Giải KHTN 8 Bài 11 (Kết nối tri thức): Muối

Giải KHTN 8 Bài 11: Muối

Giải KHTN 8 trang 48

Mở đầu trang 48 Bài 11 KHTN 8: Muối có rất nhiều ứng dụng trong đời sống như làm phân bón, bảo quản thực phẩm, làm bột nở cho các loại bánh, gia vị,… Muối có những tính chất hoá học nào và được điều chế như thế nào?

Trả lời:

- Một số tính chất hoá học của muối:

+ Dung dịch muối tác dụng với kim loại;

+ Muối tác dụng với dung dịch acid;

+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base;

+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối.

- Muối có thể được điều chế bằng một số phương pháp như:

+ Dung dịch acid tác dụng với base;

+ Dung dịch acid tác dụng với oxide base;

+ Dung dịch acid tác dụng với muối;

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base;

+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối.

I. Khái niệm

Hoạt động trang 48 KHTN 8: Tìm hiểu về các phản ứng tạo muối

Bảng 11.1. Phản ứng tạo thành muối, tên gọi và thành phần phân tử của một số muối

Quan sát Bảng 11.1 và thực hiện các yêu cầu:

1. Nhận xét về sự khác nhau giữa thành phần phân tử của acid (chất phản ứng) và muối (chất sản phẩm). Đặc điểm chung của các phản ứng ở Bảng 11.1 là gì?

2. Nhận xét về cách gọi tên muối.

Trả lời:

1. Điểm khác nhau giữa thành phần phân tử của acid (chất phản ứng) và muối (chất sản phẩm) là phần tử mang điện dương (cation).

Điểm chung của các phản ứng ở Bảng 11.1 là đều có sự thay thế ion H⁺ của acid bằng ion kim loại.

2. Cách gọi tên muối gồm có cation kim loại và anion gốc acid:

Tên kim loại (hoá trị, đối với kim loại có nhiều hoá trị) + tên gốc acid.

Giải KHTN 8 trang 49

Câu hỏi 1 trang 49 KHTN 8: Biết công thức của các muối sau: potassium sulfate, sodium hydrogensulfate, sodium hydrogencarbonate, sodium chloride, sodium nitrate, calcium hydrogenphosphate, magnesium sulfate, copper(II) sulfate.

Trả lời:

Potassium sulfate: K₂SO₄;

Sodium hydrogensulfate: NaHSO₄;

Sodium hydrogencarbonate: NaHCO₃;

Sodium chloride: NaCl;

Sodium nitrate: NaNO₃;

Calcium hydrogenphosphate: CaHPO₄;

Magnesium sulfate: MgSO₄;

Copper(II) sulfate: CuSO₄.

Câu hỏi 2 trang 49 KHTN 8: Gọi tên các muối sau: AlCl₃; KCl; Al₂(SO₄)₃; MgSO₄; NH₄NO₃; NaHCO₃.

Trả lời:

AlCl₃: aluminium chloride;

KCl: potassium chloride;

Al₂(SO₄)₃: aluminium sulfate;

MgSO₄: magnesium sulfate;

NH₄NO₃: ammonium nitrate;

NaHCO₃: sodium hydrogencarbonate.

Câu hỏi 3 trang 49 KHTN 8: Viết phương trình hoá học của phản ứng tạo thành muối KCl và MgSO₄.

Trả lời:

- Một số phương trình hoá học của phản ứng tạo thành muối KCl:

2K + 2HCl → 2KCl + H₂

KOH + HCl → KCl + H₂O

K₂O + 2HCl → 2KCl + H₂O

K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + CO₂ + H₂O.

- Một số phương trình hoá học của phản ứng tạo thành muối MgSO₄:

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

Mg(OH)₂ + H₂SO₄ → MgSO₄ + 2H₂O

MgO + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O

MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ + H₂O.

Hoạt động trang 50 KHTN 8: Tìm hiểu tính chất hoá học của muối

Chuẩn bị: Các dung dịch: H₂SO₄ loãng, NaOH loãng, Na₂SO₄, CuSO₄; 4 ống nghiệm: ống (1) chứa 1 đinh sắt đã được làm sạch, ống (2) và (3) mỗi ống nghiệm chứa khoảng 1 mL dung dịch BaCl₂, ống (4) chứa khoảng 1 mL dung dịch CuSO₄.

Tiến hành: ống (1) cho khoảng 2 mL dung dịch CuSO₄; ống (2) cho khoảng 1 mL dung dịch H₂SO₄; ống (3) cho khoảng 1 mL dung dịch Na₂SO₄; ống (4) cho khoảng 1 mL dung dịch NaOH

Quan sát hiện tượng xảy ra ở mỗi ống nghiệm và thực hiện yêu cầu:

1. Viết phương trình hoá học, giải thích hiện tượng xảy ra.

2. Thảo luận nhóm rút ra kết luận về tính chất hoá học của muối.

Trả lời:

1.

+ Ống nghiệm 1:

Hiện tượng: Đinh sắt tan dần, có lớp kim loại màu đỏ bám ngoài đinh sắt; Dung dịch trong ống nghiệm nhạt màu dần.

Phương trình hoá học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu.

+ Ống nghiệm 2:

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

Phương trình hoá học: BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl.

+ Ống nghiệm 3:

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

Phương trình hoá học: BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaCl.

+ Ống nghiệm 4:

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa xanh, dung dịch nhạt màu dần.

Phương trình hoá học: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄.

2. Một số tính chất hoá học của muối:

- Dung dịch muối có thể tác dụng với một số kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới. Ví dụ: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu.

- Muối có thể tác dụng với một số dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới. Sản phẩm của phản ứng tạo thành có ít nhất một chất là chất khí/ chất ít tan/ không tan … Ví dụ: BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl.

- Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới, trong đó có ít nhất một sản phẩm là chất khí/ chất ít tan/ không tan … Ví dụ:

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄.

- Hai dung dịch muối tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới, trong đó có ít nhất một muối không tan hoặc ít tan. Ví dụ:

BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaCl.

Câu hỏi trang 51 KHTN 8: Trong dung dịch, giữa các cặp chất nào sau đây có xảy ra phản ứng? Viết phương trình hoá học của các phản ứng đó.

Trả lời:

(“×”: xảy ra phản ứng; “-”: không xảy ra phản ứng)

Phương trình hoá học:

Ca(NO₃)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaNO₃

Ca(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → CaSO₄ + 2NaNO₃

BaCl₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ + 2NaCl

BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaCl

2HNO₃ + Na₂CO₃ → 2NaNO₃ + CO₂ + H₂O.

Câu hỏi trang 52 KHTN 8: Tính chất hoá học của các hợp chất vô cơ được tóm tắt bằng sơ đồ dưới đây:

Dựa vào sơ đồ Hình 11.2 và cho biết tính chất của oxide, acid, base. Viết phương trình hoá học minh hoạ.

Trả lời:

- Tính chất của oxide:

+ Oxide base tác dụng với acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O.

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước. Ví dụ:

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O.

- Tính chất của acid:

+ Tác dụng với kim loại tạo thành muối và khí. Ví dụ:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂.

+ Tác dụng với base tạo thành muối và nước. Ví dụ:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

+ Tác dụng với oxide base tạo thành muối và nước. Ví dụ:

H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O.

+ Tác dụng với muối tạo thành muối mới và acid mới. Ví dụ:

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ + 2HCl.

- Tính chất của base:

+ Tác dụng với acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:

Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O.

+ Tác dụng với oxide acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O.

+ Tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và base mới. Ví dụ:

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaOH.

Kiến thức trọng tâm KHTN 8 Bài 11: Muối

I. Khái niệm

- Phản ứng tạo muối là quá trình tạo ra muối từ sự kết hợp giữa cation kim loại và anion gốc acid thông qua phản ứng giữa acid và kim loại hoặc oxide base.

- Các phản ứng tạo muối trong bảng 11.1 đều có thành phần phân tử gồm cation kim loại và anion gốc acid.

- Nhận xét về cách gọi tên muối

+ Muối được đặt tên theo quy tắc : Tên kim loại (hoá trị, đối với kim loại nhiều hoá trị) + tên gốc acid.

- Thành phần phân tử của muối gồm cation kim loại và anion gốc acid.

II. Tính tan của muối

- Đa số các muối là chất rắn, có muối không tan hoặc tan ít trong nước. Các bảng tính tan được xây dựng để tiện sử dụng.

III. Tính chất hoá học

- Dung dịch muối có thể tác dụng với một số kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

- Muối có thể tác dụng với một số dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới, sản phẩm của phản ứng có thể là chất ít tan hoặc không tan.

- Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base

- Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới, trong đó có ít nhất một sản phẩm là chất khi/chất ít tan/không tan..

Vi du: FeSO₄+2NaOH→→ Fe(OH)₂+ Na₂SO₄

- Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối

- Hai dung dịch muối tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới, trong đó ít nhất có một muối không tan hoặc ít tan.

IV. Điều chế

- Muối có thể điều chế bằng một số phương pháp như sau:

+ Dung dịch acid tác dụng với base.

+ Dung dịch acid tác dụng với muối.

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base.

Sơ đồ tư duy KHTN 8 Bài 11: Muối

Xem thêm lời giải bài tập Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 12: Phân bón hóa học

Bài 13: Khối lượng riêng

Bài 14: Thực hành xác định khối lượng riêng

Bài 15: Áp suất trên một bề mặt

Bài 16: Áp suất chất lỏng. Áp suất khí quyển