Mua sắm trong Luật Đấu thầu là gì?
Mua sắm trong Luật Đấu thầu là gì?
Cơ sở pháp lý:
- Luật Đấu thầu 2013 (Luật số 43/2013/QH13).
- Các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu.
1. Mua sắm trong Luật Đấu thầu
Theo quy định của pháp luật đấu thầu Việt Nam, mua sắm là quá trình lựa chọn nhà thầu để cung cấp hàng hóa, dịch vụ, hoặc thi công các công trình nhằm đáp ứng nhu cầu của các cơ quan, tổ chức sử dụng vốn nhà nước, vốn ODA, vốn vay ưu đãi, hoặc các nguồn vốn khác. Quá trình này được thực hiện qua các hình thức và quy trình cụ thể nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và cạnh tranh.
2. Các loại mua sắm trong đấu thầu
Theo quy định của Luật Đấu thầu, có ba loại mua sắm chính:
2.1 Mua sắm hàng hóa
- Là quá trình mua sắm các sản phẩm, vật tư, thiết bị để phục vụ cho hoạt động của cơ quan, tổ chức hoặc các dự án đầu tư.
- Ví dụ: mua sắm máy tính, phương tiện vận chuyển, thiết bị văn phòng, nguyên liệu.
2.2 Mua sắm dịch vụ phi tư vấn
- Dịch vụ phi tư vấn bao gồm các dịch vụ không phải là tư vấn chuyên nghiệp, ví dụ như vận chuyển, bảo trì, sửa chữa thiết bị, tổ chức sự kiện.
- Đây là các dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho hoạt động của tổ chức hoặc dự án.
2.3 Mua sắm dịch vụ tư vấn
- Dịch vụ tư vấn bao gồm các hoạt động tư vấn chuyên môn như tư vấn pháp lý, tư vấn quản lý dự án, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, thẩm định.
- Loại mua sắm này thường yêu cầu tuyển chọn chuyên gia hoặc các tổ chức có năng lực chuyên môn cao.
3. Một số hình thức lựa chọn nhà thầu trong mua sắm
Theo quy định của Luật Đấu thầu 2023 thì có 09 hình thức lựa chọn nhà thầu cơ bản sau: Đấu thầu rộng rãi; Đấu thầu hạn chế; Chỉ định thầu; Chào hàng cạnh tranh; Mua sắm trực tiếp; Tự thực hiện; Tham gia thực hiện của cộng đồng; Đàm phán giá; Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt.
3.1 Đấu thầu rộng rãi
Đấu thầu rộng rãi là hình thức lựa chọn nhà thầu trong đó không hạn chế số lượng nhà thầu tham dự
Đấu thầu rộng rãi được áp dụng đối với tất cả các gói thầu, trừ trường hợp quy định tại các Điều 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28 và 29 của Luật Đấu thầu 2023.
Trường hợp không đấu thầu rộng rãi, văn bản trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải nêu rõ lý do không thực hiện đấu thầu rộng rãi; người có thẩm quyền quyết định và chịu trách nhiệm về việc không áp dụng đấu thầu rộng rãi.
3.2 Đấu thầu hạn chế
Đấu thầu hạn chế là hình thức lựa chọn nhà thầu trong đó chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu được mời tham dự thầu, áp dụng trong các trường hợp sau đây:
- Gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu;
- Nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu đấu thầu hạn chế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài.
3.3 Chỉ định thầu
- Chỉ định thầu được áp dụng trong các trường hợp quy định cụ thể tại Khoản 1 Điều 23 Luật Đấu thầu 2023.
- Việc chỉ định thầu phải được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày kể từ ngày phê duyệt hồ sơ yêu cầu đến ngày ký kết hợp đồng; trường hợp gói thầu có quy mô lớn, phức tạp không quá 90 ngày.
3.4 Chào hàng cạnh tranh
Chào hàng cạnh tranh được áp dụng đối với gói thầu có giá gói thầu không quá 05 tỷ đồng thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Gói thầu dịch vụ phi tư vấn thông dụng, đơn giản;
- Gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng, sẵn có trên thị trường với đặc tính kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa và tương đương nhau về chất lượng;
- Gói thầu xây lắp công trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt;
- Gói thầu hỗn hợp cung cấp hàng hóa và xây lắp.
3.5 Mua sắm trực tiếp
- Mua sắm trực tiếp được áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự thuộc dự án, dự toán mua sắm của cùng một chủ đầu tư hoặc chủ đầu tư khác.
- Mua sắm trực tiếp được thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Khoản 2 Điều 25 Luật Đấu thầu 2023.
- Trường hợp nhà thầu thực hiện hợp đồng trước đó không có khả năng tiếp tục thực hiện gói thầu mua sắm trực tiếp thì được áp dụng mua sắm trực tiếp đối với nhà thầu khác nếu nhà thầu đó đáp ứng đủ các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và giá theo hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu trước đó.
3.6 Tự thực hiện
- Chủ đầu tư trực tiếp quản lý, sử dụng gói thầu được tự thực hiện gói thầu thuộc dự án, dự toán mua sắm khi đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 26 Luật Đấu thầu 2023.
- Chủ đầu tư trực tiếp tự thực hiện gói thầu hoặc giao đơn vị hạch toán phụ thuộc, phòng, ban thuộc tổ chức đó thực hiện.
- Không được chuyển nhượng cho tổ chức, cá nhân khác khối lượng công việc có giá trị từ 10% trở lên hoặc trên 50 tỷ đồng tính trên giá trị công việc quy định tại thỏa thuận giao việc.
3.7 Tham gia thực hiện của cộng đồng
Cộng đồng dân cư, tổ, nhóm thợ đủ năng lực tại địa phương nơi có gói thầu được giao thực hiện toàn bộ hoặc một phần gói thầu thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình đầu tư công mà Nhà nước và Nhân dân cùng làm có giá gói thầu không quá 05 tỷ đồng.
3.8 Đàm phán giá
- Đàm phán giá được áp dụng đối với các gói thầu sau đây:
+ Mua biệt dược gốc sinh phẩm tham chiếu;
+ Mua thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm chỉ có 01 hoặc 02 hãng sản xuất.
- Bộ trưởng Bộ y tế quyết định việc áp dụng hình thức đàm phán giá, ban hành danh mục thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy định quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá.
3.9 Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt
Việc lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt được áp dụng đối với các gói thầu không thể lựa chọn nhà thầu theo các hỉnh thức trên, bao gồm các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 29 Luật Đấu thầu 2023.
Trường hợp phát sinh hình thức lựa chọn nhà thầu khác không thuộc 09 hình thức trên, có tính ưu việt, sử dụng phương tiện điện tử tiến bộ, hiện đại, Chính phủ quy định về hình thức, quy trình, đối tượng phù hợp với tính năng mới của Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, bảo đảm mục tiêu cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu.
Tóm lại, mua sắm trong đấu thầu là một phần quan trọng trong quản lý tài chính công và đầu tư, với nhiều loại mua sắm tùy theo nhu cầu và tính chất của gói thầu.
Xem thêm bài viết liên quan:
Quy định về bảo đảm thực hiện hợp đồng trong đấu thầu từ năm 2024
Đấu thầu quốc tế là gì? Quy định về hoạt động đấu thầu quốc tế