Soạn bài Viết đoạn văn nghị luận ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ (trang 51) Kết nối tri thức

Soạn bài Viết đoạn văn nghị luận ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ

Trong phần Đọc, em đã được tìm hiểu những bài thơ thuộc thể thơ tự do. Những bài thơ ấy hẳn đã để lại trong em những cảm nghĩ, và em cần biết cách ghi lại. Với phần Viết này, em sẽ được hướng dẫn cách viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do.

Yêu cầu

- Giới thiệu được bài thơ, tác giả, nêu cảm nghĩ chung về bài thơ.

- Nêu được cảm nghĩ về nội dung, nghệ thuật, nêu được tác dụng của thể thơ tự do trong việc thể hiện mạch cảm xúc, tạo nên nét độc đáo của bài thơ.

- Khái quát được cảm nghĩ về bài thơ.

* Phân tích bài viết tham khảo

Lá đỏ - niềm tin và hi vọng ngày chiến thắng

1. Giới thiệu bài thơ, tác giả và nêu cảm nghĩ chung về bài thơ.

Giới thiệu bài thơ và tác giả:

Bài thơ Lá đỏ được viết năm 1974, trong thời gian nhà thơ Nguyễn Đình Thi đến với chiến trường Tây Nguyên.

Cảm nghĩ chung về bài thơ: Ra đời trong boom rơi, nạn đổ vào thời điểm khốc liệt của chiến đấu giải phóng miền Na, bài thơ phát triển từ cuộc gặp gỡ rồi chia là trong niềm tin gặp lại - niềm tin chiến thắng của một người lính và một cô gái thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn.

2. Trình bày cảm nghĩ về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

Cảm nghĩ về nội dung: Cuộc gặp gỡ ra trong một buổi chiều lộng gió, trong cơn mưa lá đỏ ào ào đổ tuôn mạnh liệt, đệp đến ngỡ ngàng.

Nghệ thuật của bài thơ:Trong bối cảnh lãng mạn và hào hùng, hiện lên một hình ảnh đẹp, biểu tượng chho cuộc chiến tranh nhân dân "em gái tiền phương 

Chi tiết "vai áo bạc, quàng súng trường " gợi niềm xúc động sâu xa.

3. Nêu tác dụng của thể thơ tự do trong việc thể hiện mạch cảm xúc và nét độc đáo của bài thơ.

Tác dụng của thể thơ tự do trong việc thể hiện mạch cảm xúc và nét độc đáo của bài thơ: Thể thơ tự do với hình thức phóng khoáng, vần nhịp, linh hoạt giúp nhà thơ khoắc họa được bối cảnh Trường Sơn hùng vĩ, khí thế hào hùng, tâm hồn lạc quan phơi phới của đoàn quân ra trận.

4. Nêu khái quát cảm nghĩ về bài thơ

Bài thơ ra đời cách nay gần nửa thế kỉ vẫn gợi lên trong lòng người đọc niềm xúc động, tự hào, lòng biết ơn thế hệ cha anh đã hiến dâng tuổi xanh cho hòa bình đất nước.

* Thực hành viết theo các bước

1. Trước khi viết

a. Lựa chọn bài thơ

Chọn bài thơ yêu thích và phù hợp với lứa tuổi, với khả năng cảm nhận của em. Có thể chọn một bài thơ đã học trong sách hoặc một tác phẩm mà em mới tìm đọc.

b. Tìm ý

Để tìm ý, em hãy thực hiện những thao tác sau đây:

- Đọc bài thơ nhiều lần để cảm nhận âm điều, mạch cảm xúc của nó.

- Ghi lại cảm nghĩ của em về những nét đặc sắc trên hai phương diện nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

+ Thể thơ, văn, nhịp. Chẳng hạn, trong đoạn văn tham khảo, người viết đã nêu cảm nhận về thể thơ, vần, nhịp và tác dụng biểu đạt nội dung qua câu: "Thể thơ tự do với hình thức phỏng khoảng văn, nhịp linh hoạt giúp nhà thơ khắc hoa được bối cảnh Trường Sơn hùng vĩ, khí thế hào hùng, tâm hồn lạc quan phơi phơi của đoàn quân ra trận.

+ Yếu tố miêu tả, hình ảnh nổi bật, từ ngữ đặc sắc, biện pháp tu từ,... Có thể thấy người viết đoạn văn tham khảo đã nêu cảm nhân về những hình ảnh trung tâm như em gái tiến phương; lá đỏ và rừng lá đỏ; biện pháp tu từ so sánh.

+ Nội dung cảm xúc, thông điệp của bài thơ. Trong đoạn văn tham khảo, người viết đã nêu lên thông điệp, cảm xúc của bài thơ Lá đỏ. Đó là lời ngợi ca những người anh hùng đã cống hiến thầm lặng cho độc lập, thống nhất của đất nước; đồng thời nhắc nhỏ thế hệ sau biết ơn cha anh – những người đã mang lại cuộc sống hoà bình hôm nay. - Xác định cảm nghĩ chung về bài thơ (sử dụng những từ ngữ diễn tả cảm xúc như xúc động, tự hảo, biết ơn...)

c. Lập dàn ý

Em hãy tham khảo gợi ý dưới đây.

Dàn ý

- Mở đoạn: Giới thiệu bài thơ và tác giả; nêu cảm nghĩ chung về bài thơ.

- Thân đoạn

+ Trình bày cảm nghĩ về nét độc đáo của bài thơ trên hai phương diện nội dung và nghệ thuật.

+ Nêu tác dụng của thể thơ tự do trong việc thể hiện mạch cảm xúc, nét độc đáo của bài thơ.

- Kết đoạn: Nêu khái quát cảm nghĩ về bài thơ.

2. Viết bài

- Sắp xếp bố cục của đoạn văn nêu cảm nghĩ về một bài thơ tự do cũng tương tự như đoạn văn nói chung (Mở đoạn, Thân đoạn, Kết đoạn). Mỗi phần trong đoạn văn cần liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung: giới thiệu được bài thơ và trình bày được cảm nghĩ về phương diện nội dung, nghệ thuật khái quát được những điều đã trình bày. Chú ý sử dụng các phương tiện liên kết hình thức phù hợp để thể hiện được mối quan hệ về nội dung.

- Lựa chọn từ ngữ và các kiểu câu phù hợp để biểu đạt được đúng cảm nghĩ về nội dung, nghệ thuật của bài thơTrình bày đúng quy định về hình thức đối với đoạn văn: Các câu được viết liên tục (không xuống dòng), câu đầu tiên viết lùi đầu dòng.

Bài viết tham khảo

“Mây và sóng” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Ta-go. Bài thơ đã gợi ra cho người đọc cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng. Em bé trong bài thơ được mời gọi đến thế giới kỳ diệu ở “trên mây” và “trong sóng”. Với sự hiếu kỳ của một đứa trẻ, em đã cất tiếng hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”. Nhưng khi em bé nhớ đến mẹ vẫn luôn chờ đợi mình ở nhà, em đã từng chối đầy kiên quyết: “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”, “Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”. Chẳng có niềm hạnh phúc nào bằng được ở bên cạnh mẹ mặc dù thế giới ngoài kia nhiều hấp dẫn. Để rồi, em bé đã sáng tạo ra những trò chơi còn thú vị hơn của những người “trên mây” và “trong sóng”. Trong trò chơi đó, em sẽ là mây, là sóng tinh nghịch nô đùa; còn mẹ sẽ là vầng trăng, là bờ biển dịu hiền, ôm ấp và che chở con. Những câu thơ giàu tính tự sự và miêu tả nhưng lại góp phần bộc lộ cảm xúc của nhân vật trong bài thơ. Ta-go đã sử dụng trong bài thơ những lời thoại, chi tiết được kể tuần tự, vừa lặp lại vừa biến hóa kết hợp với hình ảnh giàu tính biểu tượng. Bài thơ chính là một câu chuyện cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

3. Chỉnh sửa bài viết

Hãy chỉnh sửa bài viết theo những yêu cầu sau:

- Kiểm tra xem đoạn văn đã giới thiệu được bài thơ, tác giả và nêu được cảm nghĩ chung về bài thơ chưa. Nếu chưa thì cần bổ sung

- Xác định những từ ngữ biểu đạt cảm nghĩ về những nét độc đáo của bài thơ trên hai phương diện nội dung và nghệ thuật, về tác dụng của thể thơ tự do. Bổ sung hoặc chỉnh sửa nếu thiếu hoặc chưa phù hợp

- Nếu những câu văn cuối đoạn chưa khái quát được cảm nghĩ chung về bài thơ thì cần bổ sung

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Thực hành tiếng Việt trang 48

Tập làm một bài thơ tự do

Thảo luận ý kiến về một vấn đề đời sống phù hợp với lứa tuổi (được gợi ra từ tác phẩm văn học)

Củng cố, mở rộng trang 56

Thực hành đọc: Bài thơ về tiểu đội xe không kính