Soạn bài Viết bài giới thiệu một cuốn sách (trang 116) Cánh diều

Soạn bài Viết bài giới thiệu một cuốn sách

1. Định hướng

1.1. Viết bài giới thiệu một cuốn sách là trình bày cho người đọc biết các thông tin cơ bản về cuốn sách đó như: nhan đề, thể loại, tác giả, hoàn cảnh ra đời, nội dung, hình thức, nghệ thuật và giá trị, ý nghĩa ... của cuốn sách. Ví dụ: Hai văn bản "Lá cô thêu sáu chữ vàng” – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi, Cuốn sách "Chìa khóa vũ trụ của Gioóc-giờ" là những văn bản giới thiệu một cuốn sách và có một số đặc điểm chung sau đây:

– Nêu nhan đề cuốn sách được giới thiệu ở tiêu đề và phần đầu của văn bản.

– Nêu các thông tin chung về cuốn sách như: tác giả, hoàn cảnh ra đời, thông tin xuất bản,... trong phần đầu của văn bản.

– Nêu các thông tin về nội dung và hình thức, nghệ thuật thể hiện của cuốn sách ở phần tiếp sau của văn bản.

– Nêu ý kiến của người giới thiệu (hoặc người đọc) về giá trị nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của cuốn sách.

– Sử dụng hình ảnh minh hoạ để bổ sung, làm rõ thông tin, tăng sức hấp dẫn cho bài giới thiệu.

1.2. Để viết bài giới thiệu một cuốn sách, các em cần chú ý:

– Lựa chọn cuốn sách muốn giới thiệu phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. – Đọc kĩ cuốn sách cần giới thiệu để xác định các thông tin về nội dung và hình thức, nghệ thuật, giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

– Tìm hiểu thêm các thông tin có liên quan đến cuốn sách, ví dụ: tác giả, hoàn cảnh ra đời, đánh giá của bạn đọc về cuốn sách,...

– Lựa chọn trật tự sắp xếp, trình bày các thông tin trong bài giới thiệu.

– Lựa chọn sử dụng hình ảnh, sơ đồ,... kết hợp với chữ viết để giới thiệu thông tin; có thể viết tay hoặc trình bày trên máy vi tính.

2. Thực hành

Đề bài (trang 117 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Nhà trường tổ chức cuộc thi giới thiệu “Bầu trời trong trang sách”. Em hãy viết một bài giới thiệu cuốn sách mà em yêu thích.

2.1. Thực hành viết theo các bước

a) Chuẩn bị

– Xác định các yêu cầu cần thực hiện: mục đích viết, người đọc...

– Lựa chọn cuốn sách em yêu thích để giới thiệu.

– Đọc kĩ lại cuốn sách để xác định thông tin về nội dung, hình thức, giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

– Tìm hiểu, lựa chọn, thu thập thông tin, hình ảnh liên quan đến cuốn sách từ các nguồn khác nhau.

b) Tìm ý và lập dàn ý

– Tìm ý cho bài viết bằng cách hoàn thành sơ đồ sau:

– Lập dàn ý bằng cách dựa vào các ý đã tìm được ở trên, lựa chọn và sắp xếp lại theo bố cục ba phần của bài viết.

Lưu ý: Tuỳ vào mục đích và cuốn sách định giới thiệu, người viết có thể thay đổi trật tự các ý giới thiệu nội dung và hình thức của cuốn sách.

c) Viết

- Dựa vào dàn ý đã lập để viết bài.

- Một ý có thể được thể hiện bằng một hoặc nhiều đoạn văn.

- Có thể lựa chọn sử dụng 1 số trích dẫn từ cuốn sách trong phần giới thiệu nội dung và hình thức, hoặc trích dẫn 1 số nhận định đáng tin cậy của bạn đọc hay nhà phê bình trong phần giới thiệu giá trị, ý nghĩa của cuốn sách.

Bài viết tham khảo

Mỗi chúng ta ai ai cũng đều có những sở thích của riêng mình và bản thân tôi cũng vậy, tôi luôn đam mê đọc sách, tôi thích rất nhiều thể loại sách, những cuốn sách để lại cho tôi nhiều ấn tượng nhất có lẽ là cuốn Đắc Nhân Tâm của tác giả Dale Carnegie.

Cuốn sách này mang lại cho tôi rất nhiều nhiều kiến thức hay trong cuộc sống, nó dạy tôi cách làm người, cách đối nhân xử thế và dạy tôi biết cách cư xử đúng mực với mọi người xung quanh. Con người có lẽ ai cũng có những cái yêu thích của riêng mình và tôi nghĩ rằng việc đọc sách mang lại cho tôi rất nhiều những kiến thức bổ ích. Nó giúp tôi phát triển thêm tư duy, học hỏi được nhiều bài học quý báu từ cuộc sống.

Sách vở đó là tài sản tinh thần của con người, chính vì vậy, mỗi tác giả đều cố gắng chắt lọc những cái cần thiết và quan trọng nhất mà mình tích lũy được để viết lên những cuốn sách để đời. Tài sản của mỗi con người là khác nhau và bản thân tôi nghĩ rằng tài sản mà tôi có được đó là việc tích lũy vốn tri thức mà ngày ngày tôi đang dần học hỏi và rèn luyện, đó là thứ tài sản quý báu, không phải dùng bằng tiền có thể mua được, tôi phải bỏ thời gian, công sức, tài sản của mình ra để học hỏi và có được nó, chính vì vậy tôi luôn trân trọng và phát huy nó mỗi ngày.

Ngày nay xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu và thi hiểu đọc sách của người đọc cũng càng ngày càng giảm dần, chính vì thế sách vở ngày càng mất đi giá trị của nó. Công nghệ ngày càng hiện đại con người dường như quên đi nhiều thứ có giá trị của cuộc sống, họ luôn tích lũy cho mình vốn tri thức từ cuộc sống, nhưng dường như quên đi nhiều thứ, đang ra cần trân trọng và giữ gìn nó mỗi ngày. Chúng ta cần phải biết sống một cách có ý nghĩa, có như vậy khi ngoảnh lại, chúng ta mới không cảm thấy luyến tiếc vì những gì đã xảy ra với chính mình.

Đắc Nhân Tâm có lẽ là cuốn sách mà tôi thấy nó hữu ích nhất, trong những cuốn sách mà tôi đã từng đọc, nó không chỉ làm cho tôi hiểu được nghệ thuật thuyết phục con người, biết cách sống đúng đắn hơn cho cuộc sống này, mà còn cung cấp cho ta vốn tri thức lớn. Tác giả là người hiểu rộng, tài cao, chính vì thế, những câu từ mà ông viết lên cũng luôn giàu giá trị biểu tượng, con người cần phải học hỏi, trân trọng và giữ gìn những tài sản vô giá này, đó là tài sản quý báu mà chúng ta nên học hỏi, giữ gìn và phát huy được giá trị tuyệt vời của nó.

Tôi thường có thói quen đọc sách mỗi ngày, và điều đó làm cho tôi cảm thấy hạnh phúc, khi tôi tiếp thu và học hỏi được nhiều bài học có giá trị cho cuộc sống, nó không chỉ giúp tôi phát triển được nhiều hơn nữa những kĩ năng, cũng như tư duy đang bị khiếm khuyết của chính mình. Một cách tư duy đúng đắn có thể giúp tôi rất nhiều điều trong cuộc sống này, chính vì thế, tôi luôn phải cố gắng rèn luyện bản thân mỗi ngày để ngày càng hoàn thiện bản thân mình nhiều hơn nữa.

2.2. Rèn luyện kĩ năng tóm tắt nội dung cuốn sách và cách xưng hô trong bài viết

a) Cách thức

- Tóm tắt nội dung cuốn sách:

+ Để giới thiệu cuốn sách, người viết cần tóm tắt được nội dung cuốn sách đó.

+ Tóm tắt nội dung cuốn sách là nêu ngắn gọn chính xác nội dung chính của cuốn sách.

- Cách xưng hô trong bài viết:  

+ Người viết có thể lựa chọn sử dụng hoặc không sử dụng các từ ngữ xưng hô.

+ Từ ngữ xưng hô: tôi, ta, chúng tôi,… - bạn, các bạn, mọi người,… - nhà thơ, nữ thi sĩ, tác giả bài…., ....

b) Bài tập

Đề bài (trang 118 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Luyện viết tóm tắt nội dung cuốn sách và cách xưng hô trong bài viết cho một trong hai đề sau:

(1) Hãy viết bài giới thiệu một cuốn sách văn học hoặc khoa học mà em thấy có ý nghĩa với bản thân.

(2) Trang web trường em có chuyên mục “Mỗi tháng một cuốn sách hay”. Giả sử là người viết bài cho chuyên mục này, em hãy lựa chọn và giới thiệu một cuốn sách hay đến thầy cô và bạn bè trong trường.

Bài viết tham khảo

Đề 1:

Từ xa xưa, sách luôn được coi là kho tàng tri thức vô tận và quý giá của nhân loại. Việc đọc sách mang lại cho con người nhiều lợi ích, không chỉ giúp chúng ta tiếp nhận thêm kiến thức mới mà còn giúp phát triển và hoàn thiện nhân cách của con người.

Trong buổi giới thiệu sách hôm nay, thư viện nhà trường trân trọng giới thiệu tới quý thầy cô và các bạn học sinh một cuốn sách vô cùng ý nghĩa, thấm đẫm tính nhân văn mang tựa đề “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” của nhà văn Luis Sepúlveda.

Luis Sepúlveda sinh vào tháng 10 năm 1949 tại Chile. Ông mất vào ngày 16 tháng 4 năm 2020, tại Tây Ban Nha do đại dịch quái ác mang tên Covid-19. Luis Sepúlveda là nhà văn, nhà báo, đạo diễn, nhà cách mạng nổi tiếng của Chile. Với giọng văn giản dị nhưng truyền cảm, các tác phẩm của Luis Sepúlveda đều mang đến cho độc giả nhiều bài học sâu sắc. Vì lẽ đó , ông được mệnh danh là “người kể chuyện ngụ ngôn cho mọi lứa tuổi” và thu hút đông đảo bạn đọc trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, nhiều tác phẩm của ông đã được phát hành và được đông đảo bạn đọc yêu thích như: Lão già mê đọc truyện tình, Chuyện con mèo dạy hải âu bay, Chuyện con ốc sên muốn biết tại sao nó chậm chạp, Chuyện con chó tên là Trung Thành, Hoa hồng sa mạc.

Tác phẩm “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” có lẽ là một trong những cuốn sách được thiếu nhi Việt Nam yêu thích nhất. Cuốn sách do nhà xuất bản Hội nhà văn phối hợp cùng Công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam phát hành với độ dày 144 trang, trên khổ giấy 14x20,5cm. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện ấm áp, dễ thương về loài vật mà còn truyền tải thông điệp về trách nhiệm với môi trường, về sự sẻ chia và yêu thương.

Mở đầu câu chuyện là hình ảnh đàn chim hải âu tiến về vịnh Biscay để tham dự đại hội dành cho chúng. Trong đó, có một cô hải âu xinh đẹp tên là Kengah với bộ lông màu bạc vô cùng quyến rũ; nhưng chỉ vì một chút sơ ý mà cô đã bị thụt lùi so với đồng đội của mình. Tuy nhiên, nguy hiểm chưa dừng lại ở đó, khi dang cánh định bay lên thì cô bị mắc vào lớp váng dầu được thải ra nhày nhụa trên biển tưởng chừng như không thể thoát ra được. Nhưng với một ý chí một quyết tâm nào đó đã khiến cô nàng hải âu của chúng ta dùng hết sức lực để bay đến một ban công nơi chú mèo Zorba đang tắm nắng. Với chút sức lực của mình Kengah đã hạ sinh ra một quả trứng và đưa ra ba lời hứa và yêu cầu chú mèo Zorba phải thực hiện. Đầu tiên là “không ăn quả trứng”; thứ hai là “sẽ chăm lo cho quả trứng đến khi chim non ra đời” và cuối cùng là “dạy cho nó biết bay”. Ba điều tưởng chừng như không thể với loài mèo và càng không thể hơn với một chú mèo lười vô cùng to béo như Zorba. Nhưng với lòng tự trọng và danh dự của một con mèo tại cảng Hamburg, chú ta đã bắt đầu thực hiện lời hứa của mình với đầy sự tận tâm và trách nhiệm. Cùng với sự giúp đỡ của những người bạn, Zorba đã thực hiện được tất cả các lời hứa của mình

Không chỉ dừng lại ở những ý nghĩa nhân văn trong cốt truyện, tác phẩm còn mang lại những bài học nhân văn vô cùng sâu sắc. Đầu tiên, là bài học về lời hứa. Trong cuộc sống, chúng ta phải luôn luôn tôn trọng lời hứa. Khi đã hứa là phải làm dù có khó khăn đến mấy. Thêm vào đó, Luis Sepúlveda đã cho ta thấy được sự cao cả của tình mẫu tử. Biết được mình sắp ra đi và bằng tất cả sự yêu thương, lo lắng cho đứa con sắp chào đời của mình, cô hải âu Kengah đã bay lên mặc dù đôi cánh vẫn còn dính dầu để đi tìm sự giúp đỡ dù cho đó có là tia hi vọng mỏng manh nhất. Và đó cũng là hình ảnh thấm đẫm nước mắt khắc sâu trong tâm trí của người đọc về vẻ đẹp cao quý của tình mẫu tử; càng làm cho chúng ta thêm căm phẫn tận cùng về hình ảnh ô nhiễm môi trường đang diễn ra.

“Chúng ta đã bảo vệ con từ khoảnh khắc con mổ lớp vỏ trứng ra đời. Chúng ta đã dành cho con sự chăm sóc mà không hề nghĩ tới việc biến con thành một con mèo. Chúng ta yêu con như yêu một con hải âu… Thật dễ dàng để chấp nhận và yêu thương một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương ai đó khác mình thực sự rất khó khăn, và con đã giúp chúng ta làm được điều đó. Con là chim hải âu, và con phải sống cuộc đời của một con hải âu. Con phải bay”. Chính những câu nói ấy đã khiến chúng ta nhận ra rằng tình yêu thương không chỉ tới cùng những con người có cùng chủng tộc mà tình yêu thương chính là một món quà được sinh ra từ những gì đẹp đẽ nhất. Ai trong chúng ta cũng có sự khác biệt kể cả loài vật cũng vậy. Chính vì điều ấy, tạo hóa đã ban cho chúng ta tình yêu thương như để dang rộng đôi tay một tình yêu không có giới hạn.

“Chuyện con mèo dạy hải âu bay” không chỉ là một câu chuyện nhẹ nhàng, trong sáng mà tác phẩm còn đề cao sự tự tin, quyết tâm cố gắng vượt qua mọi thử thách và điều quan trọng là luôn phấn đấu thay đổi bản thân để theo đuổi và thực hiện ước mơ của chính mình. Mặc dù nhà văn Luis Sepúlveda đã đi xa, nhưng chắc chắn rằng chú mèo Zorba cùng với bạn bè của mình sẽ viết tiếp những trang sách để đời in dấu những giá trị nhân văn cao cả.

Đề 2:

         Các bạn thân mến, hẳn là ai trong chúng ta cũng từng nghe đến cuốn Mắt biêc của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Đây quả thực là một cuốn sách hay và ý nghĩa. Cuốn sách mang đến cho chúng ta những cảm nhận thú vị về mối tình trẻ con của Ngạn và Hà Lan. Cả hai đều là những đứa trẻ ngây thơ, chúng yêu quý nhau bằng tình cảm hết sức hồn nhiên, trong sáng. Thế nhưng, môi trường sống thay đổi khiến Hà Lan dần cảm thấy ngôi làng Đo Đo trở nên nhàm chán, thấy cuộc sống ở thành phố sôi động và thích thú hơn nhiều. Chỉ còn mỗi Ngạn vẫn khư khư ôm mối tình cũ với Hà Lan. Câu chuyện được tiếp diễn với sự kiện Hà Lan sa chân vào một mối tình với cậu bạn Dũng, thế rồi có con với anh ta nhưng lại bị chính anh ta khước từ. Lúc này người duy nhất ở bên chăm sóc Hà Lan và con chỉ có Ngạn. Thế nhưng với những mặc cảm trong quá khứ , Hà Lan đã không thể nào đến với Ngạn, bỏ lại mối tình dang dở với anh chàng thầy giáo chân quê - Ngạn. Đọc truyện, người đọc như được cuốn vào một thế giới với những tình cảm trong sáng của hai nhân vật Ngạn và Hà Lan lúc còn nhỏ, được cảm nhận giá trị nhân văn sâu sắc của tình người, tình bạn và tình yêu. Nguyễn Nhật Ánh đã đưa bạn đọc cùng nhân vật trải qua những cảm xúc thật khó tả, mang đến cho ta một chân lý sâu sắc được kết lại ở cuối tác phẩm "Trên đời này có hai thứ không thể bỏ lỡ là chuyến xe cuối cùng trở về nhà và người thật lòng thương ta".

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Cánh diều hay nhất, ngắn gọn khác:

Thực hành tiếng Việt trang 111

Cuốn sách Chìa khóa vũ trụ của Gioóc - giơ

Giới thiệu một cuốn sách

Tự đánh giá: Tập truyện Quê mẹ của nhà văn Thanh Tịnh

Hướng dẫn tự học trang 122