Giải Tin học 8 Bài 2 (Kết nối tri thức): Thông tin trong môi trường số

Giải Tin học 8 Bài 2: Thông tin trong môi trường số

Khởi động

Trong tập ảnh cũ, Khoa thấy bức ảnh ruộng bậc thang. Để chia sẻ ảnh với An mà không cần phải đến nhà bạn, Khoa đã dùng điện thoại thông minh chụp lại bức ảnh và gửi cho An qua thư điện tử. Em hãy cho biết:

Câu 1 trang 10 Tin học 8: An có thể nhận được ảnh bằng cách nào?

Trả lời:

An có thể nhận được ảnh bằng cách mở thư điện tử mà bạn Khoa gửi đến và tải về máy.

Câu 2 trang 10 Tin học 8: Sau khi An nhận được ảnh, Khoa có bị mất bức ảnh gốc không?

Trả lời:

Sau khi An nhận được ảnh, Khoa không bị mất bức ảnh gốc.

Câu 3 trang 10 Tin học 8: An có thể lưu trữ ảnh vào những thiết bị nào?

Trả lời:

An có thể lưu trữ ảnh trên máy tính, điện thoại thông minh, các thiết bị nhớ, …

1. Thông tin trong môi trường số

Hoạt động 2 trang 11 Tin học 8

Khoa gửi cho An bức ảnh ruộng bậc thang qua thư điện tử. Nhận được, An chỉnh sửa lại ảnh cho đẹp hơn và sử dụng nó làm nên cho ảnh của mình rồi đưa lên trang cá nhân trên mạng xã hội. Em hãy cho biết:

Câu 1 trang 11 Tin học 8: Máy chỉ của dịch vụ thư điện tử có lưu trữ bức ảnh Khoa gửi không?

Trả lời:

Máy chủ của dịch vụ thư điện tử có lưu trữ bức ảnh Khoa gửi.

Câu 2 trang 11 Tin học 8: Những ai có thể xem được bức ảnh An đưa lên mạng xã hội?

Trả lời:

Bạn bè của An có thể xem được bức ảnh mà An đưa lên mạng xã hội. Tuy nhiên, bức ảnh có thể được mọi người chia sẻ trên mạng xã hội làm cho nhiều người dù không phải bạn bè của An vẫn xem được ảnh.

Câu 3 trang 11 Tin học 8: An có thể gửi ảnh sau khi chỉnh sửa cho Khoa hoặc các bạn khác được không?

Trả lời:

An có thể gửi ảnh sau khi chỉnh sửa cho Khoa và các bạn khác.

Câu hỏi trang 12 Tin học 8: Em hãy chọn phương án ghép đúng:

Thông tin số được nhiều tổ chức và cá nhân lưu trữ với dung lượng rất lớn,

A. được truy cập tự do và có độ tin cậy khác nhau.

B. được bảo hộ quyền tác giả và không đáng tin cậy.

C. được bảo hộ quyền tác giả và có độ tin cậy khác nhau.

D. được bảo hộ quyền tác giả và rất đáng tin cậy.

Trả lời:

Đáp án đúng là: C

Thông tin số được nhiều tổ chức và cá nhân lưu trữ với dung lượng rất lớn, được bảo hộ quyền tác giả và có độ tin cậy khác nhau.

2. Thông tin đáng tin cậy

Hoạt động 3 trang 12 Tin học 8

Câu 1 trang 12 Tin học 8: Em hãy kể lại một nội dung trên mạng mà em biết đó là tin giả.

Trả lời:

Tin giả trên mạng: Trên mạng xã hội đang lan truyền một video về việc dùng thuốc nam của A sẽ chữa khỏi mọi bệnh ung thư.

Câu 2 trang 12 Tin học 8: Tin giả đó gây ra tác hại gì nếu người đọc tin vào điều đó?

Trả lời:

Tác hại: Nhiều người mù quáng tin là thật sẽ mua thuốc về dùng dẫn đến bệnh tình càng nặng và mất tiền oan.

Câu 3 trang 12 Tin học 8: Làm thế nào để em biết đó là tin giả?

Trả lời:

Em biết đó là tin giả vì không có bất kì loại thuốc nào có thể chữa được tất cả mọi bệnh cả.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 13 Tin học 8: Em hãy kể tên ba ứng dụng thu nhập nhiều thông tin từ người sử dụng và cho biết:

a) Tổ chức, cá nhân nào sở hữu các ứng dụng đó?

b) Mỗi ứng dụng thu thập dạng thông tin nào?

Trả lời:

a) TikTok thuộc sở hữu của Tập đoàn công nghệ internet ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh.

PUBG Mobile thuộc một công ty Hàn Quốc có tên PUBG Corporation - một công ty con của Bluehole.

AccuWeather thuộc một công ty truyền thông Mỹ cung cấp dịch vụ thương mại dự báo thời tiết trên toàn thế giới.

b) Các ứng dụng này thu thập dữ liệu (mật khẩu, hình ảnh, video, …) qua bộ nhớ tạm (clipboard).

Luyện tập 2 trang 13 Tin học 8: Em hãy đánh giá độ tin cậy của thông tin được cung cấp từ ba ứng dụng ở Câu 1.

Trả lời:

- Thông tin được cung cấp từ TikTok qua các video ngắn không hoàn toàn đúng, lành mạnh.

- Thông tin thời tiết được cung cấp từ AccuWeather có độ chính xác khá cao và chuẩn xác.

- Thông tin trò chơi cung cấp từ PUBG Mobile không phù hợp với những trẻ em.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 13 Tin học 8: Em hãy tìm kiếm trên Internet thông tin về một đội bóng, một cầu thủ hoặc một nhân vật mà em yêu thích.

Trả lời:

Gợi ý:

Để tìm kiếm thông tin trên Internet, các em thực hiện theo các bước sau:

- Khởi động phần mềm trình duyệt web ví dụ Google Chrome/Cốc Cốc.

- Gõ nội dung cần tìm kiếm như tên một đội bóng/tên một cầu thủ/tên một nhân vật vào ô tìm kiếm.

- Nhấn Enter để tìm kiếm.

- Nháy chuột vào các trang web để tìm hiểu nội dung cần tìm.

Vận dụng 2 trang 13 Tin học 8: Em hãy phân tích mức độ tin cậy của nguồn tin tìm được ở Câu 1 và trình bày một bài giới thiệu về đội bóng, cầu thủ hoặc nhân vật đó.

Trả lời:

- Học sinh tự phân tích mức độ tin cậy của nguồn tin tìm được.

- Gợi ý: Bài giới thiệu về một nhân vật như sau:

Nữ hoàng Elsa là một nhân vật hư cấu, còn được biết đén với tên gọi Nữ hoàng băng giá, là nhân vật trong bộ phim hoạt hình "Nữ hoàng băng giá" được phát hành năm 2013 của hãng phim Walt Disney.

Nữ hoàng Elsa được đạo diễn Chris Buck sáng tạo dựa trên ý tưởng lấy từ nhân vật chính của câu chuyện cổ tích Đan Mạch "Bà chúa Tuyết" của nhà văn Hans Christian Andersen. Trong phiên bản phim hoạt hình chiếu rạp của hãng Disney, Elsa là công chúa của vương quốc Arendelle, một vương quốc hư cấu thuộc bán đảo Scandinavia. Elsa là người kế thừa ngai vàng của quốc vương sau khi cha mẹ cô qua đời trong một vụ đắm tàu. Cô có một cô em gái tên là Anna, thường được gọi là công chúa Anna. Elsa có một khả năng siêu thường, đó là có thể tạo ra và điều khiển băng giá. Trong đêm cô đăng quang ngôi Nữ hoàng của mình, cô đã khiến vương quốc của mình chìm trong băng giá của mùa đông. Trong suốt bộ phim, Elsa luôn tìm cách kiểm soát, che giấu sức mạnh của mình, đồng thời cô cũng tìm cách giải phóng bản thân khỏi nỗi sợ sẽ làm hại mọi người xung quanh, đặc biệt là ẹm gái của cô.

Vận dụng 3 trang 13 Tin học 8: Em hãy kể một ví dụ về tin đồn (trong cuộc sống hoặc trên mạng) và cho biết:

a) Tin đồn đó xuất hiện từ sự việc nào?

b) Tác hại của tin đồn đó là gì?

Trả lời:

Tin đồn: Cách nhanh nhất để tự nhận biết mình KHÔNG mắc Covid-19 là nín thở trong 10 giây trở nên mà không ho hay cảm thấy khó chịu.

a) Tin đồn xuất hiện vào năm 2020 khi dịch Covid-19 bùng nổ.

b) Tác hại: Khiến nhiều người tin là thật và làm theo. Cách tốt nhất để xác định xem có nhiễm Covid-19 hay không là xét nghiệm. Nếu làm theo tin đồn thì sợ lây nhiễm cộng đồng sẽ xảy ra tràn lan.

Lý thuyết Thông tin trong môi trường số

1. Thông tin trong môi trường số

a) Thông tin số

- Trong Hoạt động 1, Khoa tạo bức ảnh số bằng cách chụp và không tốn vật liệu, không bị mất khi gửi cho An.

- Thông tin được mã hoá thành dãy bit, chuyển vào các thiết bị kĩ thuật số để trao đổi, gọi là thông tin số.

- Thông tin số truy cập từ xa qua Internet, An nhận ảnh và chỉnh sửa, chia sẻ dễ dàng.

- Thông tin số dễ nhân bản, chia sẻ, lan truyền tự động, khó xoá bỏ hoàn toàn.

b) Thông tin số trong xã hội

- Ảnh chia sẻ qua ứng dụng sẽ được lưu và cho phép tiếp tục chia sẻ.

- Thông tin số lưu trữ lớn, có nhiều người và tổ chức truy cập khác nhau.

- Không phải mọi thông tin trên mạng đều chân thực.

- Thông tin số dễ chình sửa, lan truyền.

- Độ tin cậy thông tin số phụ thuộc vào nguồn gốc và mục đích.

- Thông tin số đa dạng, được thu thập nhanh, được lưu trữ với dung lượng rất lớn bởi nhiều tổ chức và cá nhân.

- Có nhiều công cụ hỗ trợ tìm kiếm, truy cập, lưu trữ, xử lí và chia sẻ thông tin số.

- Quyền tác giả của thông tin số được pháp luật bảo hộ.

- Thông tin số có mức độ tin cậy khác nhau.

- Thông tin số cần được quản lí, khai thác an toàn và có trách nhiệm.

2. Thông tin đáng tin cậy

- Không phải mọi thông tin là sự thật.

- Internet là kho thông tin khổng lồ, nhưng nhiều thông tin trên Internet không đáng tin cậy.

- Thông tin không đáng tin cậy có thể là:

+ Thông tin không trung thực, mang tính chất lừa dối.

+ Thông tin đồn thổi, dẫn em đến kết luận thiếu căn cứ.

+ Thông tin thiếu kiểm chứng dẫn em đến quyết định sai lầm.

- Thông tin không đáng tin cậy không có giá trị sử dụng.

- Xác định thông tin đáng tin cậy và khai thác nguồn thông tin đáng tin cậy rất quan trọng để đưa ra quyết định đúng đắn.

- Tin vào những quảng cáo quá mức có thể dẫn đến sự lãng phí tiền bạc.

- Sau đây là một số gợi ý giúp em xác định được thông tin đáng tin cậy hay không:

+ Xác định nguồn và uy tín của thông tin. Nguồn thông tin ảnh hưởng đến độ tin cậy. Blog hay quảng cáo thường có độ tin cậy thấp hơn.

+ Phân biệt ý kiến và sự kiện. Ý kiến là quan điểm, không phải sự kiện. Sự kiện có độ tin cậy cao hơn ý kiến.

+ Kiểm tra chứng cứ của kết luận. Kết luận không có chứng cứ hay dựa trên quan điểm cá nhân có độ tin cậy thấp.

+ Đánh giá tính thời sự của thông tin. Thời điểm công bố thông tin ảnh hưởng đến độ tin cậy. Thông tin đã lâu và không cập nhật có độ tin cậy thấp.

Xem thêm lời giải bài tập Tin học lớp 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 3: Thực hành: Khai thác thông tin số

Bài 4: Đạo đức và văn hóa trong sử dụng công nghệ kĩ thuật số

Bài 5: Sử dụng bảng tính giải quyết bài toán thực tế

Bài 6: Sắp xếp và lọc dữ liệu

Bài 7: Trình bày dữ liệu bằng biểu đồ