Nội dung bài viết

    Xem thêm

    Lý thuyết Alcohol – Hóa 11 Kết nối tri thức

    Với lý thuyết Hóa lớp 11 Bài 20: Alcohol hay, ngắn gọn và bài tập tự luyện có lời giải chi tiết sách Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm để học tốt môn Hóa 11.

    1 2,786 24/07/2023
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Lý thuyết Hóa 11 Bài 20: Alcohol - Kết nối tri thức

    A. Lý thuyết Alcohol

    1. Khái niệm, danh pháp 

    a. Khái niệm

    Alcohol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có chứa nhóm hydroxy (–OH) liên kết với nguyên tử carbon no.

    (ảnh 1)

    Alcohol no, đơn chức, mạch hở trong phân tử có một nhóm -OH liên kết với gốc alkyl, có công thức tổng quát là CnH2n+1OH (n≥1) 

    Nếu alcohol có hai hay nhiều nhóm –OH thì các alcohol đó được gọi là các alcohol đa chức (polyalcohol).

    Bậc của alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm hydroxy. Ta có alcohol bậc 1, alcohol bậc II và alcohol bậc III.

    (ảnh 2)

    b. Danh pháp 

    * Danh pháp thay thế: 

    Tên theo danh pháp thay thế của moncalcohol:

    (ảnh 3)

    Tên theo danh pháp thay thế của polyalcohol:

    (ảnh 4)

    (ảnh 5)

     

    2. Đặc điểm cấu tạo

    (ảnh 6)

    Trong phần tử alcohol, các liên kết O-H và C-O đều phân cực về phía nguyên tử oxygen do oxygen có độ âm điện lớn. Do đó, trong các phản ứng hoá học, alcohol thường bị phân cắt ở liên kết O-H hoặc liên kết C-O.

    3. Tính chất vật lí

    Ở điều kiện thường, các alcohol no, đơn chức từ C1 đến C12 ở trạng thái lỏng, các alcohol từ C13 trở lên ở trạng thái rắn. 

    Các polyalcohol như ethylene glycol, glycerol là chất lỏng sánh, nặng hơn nước và có vị ngọt. 

    Alcohol có nhiệt độ sôi cao hơn các hydrocarbon, dẫn xuất halogen có phân tử khối tương đương và dễ tan trong nước do các phân tử alcohol có thể tạo liên kết hydrogen với nhau và với nước.

    (ảnh 7)

     

    4. Tính chất hóa học 

    a. Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm -OH 

    Liên kết O-H phân cực nên trong một số phản ứng, nguyên tử hydrogen trong nhóm hydroxy có thể bị thay thế. 

    2R- OH + 2Na → 2RONa + H2

    b. Phản ứng tạo ether

    Khi đun nóng alcoho với H2SO4 đặc ở nhiệt độ thích hợp thì thu được ether.

    c. Phản ứng tạo alkene 

    Khi cho hơi alcohol no, đơn chức, mạch hở đi qua bột Al2O3 nung nóng hoặc đun alcohol với H2SO4 đặc, H3PO4 đặc, alcohol bị tách nước tạo thành alkene.

    (ảnh 8)

    d. Phản ứng oxi hóa

    * Oxi hoá không hoàn toàn 

    Khi phản ứng với các chất oxi hoá (ví dụ: CuO), các alcohol bị oxi hoá không hoàn toàn tạo thành các sản phẩm khác nhau tuỳ theo bác của alcohol: alcohol bậc I bị oxi hoa thành aldehyde, alcohol bậc II bị oxi hoá thành ketone, alcohol bậc III không bị oxi hoá trong điều kiện này.

    (ảnh 9)

    * Phản ứng cháy của alcohol

    Các alcohol có thể bị đốt cháy trong không khí tạo thành carbon dioxide, hơi nước và toả nhiệt:

    CnH2n+1OH + 3n/2 O2 → nCO2 + (n+1)H2O (điều kiện: t0)

    e. Phản ứng riêng của polyalcahol với Cu(OH)2

    Các polyalcohol có các nhóm -OH liền kề như ethylene glycol, glycerol có thể tác dụng với copper(||) hydroxide tạo dung dịch màu xanh lam đậm.

    (ảnh 10)

     

    5. Ứng dụng

    a. Ứng dụng của alcohol

    (ảnh 11)

    b. Ảnh hưởng của rượu, bia và đồ uống có cồn đến sức khỏe con người

    Việc lạm dụng rượu, bia và đồ uống có cồn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người như tổn thương hệ thần kinh, rối loạn tâm thần, viêm gan, xơ gan,…

    6. Điều chế

    a. Hydrate hoá alkene 

    Các alcohol có thể được điều chế bằng phản ứng hydrate hóa alkene. Phương pháp này được sử dụng phổ biến trong công nghiệp để điều chế ethanol

    CH2=CH2 + H2O → C2H5OH (điều kiện H3PO4, t0)

    b. Điều chế ethanol bằng phương pháp sinh hoá 

    Khi lên men tinh bột, enzyme sẽ phân giải tinh bột thành glucose, sau đó giucose sẽ chuyển hoá thành ethanol. 

    Phương pháp sinh hóa được sử dụng phổ biến để sản xuất các đồ uống có cồn, điều chế ethanol làm nhiên liệu sinh học.

    c. Điều chế glycerol 

    Trong công nghiệp, glycerol được tổng hợp từ propylene theo sơ đồ sau: 

    (ảnh 12)

    Ngoài ra, glycerol còn thu được khi thuỷ phân chất béo trong quá trình sản xuất xà phòng.

    Sơ đồ tư duy Alcohol

    Lý thuyết Alcohol – Hóa 11 Kết nối tri thức (ảnh 1)

    B. Trắc nghiệm Alcohol

    Đang cập nhật ...

    Tham khảo các loạt bài Hóa học 11 khác:

    Bài viết cùng lớp mới nhất

    Xem thêm
    1 2,786 24/07/2023
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Xem thêm các chương trình khác: