Bố cục Hồn thiêng đưa đường hay, chính xác nhất - Kết nối tri thức

Bố cục Hồn thiêng đưa đường - Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức

A. Bố cục Hồn thiêng đưa đường

- Đoạn 1: Từ đầu đến “Mặt trời xuất tan canh”: Kim Lân lên đường hộ tống hoàng tử và thứ phi về tới thành Hậu Sơn an toàn.

- Đoạn 2: Còn lại: Hồn Linh Tá dẫn đường cho Kim Lân

B. Nội dung chính Hồn thiêng đưa đường

Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.

C. Tóm tắt tác phẩm Hồn thiêng đưa đường

Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.

D. Tác giả, tác phẩm Hồn thiêng đưa đường

I. Tác phẩm văn bản Hồn thiêng đưa đường

1. Thể loại: Tuồng

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Đoạn trích “Hồn thiêng đưa đường” được trích từ vở kịch Sơn Hậu.

- Sơn Hậu là vở tuồng cổ mẫu mực, ra đời từ khoảng giữa TK XVIII, chưa rõ tác giả, được nhiều nhà soạn tuồng nổi tiếng như Đào Tấn, Nguyễn Hiền Dĩnh tham gia chỉnh lí.

- Tóm tắt tích truyện: Vua Tề băng hà, lũ gian thần đứng đầu là Thái sư Tạ Thiên Lăng âm mưu cướp ngôi, tống giam Phán thứ phi ngay lúc nàng đang mang thai. Những người trung thành với vua như Nguyệt Hạo, Từ Trinh, Đồng Kim Lân, Khương Linh Tá,… quyết cứu Phán thứ phi cùng hoàng tử mới sinh và đưa họ đi trốn. Linh Tá tự nguyện đi sau để cản đường quân phản nghịch do Tạ Ôn Đình chỉ huy. Trong cuộc giao tranh, Linh Tá bị chém rơi đầu, nhưng hồn Linh Tá đã hóa thành ngọn đuốc để đưa đường cho Kim Lân hộ tống hoàng tử và thứ phi về tới thành Hậu Sơn an toàn, chuẩn bị cho cuộc phục thù đánh đuổi gian thần, đưa hoàng tử nhỏ lên ngôi.

3. Tóm tắt Hồn thiêng đưa đường

Đổng Kim Lân củng cố lực lượng và tiếp tục chiến đấu chống Tạ Thiên Lăng. Cánh thái sư cố thủ trong thành, Tạ Thiên Lăng bắt mẹ của Đổng Kim Lân làm con tin, nếu Kim Lân phá thành chúng sẽ giết mẹ ông.

4. Giá trị nội dung văn bản Hồn thiêng đưa đường

- Là một trong những vở tuồng mẫu mực nhất trong nghệ thuật Tuồng.

- Nội dung của vở “Sơn Hậu” phản ánh tinh thần của giới sĩ phu hồi hậu bán thế kỷ XIX, khi triều đình nhà Nguyễn bắt đầu suy vong, thực dân Pháp xâm chiếm nước ta.

5. Giá trị nghệ thuật văn bản Hồn thiêng đưa đường

- Ngôn ngữ nôm na, mộc mạc, gần với khẩu ngữ hơn là gần với ngôn ngữ bác học

E. Đọc tác phẩm Hồn thiêng đưa đường

KIM LÂN:

(Này)

Phá muôn vòng quân sĩ

Thẳng trăm trận pháo tên,

Kiếm Thứ phi kiếm chẳng thấy tin,

Tìm mẫu hậu tìm không ra tích

Thương tử hoàng còn nhỏ

Khát sữa lại đói cơm.

Cắn máu tay thấm giọt nhi long

Nhất thời trợ miễn ư cơ khát

(Này)

Sau lưng không tiếng nhạc

Trước mắt thấy đầu non

Lạc vào chốn sơn trung

Đã không dời bước (rồi đây!)

Xưa Hán Minh giúp nước

Mặt trời xuất tan canh.

(Huống chi)

Nay ta giúp vận Tề quân

Sao lại tuyệt kì đăng hoả?

(Hồn Linh Tá báo đèn hiệu)

HỒN LINH TÁ:

Đổng Kim Lân hiền hữu

Đệ biểu tự Khương Linh.

Phút sa cơ bị Tạ Ôn Đình

Hồn em đã xa chơi dị lộ.

KIM LÂN:

Xa nghe tiếng họ Khương đã phải

Những mơ màng lòng gẫm khó tin

Có đâu sự nhỡn tiền,

Thác mà còn hiện tại?

HỒN LINH TÁ:

Xưa có lời đoan thệ

Nay phải đến báo tin.

Cậy anh phù

Hoàng tử Thứ phi

Khá gắng sức nghiệp Tề đem lại

KIM LÂN:

Ta Linh Tá! Ta Linh Tá!

Mệnh dĩ vong! Mệnh dĩ vong!

Thủ cấp lưu tại thử

Công hà nhật tấn công.

(Ban):

Kì ba linh lạc trường lưu thuỷ

Kinh phá như hà đắc đoàn viên

Thống thiết các can tràng đoạn đoạn

Sầu đê mê ngọc lệ sải uông uông.

Đãn ước bách niên toàn huynh đệ

Thuỳ tri nhất đán biệt Sâm Thương!

Thuỳ tri nhất đán biệt Sâm Thương!

Tiếc bấy anh hùng,

Lầm tay phản tặc

Lấy ai phù bật,

Vây cánh cho nhau?

Vị quốc gia chi đại nghĩa

Hoài cơ nghiệp tận kì trung,

(Yêng ôi, như bây giờ)

Phò Hoàng tử đã đành có mỗ

Ngăn tặc binh sở cậy nhà ngươi.

Hồn yêng đà chín suối xa chơi

Biết thuở nào cùng nhau thấy mặt.

HỒN LINH TÁ:

Đổng Kim Lân yêng ơi! Như em đây

Giữa đêm khuya hoa ngọn đèn hồng

(Đến đây)

Đưa chân bạn thoát vòng nguy biến

Gắng mà lần theo em yêng ơi!

KIM LÂN:

Hiển hiện chân hiển hiện

Anh linh thị anh linh!

(Nếu vậy)

Gẫm âu thiên đạo

Trợ ngã Tề triều.

Đoán bên non thấy ngọn hoả hào

Giục tuấn mã vội vàng theo dõi.

(Hát nam):

Tuấn mã vội vàng theo dõi,

Mặt đoái nhìn chói lọi dường sao.

Sau dù đem lại Tề trào

Dốc đền ơn đó mới dành dạ đây.

Hồn thương hồn tiếc hây hây

Âm dương một phút từ nay xa vời

(Hồn Linh Tá biến thành ngọn đèn đưa

Kim Lân qua đèo đến thành Sơn Hậu)

Ngọn đèn vừa phụt tắt

Chân trời đã hây hây

Anh ơi!

Chốn sơn đấu anh ở lại đây

(Để cho em)

Nơi Sơn Hậu em tìm qua đó.

Xem thêm các bài Bố cục Ngữ văn lớp 10 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Bố cục Tác giả Nguyễn Trãi

Bố cục Bình Ngô đại cáo

Bố cục Bảo kính cảnh giới

Bố cục Dục Thúy sơn

Bố cục Ngôn chí bài 3