Nêu và phân tích nét chính về nội dung của bộ Hoàng Việt luật lệ

Giải Chuyên đề Lịch sử 10 Kết nối tri thức Phần 1: Nhà nước và pháp luật trong lịch sử Việt Nam (trước năm 1858)

Câu 1 trang 51 Chuyên đề Lịch sử 10: Nêu và phân tích nét chính về nội dung của bộ Hoàng Việt luật lệ.

Trả lời:

- Hoàng Việt luật lệ (hay Luật Gia Long) là bộ luật của nhà Nguyễn, được ban hành dưới triều vua Gia Long, năm 1815.

- Nội dung cơ bản của bộ Hoàng Việt luật lệ:

+ Bộ luật tổng hợp, quy định và điều chỉnh hầu hết quan hệ xã hội thời Nguyễn, tập trung bảo vệ chế độ quân chủ, bảo vệ quyền lực và quyền lợi của giai cấp thống trị. Ví dụ: Điều 224: Phàm kẻ mưu phản gài mưu trong nước, nghe nịnh nước ngoài. Chỉ là cùng mưu thì cũng không chia cầm đầu hay tòng phạm đem chém cả. Con trai, con gái thê thiếp của chúng đem phân phối làm nô tì trong các nhà bậc công thần. Tài sản toàn nhập kho quan...

+ Bên cạnh các điều luật quy định về việc xét - xử, bảo vệ giai cấp thống trị, bộ luật cũng có một số quy định tiến bộ như bảo vệ người già, trẻ em, phụ nữ,... Ví dụ: Quyển 19, Điều 10: ...người trên 70 tuổi, 15 tuổi trở xuống nếu tàn phế nhưng có phạm tội thì quan ti không được dùng hình phạt tra khảo, chỉ căn cứ vào các bằng cớ có mà định tội. Ai trái lệnh thì bị xử theo điều sai sót...