Giáo án Phản xạ toàn phần mới nhất - Vật Lí 11

 Giáo án Vật Lí 11 Bài 27: Phản xạ toàn phần

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Mô tả được hiện tượng phản xạ toàn phần và nêu được điều kiện xảy ra hiện tượng này.

- Mô tả được sự truyền ánh sáng trong cáp quang và nêu được ví dụ về ứng dụng của cáp quang và tiện lợi của nó.

2. Kĩ năng

- Giải được các bài tập về hiện tượng phản xạ toàn phần.

3. Thái độ

- HS hứng thú trong học tập, tích cực làm thí nghiệm.

- Có tác phong của nhà khoa học.

4. Năng lực định hướng hình thành và phát triển cho học sinh

- Năng lực tự học, đọc hiểu.

- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo.

- Năng lực hợp tác nhóm: làm thí nghiệm, trao đổi thảo luận, trình bày kết quả thí nghiệm.

- Năng lực thực hành thí nghiệm: các thao tác và cách bố trí thí nghiệm.

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên

a) Thí nghiệm về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, phản xạ toàn phần.

b) Tranh ảnh về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, phản xạ toàn phần.

c) Các video thí nghiệm, phần mềm mô phỏng: khúc xạ ánh sáng, phản xạ toàn phần

2. Học sinh

- SGK, vở ghi bài, giấy nháp...

- Ôn lại định luật khúc xạ ánh sáng.

- Mỗi nhóm hoặc nhiều nhóm 01 bộ thí nghiệm của hộp quang học với vòng tròn chia độ, khối nhựa bán trụ và đèn laze

III. PHƯƠNG PHÁP

Giải quyết vấn đề, thực nghiệm, phát vấn, tương tác nhóm.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. Ổn định lớp

2. Bài mới

2.1. Hướng dẫn chung:

Bài: PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

2.2. Cụ thể từng hoạt động:

A. Khởi động:

Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập về hiện tượng phản xạ toàn phần

a. Mục tiêu hoạt động: Thông qua việc giải bài tập có trường hợp mâu thuẩn với kiến thức đã học để nảy sinh kiến thức mới.

Nội dung: Giao nhiệm vụ giải bài tập có tình huống vấn đề:

Chiếu một tia sáng đi từ môi trường nhựa trong suốt có chiết suất bằng  ra không khí. Hãy tính góc khúc xạ r khi:

a. góc tới i = 30o.

b. góc tới i = 60o

b. Tổ chức hoạt động:

NV 1: Học sinh tự giải kết quả của mình, sau đó các em trong nhóm đối chiếu kết quả và thảo luận, báo cáo kết quả chung của nhóm sau thời gian 5 phút.

NV 2: Học sinh ghi ra ý kiến của mình về đáp án của câu b, thảo luận, báo cáo kết quả chung của nhóm sau thời gian 7 phút.

c. Sản phẩm hoạt động: Học sinh báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi.

B. Hình thành kiến thức:

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự truyền ánh sáng từ môi trường chiết quang hơn sang môi trường chiết quang kém.

a. Mục tiêu hoạt động: Hình thức chủ yếu của hoạt động này là làm thí nghiệm, thảo luận nhóm và kết hợp với nghiên cứu tài liệu dưới sự hướng dẫn của giáo viên để lĩnh hội được các kiến thức mới.

b. Tổ chức hoạt động:

NV1: HS dùng thí nghiệm kiểm chứng kết quả của câu (a) và (b) của HĐ1 và vẽ đường đi tia sáng

Phát hiện: Hiện tượng mới => hiện tượng phản xạ toàn phần

NV2: HS tiến hành lại thí nghiệm ở NV1 với góc tới i tăng dần từ 30o đến 60o, nhận xét về mối liên hệ giữa i với r và cường độ sáng của tia phản xạ với tia khúc xạ

Phát hiện: + i tăng thì r tăng (rmax = 90o)

+ cường độ sáng tia phản xạ tăng thì cường độ sáng tia khúc xạ giảm

NV3: HS dựa vào kết quả của NV2 thiết lập công thức tính (sinigh)

Phát hiện: sinigh = n2/n1.

NV4: HS tiến hành lại thí nghiệm ở NV2 với trường hợp tia sáng truyền từ môi trường không khí vào môi trường nhựa trong suốt và nhận xét hiện tượng

Phát hiện: Không xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần

c. Sản phẩm hoạt động: Tiến hành được thí nghiệm, thiết lập công thức tính (sinigh)

Nội dung hoạt động

Hoạt động 3: Tìm hiểu hiện tượng phản xạ toàn phần.

a. Mục tiêu hoạt động: Nắm được định nghĩa về hiện tượng phản xạ toàn phần, điều kiện để có phản xạ toàn phần.

b. Tổ chức hoạt động:

- Định nghĩa về hiện tượng phản xạ toàn phần.

- HS báo cáo điều kiện cần và đủ để xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần

c. Sản phẩm hoạt động: SP là mục tiêu của hoạt động trên.

Nội dung hoạt động

Hoạt động 4: Tìm hiểu ứng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần

a. Mục tiêu hoạt động: Ứng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần: Cáp quang.

b. Tổ chức hoạt động:

- HS nghiên cứu SGK trình bày cấu tạo của cáp quang.

- Giải thích nguyên tắc hoạt động của sợi quang.

- Công dụng của cáp quang.

c. Sản phẩm hoạt động: SP hoạt động của các nhóm.

Nội dung hoạt động

C. Luyện tập:

Hoạt động 5: Hệ thống hoá kiến thức và bài tập

a. Mục tiêu hoạt động: Thảo luận nhóm để chuẩn hoá kiến thức và luyện tập.

b. Tổ chức hoạt động:

* Giáo viên phát phiếu học tập cho HS và giao nhiệm vụ cho HS tự hoàn thành từng bài tập sau đó thảo luận báo cáo kết quả của nhóm.

* Yêu cầu đối với HS : ghi nhiệm vụ chuyển giao vào vở, ghi vào vở các kết quả của mình. Sau đó thảo luận nhóm với các bạn xung quanh bằng cách ghi lại các phương pháp kết quả khác của các bạn vào vở của mình. Thảo luận nhóm để đưa ra báo cáo của nhóm và thống nhất cách trình bày kết quả thảo luận nhóm, ghi vào vở.

c. Sản phẩm hoạt động: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi của học sinh.

D. Vận dụng – Mở rộng:

Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà

a. Mục tiêu hoạt động: Giúp học sinh tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với cộng đồng. Tuỳ theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau.

b. Tổ chức hoạt động: Giáo viên đặt vấn chuyển giao nhiệm vụ cho HS để thực hiện ngoài lớp học và nộp báo cáo.

NV1: Kể tên các thiết bị, dụng cụ có ứng dụng hiện tượng phản xạ toàn phần.

NV2: Trình bày cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của một thiết bị hoặc dụng cụ kể trên

c. Sản phẩm hoạt động: Bài tự làm và vở ghi của học sinh.

V. RÚT KINH NGHIỆM

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tài liệu còn nhiều trang, mời các bạn tải xuống để xem đầy đủ!

Xem thêm các bài soạn Giáo án Vật Lí lớp 11 hay, chi tiết khác:

Giáo án Bài tập Chương 6 (tiếp)

Giáo án Lăng kính

Giáo án Thấu kính mỏng

Giáo án Thấu kính mỏng (tiết 2)

Giáo án Giải bài toán về hệ thấu kính