Bố cục Huyện Trìa xử án hay, chính xác nhất - Chân trời sáng tạo

Bố cục Huyện Trìa xử án - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

A. Bố cục Huyện Trìa xử án

- Phần 1: Từ đầu ... bày thiệt nào: Nhân vật huyện Trìa

- Phần 2: Còn lại: Quá trình xử án

B. Nội dung chính Huyện Trìa xử án

Vợ chồng trùm sò kiện thị Hến lên quan trên vì nghi ngờ ăn cắp đồ của gia đình mình. Tuy nhiên huyện Trìa quan xử án lại là tên quan mê tiền bạc, sắc đẹp, nên thị Hến đã thắng kiện.

C. Tóm tắt Huyện Trìa xử án

Tóm tắt Huyện Trìa xử án (mẫu 1)

Vợ chồng trùm sò bị mất đồ quý, nghi ngờ thị Hến ăn cắp đồ của gia đình mình nên quyết định kiện thị Hến ra quan trên xử phạt. Quan trên ở đây là huyện Trìa, một tên quan ham mê tiền bạc đút lót và sắc đẹp. Không ngờ, huyện Trìa lại say mê trước vẻ đẹp của thị Hến nên phán xử cho nàng vô tội cho dù sự việc chưa được nghiên cứu kĩ. Vợ chồng Trùm Sò đành phải ra về trong cay cú.

D. Tác giả, tác phẩm Huyện Trìa xử án

I. Tác giả

- Khuyết danh

II. Tác phẩm Huyện Trìa xử án

1. Thể loại: Tuồng hài

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Đoạn trích “Huyện Trìa xử án” được trích trong vở tuồng nổ tiếng “Ngao, Sò, Ốc, Hến” 

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự

4. Tóm tắt tác phẩm Huyện Trìa xử án

Vợ chồng trùm sò kiện thị Hến lên quan trên vì nghi ngờ ăn cắp đồ của gia đình mình. Tuy nhiên huyện Trìa quan xử án lại là tên quan mê tiền bạc, sắc đẹp, nên thị Hến đã thắng kiện.

5. Bố cục tác phẩm Huyện Trìa xử án

- Từ đầu ... bày thiệt nào: Nhân vật huyện Trìa

- Còn lại: Quá trình xử án

7. Giá trị nội dung tác phẩm Huyện Trìa xử án

- Phơi bày bộ mặt xấu xa của tên quan huyện Trìa

8. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Huyện Trìa xử án

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc.

- Tình huống độc đáo

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Huyện Trìa xử án

1. Nhân vật huyện Trìa

- “Tri huyện Trìa là mỗ

Nội hạt tiếng khen khen ra

Cầm Đường ngày tháng vào ra

Hoa nguyệt hôm nay thông thả”

- “Hễ đi mỗ cả tiếng run en

Ngồi lại đó tấc lòng buồn bực”

- “Quan ở trên dù cú hay cò

Đồ hành khiển nhiều mâm cũng đặng”

- “Em  phải năng lên hầu quan

Thời ai dám nói vu họa”

$\to$ Từ những lời bàng thoại, đối thọai của Huyện Trì  ta có thể thấy ông ta là một người ham hư vinh '' Chỗ nào nhắm tốt tiền tốt bạc/ Đỗ hành khiến nhiều mâm cũng đặng''. Không chỉ thế còn là một kẻ tự cao ''Cao tài tật túc/Tiên đắc hữu tiền'' nhưng đồng thời cũng sợ vợ ''Giận mụ huyện hay ghen/ Hễ đi mô cả tiếng run en''

2. Kết quả phiên tòa

- Thị Hến được tha bổng trong khi Trùm Sò không lấy lại được của cải đã mất.

- Huyện Trìa xử án dựa vào tham mê, dục vọng với Thị Hến còn Trùm Sò chỉ biết than trời trong sự bất lực tuân theo phán quyết.

$\to$ Một kết quả không hề có sự công bằng, liêm chính mà chỉ có ham mê, cảm tính, tự ý quyết định

E. Đọc tác phẩm Huyện Trìa xử án

HUYỆN TRÌA: – Tri huyện Trìa là mỗ
Nội hạt tiếng khen khen ta:
Cầm đường ngày tháng vào ra,
Hoa nguyệt hôm mai thong thả.
Nhân rày nhàn hạ,
Rảnh việc bình dân;
Truyền chước bỉ chuý quăng?
Ngã hứng tình ngọc trắng”.
Ngẫm chuyện nhà quá ngán,
Giận mụ huyện hay ghen.
Ngồi lại đó tấc lòng buồn bực.
Cao tài tật túc”,
Tiên đắc hữu tiền”
Dân khen mỗ hữu nhân
Người đồn ta trị lí.
Luật không hay (thời ta) xử theo trí,
Thẳng tay một mực ăn tiền.
Đơn từ già, trẻ, lạ quen,
Nhắm mắt đánh đòn phát lạc .°
Chỗ nào nhắm tết tiền tốt bạc
Lễ phù lưu” hết mấy cũng lo,
Quan ở trên dù cú, hay cò
Đồ hành khiển!” nhiều mâm cũng đăng.
ĐỂ HẦU: (- Dạ, thưa quan bọn này)
“Trộm của Trùm Sò đêm trước
Vu cho Thị Hến hôm qua
Bắt tới chốn huyện nha,
Xin ngài ra xử đoán.
Vả chúng nó thiệt đoàn du đãng,
Nhà Trùm Sò nên đấng phú gia:
Tôi vu tang luật nọ khó tha
Nghiệm tình trạng lẽ không nên thứ.
HUYỆN TRÌA: – Đã biết mặt lão Đề hay nói bậy
Còn giơ hàm chú Lại nói cò cưa
Lưng cù chầy hình khéo bơ sờ,
Mồỗm xà cáng vinh râu ngoe ngoét!.
Thôi, đây đã biết,
Lựa đó phải thưa.
Đồi cả lũ vào đây
Đăng cho ta lược vấn”.
Lại nói – Nhìn đen trương lấn thần
Xem tình trạng lăng nhăng,
Việc lão Trùm khá nói, khá rằng
Nỗi Thị Hến bày ngay, bày thiệt, (nào!).
THỊ HẾN: – Nỗi ức oan khôn xiết,
Lời ngay thẳng thưa qua,
Việc làm ăn ngày tháng vào ra,
Phận goá bụa hôm mai côi cút.
Gẫm gia đình khó thốt
Nhờ quan lớn tỏ lòng.
Mua của chiên? việc ấy vến không
Vì ai giận nên khai rằng có.
TRÙM SÒ: (- Dạ dạ!)
Mồng một mất đồ hôm nọ,
Mông hai nhìn thấy đăng đây.
Đồ đạc nhìn đã không sai,
Mua chác đó xin ngài tra hỏi.
HUYỆN TRÌA: – Ngồi lâu thời mỏi,
Nó nói kéo đài,
Lão Đề lấy tờ khai,
Đặng ta toan làm án.
Cứ mực thẳng, cung cho ngay, bày cho thiệt
Kẻo hai đàng cua nói có, vọ nói không.
Để Thị Hến khai trước mới xong
Rồi lão Trùm cung sau thì rõ.
Này Thị Hến!
Việc phải, không, vốn ta chưa tó,
Thấy đơn côi chút chạnh lòng thương
(Em) Phải năng lên hầu gần quan
(Thời) Ai dám nói vu oan giao hoa.
Đầu thời đương lạ,
Lâu ắt phải quen.
Hãy xuống lên hầu hạ cho liên,
Phương lợi hại rồi ta sẽ tính.
THỊ HẾN: (- Dạ!)
Trông ơn quan lớn
Đoái xét phận hèn.
Phụ mẫu dân quyền quý ấy bề trên,
Tỉ tiện nữ đơn cô là phận dưới.
Như việc ấy nhờ ơn trên phân giải,
Thời duyên kia đành phận thiếp vương mang.
Xin ngài hãy thương,
Vốn tôi ưng dạ.
HUYỆN TRÌA: – Gẫm đó dây duyên nợ
Thật trời đất đẩy đưa,
Căn duyên khéo khéo tình cờ
(Mà) Nhơn ngãi khăng khăng vương vấn.
Khuyên mụ đừng trách phận,
Đây ta đã đành lòng.
Cứ đây mà khai báo cho xong,
Rồi ta sẽ xử phần thuận lí.
ĐỂ HẦU: (riêng) – Mụ đà nên tệ
Ông Huyện cũng xăng,
Phen này ông bày mặt thú lang
Huếch! với mục cắt râu trụi lủi.
Lại nói – Đòi Thị Hiến vào đây ta hói,
Nào tờ khai đem nạp tại đây.
Lão Trùm Sò ăn nói trầm trây,
Thị Hến oan, tình hình có rõ.
Tờ khai đó, đây đành có đó,
Lúc ra đây, rồi lại xủ đây.
(Hạ)
HUYỆN TRÌA: – Thế lão Lại đã bày,
Làm tờ khai cho nó,
Nguyên tang không phải đó,
Tình trạng nghiệm là phi.
Ý phú gia hống hách,
Hiếp quả phụ thân cô, € Lời phán quyết này của
Cứ lấy đúng pháp công, Huyện Trìa có dựa trên sự thật
“–và có mang lại kết cục công
Tội cả vợ lẫn chồng, Đ bằng cho các bên: Vợ chồng
Trùm Sò và Thị Hến?
(Thôi) Ta thứ? liền ông, liền mụ.
VỢ CHỒNG TRÙM SÒ: – Trời cao kêu chẳng thấu,
Quan lớn dạy phải vâng,
Cúi đầu tạ dưới sân,
Xin lui về bổn quán.
(Hạ)
THỊ HẾN: – Trông ơn quan lớn
Cúi xét phận hèn
Ơn huyện đàng biết lấy chi đền?
Hồi gia nội sẽ toan báo đáp.

F. Ý nghĩa nhan đề tác phẩm Huyện Trìa xử án

Ý Nghĩa Nhan Đề Tác Phẩm Huyện Trìa Xử Án nói về nhân vật Huyện Trìa là một tên quan huyện ham mê tiền bạc và sắc đẹp. Hắn bị mê mệt trước nhan sắc của Thị Hến nên đã xử cho thị được tha bổng. Nhan đề này dùng để châm biếm sự tham ô, đam mê tửu sắc của những tên quan thối nát ngày xưa.

Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Bố cục Đàn ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương

Bố cục Xã trường – Mẹ Đốp

Bố cục Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

Bố cục Chiếc lá đầu tiên

Bố cục Tây Tiến