Bài 2: Bạn nam, bạn nữ (trang 19) Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 – Cánh diều

Bài 2: Bạn nam, bạn nữ – Tiếng Việt lớp 5

Chia sẻ và đọc: Lớp trưởng lớp tôi trang 19

Chia sẻ

Câu hỏi 1 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Em hiểu như thế nào về nội dung của các thành ngữ, tục ngữ sau?

a, Trai tài gái đảm

b, Trai mà chi, gái mà chi

Sinh con có nghĩa có nghì là hơn

Trả lời:

a, Tài là tài năng, đảm là đảm đang => Trai gái đều giỏi giang cả

b, Khi sinh con thì cả trai và gái đều quan trọng và mỗi người đều có giá trị riêng.

Câu hỏi 2 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Theo em, cả nam và nữ cần có những phẩm chất gì?

Trả lời:

Theo em, cả nam và nữ cần có những phẩm chất: trung thực, trách nghiệm, chăm chỉ, yêu nước, nhân ái

Câu hỏi 3 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Em thích phẩm chất nào nhất:

- Ở một bạn nam?

- Ở một bạn nữ?

Trả lời:

Em thích phẩm chất:

- Ở một bạn nam là trách nhiệm

- Ở một bạn nữ là chăm chỉ

Bài đọc 1

Câu hỏi 1 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1:

Vân được bầu làm lớp trưởng. Cuối giờ học, tụi con trai chúng tôi kéo nhau ra một góc, bình luận sôi nổi. Lâm "Voi" nói tướng lên:

- Lớp trưởng gì mà vừa gầy vừa thấp bé, chẳng có dáng tí nào!

Quốc "Lém" lên tiếng:

- Lớp trưởng phải nhanh nhảu. Cái Vân thì cạy răng chẳng nói nửa lời.

Riêng tôi, tôi quan niệm lớp trưởng phải học giỏi. Vân chỉ được cái chăm chỉ, chứ học chẳng hơn tôi.

Giờ trả bài hôm qua, Vân được 10 điểm, tôi chỉ được 5, lí do là khi điền bản đồ, tôi đã “sơ tán” Hoà Bình lên tận biên giới.

Vân làm lớp trưởng hôm trước thì hôm sau đã có nhiều chuyện đáng nhớ. Trống xếp hàng được một lúc, Quốc mới hốt hải chạy đến, lắp bắp:

– Chết tớ rồi! Hôm nay đến phiên trực nhật, tớ lại ngủ quên.

Cả bọn hoảng quá. Nhưng vào lớp, chúng tôi rất ngạc nhiên: Lớp sạch như lau, bàn ghế ngay ngắn. Trên bảng là dòng chữ nắn nót của Vân: "Thứ... ngày... tháng... năm...". Lâm trố mắt nhìn, còn Quốc thì thở phào.

Buổi chiều, chúng tôi đi lao động. Đứa nào đứa nấy mồ hôi đẫm lưng. Bỗng Lâm kêu toáng lên:

- Kem! Kem! Các cậu ơi!

Chúng tôi ùa tới. Vân mồ hôi nhễ nhại, đang nhanh nhẹn chia kem cho mọi người.

Quốc vừa ăn vừa tấm tắc:

- Lớp trưởng “tâm lí quá! À, bạn lấy thùng kem ở đâu ra thế?

– Bà hàng kem cho mượn đấy. Còn tiền là của chi đội làm lao động hè....

Bây giờ, có ai hỏi về lớp trưởng lớp tôi, tôi sẽ tự hào nói: "Vân không chỉ học chăm mà còn học rất giỏi.". Hỏi Lâm, chắc nó sẽ oang oang: "Vân nhỏ người thật nhưng xốc vác lắm đấy”. Còn Quốc chẳng phải hỏi, cũng sẽ khoe ngay: "Vân hiền lành, ít nói mà giỏi đảo để, ai cũng phải nể phục."

Theo Lương Tố Nga

Nhân vật “tôi” và các bạn Lâm, Quốc mong muốn có một lớp trưởng như thế nào?

Trả lời:

Nhân vật “tôi” và các bạn Lâm, Quốc mong muốn có một lớp trưởng cao ráo, nhanh nhảu, học giỏi.

Câu hỏi 2 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Vì sao khi Vân mới được bầu làm lớp trưởng, một số bạn cảm thấy không tin tưởng?

Trả lời:

Khi Vân mới được bầu làm lớp trưởng, một số bạn cảm thấy không tin tưởng vì Vân vừa gầy vừa thấp bé, ít nói và chăm chỉ chứ không không học giỏi.

Câu hỏi 3 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Các bạn đã thay đổi cách nghĩ về lớp trưởng Vân như thế nào?

Trả lời:

Các bạn đã thay đổi cách nghĩ về lớp trưởng Vân rằng Vân là người vừa giỏi vừa chăm chỉ, xốc vác và hiền lành.

Câu hỏi 4 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Điều gì đã khiến các bạn thay đổi suy nghĩ về Vân?

Trả lời:

Các bạn thay đổi suy nghĩ về Vân vì những hành động và thực lực của Vân.

Câu hỏi 5 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nếu là một thành viên trong lớp, em sẽ nói gì về lớp trưởng Vân?

Trả lời:

Nếu là một thành viên trong lớp, em sẽ nói rằng Vân là một người tháo vát, biết quan tâm đến mọi người.

Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về bình đẳng giới trang 21

Câu hỏi 1 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm đọc thêm ở nhà:

- Hai câu chuyện (hoặc 1 câu chuyện, 1 bài thơ) về bình đẳng giới (những phẩm chất tốt của bạn nam, bạn nữ; cách cư xử tôn trọng, bình đẳng với bạn khác giới;…)

- 1 bài văn tả người (hoặc 1 bài báo về bình đẳng giới).

Trả lời:

Bài thơ: Khen 11 cháu dân quân gái thành phố Huế

Dõng dạc tay cầm khẩu súng trường

Khôn ngoan dàn trận khắp trong phường

Bác khen các cháu dân quân gái

Đánh giặc Hoa Kỳ phai nát xương

Tháng 3 năm 1968

Câu hỏi 2 trang 21 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Viết vào phiếu đọc sách:

Tên bài đọc, tác giả bài đọc và tình cảm, cảm xúc của em về bài đọc (hoặc sự việc, nhân vật, hình ảnh, câu văn, câu thơ trong bài đọc).

Trả lời:

- Bài thơ: Khen 11 cháu dân quân gái thành phố Huế

- Tác giả: Hồ Chí Minh

- Em đọc bài thơ cảm thấy rất xúc động với hình ảnh các chị dân quân vững tay súng chống lại giặc Mỹ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

Viết: Tả người (Cấu tạo của bài văn) trang 22, 23

Nhận xét 1 trang 22 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Bài văn dưới đây có mấy đoạn? Nêu tóm tắt nội dung từng đoạn.

Hạng A Cháng

Nhìn thân hình cân đối của Hạng A Cháng, tất cả các cụ giả trong làng đều tấm tắc:

– A Cháng trông như một con ngựa tơ hai tuổi, chân chạy qua chín núi mười khe không biết mệt, khoẻ quá! Đẹp quá!

A Cháng đẹp người thật. Mười tám tuổi, ngực nở vòng cung, da đỏ như lim, bắp tay bắp chân rắn như trắc, gụ. Vóc cao, vai rộng, người đứng thẳng như cái cột đá trời trồng.

Nhưng phải nhìn Hạng A Cháng cày mới thấy hết vẻ đẹp của anh

Anh đến chuồng trâu dắt con trâu béo nhất, khỏe nhất. Người và trâu cùng ra ruộng. A Cháng đeo cày. Cái cây của người Mông to nặng, bắp cày bằng gỗ tốt màu đen, vòng như hình cái cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.

Tới nương, A Cháng mắc cây xong, quát một tiếng "Mổng!” và bây giờ chỉ còn chăm chắm vào công việc... Hai tay A Cháng nắm đốc cây, mắt nhìn thế ruộng, nhìn đường cây, thân hình nhoài thành một đường cong mềm mại, khi qua trái, lúc tạt phải theo đường cày uốn vòng trên hình ruộng bậc thang như một mảnh trăng lưỡi liềm. Lại có lúc được sá cày thẳng, người anh như rạp hẳn xuống, đôi chân xoải dài hoặc băm những bước ngắn, gấp gấp...

Sức lực tràn trề của A Cháng là niềm tự hào của dòng họ Hạng, một dòng họ Mông đang định cư ở chân núi Tơ Bo.

Theo Ma Văn Kháng

Trả lời:

Bài văn có 3 đoạn

Đoạn 1 từ đầu đến “Đẹp quá!”: giới thiệu người định tả là Hạng A Cháng.

Đoạn 2 từ “A Cháng đẹp…gấp gấp…”: miêu tả ngoại hình và hoạt động của Hạng A Cháng

Đoạn 3 là còn lại: ca ngợi sức lực tràn trề cúa A Cháng.

Nhận xét 2 trang 22 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Xếp các đoạn văn trên vào mỗi phần phủ hợp: mở bài, thân bài, kết bài.

Trả lời:

Đoạn 1 là mở bài

Đoạn 2 là thân bài

Đoạn 3 là kết bài

Luyện tập trang 23 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Bài văn sau đây có những điểm nào giống và khác bài văn Hạng A Cháng

a, Về cấu tạo?

b, Về trình tự miêu tả?

Trả lời:

a, Về cấu tạo: bài văn chị Hà có cấu tạo đủ 3 phần: mở bài, thân bài và kết bài

b, Về trình tự miêu tả: hai bài văn giống nhau về trình tự miêu tả đều bắt đầu từ giới thiệu người được tả, tả ngoại hình, tả tính cách và nêu cảm nghĩ về người được tả

Nói và nghe: Trao đổi: Bạn nam, bạn nữ trang 24

Câu hỏi trang 24 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Chọn 1 trong 2 đề sau:

1, Phát biểu cảm nghĩ của em về một nhân vật trong truyện Lớp trưởng lớp tôi (trang 20-21)

2, Phát biểu cảm nghĩ của em về câu chuyện Lớp trưởng lớp tôi

Trả lời:

Gợi ý. Lựa chọn đề 1

Một trong những câu chuyện để lại cho em ấn tượng nhất là câu chuyện Lớp trưởng lớp tôi. Trong chuyện có rất nhiều nhân vật nhưng em thích nhất là nhân vật lớp trưởng Vân. Vân có dáng người gầy, thấp bé nhưng luôn xốc vác trong công việc. Bên cạnh đó Vân là một cô gái ít nói nhưng Vân luôn tâm lý với các bạn trong lớp. Thông qua Vân em học được nhiều tính tốt như luôn quan tâm đến bạn bè, biết sẻ chia…

Đọc: Muôn sắc hoa tươi trang 25

Luyện từ và câu: Dấu gạch ngang trang 26, 27

Nhận xét trang 26 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nhận xét về vị trí và tác dụng của mỗi dấu gạch ngang trong mẩu truyện dưới đây:

Quà tặng bố

Một bữa, Pa-xcan đi đầu về khuya, thấy bố mình – một viên chức tài chính – vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rón rén lại gần. Ông bố vẫn mải mê với những con số: Ông đang phải kiểm tra sổ sách.

"Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao!" Pa-xcan nghĩ thầm. Trong óc chàng sinh viên trẻ tuổi chợt loé lên một tia sáng. Anh lặng lẽ rút về phòng mình và vạch một sơ đồ gì đó lên giấy.

Mươi hôm sau, ông bố rất ngạc nhiên thấy con ôm một vật gì kì lạ đặt lên bàn của ông.

– Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố bót nhức đầu vì những con tính. - Pa-xcan nói.

Thì ra, đó là một chiếc máy cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.

Theo Lê Nguyên Long – Phạm Ngọc Toàn

Trả lời:

- Vị trí của dấu gạch ngang: ở đầu câu và ở giữa câu

- Tác dụng của dấu gạch ngang: đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật và đánh dấu bộ phận chú thích hoặc giải thích

Luyện tập 1 trang 27 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm dấu gạch ngang đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong đoạn truyện dưới đây:

Một hôm, Hưng chạy chơi đâu về, thấy một vết mực loang trên bức tranh chiếc tàu thủy – bức tranh mà Hưng vừa mới vẽ, tô màu cẩn thận. Hưng nghĩ ngay là anh Hà đánh đổ mực vào bức tranh. Hưng òa lên khóc.

- Làm sao thế con? – Mẹ hỏi.

- Anh Hà… – Hưng vừa nói vừa khóc nức nở. – Anh Hà đánh đổ mực ra tranh của con!

- Không phải đâu. – Mẹ nói. – Tại con mèo đấy. Lúc nãy, nó làm đổ mực tung tóe, anh Hà đã lau bàn và lọ mực, nhưng tranh của con thì không lau được.

Đêm hôm ấy, nằm cạnh anh Hà, Hưng rất khó ngủ và hình như anh Hà cũng thế. Hưng cố gắng lấy can đảm làm lành trước…

Theo Xuân Quỳnh

Trả lời:

Dấu gạch ngang đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong truyện là những dấu gạch ngang đỏ im đậm

Một hôm, Hưng chạy chơi đâu về, thấy một vết mực loang trên bức tranh chiếc tàu thủy – bức tranh mà Hưng vừa mới vẽ, tô màu cẩn thận. Hưng nghĩ ngay là anh Hà đánh đổ mực vào bức tranh. Hưng òa lên khóc.

- Làm sao thế con? – Mẹ hỏi.

- Anh Hà… – Hưng vừa nói vừa khóc nức nở. – Anh Hà đánh đổ mực ra tranh của con!

- Không phải đâu. – Mẹ nói. – Tại con mèo đấy. Lúc nãy, nó làm đổ mực tung tóe, anh Hà đã lau bàn và lọ mực, nhưng tranh của con thì không lau được.

Đêm hôm ấy, nằm cạnh anh Hà, Hưng rất khó ngủ và hình như anh Hà cũng thế. Hưng cố gắng lấy can đảm làm lành trước…

Luyện tập 2 trang 27 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Cần thêm dấu gạch ngang vào vị trí nào trong đoạn truyện sau để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích?

“Sáng Chủ nhật, chúng ta có buổi tham quan nông trại. Các em nhớ mang bút và sổ tay để ghi chép, chuẩn bị ý cho bài viết sắp tới nhé!” đó là thông báo của cô giáo chủ nhiệm từ buổi chiều thứ Nam. Lan háo hức lắm. Cô bé thấy thời gian trôi thật chậm, mãi mà không tới Chủ nhật.

Theo Nhật An

Trả lời:

“Sáng Chủ nhật, chúng ta có buổi tham quan nông trại. Các em nhớ mang bút và sổ tay để ghi chép, chuẩn bị ý cho bài viết sắp tới nhé!” - đó là thông báo của cô giáo chủ nhiệm từ buổi chiều thứ Nam. Lan háo hức lắm. Cô bé thấy thời gian trôi thật chậm, mãi mà không tới Chủ nhật.

Viết: Luyện tập tả người (Quan sát) trang 27, 28

Câu hỏi 1 trang 27 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đọc lại và tóm tắt bài Hạng A Cháng (trang 22) hoặc bài Chị Hà (trang 23) theo gợi ý sau:

a, Tác giả miêu tả những đặc điểm nổi bật nào về ngoại hình của nhân vật?

b, Tác giả miêu tả những đặc điểm nổi bật nào về hoạt động, tính cách của nhân vật?

c, Để miêu tả các đặc điểm trên, tác giả đã quan sát bằng những cách nào?

Trả lời:

a, Tác giả miêu tả những đặc điểm nổi bật về ngoại hình của nhân vật: dáng người thon mảnh, nước da trắng, tóc mai dài, má có tàn nhang

b, Tác giả miêu tả những đặc điểm nổi bật về hoạt động, tính cách của nhân vật: sôi nổi, nói nhiều, năng nổ

c, Để miêu tả các đặc điểm trên, tác giả đã quan sát bằng các giác quan

Câu hỏi 2 trang 28 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Quan sát một người bạn đang học tập (hoặc lao động, vui chơi), ghi lại kết quả quan sát theo gợi ý sau:

Trả lời:

Bạn của em là Tùng

- Đặc điểm nổi bật về ngoại hình

+ Dáng người cao ráo, khỏe mạnh, hơi gầy

+ Nước da ngăm

+ Tóc đầu đinh

+ Mắt đen

- Những đặc điểm nổi bật về hoạt động, tính cách

+ Có sức bền và tốc độ chạy nhanh

+ Có một nguồn năng lượng tích cực, một trái tim tràn đầy nhiệt huyết

+ Học tập chăm chỉ

Đọc: Dây thun xanh, dây thun đỏ trang 28, 29

Câu hỏi 1 trang 29 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1:

Thấy Dũng cả tuần không mua xôi, Ly nghĩ gì?

Trả lời:

Thấy Dũng cả tuần không mua xôi, Ly nghĩ anh dành tiền để chơi điện tử

Câu hỏi 2 trang 29 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Vì sao suốt một tuần, Dũng không mua gói xôi nào?

Trả lời:

Suốt một tuần, Dũng không mua gói xôi nào vì để dành tiền mua quà sinh nhật cho Ly

Câu hỏi 3 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Em có suy nghĩ gì về việc làm của Dũng?

Trả lời:

Em thấy việc làm của Dũng thể hiện tình thương yêu và quan tâm đối với em gái Ly.

Câu hỏi 4 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Em hiểu vì sao mẹ cũng vui với niềm vui bất ngờ của Ly?

Trả lời:

Mẹ cũng vui với niềm vui bất ngờ của Ly vì mẹ thấy hai anh em thương yêu nhau, anh Dũng đã lớn khôn.

Câu hỏi 5 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nếu là Ly, em sẽ nói gì với anh Dũng, nói gì với mẹ?

Trả lời:

- Nếu là Ly, em sẽ nói cảm ơn anh Dũng vì món quà sinh nhật mà em luôn mong ước và đã luôn yêu thương em

- Nếu là Ly, em sẽ nói cảm ơn mẹ vì bữa tiệc sinh nhật và cho con một người anh tuyệt vời.

Viết: Trả bài viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học trang 29, 30

1. Nghe cô giáo (thầy giáo) nhận xét chung về bài viết của cả lớp.

2. Tham gia sửa bài cùng cả lớp: sửa các lỗi chung về cấu tạo và nội dung đoạn văn, lỗi dùng từ, đặt câu, chính tả,…

3. Đọc kĩ lời nhận xét của cô giáo, tự sửa đoạn văn của mình.

4. Đổi bài cho bạn để kiểm tra sửa lỗi.

Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 30

Câu hỏi 1 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc về sự bình đẳng giữa nam và nữ hoặc về một bạn thiếu nhi được nhiều người quý mến.

Trả lời:

Chuyện: “Chuyện thần kỳ ở vương quốc giày”

Câu hỏi 2 trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Trao đổi về nội dung tác phẩm được giới thiệu.

a, Em thích nhân vật (hoặc chi tiết, hình ảnh) nào trong tác phẩm? Nêu tình cảm, cảm xúc của em về nhân vật (hoặc chi tiết, hình ảnh) đó.

b, Tác phẩm đó nói lên điều gì?

_{Trả lời:}

a, Em thích nhân vật công chúa Hoa Thủy Tiên. Em thấy công chúa rất dũng cảm, dám nghĩ dám làm đêt thực hiện ước mơ trở thành một nghệ nhân đóng giày tài ba nhất vương quốc

b, Tác phẩm đó nói lên thông điệp mỗi người đều xứng đáng được đi đôi giày phù hợp trên con đường đam mê do chính họ lựa chọn. Bất kể giới tính nào, mọi áp đặt mà xã hội đè nặng lên bạn đều không phải là lý do để bạn từ bỏ.

Đọc: Cuộc họp bí mật trang 30, 31, 32

Luyện từ và câu: Luyện tập về dấu gạch ngang trang 32, 33

Góc sáng tạo: Chúng mình thật đáng yêu trang 33

Tự đánh giá: Vì bức tranh tương lai có trẻ em gái trang 34, 35