Giải SBT Hóa 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối

Mục lục Giải SBT Hóa 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối

Bài 9.1 trang 11 SBT Hóa 9: Thuốc thử dùng để phân biệt hai dung dịch natri sunfat và natri sunfit là

A. dung dịch bari clorua.

B. dung dịch axit clohiđric.

C. dung dịch chì nitrat.

D. dung dịch natri hiđroxit.

Lời giải:

Đáp án B

Khi dùng axit axit clohiđric để phân biệt dung dịch natri sunfat và natri sunfit, hiện tượng:

+ Có khí thoát ra: dung dịch natri sunfit.

Na₂SO₃ + 2HCl → 2NaCl + SO₂ ↑ + H₂O

+ Không hiện tượng: dung dịch natri sunfat.

Bài 9.2 trang 11 SBT Hóa 9: a) Hãy cho biết những phản ứng hoá học nào trong bảng có thể dùng để điều chế các muối sau (Bằng cách ghi dấu x (có) và dấu o (không) vào những ô tương ứng):

1. Natri clorua.

2. Đồng clorua.

Viết các phương trình hoá học.

b) Vì sao có một số phản ứng hoá học trong bảng là không thích hợp cho sự điều chế những muối trên ?

Lời giải:

a)

Phương trình hóa học:

1/ HCl + NaOH → NaCl + H₂O

6/ 2HCl + Cu(OH)₂ → CuCl₂ + 2H₂O

2/ 2HCl + Na₂O → 2NaCl + H₂O

7/ 2HCl + CuO → CuCl₂ + H₂O

3/ 2HCl + Na₂CO₃ → 2NaCl + H₂O + CO₂

8/ 2HCl + CuSO₃ → CuCl₂ + H₂O + SO₂

4/ Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄↓

9/ CuSO₄ + BaCl₂ → CuCl₂ + BaSO₄↓

5/ 2Na + Cl₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ NaCl

10/ Cu + Cl₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ CuCl₂

b)

Một số phản ứng hoá học không thích hợp để điều chế muối NaCl và CuCl₂:

- Kim loại Na có phản ứng với axit HCl tạo muối NaCl. Nhưng người ta không dùng phản ứng này vì phản ứng gây nổ, nguy hiểm.

- Kim loại Cu không tác dụng với axit HCl.

Bài 9.3 trang 11 SBT Hóa 9: Nếu chỉ dùng dung dịch NaOH thì có thể phân biệt được hai muối trong mỗi cặp chất sau được không ?

a) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch Fe₂(SO₄)₃.

b) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch CuSO₄.

c) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch BaCl₂.

Giải thích và viết phương trình hoá học.

Lời giải:

Dùng dung dịch NaOH có thể phân biệt được 2 muối trong những cặp chất:

a) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch Fe₂(SO₄)₃. Dung dịch muối nào tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa màu đỏ nâu, là muối Fe₂(SO₄)₃:

Fe₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Fe(OH)₃↓ + 3Na₂SO₄

b) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch CuSO₄ . Dung dịch muối nào tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa màu xanh, là muối CuSO₄ :

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓+ Na₂SO₄

c) Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch BaCl₂: không dùng NaOH để nhận biết 2 dung dịch trên vì NaOH không phản ứng với chất nào cả.

Bài 9.4 trang 11 SBT Hóa 9: Có thể dùng những phản ứng hoá học nào để chứng minh rằng thành phần của muối đồng (II) sunfat có nguyên tố đồng và gốc sunfat ?

Lời giải:

Chọn những thuốc thử để nhận biết trong thành phần của muối đồng (II) sunfat có chứa nguyên tố đồng và gốc sunfat :

- Nhận biết nguyên tố đồng: Dùng thuốc thử là kim loại hoạt động, thí dụ Fe, Zn...

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu ↓

- Nhận biết gốc sunfat: Dùng thuốc thử là dung dịch muối bari, như BaCl₂, Ba(NO₃)₂ hay  Ba(OH)₂:

BaCl₂ + CuSO₄ → CuCl₂ + BaSO₄ ↓

Bài 9.5 trang 12 SBT Hóa 9: Có những muối sau: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂. Hãy cho biết muối nào có thể điều chế bằng phương pháp sau :

a) Axit tác dụng với bazơ.

b) Axit tác dụng với kim loại.

c) Muối tác dụng với muối.

d) Oxit bazơ tác dụng với oxit axit.

Viết các phương trình hoá học.

Lời giải:

a) Muối được điều chế bằng cách cho axit tác dụng với bazơ: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂.

H₂CO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + 2H₂O

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

Mg(OH)₂ + 2HCl → MgCl₂ + 2H₂O

b) Muối được điều chế bằng cách cho axit tác dụng với kim loại: MgCl₂, CuSO₄ (dùng H₂SO₄ đặc).

Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂↑

Cu + 2H₂SO₄ (đặc) → CuSO₄ + SO₂↑ + H₂O

c) Muối được điều chế bằng cách cho muối tác dụng với muối: CaCO₃, CuSO₄, MgCl₂.

CaCl₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃↓ + 2NaCl

CuCl₂ + Ag₂SO₄ → CuSO₄ + 2AgCl↓

BaCl₂ + MgSO₄ → BaSO₄↓ + MgCl₂

d) Muối được điều chế bằng cách cho oxit bazơ tác dụng với oxit axit: CaCO₃.

CaO + CO₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ CaCO₃

Bài 9.6 trang 12 SBT Hóa 9: Trên bàn thí nghiệm có những chất rắn màu trắng là:

Na₂SO₃, K₂CO₃, CaCO₃, NaHCO₃, Na₂CO₃, CaSO₄.

Bạn em đã lấy một trong những chất trên bàn để làm thí nghiệm và có kết quả như sau :

Thí nghiệm 1:

Cho tác dụng với dung dịch HCl, thấy giải phóng khí cacbon đioxit.

Thí nghiệm 2:

Khi nung nóng cũng thấy giải phóng khí cacbon đioxit.

Thí nghiệm 3:

Chất rắn còn lại sau khi nung ở thí nghiệm 2 tác dụng với dung dịch HCl cũng thấy giải phóng khí cacbon đioxit.

Em hãy cho biết bạn em đã lấy chất nào trên bàn để làm thí nghiệm. Viết các phương trình hoá học.

Lời giải:

- Thí nghiệm 1 cho biết chất đem làm thí nghiệm là muối cacbonat hoặc hiđrocacbonat (K₂CO₃, CaCO₃, NaHCO₃, Na₂CO₃).

K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + H₂O + CO₂↑

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂↑

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂↑

- Thí nghiệm 2 cho biết muối đem làm thí nghiệm là CaCO₃ hoặc NaHCO₃, là những muối bị phân huỷ ở nhiệt độ cao.

CaCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ CaO + CO₂↑

2NaHCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ Na₂CO₃ + CO₂↑ + H₂O

- Thí nghiệm 3 cho biết sản phẩm thu được ở thí nghiệm 2 phải là muối cacbonat, không thể là canxi oxit CaO.

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

Kết luận : Bạn em đã lấy muối NaHCO₃ làm thí nghiệm.

Bài 9.7 trang 12 SBT Hóa 9: Biết 5 gam hỗn hợp hai muối là CaCO₃ và CaSO₄ tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch HCl, sinh ra được 448 ml khí (đktc).

a) Tính nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng.

b) Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp ban đầu.

Lời giải:

a) Chỉ có CaCO₃ tác dụng với dung dịch HCl:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

- Số mol HCl có trong dung dịch:

$n_{HCl} =2n_{C{O}_2} =\text{2.}\frac{\mathrm{0,448}}{\mathrm{22,4}}=\mathrm{0,04} mol$

- Nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng:

$C_M =\frac{n}{V}\text{= }\frac{\mathrm{0,04}}{\mathrm{0,2}}=\mathrm{0,2}M$

b) Theo phương trình hoá học, số mol CaCO₃ có trong hỗn hợp là:

$n_{CaC{O}_3} =n_{C{O}_2}$= 0,02 mol

Khối lượng CaCO₃ có trong hỗn hợp là:

$m_{CaC{O}_3}$ = 0,02 . 100 = 2 gam

Thành phần các chất trong hỗn hợp:

$\begin{array}{l}\%m_{CaC{O}_3} =\frac{2}{5}.100\%=40\%\\ \%m_{CaS{O}_4} =100\%-40\%=60\%\end{array}$

Bài 9.8* trang 12 SBT Hóa 9: Cho m gam hỗn hợp gồm CaCO₃ và CaSO₃ tác dụng với dung dịch HCl loãng dư thấy thoát ra 4,48 lít hỗn hợp hai khí ở đktc. Cho toàn bộ lượng hỗn hợp khí trên hấp thụ hết vào dung dịch Ba(OH)₂ dư thấy tạo ra (m + a) gam kết tủa. Hãy tính a.

Lời giải:

Phương trình hóa học:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

CaSO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + SO₂↑

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃↓ + H₂O

Theo các phương trình hóa học, ta có:

$n_{CaC{O}_3} =n_{C{O}_2} =n_{BaC{O}_3}$;

$n_{CaC{O}_3} =n_{S{O}_2} =n_{BaS{O}_3}$

$(m_{BaC{O}_3}+m_{{\text{BaSO}}_3})-(m_{CaC{O}_3}+m_{CaS{O}_3})$

= n_muối . (137 – 40)

$\to (m+a)-m=97$.n_muối

Mà n_muối = n_khí =$\frac{\mathrm{4,48}}{\mathrm{22,4}}=\mathrm{0,2}mol$

→ a = 97 . 0,2 = 19,4 gam

Xem thêm lời giải sách bài tập Hóa học lớp 9 hay, chi tiết khác:

Bài 10: Một số muối quan trọng 

Bài 11: Phân bón hóa học 

Bài 12: Mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ

Bài 15, 16 và 17: Tính chất của kim loại và dãy hoạt động của kim loại 

Bài 18: Nhôm 

Xem thêm tài liệu sách bài tập Hóa học lớp 9 hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Tính chất hóa học của muối

Trắc nghiệm Tính chất hóa học của muối có đáp án

•  

•