Giải Địa Lí 6 Bài 6 (Cánh Diều): Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và các hệ quả Địa lí

Mục lục Giải Địa Lí 6 Bài 6: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và các hệ quả Địa lí

Câu hỏi trang 122 Địa Lí 6: Em có biết con người và tất cả mọi vật trên bề mặt Trái Đất vẫn liên tục quay quanh trục Trái Đất hay không? Vì sao con người lại không cảm nhận được điều này? Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất đã tạo ra các hệ quả địa lí nào?

Trả lời:

- Con người và tất cả mọi vật trên bề mặt Trái Đất vẫn liên tục quay quanh trục Trái Đất.

- Con người không cảm nhận được do Trái Đất tự quay quanh trục, quán tính quay từ khi hình thành và chịu tác động của các lực.

- Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất đã tạo ra các hệ quả địa lí là

+ Hiện tượng ngày – đêm trên Trái Đất.

+ Giờ trên Trái Đất.

+ Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể.

Câu hỏi trang 123 Địa Lí 6: Dùng quả Địa Cầu để mô tả chuyển động quay quanh trục của Trái Đất và chứng minh rằng: Sự quay quanh trục đã làm cho Trái Đất có hiện tượng ngày và đêm luân phiên nhau ở Khắp mọi nơi.

Trả lời:

Tia sáng Mặt Trời mang lại ánh sáng cho Trái Đất. Nhưng do Trái Đất có dạng hình cầu nên bao giờ cũng chỉ có một nửa Trái Đất được chiếu sáng, còn nửa kia bị bóng tối bao phủ. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm. Đồng thời, do Trái Đất quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông nên ở khắp mọi nơi trên Trái Đất đều có ngày và đêm luân phiên nhau.

Câu hỏi trang 124 Địa Lí 6:

- Trái Đất quay một vòng là 360⁰ trong thời gian 24 giờ. Hãy tính xem một khu vực giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến.

- Quan sát hình 6.2, hãy cho biết khu vực giờ số 0 có điểm gì đặc biệt.

Trả lời:

- Trái Đất quay một vòng là 360⁰ trong thời gian 24 giờ. Vậy một khu vực giờ rộng là: 360 : 24 = 15⁰ kinh tuyến.

- Khu vực giờ số 0 có điểm đặc biệt là: Đây chính là đường kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thành phố Luân Đôn nước Anh.

Câu hỏi trang 125 Địa Lí 6:

- Quan sát hình 6.3, hãy cho biết khi Hà Nội là 7 giờ thì các thành phố Luân-đôn, Bắc Kinh, Tô-ky-ô, Mát-xcơ-va, Niu Y-óoc là mấy giờ?

- Quan sát hình 6.4, hãy giải thích tại sao mỗi đồng hồ ở khách sạn lại chỉ một giờ khác nhau.

Trả lời:

- Khi Hà Nội 7 giờ thì các thành phố sẽ là:

+ Luân Đôn: 0 giờ.

+ Bắc Kinh: 8 giờ.

+ Tô-ky-ô: 9 giờ.

+ Mát-xcơ-va: 3 giờ.

+ Niu Y-óoc: 19 giờ.

- Mỗi đồng hồ ở khách sạn lại chỉ một giờ khác nhau vì: Ở các khách sạn là nơi lưu trú của nhiều khách du lịch đến từ nhiều quốc gia khác nhau, các đồng hồ trên là đại diện ở một địa điểm khác nhau. Khi có nhiều đồng hồ có giờ khác nhau sẽ thuận tiện cho việc tính giờ, xem giờ của du khách.

Câu hỏi trang 126 Địa Lí 6: Quan sát hình 6.5, hãy cho biết:

- Ở bán cầu Bắc, các vật thể chuyển động lệch theo hướng nào so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, các vật thể chuyển động lệch theo hướng nào so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.

Trả lời:

Quan sát hình 6.5 ta thấy:

- Ở bán cầu Bắc, các vật thể chuyển động lệch bên phải so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, các vật thể chuyển động lệch bên trái so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.

Câu 1 trang 126 Địa Lí 6: Tại sao trên Trái Đất lại có hiện tượng ngày và đêm? Tại sao ngày và đêm lại luân phiên nhau liên tục ở khắp mọi nơi trên Trái Đất?

Trả lời:

Trái Đất có dạng hình khối cầu nên trên bề mặt Trái Đất luôn được Mặt trời chiếu sáng một nửa. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm. Đồng thời Trái đất tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang Đông nên mọi nơi bề mặt của Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng và có hiện tượng ngày đêm luân phiên nhau.

Câu 2 trang 126 Địa Lí 6: Quan sát hình 6.2 và xác định: Việt Nam nằm ở khu vực giờ số mấy? Kinh tuyến nào là kinh tuyến trung tâm để xác định khu vực giờ của Việt Nam?

Trả lời:

Quan sát hình 6.2 ta thấy:

- Việt Nam nằm ở khu vực giờ số 7.

- Kinh tuyến 105⁰ là kinh tuyến trung tâm để xác định khu vực giờ của Việt Nam.

Câu 3 trang 126 Địa Lí 6: Người mẹ tham gia đoàn công tác tới Pa-ri (thủ đô nước Pháp).

Trước khi đi Pa-ri, mẹ giao hẹn với cơn trai ở Hà Nội là hằng ngày hai mẹ con sẽ nói chuyện qua intenet. Tuy nhiên, có một số trở ngại về mặt thời gian: Theo giờ Pa-ri, từ 7 giờ đến 12 giờ mẹ làm việc với đoàn và từ 21 giờ đến 5 giờ là thời gian ngủ. Ở những khung giờ ấy người con không liên lạc được với mẹ.

Tương tự như vậy, theo giờ Hà Nội, từ 7 giờ đến 12 giờ người con đi học và từ 21 giờ đến 5 giờ là thời gian ngủ. Ở những khung giờ ấy, người mẹ không liên lạc được với con.

Theo em, hai mẹ cơn sẽ chỉ nói chuyện được với nhau trong những khoảng thời gian nào trong ngày (theo giờ Pa-ri và theo giờ Hà Nội)?

Gợi ý: Kẻ bảng theo mẫu sau rồi tô màu ô trống những khoảng thời gian mà mẹ, con bận:

Trả lời:

- Tô màu những khoảng thời gian trống mà mẹ, con bận:

=> Như vậy, hai mẹ con có thể nói chuyện với nhau từ lúc 19 giờ đến 20 giờ Hà Nội và lúc đó ở Pa-ri là từ 13 giờ, 14 giờ.

Lý thuyết Địa Lí 6 Bài 6: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và các hệ quả địa lí

1. Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hiện tượng ngày - đêm trên Trái Đất

- Đặc điểm

+ Tia sáng Mặt Trời mang lại ánh sáng cho Trái Đất.

+ Do Trái Đất có dạng hình cầu nên bao giờ cũng chỉ có một nửa Trái Đất được chiếu sáng, còn nửa kia bị bóng tối bao phủ. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm.

+ Do Trái Đất quay quanh trục nên ở khắp mọi nơi trên Trái Đất đều có ngày và đêm luân phiên nhau.

- Thời gian: Một vòng quay quanh trục của Trái Đất (một ngày đêm) hết 23 giờ 56 phút 4 giây, làm tròn là 24 giờ.

2. Giờ trên Trái Đất

- Trái Đất quay quanh trục từ tây sang đông, vì thế ta thấy Mặt Trời mọc tại các địa điểm ở phía đông sớm hơn các địa điểm ở phía tây.

- Mặt Trời ở vị trí cao nhất trên bầu trời (giữa trưa) sớm hơn ở các kinh độ phía đông và muộn hơn ở các kinh độ phía tây.

- Các địa điểm nằm trên các kinh độ khác nhau sẽ có giờ khác nhau.

- Nếu sử dụng giờ địa phương trong đời sống thì các hoạt động xã hội sẽ gặp rất nhiều phiền phức. Vì vậy, người ta phải dùng giờ khu vực để tiện cho việc tính giờ và giao dịch trên thế giới.

- Bề mặt Trái Đất được chia ra thành các khu vực giờ khác nhau. Mỗi khu vực có một giờ riêng.

- Hai khu vực giờ nằm cạnh nhau sẽ chênh nhau một giờ.

- Trên thực tế các khu vực giờ không thẳng theo đường kinh tuyến mà thường được quy định theo biên giới quốc gia và rất phức tạp.

3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể

- Lực làm lệch hướng chuyển động của các vật bay hoặc chảy trên bề mặt Trái Đất, được gọi là lực Cô-ri-ô-lit.

- Đặc điểm

+ Chỉ những vật thể chuyển động trên những khoảng cách khá lớn và có thời gian chuyển động đáng kể thì chúng ta mới nhận ra được sự lệch hướng này.

+ Ở bán cầu Bắc lệch bên phải, bán cầu Nam lệch bên trái theo hướng chuyển động ban đầu.

+ Các vật thể bị ảnh hưởng: các loại gió thổi thường xuyên trên Trái Đất, các dòng biển (hải lưu), đường đạn bay,…

Xem thêm lời giải bài tập Địa Lí lớp 6 sách Cánh Diều hay, chi tiết khác: