Bài 5: Những lá thư (trang 133) Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 – Chân trời sáng tạo

Bài 5: Những lá thư – Tiếng Việt lớp 5

Đọc: Những lá thư trang 133, 134, 135

Nội dung chính Những lá thư:

Văn bản đề cập đến câu chuyện lần đầu tới phát thư cho cụ Ya-e-nô của bác Ao-ki. Bác thường xuyên phát thư cho cụ và được cụ đãi rất nhiều món ngon. Khi biết cụ thường gửi thư cho chính mình để được uống trà cùng bưu tá, bác Ao-ki đã hiểu ra nỗi niềm của cụ. Từ đó quyết định viết một bức thư cho cụ bày tỏ muốn trở thành một người bạn của cụ.

* Khởi động

Câu 1 (trang 133 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Kể tên 2 – 3 việc làm thể hiện sự quan tâm đến người cao tuổi.

Trả lời:

- Việc làm thể hiện sự quan tâm đến người cao tuổi:

+ Dành nhiều thời gian để tâm sự cùng

+ Giúp đỡ những công việc nhà,…

+ …

* Khám phá và luyện tập

Đọc

Văn bản: Những lá thư

"Chỉ còn chỗ cụ Mát-xu-đa Ya-e-nô". Bác bưu tá Ao-ki Đai-ki-chi lên xe, hướng về ngôi nhà ở rìa làng.

Cụ Ya-e-nô sống một mình. Bác Ao-ki nhớ mãi lần đầu tiên bác tới phát thư.

- Cụ ơi, cụ có thư - Bác vừa đánh tiếng thì cụ Ya-e-nô từ trong nhà đi ra.

- Ồ, bác bưu tá mới phải không? Bác uống với tôi chén trà nhé!

– Cháu cảm ơn cụ! – Bác Ao-ki đang khát nên vào dùng trà.

Cụ mang hết món này đến món khác ra mời. Bác Ao-ki ăn đến no mới về.

Hôm nay, bác Ao-ki cũng gọi:

– Cụ Ya-e-nô ơi, cụ có thư ạ!

Cụ Ya-e-nô đi ra và lại mời bác vào uống trà. Bác Ao-ki lại ăn đến nọ, trò chuyện với cụ rồi ra về.

Kể từ đó, cứ tới nhà cụ Ya-e-nô phát thư, bác lại dùng bữa và nói chuyện với bà cụ.

Một hôm, bác Ao-ki hỏi đồng nghiệp:

- Tôi thấy cụ Ya-e-nôn sống ở rìa làng hay có thư. Rốt cuộc thì ai gửi nhỉ?

- Anh mới đến nên không biết là phải. Những lá thư đó là do cụ Ya-e-nô tự gửi đấy. Niềm vui của cụ ấy là cùng bưu tá uống trà!

Bác Ao-ki trầm tư suy nghĩ. Đêm ấy, bác viết gì đó tới tận khuya. Sáng ra, bác bỏ một bức thư vào hòm thư của bưu điện.

Thế rồi, hôm sau, bác Ao-ki tới chỗ cụ Ya-e-nô.

– Cụ ơi, cụ có thư!

Cụ Ya-e-nô đi ra, vẻ mặt lấy làm lạ. Hôm nay chắc chắn không có thể tới cơ mà...

Nhìn thấy tên người gửi là Ao-ki Đai-ki-chi, cụ vội vàng mở phong bì, rút lá thư ra.

“Cháu chào cụ Ya-e-nô. Lúc nào cháu cũng được uống trà và ăn món ngon của cụ. Món ăn cụ làm ngon lắm. Từ giờ, cho cháu lại được tiếp tục làm phiền cụ. Cụ nhớ giữ gìn sức khoẻ để sống thật lâu cụ nhé".

Từ mắt cụ Ya-e-nô, những giọt nước mắt lã chã rơi. Bác Ao-ki ngượng ngùng nhìn cụ.

Theo Tô-mo-ko I-chi-ka-oa,

Lê Thị Thu Hiền, Nguyễn Ngọc Linh và Nguyễn Minh Ngọc dịch

Trả lời câu hỏi

Câu 1 (trang 134 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Hoàn cảnh của cụ Ya-e-nô có gì đặc biệt?

Trả lời:

Cụ Ya-e-nô sống một mình.

Câu 2 (trang 134 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Kể lại cuộc trò chuyện giữa cụ Ya-e-nô và bác Ao-ki vào lần đầu tiên bác đến phát thư.

Trả lời:

Khi bác Ao-ki vừa đánh tiếng thì cụ Ya-e-nô từ trong nhà đi ra. Cụ mời bác vào uống chén trà. Cụ mang hết món này đến món khác ra mời. Bác Ao-ki ăn đến no mới về.

Câu 3 (trang 134 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Vì sao cụ Ya-e-nô thường viết thư gửi cho mình?

Trả lời:

Cụ Ya-e-nô thường viết thư gửi cho mình vì cụ muốn cùng bưu tá uống trà.

Câu 4 (trang 134 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Việc làm của bác Ao-ki sau khi trò chuyện với đồng nghiệp có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Việc làm của bác Ao-ki sau khi trò chuyện với đồng nghiệp cho thấy bác rất yêu mến cụ Ya-e-nô, thấu hiểu, đồng cảm và mong muốn được bầu bạn cùng cụ.

Câu 5 (trang 134 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Em có suy nghĩ gì về mỗi nhân vật trong truyện?

Trả lời:

Em thấy bác Ao-ki là người rất tốt bụng.

Cụ Ya-e-nô rất cô đơn khi sống một mình. Cụ mong muốn có người bầu bạn.

Cùng sáng tạo

Câu 1 (trang 135 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Viết 4 – 5 câu giới thiệu truyện “Những lá thư”.

Trả lời:

Truyện “Những lá thư” là một câu chuyện rất hay. Truyện kể về hai nhân vật: cụ Ya-e-nô – một cụ già sống một mình và bác Ao-ki – một bưu tá mới. Hai con người, hai thế hệ nhưng lại là những người bầu bạn cùng nhau. Các bạn hãy cùng đọc câu chuyện nhé!

Câu 2 (trang 135 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Trang trí đoạn viết của em.

Trả lời:

Em trang trí đoạn viết của em.

Luyện từ và câu: Luyện tập về đại từ và kết từ trang 135

Câu 1 (trang 135 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Tìm kết từ trong đoạn văn sau. Cho biết mỗi kết từ đó được dùng để nối những từ ngữ nào trong câu.

Cánh đồng làng tôi bốn mùa được dệt bởi hai màu chủ đạo: màu xanh biêng biếc và màu vàng ươm như nắng. Thỉnh thoảng, bức tranh đơn sắc ấy còn được điểm bởi màu trắng của cánh cò hoặc màu đen bóng mượt của đàn trâu ra đồng sớm. Tôi thích ngắm nhìn những chú trâu thong thả, hiền lành, bước lững thững trong nắng sớm mai. Chúng chẳng chuyện trò gì mấy, mà chỉ vừa đi vừa lặng yên lắng nghe âm thanh ngày mới.

Xuân Nguyễn

Trả lời:

- Và: nối màu xanh biêng biếc và màu vàng ươm như nắng

- hoặc: nối màu trắng của cánh cò hoặc màu đen bóng mượt của đàn trâu ra đồng sớm.

- Của: màu trắng của cánh cò, màu đen bóng mượt của đàn trâu ra đồng sớm.

- Mà: chẳng chuyện trò gì mấy, mà chỉ vừa đi vừa lặng yên lắng nghe âm thanh ngày mới.

Câu 2 (trang 135 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đọc đoạn văn của một bạn học sinh viết dưới đây và thực hiện yêu cầu:

Nhà của cá đuôi cờ ở trong một vuông ruộng ăm ắp nước. Quẩn quanh mãi dưới mấy gốc lúa cũng buồn nên một hôm, cá đuôi cờ quyết định sẽ di du lịch.

Sáng sớm, cá đuôi cờ đã náo nức lên đường. Cá đuôi cờ bơi theo rãnh nhỏ nối liền các đám ruộng, tìm ra rạch nước lớn.

– Cá đuôi cờ đi đâu đấy? – Cá rô ron tò mò hỏi bạn.

– Cá đuôi cờ đi ngắm cảnh đẹp đó đây. Cậu có muốn đi cùng không? Cá rô ron hào hứng bởi theo bạn.

a. Chỉ ra lỗi lặp từ.

b. Giúp bạn chữa lỗi lặp từ đã chỉ ra ở bài tập a bằng cách sử dụng đại từ hoặc danh từ dùng để xung hô phù hợp.

Trả lời:

a. Lỗi lặp từ: cá đuôi cờ

b.

Nhà của cá đuôi cờ ở trong một vuông ruộng ăm ắp nước. Quẩn quanh mãi dưới mấy gốc lúa cũng buồn nên một hôm, nó quyết định sẽ di du lịch.

Sáng sớm, cá đuôi cờ đã náo nức lên đường. Nó bơi theo rãnh nhỏ nối liền các đám ruộng, tìm ra rạch nước lớn.

– Cá đuôi cờ đi đâu đấy? – Cá rô ron tò mò hỏi bạn.

– Tớ đi ngắm cảnh đẹp đó đây. Cậu có muốn đi cùng không? Cá rô ron hào hứng bởi theo bạn.

Câu 3 (trang 135 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Viết 3 – 4 câu giới thiệu một nhân vật trong bài đọc “Những lá thư”, trong đó có sử dụng kết từ.

Trả lời:

Bác Ao-ki là người rất tốt bụng và nhân hậu. Sau khi trò chuyện với đồng nghiệp bác càng yêu mến cụ Ya-e-nô, thấu hiểu, đồng cảm và mong muốn được bầu bạn cùng cụ.

Viết: Đoạn văn giới thiệu nhân vật trong phim hoạt hình trang 136

Câu 1 (trang 136 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đọc đoạn văn giới thiệu nhân vật trong phim hoạt hình của bạn Minh Tâm và trả lời câu hỏi:

Pi-ka-chu là một nhân vật trong bộ phim hoạt hình "Bửu bối thần kì”. Cậu nhóc tinh nghịch này là một trong những người bạn đồng hành cùng Sa-tô-si trong suốt cuộc hành trình chinh phục ước mơ trở thành nhà vô địch. Nhân vật được lấy cảm hứng từ hình ảnh một chú sóc béo tròn, có bộ lông vàng với đôi tai dài và những sọc đen trên lưng. Đặc biệt, cái đuôi của cậu có hình tia chớp, đại diện cho thuộc tỉnh điện. Ban đầu, tớ không mấy ấn tượng với Pi-ka-chu bởi cậu khả nghịch ngợm và bướng binh. Sau một số tập phim, tỏ nhận ra rằng Pi-ka-chu vốn là một người bạn ấm áp, dễ thương và luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè. Không ít lần cậu đã cùng Sa-tô-si chiến đấu để chống lại những thế lực xấu xa, bảo vệ mọi người,... Chính vì thế, Pi-ka-chu chiếm được tình cảm của đông đảo khán giả. Nét đáng yêu, tinh thần chính nghĩa của Pi-ka-chu đã góp phần tạo nên thành công của bộ phim.

Minh Tâm

a. Đoạn văn giới thiệu nhân vật nào?.

b. Câu văn đầu tiên cho em biết những thông tin gì về nhân vật đó?

c. Ở các câu vẫn tiếp theo, bạn Minh Tâm giới thiệu những gì về nhân vật?

d. Câu cuối đoạn văn nói về điều gì?

Trả lời:

a. Đoạn văn giới thiệu nhân vật Pi-ka-chu.

b. Câu văn đầu tiên cho em biết: Pi-ka-chu là nhân vật trong bộ phim hoạt hình nào.

c. Ở các câu vẫn tiếp theo, bạn Minh Tâm giới thiệu một số đặc điểm nổi bật về ngoại hình, tính cách, tài năng,... của nhân vật.

d. Câu cuối đoạn văn nói về nhận xét, đánh giá về nhân vật.

Ghi nhớ

Đoạn văn giới thiệu về một nhân vật trong phim hoạt hình thường có:

– Câu mở đầu: Nêu những thông tin chung về nhân vật

– Các câu tiếp theo: Giới thiệu một số đặc điểm nổi bật về ngoại hình, tính cách, tài năng,... của nhân vật

– Câu kết thúc: Nhận xét, đánh giá hoặc bày tỏ tình cảm, cảm xúc về nhân vật.

Câu 2 (trang 136 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Chia sẻ với bạn về nhân vật em thích trong một bộ phim hoạt hình đã xem.

Tên phim

Nhân vật em thích

Lí do em thích

Trả lời:

Xem bộ phim hoạt hình Doraemon, em rất thích nhân vật chú mèo máy Doraemon. Chú có vẻ ngoài đáng yêu và mũm mĩm vô cùng với cái đầu, đôi tay và bàn chân tròn xoe. Chú có một trái tim tốt bụng, luôn quan tâm giúp đỡ bạn bè của mình, đặc biệt là cậu bé Nobita. Tuy là mèo máy, nhưng chú vẫn có đầy đủ tính cách, cảm xúc như con người, với nỗi sợ chuột, thích ăn bánh rán. Điều mà em thích nhất, là chiếc túi thần kì với biết bao bảo bối đến từ thế giới tương lai của Doraemon. Biết bao điều tưởng chừng chỉ là tưởng tượng, thì các bảo bối đều có thể thực hiện được. Doraemon luôn đem đến tiếng cười và niềm vui cho em mỗi lần xuất hiện cho bộ phim, nên em yêu thích nhân vật này lắm.

* Vận dụng

Câu hỏi (trang 136 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1): Đóng vai cụ Ya-e-nô trong truyện “Những lá thư” để nói lời cảm ơn khi đọc xong bức thư do bác Ao-ki viết.

Trả lời:

Tôi cảm ơn bác nhiều lắm!