Lý thuyết Địa lí 8 Bài 8 (Cánh diều): Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam

Lý thuyết Địa lí 8 Bài 8: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam

A. Lý thuyết Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam

I. Tác động của biến đổi khí hậu

1. Đối với khí hậu

- Biến đổi khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến các yếu tố của khí hậu ở Việt Nam, đặc biệt là nhiệt độ, mưa và các hiện tượng thời tiết cực đoan.

- Nhiệt độ của Việt Nam tăng liên tục trong nhiều năm, trong đó nhiệt độ trung bình năm tăng lên 0,89°C trong giai đoạn 1958-2018.

- Lượng mưa thay đổi mạnh và khác nhau theo thời gian, không gian và cường độ. Tổng lượng mưa năm tăng khoảng 2,1% trong giai đoạn 1958-2018, nhưng giảm ở miền khí hậu phía bắc và tăng ở miền khí hậu phía nam.

- Các hiện tượng thời tiết cực đoan tăng lên, bao gồm số ngày nắng nóng, bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt, sạt lở đất và mưa đá. Tình trạng hạn hán cũng tăng ở miền khí hậu phía bắc và giảm ở miền khí hậu phía nam.

2. Đối với thuỷ văn

- Thuỷ văn nước ta phụ thuộc chặt chẽ vào các yếu tố khí hậu, đặc biệt là nhiệt độ và lượng mưa.

- Biến đổi khí hậu đã làm thay đổi chế độ dòng chảy sông ngòi, với sự chênh lệch lớn giữa các mùa và giữa các hệ thống sông.

- Biến đổi khí hậu cũng làm gia tăng tình trạng lũ lụt, sạt lở, hạn hán và xâm nhập mặn.

- Mực nước biển, đại dương cũng có xu hướng tăng lên ở các trạm hải văn ven biển nước ta.

II. Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu

Ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề cấp thiết ở nước ta. Có hai nhóm giải pháp cần được tiến hành đồng thời là thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ biến đổi khí hậu, vì chúng có tác động lẫn nhau và hỗ trợ cho nhau.

* Nhóm giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu

- Thay đổi cơ cấu mùa vụ, lựa chọn cây trồng, vật nuôi thích nghi với biến đổi khí hậu, xây dựng các công trình thuỷ lợi.

- Bảo vệ rừng, trồng rừng phòng hộ đầu nguồn và ven biển.

- Xây dựng các cơ sở sản xuất ít gây ô nhiễm môi trường.

- Phát triển giao thông công cộng và khuyến khích người dân sử dụng.

- Sử dụng năng lượng truyền thống tiết kiệm và hiệu quả.

* Nhóm giải pháp giảm nhẹ biến đổi khí hậu

- Các giải pháp chủ yếu để giảm tác động của biến đổi khí hậu ở Việt Nam gồm:

+ Phát triển nền nông nghiệp hữu cơ để giảm sử dụng phân bón hoá học và thuốc bảo vệ thực vật.

+ Xử lí và tái sử dụng phụ phẩm của các ngành kinh tế.

+ Cải tiến công nghệ để tiết kiệm năng lượng.

+ Phát triển và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió và mặt trời.

+ Tuyên truyền để nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu.

B. Câu hỏi trắc nghiệm Bài 8: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam

Câu 1: Trên Trái Đất có các loại thiên tai nào dưới đây?

A. Bão

B. Lốc xoáy, sóng thần

C. Lũ lụt

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Câu 2: Đâu là biện pháp làm giảm khí thải hiệu ứng nhà kính?

A. Tăng cường diện tích cây xanh

B. Sử dụng năng lượng tái tạo thay cho những năng lượng khai thác tự nhiên

C. Xử lí khí thải trước khi xả ra môi trường

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Giải thích: 

Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng không khí Trái Đất nóng lên nguyên nhân do bức xạ sóng ngắn của Mặt trời xuyên qua tầng khí quyển và chiếu xuống mặt đất. Hiệu ứng nhà kính gồm: Hiệu ứng nhà kính khí quyển và hiệu ứng nhà kính nhân loại. Hiệu ứng nhà kính gây ra hậu quả nghiêm trọng đến nguồn nước, sinh vật, con người. Các biện pháp khắc mục hiệu ứng nhà kính bao gồm:

+ Tăng cường diện tích cây xanh, trồng nhiều cây xanh phủ xanh đồi trọc.

+ Sử dụng năng lượng tái tạo thay cho những năng lượng khai thác tự nhiên.

+ Xử lý khí thải và rác thải trước khi xả ra môi trường.

+ Tiết kiệm điện, tiết kiệm nguồn năng lượng, tối ưu hóa phương tiện đi lại.

Câu 3: Mức tăng nhiệt độ trung bình từ 1958 đến 2018 là?

A. 0,3 độ C

B. 0,86 độ C

C. 0,89 độ C

D. 0.05 độ C

Đáp án đúng: C

Câu 4: Biến đổi thủy văn gồm những yếu tố nào?

A. Thay đổi chế độ dòng nước

B. Gia tăng lũ lụt, sạt lở, hạn hán và xâm nhập mặn

C. Nước biển dâng

D. Tất cả phương án trên đúng

Đáp án đúng: D

Giải thích: Hiện tượng biến đổi thủy văn chỉ yếu tố hoặc hiện tượng bao gồm: mực nước, lưu lượng, độ mặn, lũ, sạt lở đất, sụt lún đất, lũ quét, do mưa lũ hoặc dòng chảy, hạn hán, xâm nhập mặn.

Câu 5: Đâu là biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu?

A. Tiết kiệm năng lượng, sử dụng phương tiện công cộng

B. Trồng rừng, dùng năng lượng sạch

C. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Câu 6: Đâu là biểu hiện của biến đổi khí hậu?

A. Nhiệt độ không khí tăng, khí hậu trái đất nóng lên,...

B. Biến động trong chế độ mưa, lượng mưa, gia tăng tốc độ tan băng

C. Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ lụt, hạn hán...

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Giải thích:

Biến đổi khí hậu chỉ sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm khí quyển, sinh quyển, thủy quyển, băng quyển và thạch quyển ở hiện tại cũng như trong tương lai. Sự biến đổi này do tác động của những nguyên nhân tự nhiên, nhân tạo trong một giai đoạn nhất định và thường tính bằng thập kỷ hay hàng triệu năm.

- Nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng, khí hậu trái đất nóng lên.

- Hạn hán xuất hiện nhiều hơn trên Trái Đất.

- Lượng mưa tăng giảm bất thường, biến động trong chế độ mưa, lượng mưa, gia tăng tốc độ tan băng.

- Mực nước biển dâng cao lên.

- Liên tục xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan: bão, lũ lụt, hạn hán,…

Câu 7: Đâu là biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu?

A. Thay đổi cơ cấu mùa vụ, lựa chọn các cây trồng, vật nuôi có khả năng thích nghi với các tác động biến đổi khí hậu

B. Trồng rừng phòng hộ

C. Phát triển giao thông công cộng, khuyến khích người dân sử dụng

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Giải thích:

- 3 nhóm giải pháp ưu tiên hàng đầu để ứng phó với biến đổi khí hậu đó là: 

+ Nâng cao năng lực dự báo, giám sát biến đổi khí hậu.

+ Giảm thiểu thiệt hại thiên tai gây ra. 

+ Cắt giảm hậu quả hiệu ứng nhà kính.

Ngoài ra, một số biện pháp người dân ứng phó biến đổi khí hậu: Thay đổi cơ cấu mùa vụ, lựa chọn các giống cây trồng, vật nuôi có khả năng thích nghi với các tác động biến đổi khí hậu. Trồng, phát triển mô hình rừng phòng hộ. Phát triển giao thông công cộng, khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng, giảm khí rác thải ô nhiễm môi trường,…

Câu 8: Trong khi xảy ra thiên tai ta nên làm gì?

A. Dự trữ lương thực

B. Vệ sinh, dọn dẹp nơi ở

C. Ở nơi an toàn, hạn chế di chuyển

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Giải thích: Trong khi xảy ra thiên tai người dân nên dự trữ lương thực, ở nơi an toàn, hạn chế di chuyển hay đi lại để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong lúc thiên tai đang xảy ra.

Câu 9: Nhóm giải pháp giảm nhẹ biến đổi khí hậu là?

A. Phát triển nông nghiệp hữu cơ

B. Xử lí và tái sử dụng các phụ phẩm của các ngành kinh tế

C. Cải tiến công nghệ, kĩ thuật để tiết kiệm nguồn năng lượng

D. Tất cả các phương án trên đúng

Đáp án đúng: D

Câu 10: Cần làm gì trước khi thiên tai xảy ra?

A. Theo dõi dự báo thời tiết

B. Dự trữ lương thực

C. Trồng và bảo vệ rừng

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D

Xem thêm các bài lý thuyết Địa lí 8 sách Cánh diều hay, chi tiết tại: 

Lý thuyết Bài 9: Thổ nhưỡng Việt Nam

Lý thuyết Bài 10: Đặc điểm chung của sinh vật và vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam

Lý thuyết Bài 11: Phạm vi biển đông. Các vùng biển của Việt Nam ở Biển Đông. Đặc điểm tự nhiên của vùng biển đảo Việt Nam

Lý thuyết Bài 12: Môi trường và tài nguyên biển đảo Việt Nam

Lý thuyết Chủ đề chung 1: Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long