Ông lão đánh cá và con cá vàng - Tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 - Cánh diều

Tác giả tác phẩm: Ông lão đánh cá và con cá vàng - Ngữ văn 6

I. Tác giả

1. Tiểu sử - Cuộc đời

- A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Puskin (1799 - 1837)

- Xuất thân trong một gia đình quý tộc mê thơ và biết làm thơ từ thuở học sinh.

- Xã hội: sinh ra và lớn lên trong thời đại cả nước Nga đang bị đè nặng bởi ách thống trị của chế độ nông nô chuyên chế

- Là nhà thơ mở đầu, đặt nền móng cho văn học hiện thực Nga thế kỉ XIX.

2. Sự nghiệp văn học

a. Phong cách nghệ thuật

- Đóng góp của Puskin cho nền văn học: Puskin có đóng góp trên nhiều mặt, nhiều thể loại, nhưng cống hiến vĩ đại nhất của ông vẫn là Thơ trữ tình với hơn 800 bài thơ và 13 bản trường ca bất hủ. Vì thế mà Puskin được xem là “Mặt trời của thi ca Nga” (Léc-môn-tốp).

- Về nội dung: thơ của Puskin thể hiện tâm hồn khao khát tự do và tình yêu của nhân dân Nga => Chính vì thế mà Bielinxki đã nhận định Puskin là “bộ bách khoa toàn thư của hiện thực đời sống Nga nửa đầu thế kỉ XIX”.

- Về nghệ thuật: Puskin có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển ngôn ngữ văn học Nga hiện đại.

b. Các tác phẩm chính:

- Tiểu thuyết bằng thơ: Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin, 1823-1831;...

- Bi kịch lịch sử: Bô-rít Gô-đu-nốp, 1825;...

- Trường ca: Ru-xlan và Li-út-mi-la, 1820; Người tù Cáp-ca-dơ, 1821;...

- Truyện ngắn: Cô tiểu thư nông dân,1830; Con đầm pích, 1833...

II. Tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

1. Thể loại: Cổ tích

2. Xuất xứ

- Truyện được kể lại bằng 205 câu thơ, trên cơ sở truyện dân gian của Nga, Đức.

- Truyện vừa giữ được nét chất phác, dung dị của nghệ thuật dân gian, vừa thể hiện tài năng sáng tạo của Pu-skin.

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự

4. Tóm tắt tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

Có hai vợ chồng ông lão đánh cá nghèo khổ. Một hôm, người chồng ra biển đánh cá, ông cứ thả lưới rồi kéo lên đều không có gì mãi đến lần thứ ba kéo lưới được một con cá vàng. Nhưng vì lời van xin của cá nên ông thả cá và không yêu cầu trả ơn Về nhà, ông lão bị mụ vợ tham lam bắt ông ra biển đòi cá trả ơn. Mụ vợ bắt ông lão hết đòi cái máng lớn đến ngôi nhà rộng, rồi đòi làm nhất phẩm phu nhân và cả nữ hoàng. Cá đều đáp ứng nhưng đến lần thứ năm mụ muốn làm Long Vương bắt cá vàng hầu hạ. Mong muốn này vượt quá giới hạn đã khiến cá vàng tức giận, lấy lại tất cả. Vợ chồng ông lão trở về túp lều tranh với cái máng lợn sứt mẻ

5. Bố cục tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

3 đoạn

- Đoạn 1 (Từ đầu ... đến “kéo sợi”): Giới thiệu nhân vật và tình huống truyện.

- Đoạn 2 (Tiếp theo ... đến “ý muốn của mụ”): Sự đền ơn và lòng tham của mụ vợ.

- Đoạn 3 (Còn lại): Sự trừng trị của cá vàng.

6. Giá trị nội dung tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

- Ông lão đánh cá và con cá vàng là truyện cổ tích dân gian do A. Puskin kể lại.

- Truyện ngợi ca lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc.

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

- Truyện sử dụng những biện pháp nghệ thuật rất tiêu biểu của truyện cổ tích như: sự lặp lại tăng tiến của các tình huống cốt truyện, sự đối lập giữa các nhân vật, sự xuất hiện của các yếu tố tưởng tượng, hoang đường.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Ông lão đánh cá và con cá vàng

1. Nhân vật ông lão

- Gia cảnh khó khăn: ở trong một túp lều nát trên bơ biển, ngày ngày chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi.

- Tính cách: hiền lành, nhân hậu đến nhu nhược.

+ Khi bắt được cá, nghe cá kêu van đã thả cá ra và không đòi gì cả "Ta không đòi gì cả, ta cũng chẳng cần gì"

+ Trước những lời mắng mỏ, đòi hỏi của vợ: răm rắp làm theo, không dám trái ý cũng không phản kháng.

→ Vì tính cách nhu nhược mà ông không dám làm trái ý vợ kể cả những điều đó khiến ông đang làm trái với lời nói ban đầu với cá vàng "Ta không đòi gì cả, ta cũng chẳng cần gì"

2. Nhân vật mụ vợ

- Là một người phụ nữ đòi hỏi:

+ Lần 1: máng lợn mới.

+ Lần 2: ngôi nhà rộng.

+ Lần 3: làm nhất phẩm phu nhân.

+ Lần 4: làm nữ hoàng.

+ Lần 5: làm Long Vương bắt cá vàng hầu hạ.

- Là người phụ nữ vô ơn bạc nghĩa:

+ Lần 1: mắng chồng là đồ ngốc.

+ Lần 2: quát to hơn - đồ ngu.

+ Lần 3: mắng và bắt chồng quét chuồng ngựa.

+ Lần 4: nổi trận lôi đình, đuổi chồng.

+ Lần 5: nổi cơn thịnh nộ, sai người đi bắt chồng.

➞ Sự tăng tiến về những đòi hỏi cũng đi kèm với sự độc ác, vô ơn của mụ vợ.

- Kết cục: "Mụ vợ đang ngồi trước cái máng lợn sứt mẻ"

→ Sự trừng trị trước những người tham lam, vô ơn.

3. Nhân vật biển cả và cá vàng

- Nhân vật biển cả:

+ Lần 1: gợn sóng êm ả.

+ Lần 2: đã nổi sóng.

+ Lần 3: nổi sóng dữ dội.

+ Lần 4: nổi sóng mù mịt.

+ Lần 5: nổi sóng ầm ầm.

→ Sự giận dữ tăng tiến trước những đòi hỏi vô lý, tham lam của mụ vợ. Phản ứng của biển cả cũng chính là thái độ của nhân dân, trời đất trước thói xấu của mụ vợ.

- Nhân vật cá vàng:

+ Cá vàng đáp ứng tất cả các yêu cầu của ông lão.

→ Cá vàng tượng trưng cho khả năng kì diệu của con người.

+ Cá vàng trả ơn ông lão, nhưng sau đó vì sự đòi hỏi không biết điểm dừng của mụ vợ nên đã tước đoạt lại hết tất cả.

→ Cá vàng đại diện cho lòng tốt, cái thiện. Tượng trưng cho công lí xã hội: thưởng người hiền, phạt người ác.

$\to$ Mô-típ: Cái kết có hậu.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 hay, chi tiết khác:

Tác giả tác phẩm: Cô bé bán diêm

Tác giả tác phẩm: Đêm nay Bác không ngủ

Tác giả tác phẩm: Lượm

Tác giả tác phẩm: Gấu con chân vòng kiềng

Tác giả tác phẩm: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật