Lý thuyết GDCD 11 Bài 9 (mới 2023 + Bài Tập): Nhà nước xã hội chủ nghĩa

Lý thuyết GDCD 11 Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa

I. Nội dung bài học

1. Nguồn gốc và bản chất của nhà nước

a. Nguồn gốc của nhà nước 

- Nhà nước chỉ ra đời khi xuất hiện chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất, khi xã hội phân hóa thành các giai cấp, mâu thuẫn giữa các giai cấp ngày càng gay gắt đến mức không thể điều hòa được.

b. Bản chất nhà nước

- Là bộ máy dùng để duy trì sự thống trị của các giai cấp này đối với giai cấp khác.

- Là bộ máy trấn áp đặc biệt của giai cấp này đối với giai cấp khác.

=> Nhà nước mang bản chất giai cấp của giai cấp thống trị.

2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

a. Thế nào là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân quản lí mọi mặt của đời sống xã hội bằng pháp luật, do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

b. Bản chất của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Nhà nước ta mang bản chất giai cấp công nhân: thể hiện ở sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với nhà nước.

- Bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước ta bao hàm cả tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc.

+ Tính nhân dân:

-Tính dân tộc:

c. Chức năng của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

+ Nhà nước sử dụng toàn bộ sức mạnh của mình để phòng ngừa, ngăn chặn mọi âm mưu xâm hại đến nền an ninh quốc gia, đến sự ổn định chính trị trong nước, tạo điều kiện hòa bình, ổn định cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Tổ chức và xây dựng, đảm bảo thực hiện các quyền tự do, dân chủ và lợi ích hợp pháp của công dân.

+ Tổ chức xây dựng và quản lí nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.

+ Tổ chức xây dựng và quản lí văn hóa, giáo dục, khoa học.

+ Tổ chức xây dựng và bảo đảm thực hiện các chính sách xã hội.

+ Xây dựng hệ thống pháp luật để bảo đảm thực hiện các quyền tự do, dân chủ và lợi ích hợp pháp của công dân.

d. Vai trò của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong hệ thống chính trị

- Thể chế hóa và tổ chức thực hiện đường lối chính trị của Đảng cộng sản Việt Nam, thể chế hóa và thực hiện quyền làm chủ của nhân dân.

- Tổ chức xây dựng xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa.

- Là công cụ hữu hiệu để Đảng thực hiện vai trò của mình trong xã hội.

- Là công cụ chủ yếu của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

3. Trách nhiệm của công dân trong việc tham gia xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Gương mẫu thực hiện và tuyên truyền, vận động mọi người thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước.

- Tích cực tham gia các hoạt động: xây dựng, củng cố, bảo vệ chính quyền, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.

- Phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật

- Thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.

Trắc nghiệm GDCD 11 Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa

Nhận biết

Câu 1. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của

A. nhân dân.                                                       

B. giai cấp công nhân.

C. đảng viên, cán bộ công chức Nhà nước.          

D. giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức.

Câu 2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa quản lí mọi mặt đời sống xã hội chủ yếu bằng phương tiện nào sau đây?

A. Chính sách.              

B. Đường lối.                

C. Chủ trương.    

D. Pháp luật.

Câu 3. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang bản chất của giai cấp

A. công nhân và nông dân:                                 

B. công nhân.      

C. công nhân, nông dân và trí thức.                    

D. tất cả các giai cấp trong xã hội.

Câu 4. Chức năng cơ bản của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là

A. bảo đảm an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

B. trấn áp các giai cấp đối kháng.

C. tổ chức và xây dựng.                             

D. trấn áp và tổ chức xây dựng.

Câu 5. Bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước ta được biểu hiện tập trung nhất ở sự lãnh đạo của

A. Đảng Cộng Sản.                                    

B. nhà nước.

C. người dân.                                             

D. nông dân.

Câu 6. Bản chất giai cấp của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện tập trung nhất ở

A. sự phục vụ lợi ích của nhân dân.                    

B. sự thể hiện ý chí của nhân dân.                       

C. sự do nhân dân xây dựng nên.

D. sự lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước.

Câu 7. Một trong những chức năng cơ bản của Nhà nước là:

A. trấn áp và bảo vệ đất nước.

B. tổ chức đàn áp sự phản kháng trong xã hội.

C. đảm bảo trật tự an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

D. tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ.

Câu 8. Nhà nước pháp quyền XHCN mang bản chất của

A. giai cấp công nhân.                               

B. giai cấp công nhân và giai cấp nông dân.

C. giai cấp công nhân và nhân dân lao động.               

D. tầng lớp trí thức trong xã hội

Thông hiểu

Câu 9. Trong các kiểu nhà nước, Nhà nước nào dưới đây khác về chất so với các nhà nước trước đó?   

A. Chiếm hữu nô lệ.               

B. Phong kiến                         

C. Tư bản.           

D. Xã hội chủ nghĩa.

Câu 10. Bản chất giai cấp của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện tập trung nhất là

A. phục vụ lợi ích của nhân dân.                         

B. sự lãnh đạo của ĐCS Việt Nam đối với nhà nước.

C. thể hiện ý chí của nhân dân.                           

D. do nhân dân xây dựng nên.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết GDCD lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 10: Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

Lý thuyết Bài 11: Chính sách dân số và giải quyết việc làm

Lý thuyết Bài 12: Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường

Lý thuyết Bài 13: Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa

Lý thuyết Bài 14: Chính sách quốc phòng, an ninh