Chuyên đề Lịch sử 10 (Kết nối tri thức) Nhà nước Việt Nam từ 1945 đến nay

Giải bài tập Chuyên đề Lịch sử 10 Phần 2: Nhà nước Việt Nam từ 1945 đến nay

1. Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (1945 -1976)

Câu hỏi trang 51 Chuyên đề Lịch sử 10: Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời trong bối cảnh nào? Sự ra đời đó có ý nghĩa gì?

Trả lời:

- Bối cảnh ra đời Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa:

+ Ngày 15 - 8 - 1945, quân phiệt Nhật Bản đầu hàng Đồng minh vô điều kiện, Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, một số nước thuộc địa đã giành lại độc lập.

+ Ở Việt Nam, tháng 8 - 1945, quân đội Nhật Bản ở Đông Dương hoang mang, tuyệt vọng, chính quyền thân Nhật rệu rã.

+ Cách mạng tháng Tám do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo đã thành công, chính quyền cách mạng được thành lập, đưa đến sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

- Ý nghĩa lịch sử: Sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà là một trong những thành quả quan trọng nhất của Cách mạng tháng Tám năm 1945, là bước ngoặt lịch sử, chấm dứt chế độ quân chủ, mở đầu cho chế độ dân chủ tiến bộ ở Việt Nam.

Câu hỏi trang 52 Chuyên đề Lịch sử 10: Qua nội dung mục c và các tư liệu 7, 8, hãy nêu một số đặc điểm và tính chất của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

Trả lời:

Một số đặc điểm và tính chất của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà:

- Đặc điểm: là nhà nước theo chế độ dân chủ cộng hoà, trong đó quyền quyết định những vấn đề quan trọng nhất của đất nước thuộc về nhân dân thông qua Quốc hội, cơ quan do toàn dân bầu ra.

- Tính chất: là nhà nước dân chủ kiểu mới, do nhân dân bầu ra, đại diện cho ý chí và quyền lợi của nhân dân. Mọi chính sách và hoạt động của nhà nước đều hướng tới mục tiêu vì nhân dân.

Câu hỏi trang 53 Chuyên đề Lịch sử 10: Dựa vào thông tin trong Bảng 1 (tr. 52 - 53), em hãy nêu vai trò của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà giai đoạn 1945 - 1976.

Trả lời:

* Vai trò của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà giai đoạn 1945 - 1976 là tổ chức kháng chiến chống ngoại xâm và phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể:

- Về tổ chức kháng chiến chống ngoại xâm:

+ Giai đoạn 1945 - 1946: Thực hiện các biện pháp ngoại giao mềm dẻo, linh hoạt (kí Hiệp định Sơ bộ 6 - 3 và Tạm ước 14 - 9),... nhằm bảo vệ chính quyền cách mạng.

+ Giai đoạn 1946 - 1954: Tổ chức kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi.

+ Giai đoạn 1954 - 1976: Tổ chức cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi, thống nhất đất nước.

- Về phát triển kinh tế - xã hội:

+ Giai đoạn 1945 - 1946: Thực thi các biện pháp cấp bách để giải quyết nạn đói, tình trạng mù chữ và khó khăn về tài chính. Chia ruộng đất cho nông dân.

+ Giai đoạn 1946 - 1954: Phát triển kinh tế kháng chiến và công nghiệp quốc phòng. Phát triển giáo dục, y tế. Thực hiện cải cách ruộng đất, chia ruộng đất cho nông dân.

+ Giai đoạn 1954 - 1976: Ở miền Bắc: Khôi phục kinh tế sau chiến tranh. Hợp tác hóa nông nghiệp, phát triển công nghiệp, thương nghiệp quốc doanh. Phát triển nền giáo dục và y tế toàn dân.

2. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1976 đến nay 

Câu 1 trang 54 Chuyên đề Lịch sử 10: Phân tích bối cảnh ra đời Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trả lời:

- Bối cảnh ra đời Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam:

+ Sau Đại thắng mùa xuân năm 1975, đất nước hoàn toàn giải phóng. Tuy nhiên, hai miền vẫn tồn tại hình thức tổ chức nhà nước khác nhau. Thực tế đó đặt ra yêu cầu phải hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước.

+ Tháng 4 - 1976, cuộc Tổng tuyển cử lần thứ hai đã được tổ chức trong cả nước để bầu ra Quốc hội khoá VI - cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước.

+ Tại kì họp đầu tiên (1976), Quốc hội khoá VI đã quyết định đổi tên nước thành Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bầu các chức vụ lãnh đạo cao nhất của Nhà nước,...

=> Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra đời.

Câu 2 trang 54 Chuyên đề Lịch sử 10: Nêu ý nghĩa của sự ra đời Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trả lời:

- Ý nghĩa của sự ra đời Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam:

+ Đánh dấu việc hoàn thành công cuộc thống nhất đất nước về mặt nhà nước.

+ Tạo tiền để thuận lợi cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới.

Câu 3 trang 56 Chuyên đề Lịch sử 10: Hãy cho biết vai trò của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam từ năm 1986 đến nay.

Trả lời:

- Từ năm 1986 đến nay, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thực hiện công cuộc đổi mới, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa và thực hiện hội nhập quốc tế sâu rộng:

+ Trong lĩnh vực nông nghiệp: thực hiện chính sách giao khoán đất nông nghiệp, khuyến khích nông dân ứng dụng các tiến bộ khoa học, kĩ thuật vào sản xuất,... Nhờ đó, Việt Nam dần giải quyết được nhu cầu lương thực trong nước và trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới.

+ Trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ: chính sách cho phép phát triển kinh tế tư nhân, kêu gọi và khuyến khích đầu tư nước ngoài, ban hành nhiều bộ luật nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế => sự hình thành và phát triển các loại hình doanh nghiệp từ quy mô nhỏ, vừa, đến quy mô lớn (các tập đoàn quốc gia và xuyên quốc gia),... góp phần quan trọng vào sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế quốc dân.

- Trong hội nhập quốc tế: thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ quốc tế trên nhiều lĩnh vực và đạt được nhiều thành tựu nổi bật.

Xem thêm lời giải bài tập Chuyên đề Lịch sử lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác: 

I. Di sản văn hóa

II. Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

III. Vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan văn hóa

I. Nhà nước và pháp luật trong lịch sử Việt Nam (trước năm 1858)

III. Một số bản hiến pháp việt nam từ năm 1946 đến nay