Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực khi nào? Quy định chuyển tiếp Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thế nào?
1. Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực khi nào?
Căn cứ tại Điều 140 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định như sau:
“Hiệu lực thi hành
1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025.
2. Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 84/2015/QH13, Luật số 35/2018/QH14, Bộ luật số 45/2019/QH14 (sau đây gọi chung là Luật số 58/2014/QH13) và Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động hết hiệu lực thi hành kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.”
Theo đó, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, mang đến những thay đổi quan trọng trong việc thực hiện chế độ bảo hiểm cho người lao động và doanh nghiệp.
2. Quy định chuyển tiếp Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thế nào?
- Theo Điều 141 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, các quy định chuyển tiếp nhằm đảm bảo quyền lợi cho những đối tượng đang hưởng các chế độ trợ cấp như mất sức lao động, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, lương hưu, và các khoản trợ cấp hằng tháng khác. Mức hưởng sẽ được điều chỉnh theo hướng dẫn của Chính phủ.
- Những người đã tham gia bảo hiểm xã hội từ trước ngày 01/01/1995, hoặc đang nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau và thai sản vẫn tiếp tục được giải quyết theo chế độ cũ cho đến khi kết thúc thời hạn.
- Người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội trước khi luật mới có hiệu lực mà chưa đủ tuổi nghỉ hưu, hoặc những người có thời gian công tác tại các vùng có phụ cấp khu vực, cũng sẽ được hưởng các chế độ liên quan đến lương hưu và trợ cấp theo quy định của Chính phủ.
- Ngoài ra, ngân sách nhà nước sẽ tiếp tục chuyển kinh phí vào quỹ bảo hiểm xã hội hàng năm để đảm bảo chi trả đầy đủ các chế độ cho những người hưởng trước ngày 01/01/1995. Các quy định về việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp cũng được xử lý chặt chẽ theo quy định của luật mới.
- Các văn bản ủy quyền về việc nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội vẫn có giá trị đến hết ngày 30/06/2026, đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong quá trình chuyển tiếp.
3. Nguyên tắc bảo hiểm xã hội là gì?
Dựa theo Điều 5 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, các nguyên tắc bảo hiểm xã hội được quy định như sau:
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội, bao gồm cả bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện, sẽ dựa trên mức đóng và thời gian tham gia bảo hiểm. Cơ chế này còn thể hiện sự chia sẻ giữa những người tham gia.
- Đối với bảo hiểm xã hội bắt buộc, mức đóng được tính dựa trên tiền lương làm căn cứ đóng, trong khi đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện, người tham gia có thể lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ để đóng.
- Những người có cả thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện sẽ được hưởng các chế độ hằng tháng, hưu trí, và tử tuất, tính theo tổng thời gian đã tham gia.
- Thời gian đã được tính để hưởng bảo hiểm xã hội một lần sẽ không được tính lại vào tổng thời gian để tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội khác.
- Quỹ bảo hiểm xã hội phải được quản lý một cách tập trung, minh bạch và độc lập, được sử dụng đúng mục đích và theo các nhóm đối tượng phù hợp.
- Việc thực hiện bảo hiểm xã hội phải đảm bảo đơn giản, tiện lợi, kịp thời và đầy đủ quyền lợi cho người tham gia cũng như người thụ hưởng.
- Thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để tính hưởng lương hưu và trợ cấp tuất là 12 tháng trong một năm, với cách tính các tháng lẻ rõ ràng: từ 01-06 tháng được tính là nửa năm và từ 07-11 tháng được tính là một năm.
- Việc giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội sẽ căn cứ vào quy định pháp luật tại thời điểm người lao động được hưởng các chế độ.
4. Các câu hỏi thường gặp
4.1. Luật BHXH sửa đổi năm 2024 có hiệu lực khi nào?
Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách chăm sóc người cao tuổi.
4.2. Đóng bảo hiểm xã hội bao nhiêu năm thì được hưởng lương hưu 2024?
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.
4.3. Theo lộ trình BHYT, toàn dân phấn đấu đến 2025 đạt bao nhiêu phần trăm dân số tham gia BHYT?
Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2025, tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH đạt 26 - 27%; tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 95%. Đến năm 2030, tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH đạt 37%; tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt trên 95%.
4.4. Luật bảo hiểm xã hội 2024 đóng bảo hiểm xã hội bao nhiêu năm?
Theo Luật bảo hiểm xã hội 2024 thì lao động nam cần 35 năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu tối đa (75%). Như vậy, hiện nay, nếu người lao động muốn được hưởng lương hưu với tỷ lệ tối đa (75%) thì cần phải đáp ứng đủ điều kiện hưởng lương hưu và bắt buộc phải đóng bảo hiểm xã hội ít nhất 30 năm đối với nữ và 35 năm đối với nam.