Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ - Tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 - Cánh diều

Tác giả tác phẩm: Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ - Ngữ văn 6

I. Tác giả

1. Tiểu sử

- Nguyễn Đăng Mạnh (1930-2018), nguyên quán tại Gia Lâm, Hà Nội.

- Thiếu thời, ông theo học ở trường Chu Văn An, Hà Nội. Khi Cách mạng tháng Tám nổ ra, trường ông học sơ tán lên Phú Thọ, rồi trường bị giải tán. Ông theo học trường trung cấp sư phạm ở Tuyên Quang và bước vào nghề giáo.

2. Sự nghiệp

- Năm 1960, Nguyễn Đăng Mạnh được giữ lại trường Đại học Sư phạm Hà Nội làm cán bộ giảng dạy. Từ đó ông bắt đầu viết nghiên cứu và trở thành nhà nghiên cứu phê bình.

- Ông từng làm chủ nhiệm bộ môn Văn học Việt Nam hiện đại, khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

- Nguyễn Đăng Mạnh là chủ biên sách giáo khoa văn học lớp 11 và 12 chương trình cải cách giáo dục 1980–1992.

- Về già sống tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sau một thời gian lâm bệnh, GS Nguyễn Đăng Mạnh đã từ trần vào chiều ngày 9/2/2018 tại Bệnh viện hữu nghị Việt –Xô Hà Nội, hưởng thọ 89 tuổi.

3. Phong cách sáng tác

Nguyễn Đăng Mạnh được coi là nhà nghiên cứu đầu ngành về văn học Việt Nam hiện đại và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. Ông nổi tiếng gần đây là nhờ quyển hồi ký có viết một vài chi tiết về chủ tịch Hồ Chí Minh (có kể đến cái chết của bà Nông Thị Xuân) và các quan chức trong chính phủ của đảng cộng sản Việt Nam như Tố Hữu; cũng viết về những nhà văn, nhà thơ như Nguyễn Tuân, Xuân Diệu,...

II. Tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

1. Thể loại: Văn bản nghị luận

2. Xuất xứ

Trích Tuyển tập Nguyễn Đăng Mạnh, tập 1, 2005.

3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận.

4. Tóm tắt tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

Ai từng tiếp xúc với Nguyên Hồng đều thấy rõ ông rất dễ xúc động và cũng dễ khóc. Một trong nhiều lí do bồi đắp nên tính nhạy cảm ấy là vì Nguyên Hồng thiếu tình thương từ nhỏ, luôn khao khát tình thương, dễ thông cảm với những người bất hạnh. Cảnh ngộ ấy đã ném Nguyên Hồng vào môi trường những người cùng khổ nhất trong xã hội cũ. Chất dân nghèo, chất lao động đã thấm sâu vào văn chương, vào thế giới nghệ thuật của Nguyên Hồng. Ông thật sự là nhà văn của nhân dân lao động.

5. Bố cục tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

Chia văn bản thành 3 phần:

- Phần 1: Nguyên Hồng là con người nhạy cảm

- Phần 2: Thời thơ ấu bất hạnh

- Phần 3: Hoàn cảnh sống cơ cực của nhà văn Nguyên Hồng

6. Giá trị nội dung tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

- Ca ngợi phẩm chất và tài năng của nhà văn Nguyễn Hồng

- Khẳng định ông là nhà văn luôn gắn chặt cuộc sống của mình với những người nông dân.

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

- Văn nghị luận sắc bén, chặt chẽ.

- Sử dụng một số biện pháp tu từ: liệt kê, so sánh, điệp.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ

1. Tính cách nhạy cảm của Nguyên Hồng

- Nguyên Hồng rất dễ xúc động, rất dễ khóc:

+ Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chỉ từng chia bùi sẻ ngọt.

+ Khóc khi nghĩ đến đời sống khổ cực của nhân dân mình ngày trước.

+ Khóc khi nói đến công ơn của Tổ quốc, quê hương đã sinh ra mình, đến công ơn của Đảng, của Bác Hồ đã đem đến cho mình lí tưởng cao đẹp của thời đại.

+ Khóc khi kể lại những nỗi đau, oan trái của những nhân vật.

- Mỗi dòng chữ ông viết ra là một dòng nước mắt từ trái tim nhạy cảm.

$\to$ Tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc động của Nguyên Hồng.

2. Tuổi thơ của Nguyên Hồng

- Hoàn cảnh:

+ Mồ côi cha từ năm 12 tuổi.

+ Mẹ đi thêm bước nữa và thường làm ăn xa.

+ Sinh ra trong cuộc hôn nhân ép uổng.

→ Vì cảnh ngộ éo le, gia đình chồng khinh ghét nên mẹ không hay gần gũi Hồng.

- Sự cô đơn, bị khinh ghét:

+ Không được gần mẹ.

+ "Giá ai cho tôi 1 xu nhỉ?", "Đi học một mình", "Không! Không có ai cho tôi cả. Vì người ta có phải mẹ tôi đâu!".

$\to$ Thiếu thốn, khao khát cả vật chất lẫn tình thương nên luôn khao khát tình thương và dễ thông cảm với người bất hạnh.

3. Số phận đáng thương của Nguyên Hồng

- Hoàn cảnh sống cực khổ:

+ Từ thời cắp sách đến trường: lặn lội với đời sống dân nghèo để tự kiếm sống bằng những nghề nhỏ mọn, chung đụng với mọi hạng trẻ hư hỏng và các lớp cặn bã.

+ Năm 16, khi đến Hải Phòng: càng nhập hẳn với cuộc sống của hạng người dưới đáy thành thị.

$\to$ Tạo nên “chất dân nghèo, chất lao động”

- Chất dân nghèo, chất lao động:

+ Vẻ ngoài: thoạt đầu tiếp xúc không thể phân biệt với những người dân lam lũ hay những bác thợ cày nước da sạm màu nắng gió.

+ Lối sinh hoạt: thói quen ăn mặc, đi đứng, nói năng, thái độ giao tiếp, ứng xử, thích thú riêng trong ăn uống...

$\to$ Ảnh hưởng đến văn chương của ông.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 hay, chi tiết khác:

Tác giả tác phẩm: Vẻ đẹp của một bài ca dao

Tác giả tác phẩm: Thánh Gióng – tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước

Tác giả tác phẩm: Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập

Tác giả tác phẩm: Diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ

Tác giả tác phẩm: Giờ Trái Đất