Giải GDQP 10 Bài 5 (Cánh diều): Bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội

Giải bài tập GDQP 10 Bài 5: Bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội 

Khởi động trang 30 GDQP 10: Em hãy quan sát các hoạt động ở hình 5.1 và nêu một số hoạt động tương tự.

Trả lời:

- Một số hoạt động tương tự:

+ Cảnh sát biển tổ chức tuần tra trên vùng biển Việt Nam

+ Bộ đội biên phòng tuần tra dọc biên giới

+ Tuyên truyền phòng chống tệ nạn: ma túy, mại dâm… cho học sinh THPT

+ Tuyên truyền về an toàn giao thông

+ Học sinh trường Trung học phổ thông B dọn dẹp rác thải ở sông,...

I. Một số khái niệm

Khám phá 1 trang 30 GDQP 10: An ninh quốc gia là gì?

Trả lời:

An ninh quốc gia là sự ổn định, phát triển bền vững của chế độ xã hội chủ nghĩa và nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sự bất khả xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Khám phá 2 trang 30 GDQP 10: Bảo vệ an ninh quốc gia là gì?  Gồm các lĩnh vực nào?

Trả lời:

Yêu cầu số 1: An ninh quốc gia là sự ổn định, phát triển bền vững của chế độ xã hội chủ nghĩa và nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sự bất khả xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Yêu cầu số 2:

- Bảo vệ an ninh quốc gia là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh làm thất bại các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và loại trừ nguy cơ đê dọa an ninh quốc gia.

- Bảo vệ an ninh quốc gia, gồm: Bảo vệ an ninh chính trị; Bảo vệ an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh thông tin, an ninh quốc phòng, an ninh tư tưởng - văn hóa, an ninh dân tộc, an ninh tôn giáo, an ninh biên giới, an ninh xã hội, an ninh đối ngoại.

Khám phá 1 trang 31 GDQP 10: Em hiểu thế nào là một xã hội trật tự, an toàn?

Trả lời:

Một xã hội trật tự, an toàn là trạng thái xã hội bình yên, trong đó mọi người được sống yên ổn trên cơ sở các quy tắc chuẩn mực đạo đức, pháp lí xác định.

Khám phá 2 trang 31 GDQP 10: Bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là gì? Gồm những hoạt động nào?

Trả lời:

Yêu cầu số 1:  Một xã hội trật tự, an toàn là trạng thái xã hội bình yên, trong đó mọi người được sống yên ổn trên cơ sở các quy tắc chuẩn mực đạo đức, pháp lí xác định.

Yêu cầu số 2:

- Bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn xã hội.

- Bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, gồm:

+ Đấu tranh phòng, chống tội phạm về trật tự, an toàn xã hội;

+ Giữ gìn trật tự nơi công cộng;

+ Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông;

+ Phòng ngừa tai nạn lao động và phòng chống thiên tai, dịch bệnh;

+ Bài trừ các tệ nạn xã hội;

+ Bảo vệ môi trường.

II. Tình hình bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong giai đoạn hiện nay

Khám phá 1 trang 31 GDQP 10: Em hãy quan sát các hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia ở hình 5.2 và kể thêm một số hoạt động tương tự.

Trả lời:

- Một số hoạt động tương tự:

+ Lực lượng vũ trang đi kiểm tra quanh cột mốc biên giới; 

+ Tuyên truyền về an toàn giao thông; 

+ Học sinh trường Trung học phổ thông B dọn dẹp rác thải ở sông,...

Khám phá 2 trang 31 GDQP 10: Em hãy nêu một số nét chính tình hình bảo vệ an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay ở nước ta.

Trả lời:

Yêu cầu số 1: Một số hoạt động tương tự là:

+ Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp đầu xuân Nhâm Dần (2022).

+ Lễ ra quân thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự Tết Nguyên đan Nhâm Dần (2022)

+ Lực lượng công an bảo vệ đoàn xe hộ tống nguyên thủy quốc gia nước bạn khi đến thăm Việt Nam;

+ Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 1 tổ chức diễn tập bắn đạn thật (năm 2019)

Yêu cầu số 2: Một số nét chính tình hình bảo vệ an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay ở nước ta là:

- Dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, quản lí thống nhất của Nhà nước, lực lượng vũ trang cùng toàn dân đã từng bước làm thất bại âm mưu chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn, lật đổ của các thế lực thù địch, phản động.

- Lực lượng Công an nhân dân và Quân đội nhân dân triển khai thực hiện các biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia theo quy định của pháp luật.

- Tình hình thế giới và trong nước đặt ra những nguy cơ, thách thức đối với công tác bảo vệ an ninh quốc gia, như: biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, an ninh nguồn nước, xung đột sắc tộc, tôn giáo…

Luyện tập trang 32 GDQP 10: Các hoạt động từ thiện như “Phát gạo tự động miễn phí”, “Siêu thị 0 đồng”,... có ý nghĩa như thế nào trong bảo vệ an ninh quốc gia? Em hãy nêu một số hoạt động từ thiện khác tương tự.

Trả lời:

- Ý nghĩa của các hoạt động từ thiện như “Phát gạo tự động miễn phí”, “Siêu thị 0 đồng”:

+ Giúp người nghèo tiết kiệm được một khoản chi phí trong thời điểm khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra.

+ Tạo ra sự kết nối giữa những tấm lòng thơm thảo, mở rộng mạng lưới tương tác rộng khắp với mục tiêu chung, hỗ trợ kịp thời cho đồng bào đang lâm cảnh khó khăn cần giúp đỡ.

+ Góp phần đảm bảo trật tự, an toàn xã hội.

- Một số hoạt động từ thiện khác tương tự như: “Phát Ô-xi miễn phí”; Chương trình từ thiện “Xuân yêu thương năm 2021”; “ Giọt máu hồng ươm mầm sự sống”;...

Khám phá 1 trang 32 GDQP 10: Theo em, có những hoạt động bảo đảm trật tự, an toàn xã hội nào ở hình 5.3.

Trả lời:

Theo em, những hoạt động bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ở hình 5.3 là hình 5.3 a và hình 5.3 c.

Khám phá 2 trang 32 GDQP 10: Em hãy nêu một số nét chính về tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ở nước ta trong gia đoạn hiện nay.

Trả lời:

Yêu cầu số 1: Theo em, những hoạt động bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ở hình 5.3 là hình 5.3 a và hình 5.3 c.

Yêu cầu số 2: Một số nét chính về tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ở nước ta trong giai đoạn hiện nay là:

- Các lực lượng chức năng thực hiện tốt công tác bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;

- Phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh trấn áp kịp thời các loại tội phạm;

- Điều tra, là rõ các vụ án đặc biệt nghiêm trọng;

- Công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh

- Tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ, cháy nổ, bài trừ tệ nạn xã hội được chú trọng,...

III. Trách nhiệm bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự an toàn xã hội

Khám phá trang 33 GDQP 10: Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang có trách nhiệm gì trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội?

Trả lời:

- Đảng giữ vai trò lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt;

- Nhà nước quản lí tập trung, thống nhất công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;

- Lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ và nhân dân theo quy định của pháp luật.

Khám phá trang 34 GDQP 10: Theo em, trách nhiệm của công dân, trách nhiệm của học sinh trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là gì?

Trả lời:

- Trách nhiệm của công dân:

+ Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước;

+ Phối hợp, cộng tác với lực lượng Công an nhân dân trong phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật;

+ Tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; phát hiện cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan;

+ Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định pháp luật.

- Trách nhiệm của học sinh:

+ Tích cực, chủ động thực hiện trách nhiệm của công dân về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;

+ Tham gia học tập đầy đủ các nội dung giáo dục;

+ Gương mẫu thực hiện nội quy, quy định của nhà trường;

+ Tham gia tuyên truyền pháp luật;

+ Phát hiện, ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật.

Luyện tập trang 34 GDQP 10: Hoa và Hồng là bạn thân, cùng sinh ra, lớn lên ở tỉnh H thuộc vùng biên giới. Học hết lớp 6, Hoa theo gia đình định cư ở nước ngoài. Hiện nay, tỉnh H đang chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Em hãy đóng vai bạn Hồng viết thư kể cho bạn Hoa về những hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội của cộng đồng trong bối cảnh sống chung với dịch bệnh Covid-19.

Trả lời:

(*) Bài tham khảo

“Hà Nội, ngày…. Tháng ….. năm …….

Gửi Hoa yêu thương của mình!

Lời đầu thư mình muốn gửi lời hỏi thăm sức khỏe đến cậu và gia đình. Đã hơn một năm cậu và gia đình sang Pháp định cư, mình rất nhớ cậu, rất mong muốn được gặp lại cậu!

Lúc viết thư cho cậu cũng là lúc mà Việt Nam và cả thế giới đang phải đối mặt với đại dịch Covid-19. Đó là một đại dịch khủng khiếp đã cướp đi tính mạng của hàng triệu người. Con vi-rút này không tha cho bất kỳ ai kể cả những đứa trẻ đang tuổi ăn, tuổi lớn như con hay những người con xa nhà chưa kịp về thăm quê mà đã phải đi cách ly. Đại dịch còn ảnh hưởng đến cả sức khỏe lẫn kinh tế của đất nước và thế giới. Nhưng Hoa ơi, trong lúc nghỉ dịch như thế này, mình không hề hoang phí thời giờ đâu. Mình đã dành chút thời gian để viết thư cho cậu và muốn kể cho cậu nghe về những gì mình học được.

Đầu tiên, Covid-19 đã giúp mình nhận thức được giá trị của thời gian. Trong cuộc sống, chắc hẳn có nhiều người luôn lấy lý do rằng còn nhiều thời gian để thực hiện việc này, việc kia nên họ thường trì hoãn công việc mà mình muốn làm. Chỉ khi đại dịch bùng phát và cướp đi tính mạng của rất nhiều người trong phút chốc, thời gian mà chúng ta nghĩ vẫn nhiều rồi đến lúc nào đó sẽ chẳng còn, con người mới nhận ra sự sống và thời gian thật sự quá ngắn ngủi. Từ đó, mình biết trân trọng thời gian hơn, biết cố gắng để sống hết cuộc đời đáng sống của mình. Hoa biết không, ở nhà, ngoài thời gian học và ôn tập để không quên kiến thức, mình còn giúp mẹ dọn nhà, trang trí nhà cửa đón Tết bằng những dây đèn lấp lánh bố mua. Mẹ cũng ân cần dạy mình cách làm một số món ngon. Đến tối, cả nhà mình cùng ngồi xem phim với nhau, mình còn nhổ tóc bạc cho bà nội nữa. Mình nhận thấy rằng, mình đã có một cuộc sống gia đình hạnh phúc và vô cùng ý nghĩa.

Bài học thứ hai mà mình học được là bài học về tình người. Ngay từ đầu, để đối phó với đại dịch, Đảng và Nhà nước đã tích cực, chủ động đưa ra nhiều văn bản chỉ đạo, quyết liệt, huy động sự vào cuộc của hệ thống chính trị, sự tham gia của toàn dân. Giữa tình hình dịch bệnh như thế này, các chiến sĩ áo trắng đã phải ngày đêm thức trực ở bệnh viện, chữa bệnh từ người này đến người khác rất vất vả. Các chú bộ đội, công an cũng phải đi xa nhà để chống dịch. Ở các xã phường, lực lượng y tế ngày đêm căng mình để truy vết các F0, F1 và nỗ lực hết mình để hỗ trợ các gia đình/ cá nhân đang bị cách ly y tế. Các anh chị thanh niên cũng cống hiến không  ít cho đất nước, anh chị đã vẽ tranh hay viết thư tuyên truyền để cổ động mọi người trong việc chống dịch này. Người dân trong cả nước chung tay góp sức, thực hiện nhiều chương trình thiện nguyện để hỗ trợ người nghèo, những người gặp khó khăn trong đại dịch, ví dụ: chương trình “phát gạo miễn phí”, “phát ô-xi miễn phí”, “siêu thị 0 đồng”… Và mình cũng vậy, mình đã góp một chút tiền tiết kiệm vào quỹ Vắc-xin phòng chống Covid-19 và tích cực tuyên truyền tới bạn bè, người thân thực hiện tốt quy tắc 5K (khẩu trang – khử khuẩn – khoảng cách – không tập trung và khai báo y tế”.

Hoa ơi, ở bên Pháp, tình hình dịch bệnh có căng thẳng lắm không? Tình hình của cậu và gia đình thế nào? Cậu đừng lo lắng quá nhé, mình tin rằng, rồi chúng ta sẽ chiến thắng đại dịch lần này nếu chúng ta cùng cố gắng!

Cuối thư, mình chúc cậu và gia đình luôn mạnh khỏe, lạc quan! Mong gặp lại cậu vào một ngày gần nhất!

Bạn thân của câu!

Hồng”

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Vận dụng trang 34 GDQP 10: Em hãy trình bày trước lớp kế hoạch “Tìm hiểu về các hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội nơi em ở”

Trả lời:

(*) Gợi ý: Kế hoạch của em có thể dựa trên các ý sau:

- Tên các hoạt động em dự định tìm hiểu về bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự an toàn, xã hội?

- Đặc điểm các hoạt động đó?

- Thực trạng các hoạt động đó ở địa phương em diễn ra như thế nào?

- Với những hoạt động xấu, tiêu cực lực lượng chức năng có thẩm quyền và người dân địa phương em đã xử lý như nào?

- Hành động cụ thể của em với việc bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội địa phương em là gì?

Xem thêm lời giải bài tập Giáo dục quốc phòng - an ninh lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác: 

Bài 6: Một số hiểu biết về an ninh mạng

Bài 1: Một số nội dung điều lệnh quản lí bộ đội và điều lệnh công an nhân dân

Bài 2: Đội ngũ từng người không có súng

Bài 3: Đội ngũ tiểu đội

Bài 4: Các tư thế, động tác vận động trong chiến đấu