia các chức vụ chính quyền hoặc lãnh đạo của một tổ chức, cơ quan, đơn vị nào đó. Đây là cơ chế phổ biến hiện được các nền dân chủ áp dụng để phân bổ chức vụ trong bộ máy lập pháp, hành pháp, tư pháp cũng như ở chính quyền địa phương. Đồng thời là cơ sở pháp lý cho việc hình thành các cơ quan đại diện cho quyền lực nhà nước và là cơ sở bảo đảm cho mọi công dân thực hiện quyền làm chủ của mình đối với đất nước. Trong bất kỳ một thể chế chính trị nào, để nhà nước có quyền hợp pháp, thực sự là nhà nước của dân, do dân, vì dân thì phải có sự đồng thuận của đa số người dân.

Ở nước ta, bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp luôn là hoạt động quan trọng nhất trong các hoạt động dân chủ trực tiếp của công dân. Thông qua các cuộc bầu cử, quyền công dân, quyền làm chủ của nhân dân ta được thể hiện đầy đủ, đúng với bản chất của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Tham gia bầu cử, cử tri cả nước sẽ phát huy đầy đủ quyền và nghĩa vụ trong lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu, xứng đáng cho ý chí và nguyện vọng của mình trong các cơ quan quyền lực nhà nước, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bài tập 2 trang 87 SBT Kinh tế Pháp luật 10: Em hãy xây dựng tập san hình ảnh giới thiệu một số hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trả lời:

(*) Tham khảo:

Bầu cử Quốc hội khóa XV	Một phiên họp của Quốc hội
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kí sắc lệnh công bố Hiến pháp năm 2013	Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc xuống đồng cày ruộng tại Lễ Tịch điền

Xem thêm lời giải sách bài tập KTPL lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: 

Bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Bài 15: Tòa án nhân dân và viện kiểm sát nhân dân

Bài 16: Chính quyền địa phương

Bài 17: Pháp luật và đời sống

Bài 18: Hệ thống pháp luật và văn bản pháp luật