Lý thuyết Công nghệ 8 Bài 8 (Cánh diều): Truyền và biến đổi chuyển động

Lý thuyết Công nghệ 8 Bài 8: Truyền và biến đổi chuyển động

A. Lý thuyết Truyền và biến đổi chuyển động

I. Truyền chuyển động

- Truyền chuyển động là việc truyền và biến đổi tốc độ giữa các bộ phận máy.

- Bộ phận dẫn chuyển động là bộ phận truyền động, bộ phận bị dẫn chuyển động là bộ phận nhận.

II. Một số bộ truyền động cơ khí

- Truyền động cơ khí gồm truyền động nhờ ma sát và truyền động ăn khớp.

1. Truyền động đai

- Truyền động đai gồm bánh đai dẫn, bánh đai bị dẫn, và dây đai được làm từ vải đúc cao su, vải dệt nhiều lớp, da thuộc,...

- Ứng dụng: truyền động giảm tốc, đẳng tốc, tăng tốc

- Bộ truyền đai đơn giản, an toàn khi quá tải, sử dụng phổ biến trong nhiều máy móc khác nhau.

2. Truyền động ăn khớp

- Truyền động ăn khớp gồm nhiều loại, trong đó bộ truyền xích và bộ truyền bánh răng được dùng phổ biến.

- Bộ truyền xích gồm đĩa xích dẫn, đĩa xích bị dẫn và dây xích. Bộ truyền bánh răng gồm các bánh răng ăn khớp trực tiếp.

- Cả hai loại truyền động này thường được làm bằng thép hoặc thép hợp kim và cần được bôi trơn để giảm mòn và tiếng ồn.

- Tỉ số truyền của truyền động ăn khớp được tính theo công thức giống như bộ truyền đại, với đĩa xích hoặc bánh răng có nhiều răng quay với tốc độ chậm hơn.

- Ứng dụng của Bộ truyền xích: trong xe đạp, xe máy và các máy móc có công suất nhỏ và trung bình với khoảng cách xa giữa các trục.

- Ứng dụng của Bộ truyền bánh răng: trong đồng hồ, hộp số ô tô, xe máy và nhiều thiết bị khác với kết cấu nhỏ gọn và khả năng truyền lực tốt.

III. Biến đổi chuyển động

- Biến đổi chuyển động gồm hai loại cơ bản: biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại và biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tốc hoặc ngược lại.

IV. Cơ cấu biến đổi chuyển động

- Cơ cấu tay quay con trượt biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến và ngược lại, gồm tay quay, thanh truyền và con trượt liên kết bởi các khớp quay A, B, C.

- Nguyên lí làm việc: Tay quay quanh trục A, thông qua thanh truyền làm con trượt chuyển động tịnh tiến trên giá đỡ từ điểm M đến điểm N và ngược lại, đoạn MN là quãng đường con trượt di chuyển được.

- Cơ cấu tay quay thanh lắc:

+ Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.

+ Gồm tay quay, thành truyền, thanh lắc và giải đố được liên kết với nhau bởi các khớp bản bồ.

- Nguyên lí làm việc: Quay quanh trục A, thông qua thanh truyền làm thanh lắc chuyển động lắc qua lại quanh trục từ vị trí M đến vị trí N và ngược lại.

- Ứng dụng: Được sử dụng trong nhiều loại máy móc như máy khâu đẹp chân, máy khai thác dầu mỏ, bánh tàu hỏa.

B. Sơ đồ tư duy Truyền và biến đổi chuyển động

C. Bài tập Truyền và biến đổi chuyển động

Đang cập nhật…

Xem thêm các bài lý thuyết Công nghệ 8 sách Cánh diều hay, chi tiết tại:

Lý thuyết Bài 9: Một số ngành nghề cơ khí phổ biến

Lý thuyết Bài 10: Nguyên nhân gây tai nạn điện và biện pháp an toàn điện

Lý thuyết Bài 11: Dụng cụ bảo vệ an toàn điện và cách sơ cứu người bị tai nạn điện

Lý thuyết Bài 12: Cấu trúc chung của mạch điện

Lý thuyết Bài 13: Mạch điện điều khiển và mô đun cảm biến