Giải Lịch Sử 10 Bài 14 ( Chân trời sáng tạo ): Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại
Với giải bài tập Lịch Sử 10 Bài 14: Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại sách Chân trời sáng tạo hay nhất, chi tiết giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Lịch Sử 10 Bài 14.
Giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Bài 14: Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại
I. Hành trình phát triển
Trả lời:
- Từ đầu Công nguyên:
+ Nhiều quốc gia sơ kỳ hình thành và phát triển ở Đông Nam Á.
+ Đây là thời kỳ dung hợp giữa nền văn hóa bản địa với văn hóa Ấn Độ tạo nên bước phát triển mới của nền văn minh Đông Nam Á.
-Từ thế kỉ VII đến thế kỉ X:
+ Ở nhiều nước Đông Nam Á đã hình thành các quốc gia “dân tộc”.
+ Đây là giai đoạn khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc. Đặc biệt, Phật giáo được truyền bá mạnh vào Đông Nam Á và ảnh hưởng lớn mọi mặt đời sống văn hóa - xã hội ở nhiều nước.
Trả lời:
- Giai đoạn từ thế kỉ X đến thế kỉ XV:
+ Đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của nhiều nước ở khu vực Đông Nam Á, nền kinh tế thịnh vượng và xã hội ổn định.
+ Sự tiếp biến có chọn lọc những ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài thúc đẩy văn minh Đông Nam Á phát triển mạnh mẽ với nhiều thành tựu rực rỡ.
+ Ngoài ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc, sự du nhập và ảnh hưởng của Hồi giáo đã bổ sung thêm những giá trị mới cho văn hóa khu vực.
-Từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX:
+ Nhiều nước ở Đông Nam Á bước vào thời kỳ khủng hoảng, suy thoái và phải đối diện với sự xâm nhập của các nước phương Tây.
+ Văn hóa phương Tây từng bước ảnh hưởng đến khu vực, xuất hiện thêm nhiều thành tựu văn minh mới.
II. Thành tựu văn minh tiêu biểu
Câu hỏi 1 trang 83 Lịch Sử 10: Nêu thành tựu văn minh tiêu biểu của khu vực Đông Nam Á.
Trả lời:
- Tín ngưỡng:
+ Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên: cư dân Đông Nam Á thờ các con vật gần gũi với cuộc sống của xã hội nông nghiệp (trâu, cóc, chim, rắn, cả sấu,...), thờ thần Lúa, Hồn Lúa, Mẹ Lúa,...
+ Tín ngưỡng phồn thực: tục cầu sinh sôi nảy nở tồn tại phổ biến ở khu vực Đông Nam Á dưới hình thức thờ sinh thực khí Lin-ga và I-ô-ni, quan niệm về âm dương,…
+ Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên có vị trí linh thiêng của cư dân Đông Nam Á.
- Tôn giáo:
+ Đông Nam Á phổ biến các loại hình tôn giáo bản địa dựa trên tín ngưỡng vạn vật hữu linh có từ thời nguyên thuỷ.
+ Bà La Môn giáo, Ấn Độ giáo: được truyền bá vào Đông Nam Á từ đầu Công nguyên, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức xã hội, khẳng định vương quyền ở một số nhà nước đầu tiên.
+ Phật giáo: du nhập vào Đông Nam Á từ Trung Quốc và Ấn Độ, có vai trò quan trọng trong đời sống chính trị, xã hội và văn hoá ở nhiều quốc gia Đông Nam Á.
+ Hồi giáo: du nhập vào Đông Nam Á khoảng thế kỉ VII - VIII qua con đường thương mại biển, đến thế kỉ XIII trở thành tôn giáo có ảnh hưởng lớn ở nhiều nước Đông Nam Á.
+ Công giáo: xuất hiện ở khu vực Đông Nam Á gắn liền với sự hiện diện của người phương Tây.
Câu hỏi 2 trang 83 Lịch Sử 10: Tín ngưỡng nào thể hiện tính bản địa của cư dân ở Đông Nam Á?
Trả lời:
- Những tín ngưỡng thể hiện tính bản địa của cư dân Đông Nam Á là:
+ Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên: cư dân Đông Nam Á thờ các con vật gần gũi với cuộc sống của xã hội nông nghiệp (trâu, cóc, chim, rắn, cả sấu,...), thờ thần Lúa, Hồn Lúa, Mẹ Lúa,...
+ Tín ngưỡng phồn thực: tục cầu sinh sôi nảy nở tồn tại phổ biến ở khu vực Đông Nam Á dưới hình thức thờ sinh thực khí nam và sinh thực kí nữ, quan niệm về âm dương…
+ Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.
Trả lời:
- Các nước Đông Nam Á tiếp nhận nhiều chữ viết từ bên ngoài và sáng tạo thành chữ viết riêng của mình:
+ Việt Nam tiếp nhận chữ Hán (Trung Quốc) từ đầu Công nguyên để tạo thành chữ Nôm;
+ Chữ Phạn Xan-krit, chữ Pa-li (Ấn Độ) du nhập vào các nước Đông Nam Á từ thế kỉ III - IV để hình thành chữ Cham-pa cổ, chữ Thái cổ, chữ Khmer cổ…
+ Chữ viết A rập du nhập vào các quốc gia Nam Đảo, Malaysia, Inđônêxia…
+ Từ thế kỉ XVI, chữ viết của nhiều quốc gia Đông Nam Á được Latinh hóa và được sử dụng đến ngày nay.
Trả lời:
- Cơ sở hình thành nền văn học ở khu vực Đông Nam Á:
+ Tài năng và trí tưởng tượng của cư dân Đông Nam Á.
+ Thực tế cuộc sống lao động và sản xuất của cư dân Đông Nam Á.
+ Ảnh hưởng từ văn học Ấn Độ, Trung Quốc, A-rập và văn học phương Tây.
Trả lời:
- Nghệ thuật điêu khắc ở Đông Nam Á chịu ảnh hưởng rõ nét của điêu khắc Ấn Độ và Trung Quốc, đã phát triển đạt trình độ cao với nhiều tác phẩm như tượng thần, tượng Phật, phù điêu, bức chạm nổi,...
Trả lời:
- Kiến trúc Đông Nam Á chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của kiến trúc Ấn Độ (kiến trúc Hin-đu giáo và Phật giáo) và kiến trúc Hồi giáo
+ Loại hình kiến trúc phổ biến là kiểu kiến trúc tháp hình vuông hay hình chữ nhật (điển hình là tháp Chăm ở Việt Nam và Ăng-co Vát ở Cam-pu-chia).
+ Kiến trúc Phật giáo đặc trưng phổ biến là kiểu kiến trúc Xơ-tu-pa (tháp) (điển hình là kiến trúc Bô-rô-bu-đua ở In-đô-nê-xi-a và Thạt Luổng ở Lào).
Trả lời:
Tác động của tôn giáo đến các công trình kiến trúc và điêu khắc ở Đông Nam Á được thể hiện ở việc:
- Cư dân Đông Nam Á xây dựng nhiều công trình kiến trúc phục vụ cho mục đích thờ cúng và thực hiện các nghi lễ tôn giáo.
- Các công trình kiến trúc được mang xây dựng phù hợp với phong cách đặc trưng của một tôn giáo nào đó. Ví dụ:
+ Kiến trúc Hin-đu giáo với đặc trưng phổ biến là: tháp hình vuông hoặc hình chữ nhật.
+ Kiến trúc Phật giáo với đặc trưng phổ biến là kiểu kiến trúc Xơ-tu-pa (tháp)
+ Kiến trúc hồi giáo với đặc trưng phổ biến là: cột cao, mái vòm, không có phù điêu trang trí.
- Tại Đông Nam Á tồn tại phổ biến các tác phẩm điêu khắc mang tính chất tôn giáo như tượng thần, tượng Phật và phù điêu…
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Luyện tập và Vận dụng (trang 86)
Trả lời:
Trả lời:
* Thành tựu tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á:
- Tín ngưỡng: Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên; phồn thực; thờ cúng tổ tiên.
- Tôn giáo:
+ Phổ biến các loại hình tôn giáo bản địa dựa trên tín ngưỡng vạn vật hữu linh.
+ Hin-đu giáo, Phật giáo; Hồi giáo; Thiên Chúa giáo được du nhập vào Đông Nam Á và được đông đảo nhân dân sùng mộ; tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của các tôn giáo có sự khác nhau ở từng quốc gia.
- Chữ viết và văn học:
+ Các nước Đông Nam Á tiếp nhận nhiều chữ viết từ bên ngoài và sáng tạo thành chữ viết của mình. Ví dụ: chữ Nôm, chữ Chăm-pa cổ; chữ Khơ-me cổ…
+ Văn học dân gian và văn học chữ viết có sự phát triển đa dạng về thể loại, đề tài…
- Kiến trúc - điêu khắc của Đông Nam Á chịu sự ảnh hưởng từ nghệ thuật tạo hình của Ấn Độ nhưng vẫn mang những nét đặc sắc riêng.
* Thành tựu ấn tượng nhất:
- Em ấn tượng nhất với thành tựu về chữ viết của cư dân Đông Nam Á, vì:
+ Sự ra đời và phát triển của chữ viết thể hiện sự phát triển trình độ tư duy của cư dân
+ Nhiều cộng đồng dân cư ở Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng dựa trên cơ sở tiếp thu chữ viết nước ngoài.Ví dụ: người Việt sáng tạo ra chữ Nôm trên cơ sở chữ Hán; cư dân Chăm-pa sáng tạo ra chữ Chăm-cô trên cơ sở chữ Phạn… => Điều này thể hiện tính dân tộc và tinh thần sáng tạo của cư dân.
+ Chữ viết ra đời là cơ sở để gìn giữ thông tin và những giá trị văn hóa khác của Đông Nam Á. Ví dụ: sử học, văn học…
+ Chữ viết cũng là cơ sở để người đời sau có thể tìm hiểu về văn minh Đông Nam Á
Trả lời:
- Nhiều thành tựu văn minh Đông Nam Á có giá trị thực tiễn đến nay, ví dụ: tín ngưỡng, chữ viết, kiến trúc - điêu khắc, văn học…
- Ví dụ:
+ Ở Đông Nam Á có nhiều công trình kiến trúc và điêu khắc có giá trị rất lớn, là di sản văn hóa của các dân tộc, đồng thời cũng là điểm thu hút khách du lịch đem lại nguồn thu kinh tế lớn, như: Chùa Vàng Sờ-que-đa-gon (ở Mi-an-ma); đền Bô-rô-bu-đua (ở In-đô-nê-xi-a); chùa Thạt Luổng (ở Lào); Đền Ăng-co Vát (ở Cam-pu-chia)…
+ Chữ viết của người Thái Lan, Cam-pu-chia ra đời trên cơ sở tiếp thu chữ Phạn (của Ấn Độ) và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay
+ Nhiều tác phẩm văn học thời trung đại của Đông Nam Á vẫn làm say đắm lòng người, ví dụ: truyện Kiều (của Nguyễn Du); sử thi Ra-ma Kien (ở Thái Lan)…
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Trả lời:
- Nếu được lựa chọn để giới thiệu cho bạn bè, em sẽ chọn giới thiệu những thành tựu về chữ viết. Bởi vì:
+ Sự ra đời và phát triển của chữ viết thể hiện sự phát triển trình độ tư duy của cư dân
+ Nhiều cộng đồng dân cư ở Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng dựa trên cơ sở tiếp thu chữ viết nước ngoài.Ví dụ: người Việt sáng tạo ra chữ Nôm trên cơ sở chữ Hán; cư dân Chăm-pa sáng tạo ra chữ Chăm-cô trên cơ sở chữ Phạn… => Điều này thể hiện tính dân tộc và tinh thần sáng tạo của cư dân.
+ Chữ viết ra đời là cơ sở để gìn giữ thông tin và những giá trị văn hóa khác của Đông Nam Á. Ví dụ: sử học, văn học…
+ Chữ viết cũng là cơ sở để người đời sau có thể tìm hiểu về văn minh Đông Nam Á
Trả lời:
- Những giá trị về văn hóa, lịch sử và kinh tế (phát triển du lịch) của các di sản văn minh Đông Nam Á nói chung, Việt Nam nói riêng cần được bảo tồn và phát huy ảnh hưởng cho sự phát triển ngày nay.
Lý thuyết Lịch Sử 10 Bài 14: Hành trình phát triển và thành tựu văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại
I. Hành trình phát triển
1. Giai đoạn từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X
- Từ đầu Công nguyên, nhiều quốc gia sơ kì hình thành và phát triển ở Đông Nam Á. Đây là thời kì dung hợp giữa nền văn hoá bản địa với văn hoá Ấn Độ tạo nên bước phát triển mới của nền văn minh Đông Nam Á.
- Từ thế kỉ VII đến thế kỉ X, ở nhiều nước Đông Nam Á đã hình thành các quốc gia “dân tộc”. Đây là giai đoạn khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc. Đặc biệt, Phật giáo được truyền bá mạnh vào Đông Nam Á và ảnh hưởng lớn mọi mặt đời sống văn hoá – xã hội ở nhiều nước.
2. Giai đoạn từ thế kỉ X đến thế kỉ XV
- Đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của nhiều nước ở khu vực Đông Nam Á, nền kinh tế thịnh vượng và xã hội ổn định.
- Sự tiếp biến có chọn lọc những ảnh hưởng văn hoá từ bên ngoài thúc đẩy văn minh Đông Nam Á phát triển mạnh mẽ với nhiều thành tựu rực rỡ.
- Ngoài ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc, sự du nhập và ảnh hưởng của Hồi giáo đã bổ sung thêm những giá trị mới cho văn hoá khu vực.
3. Giai đoạn từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX
- Từ thế kỉ XVI, nhiều nước ở Đông Nam Á bước vào thời kì khủng hoảng, suy thoái vàphải đối diện với sự xâm nhập của các nước phương Tây.
- Văn hóa phương Tây từng bướcảnh hưởng đến khu vực, xuất hiện thêm nhiều thành tựu văn minh mới.
- Đây là giai đoạnvăn minh Đông Nam Á có những chuyển biến quan trọng cho sự phát triển của khu vực ở thời cận và hiện đại.
II. Thành tựu văn minh tiêu biểu
1. Tín ngưỡng và tôn giáo
a. Tín ngưỡng
- Tín ngưỡng bản địa Đông Nam Á là tin ngưỡng của cư dân nông nghiệp lúa nước, vừa lệ thuộc vừa gắn bó với thiên nhiên.
- Cư dân Đông Nam Á thờ các con vật gần gũi với cuộc sống của xã hội nông nghiệp (trâu, cóc, chim, rắn, cả sấu,...), thờ thần Lúa, Hồn Lúa, Mẹ Lúa,...
- Tín ngưỡng phồn thực – tục cầu sinh sôi nảy nở tồn tại phổ biến ở khu vực Đông Nam Á dưới hình thức thờ sinh thực khí Lin-ga và I-ô-ni, quan niệm về âm dương,…
- Tín ngưỡng, phong tục thờ cúng tổ tiên có vị trí linh thiêng của cư dân Đông Nam Á.
Lễ hội Đền Hùng gắn với Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của người Việt
b. Tôn giáo
- Đông Nam Á phổ biến các loại hình tôn giáo bản địa dựa trên tín ngưỡng vạn vật hữu linh có từ thời nguyên thuỷ.
- Bà La Môn giáo, Ấn Độ giáo: được truyền bá vào Đông Nam Á từ đầu Công nguyên, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức xã hội, khẳngđịnh vương quyền ở một số nhà nước đầu tiên.
- Phật giáo: du nhập vào Đông Nam Á từ Trung Quốc và Ấn Độ từ đầu Công nguyên, có vai trò quan trọng trong đời sống chính trị, xã hội và văn hoá ở nhiều quốc gia Đông Nam Á.
- Hồi giáo: du nhập vào Đông Nam Á khoảng thế kỉ VII – VIII qua con đường thương mại biển, đến thế kỉ XIII trở thành tôn giáo có ảnh hưởng lớn ở nhiều nước Đông Nam Á.
- Công giáo: xuất hiện ở khu vực Đông Nam Á gắn liền với sự hiện diện của người phương Tây.
2. Chữ viết và văn học
a. Chữ viết
- Các nước Đông Nam Á tiếp nhận nhiều chữ viết từ bên ngoài và sáng tạo thành chữ viết của mình:
+ Việt Nam tiếp nhận chữ Hán (Trung Quốc) từ đầu Công nguyên để tạo thành chữ Nôm.
+ Chữ Phạn - Xan-xkrít, chữ Pali (Ấn Độ) du nhập vào nước Đông Nam Á từ thế kỉ III - IV để hình thành chữ Chăm-pa cổ, chữ Thái cổ, chữ Khmer cổ.
+ Chữ viết A-rập du nhập vào các quốc gia Nam Đảo, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a,…
Chữ viết cổ của dân tộc Thái ở Việt Nam
- Từ thế kỉ XVI, chữ viết của nhiều quốc gia Đông Nam Á được La-tinh hoá và được sử dụng đến ngày nay.
b. Văn học
- Văn học dân gian có vị trí đặc biệt trong đời sống tinh thần của các cư dân Đông Nam Á. Kho tàng văn học dân gian của các dân tộc Đông Nam Á hết sức phong phú về thể loại:
+ Thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn,…
+ Thơ ca dân gian với nhiều loại ca dao, tục ngữ, những bài hát dân ca phản ánh những tình cảm của con người với thiên nhiên, cuộc sống, cộng đồng....
Tranh mô phỏng truyện Tấm Cám (văn học dân gian của Việt Nam)
- Văn học viết ra đời muộn do các quốc gia cổ Đông Nam Á có chữ viết muộn.
+ Ban đầu phát triển chủ yếu trong giới quý tộc, quan lại, nên được coi là văn học chính thống, bác học hay văn học cung đình.
+ Về sau dần phổ biến trong dân gian.
- Nội dung: Bên cạnh những đề tài, những “điển tích văn học” khai thác từ nước ngoài (chủ yếu từ Ấn Độ, A-rập và phương Tây), những tác phẩm văn học khai thác đề tài trong nước xuất hiện ngày càng nhiều như: Xin Xay (Lào); Phờ-ra A-phay-ma-ni, Khủn Chang Khủn Phèn (Thái Lan); truyện Hang Tút (In-đô-nê-xi-a); truyện Áp-đu-la (Ma-lai-xi-a),...
3. Kiến trúc và điêu khắc
a. Kiến trúc
- Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của kiến trúc Ấn Độ (kiến trúc Hin-đu giáo và Phật giáo) và kiến trúc Hồi giáo; phổ biến là kiểu kiến trúc tháp hình vuông hay hình chữ nhật (điển hình là tháp Chăm ở Việt Nam và Ăng-co Vát ở Cam-pu-chia).
Đền Pram-ba-nan (In-đô-nê-xi-a)
- Kiến trúc Phật giáo đặc trưng phổ biến là kiểu kiến trúc Xơ-tu-pa (tháp) (điển hình là kiến trúc Bô-rô-bu-đua ở In-đô-nê-xi-a và Thạt Luổng ở Lào).
Chùa Thạt Luổng (Lào)s
- Trên nền chung của kiến trúc Ấn Độ, mỗi dân tộc lại có những nét riêng độc đáo (tiêu biểu như di tích Thánh địa Mỹ Sơn ở Việt Nam, tổng thể kiến trúc Bô-rô-bu-đua ở In-đô-nê-xi-a).
b. Điêu khắc
- Nghệ thuật điêu khắc ở Đông Nam Á chịu ảnh hưởng rõ nét của điêu khắc Ấn Độ vàTrung Quốc, đã phát triển đạt trình độ cao với nhiều tác phẩm như tượng thần, tượng Phật, phù điêu, bức chạm nổi,…
Xem thêm lời giải bài tập Lịch Sử lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 11: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại
Bài 12: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại
Bài 13: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại
Xem thêm các chương trình khác:
- Soạn văn lớp 10 (hay nhất) – Chân trời sáng tạo
- Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Soạn văn lớp 10 (ngắn nhất) – Chân trời sáng tạo
- Tóm tắt tác phẩm Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Bố cục tác phẩm Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Nội dung chính tác phẩm Ngữ văn lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Văn mẫu lớp 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề học tập Ngữ văn 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Toán 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Toán 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết Toán 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Toán 10 – Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề dạy thêm Toán 10 Chân trời sáng tạo (2024 có đáp án)
- Giải sgk Tiếng Anh 10 Friends Global – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Tiếng Anh 10 Friends Global – Chân trời sáng tạo
- Trọn bộ Từ vựng Tiếng Anh 10 Friends Global đầy đủ nhất
- Ngữ pháp Tiếng Anh 10 Friends Global
- Giải sgk Vật lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Vật lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết Vật lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Vật lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Hóa học 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết Hóa học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Hóa học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Hóa học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Sinh học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Sinh học 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết Sinh học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Sinh học 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Địa lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết Địa Lí 10 - Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Địa lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Địa lí 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải Chuyên đề Kinh tế và pháp luật 10 – Chân trời sáng tạo
- Lý thuyết KTPL 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sbt Hoạt động trải nghiệm 10 – Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Giáo dục thể chất 10 – Chân trời sáng tạo