Những điểm mới của Luật kinh doanh bảo hiểm 2022

1. Luật kinh doanh bảo hiểm 2022 có hiệu lực khi nào?

Theo Điều 156 của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định:

"Điều 156. Hiệu lực thi hành

1. Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2023, trừ các trường hợp được quy định tại khoản 2 của điều này.

2. Khoản 3 Điều 86, khoản 4 và khoản 5 Điều 94, Điều 95, khoản 3 và khoản 4 Điều 99, và các điều 109, 110, 111, 112, 113, 114, 116 sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2028.

3. Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 61/2010/QH12 và Luật số 42/2019/QH14, hết hiệu lực từ ngày Luật này có hiệu lực, ngoại trừ: a) Khoản 1 Điều 157 của Luật này; b) Các điều 77, 78, 79, 80, 81, 83, 94 và 98 của Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10, đã được sửa đổi, bổ sung, vẫn có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2027."

Như vậy, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 sẽ thay thế Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2023.

2. Những điểm mới của Luật kinh doanh bảo hiểm 2022

• Bỏ quy định về thời hiệu khởi kiện hợp đồng bảo hiểm

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã loại bỏ quy định về thời hiệu khởi kiện đối với hợp đồng bảo hiểm để đồng bộ với Bộ luật Dân sự. Theo đó, Bộ luật Dân sự hiện hành quy định thời hiệu khởi kiện là 3 năm, tính từ khi người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm. Trong khi đó, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định thời hiệu khởi kiện về hợp đồng bảo hiểm là 3 năm từ lúc tranh chấp phát sinh.

• Người mua có 21 ngày để từ chối bảo hiểm nhân thọ sau khi đã mua

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, với các hợp đồng bảo hiểm có thời hạn trên 1 năm, người mua có 21 ngày từ khi nhận hợp đồng để quyết định có tiếp tục hay không. Nếu họ từ chối, hợp đồng sẽ bị hủy, và họ sẽ được hoàn lại phí bảo hiểm đã đóng, trừ đi các chi phí hợp lý theo hợp đồng. Doanh nghiệp bảo hiểm không phải bồi thường nếu xảy ra sự kiện bảo hiểm trong khoảng thời gian này.

• Ứng dụng công nghệ thông tin trong kinh doanh bảo hiểm

Luật mới khuyến khích việc áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh bảo hiểm, từ việc thiết kế sản phẩm, đánh giá rủi ro, giao kết hợp đồng, đến quản lý hợp đồng và giải quyết bồi thường. Điều này cũng giúp hiện đại hóa hệ thống báo cáo, thống kê và cắt giảm thủ tục hành chính.

• Bãi bỏ Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm

Từ ngày 01/01/2023, các doanh nghiệp bảo hiểm và chi nhánh phi nhân thọ nước ngoài không còn phải đóng góp vào Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm nữa, theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.

• Mở rộng các loại hình bảo hiểm

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 phân loại bảo hiểm thành 5 loại: bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tài sản, bảo hiểm thiệt hại và bảo hiểm trách nhiệm. Trong khi trước đây, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000 chỉ quy định 3 loại: bảo hiểm con người, bảo hiểm tài sản, và bảo hiểm trách nhiệm dân sự.

• Doanh nghiệp bảo hiểm không được kinh doanh bất động sản từ năm 2028

Từ ngày 01/01/2028, các doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm và chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam sẽ không được phép đầu tư kinh doanh bất động sản, ngoại trừ việc mua cổ phiếu của các doanh nghiệp bất động sản niêm yết hoặc quỹ đại chúng.

• Cung cấp dịch vụ bảo hiểm qua môi trường mạng

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 cho phép các tổ chức, cá nhân như doanh nghiệp bảo hiểm, đại lý bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới cung cấp dịch vụ bảo hiểm trực tuyến. Tuy nhiên, các đơn vị này phải chịu trách nhiệm nếu dịch vụ của họ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua.

• Nội dung bắt buộc của hợp đồng bảo hiểm

Luật mới quy định hợp đồng bảo hiểm phải bao gồm nhiều nội dung chính như thông tin bên mua, đối tượng bảo hiểm, phạm vi bảo hiểm, quyền và nghĩa vụ các bên, thời hạn hợp đồng, mức phí bảo hiểm, và phương thức giải quyết tranh chấp.

• Quy định về các trường hợp hợp đồng bảo hiểm vô hiệu

Hợp đồng bảo hiểm sẽ vô hiệu trong một số trường hợp như: không có đối tượng bảo hiểm, người mua không có quyền lợi bảo hiểm, hoặc hợp đồng được giao kết do lừa dối, ép buộc hay đe dọa.

• Doanh nghiệp bảo hiểm chậm bồi thường sẽ phải trả lãi chậm

Nếu doanh nghiệp bảo hiểm chậm bồi thường, họ sẽ phải trả thêm khoản lãi suất tương ứng với số tiền chậm theo quy định tại Bộ luật Dân sự.

• Bảo hiểm tạm thời trong bảo hiểm nhân thọ

Doanh nghiệp bảo hiểm có thể cung cấp bảo hiểm tạm thời cho người mua ngay khi nhận được yêu cầu bảo hiểm và phí tạm tính. Bảo hiểm tạm thời sẽ kết thúc khi doanh nghiệp quyết định chấp nhận hoặc từ chối bảo hiểm chính thức.

3. Các câu hỏi thường gặp

3.1 Luật mới thay đổi gì về quyền lợi của người mua bảo hiểm?

• Người mua bảo hiểm được bảo vệ tốt hơn, với các quyền lợi được tăng cường như:
  • Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến sản phẩm bảo hiểm.
  • Quyền được rút khỏi hợp đồng trong vòng 21 ngày nếu phát hiện điều khoản bất lợi hoặc không phù hợp.

3.2. Có thay đổi gì về hợp đồng bảo hiểm trong Luật mới?

• Hợp đồng bảo hiểm có một số điều chỉnh đáng chú ý:
  • Luật quy định rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.
  • Điều khoản hợp đồng phải rõ ràng, dễ hiểu, tránh gây nhầm lẫn cho người mua bảo hiểm.
  • Hợp đồng điện tử và các hình thức ký kết hợp đồng hiện đại khác được công nhận và khuyến khích.

3.3. Doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ gì mới theo Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022?

• Các doanh nghiệp bảo hiểm phải tuân thủ các yêu cầu mới, bao gồm:
  • Cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về sản phẩm bảo hiểm.
  • Tăng cường quản lý rủi ro và bảo đảm an toàn tài chính.
  • Cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc khách hàng và giải quyết khiếu nại.

3.4. Luật mới quy định gì về giải quyết tranh chấp bảo hiểm?

• Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022 đưa ra cơ chế đơn giản hóa việc giải quyết tranh chấp, bao gồm:
  • Tăng cường quy định về hòa giải và trọng tài để giảm tải cho hệ thống tòa án.
  • Cho phép bên mua bảo hiểm lựa chọn cơ quan giải quyết tranh chấp phù hợp.