Bố cục Thơ duyên hay, chính xác nhất - Chân trời sáng tạo

Bố cục Thơ duyên - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

A. Bố cục Thơ duyên

- Đoạn 1: khổ 1,2: Khung cảnh một buổi chiều thu

- Đoạn 2: khổ 3: Sự hòa hợp trong tâm hồn nhà thơ

- Đoạn 3: khổ 4,5: Vạn vật trong thơ duyên trở nên có linh tính.

B. Nội dung chính Thơ duyên

Bài thơ là sự xúc động trước cuộc giao duyên huyền diệu của cả thế gian này. Sự hoà quyện của ba mối tơ duyên chính thiên nhiên với thiên nhiên, con người với thiên nhiên và con người với con người.

C. Tóm tắt Thơ duyên

Tóm tắt Thơ duyên (mẫu 1)

Bài thơ nói về tình yêu nhưng ở đây là tình yêu với cuộc sống, con người, thiên nhiên vẻ đẹp và sự hòa hợp với đời chính điều đó làm nên cái hay trong bài Thơ Duyên của Xuân Diệu.

D. Tác giả, tác phẩm Thơ duyên

I. Tác giả

1. Tiểu sử

- Xuân Diệu (1916- 1985) tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu.

- Quê: Can Lộc - Hà Tĩnh nhưng sống với mẹ ở Quy Nhơn.

- Năm 1937, Xuân Diệu ra Hà Nội học trường Luật và viết báo, là thành viên của Tự Lực Văn Đoàn

- Cuối năm 1940, ông vào Mĩ Tho (nay là Tiền Giang) làm viên chức tham tá thương chánh.

-  Năm 1942, ông quay lại Hà Nội sống bằng nghề viết văn.

-  Năm 1944, Xuân Diệu tham gia phong trào Việt Minh.

- Trong kháng chiến, Xuân Diệu di tản lên chiến khu Việt Bắc, hoạt động văn nghệ cách mạng.

- Hòa bình lập lại, Xuân Diệu về sống và làm việc tại Hà Nội đến khi mất.

2. Sự nghiệp văn học

a. Phong cách sáng tác

 - Xuân Diệu đã đem đến cho thơ ca đương đại một sức sống mới, một nguồn cảm xúc mới, thể hiện một quan niệm sống mới mẻ cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo.

- Ông là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ với một giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời thắm thiết.

b. Di sản văn học

Tác phẩm tiêu biểu: Thơ thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945), Riêng chung (1960)... Ngoài ra ông còn viết văn xuôi và tiểu luận phê bình, nghiên cứu văn học.

3. Vị trí và tầm ảnh hưởng

- Là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới.

 - Xuân Diệu là cây bút có sức sáng tạo mãnh liệt, dồi dào, bền bỉ, có đóng góp to lớn trên nhiều lĩnh vực đối với nền văn học Việt Nam hiện đại.

- Xuân Diệu xứng đáng với danh hiệu một nhà thơ lớn, một nghệ sĩ lớn, một nhà văn hóa lớn.

- Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật (1996). 

II. Tác phẩm Thơ duyên

1. Thể loại: Thể thơ thất ngôn (7 chữ)

2. Xuất xứ: Bài thơ được in trong tập Tuyển tập Xuân Diệu (thơ) – NXB Văn học, Hà Nội, 1986, tr 100 – 101)

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự + Biểu cảm

4. Tóm tắt tác phẩm Thơ duyên

Bài thơ nói về tình yêu nhưng ở đây là tình yêu với cuộc sống, con người, thiên nhiên vẻ đẹp và sự hòa hợp với đời chính điều đó làm nên cái hay trong bài Thơ Duyên của Xuân Diệu.

5. Bố cục tác phẩm Thơ duyên

3 phần

- Đoạn 1: khổ 1,2: Khung cảnh một buổi chiều thu

- Đoạn 2: khổ 3: Sự hòa hợp trong tâm hồn nhà thơ

- Đoạn 3: khổ 4,5: Vạn vật trong thơ duyên trở nên có linh tính.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Thơ duyên

1. Khung cảnh của một buổi chiều thu

- Nhìn vào buổi chiều thu nhà thơ thấy được một cái đẹp rất riêng.

- Đó là một buổi chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên.

- Ở đó có tiếng chim hót ríu vang, có màu xanh của lá cũng trở nên xanh hơn, có bầu trời tuyệt đẹp.

$\to$ Các yếu tố đó đã tổng hòa với nhau tạo thành một cái duyên, một cái thơ rất đẹp, đáng yêu, yêu kiều…

- Lúc này cả không gian đều được hiện ra trong vẻ đẹp tuyệt mĩ của mình.

- Nó như một âm thanh không nghe thấy được nhưng lại huyền diệu vô cùng.

$\to$ Từ đó mọi điều bình thường bỗng chốc trở nên khác thường và dẹp hơn.

2. Sự hòa hợp trong tâm hồn của nhà thơ

- Con đường bé nhỏ ấy đã trở nên đẹp hơn và ngọn gió chiều cũng đã thổi se sẽ hơn. - Những cánh hoa lả xuống trước ngọn gió liêu xiêu.

$\to$ Sự hòa hợp trong chính tâm hồn.

-  Từ nỗi yêu thương ấy đã làm nhà thơ muốn đi đến tận cùng tình cảm của mình. -àĐó là một điều rất lạ và cũng rất đỗi ngạc nhiên.

- Câu thơ cuối cùng với ý nghĩa là một cặp vần. Đó cũng chính là sự hòa hợp trọn vẹn của ngôn từ và âm thanh để tạo nên cái kỳ diệu trong thơ.

3. Vạn vật trong Thơ duyên cũng trở nên có linh tính

- Khi nhận ra được sự thay đổi trong lòng mình nhà thơ đã nhìn ra vạn vật xung quanh.

- Tất cả đều đổi thay như được chinh phục bởi một sức mạnh diệu kỳ. Khi này vạn vật không còn vô tri, vô giác nữa mà đã trở nên có linh tính hơn.

- Chúng cũng biết yêu thương, xao động như những con người.

- Từ một đám mây, cánh cò, cánh chim, bông hoa đều có những sự trăn trở bên trong.

- Câu thơ này thể hiện được cái náo nức, phân vân của một thế hệ thơ mới, thế hệ của những nhà thơ hiện đại.

E. Đọc tác phẩm Thơ duyên

Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên,
Cây me ríu rít cặp chim chuyền.
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến – nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nhỏ nhỏ gió xiêu xiêu,
Lả lả cành hoang nắng trở chiều.
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn,
Lần đầu rung động nỗi thương yêu.

Em bước điềm nhiên không vướng chân,
Anh đi lững đững chẳng theo gần.
Vô tâm – nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần.

Mây biếc về đâu bay gấp gấp,
Con cò trên ruộng cánh phân vân.
Chim nghe trời rộng giang thêm cánh,
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống dần.

Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm.
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy,
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.

F. Ý nghĩa nhan đề tác phẩm Thơ duyên

Nội dung và cảm xúc chủ đạo của bài thơ được gợi mở ngay từ nhan đề Thơ duyên. Thơ được hiểu là sự thăng hoa của cảm xúc, sựcất cánh của tâm hồn. Chữ “duyên” lại mang rất nhiều nét nghĩa.

“Duyên” theo quan niệm của đạo Phật là sự hoà hợp, giao kết gắn bó tự nhiên không ép buộc giữa con người và sự vật. Từ đó, nói lên mối duyên của “anh và em”. Và “duyên” còn mang nét nghĩa là vẻ đẹp đắm sâu, duyên dáng không phô trương bày vẽ nhung vẫn cứ làm rung động lòng người.

Ở đây, nhà thơ Xuân Diệu đã kết hạp, tiếp thu rất tinh tế ảnh hưởng trong quan niệm của cả phương Đông và phương Tây, thể hiện sự giao hoà gắn kết ấy bằng hình ảnh một khu vườn tình ái mà trong đó có vạn vật bén duyên nhau, con người đến với thếgiới để rung động, yêu đương. Kết hợp lại ta sẽ thấy Thơ duyên là tiếng thơ trong trẻo về những rung động xao xuyến trước sự giao hoà hoà hợp của thiên nhiên tạo vật.

Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Bố cục Lời má năm xưa

Bố cục Nắng đã hanh rồi

Bố cục Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam

Bố cục Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống

Bố cục Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật