Nội dung bài viết

    Xem thêm

    Giải Hóa 12 Bài 2 (Chân trời sáng tạo): Xà phòng và chất giặt rửa

    Với giải bài tập Hóa 12 Bài 2: Xà phòng và chất giặt rửa sách Chân trời sáng tạo hay nhất, chi tiết giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Hóa 12 Bài 2.

    1 395 04/04/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Giải Hóa 12 Bài 2: Xà phòng và chất giặt rửa

    Mở đầu trang 1 Hóa học 12: Xà phòng, chất giặt rửa được dùng để loại bỏ các vết bẩn bám trên quần áo, bề mặt các vật dụng,...

    Xà phòng là gì? Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có đặc điểm gì giống và khác nhau?

    Lời giải:

    - Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và một số chất phụ gia.

    - Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có đặc điểm:

    + Giống: Cùng kiểu cấu trúc, đuôi dài không phân cực, ưa dầu mỡ kết hợp với phần đầu phân cực, ưa nước.

    + Khác:

    Xà phòng

    Chất giặt rửa tổng hợp

    Cấu tạo phân tử

    Đuôi là gốc hydrocarbon của acid béo, đầu là anion carboxylate.

    Đuôi là bất kì gốc hydrocarbon dài nào, đầu có thể là anion carboxylate, sulfate.

    Khi dùng với nước cứng

    Khi gặp Ca2+, Mg2+ trong nước cứng, xảy ra phản ứng cho kết tủa, làm giảm chất lượng của xà phòng.

    Khi gặp Ca2+, Mg2+ trong nước cứng, không phản ứng sinh kết tủa.

    Phương pháp sản xuất

    - Cách 1: Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật với NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ và áp suất cao.

    - Cách 2: Oxi hóa parafin của dầu mỏ nhờ oxygen không khí, có xúc tác rồi trung hòa acid sinh ra bằng NaOH.

    Oxi hóa parafin được carboxylic acid, hydrogen hóa acid thu được alcohol, cho alcohol phản ứng với H2SO4 rồi trung hòa thì được chất giặt rửa loại alkylsulfate.

    Thành phần chính

    - Các muối sodium hoặc potassium của acid béo, thường là sodium stearate (C17H35COONa), sodium palmitate (C17H33COONa),…

    - Các chất phụ gia thường là chất tạo màu, chất tạo hương,...

    Ngoài chất giặt rửa tổng hợp, chất tạo màu, chất tạo hương, còn có thể có các chất tẩy trắng như sodium hypochlorite.

    Câu hỏi 1 trang 11 Hóa học 12: So sánh thành phần, tính chất giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.

    Lời giải:

    Xà phòng

    Chất giặt rửa tổng hợp

    Thành phần

    - Các muối sodium hoặc potassium của acid béo.

    - Các chất phụ gia thường là chất tạo màu, chất tạo hương,...

    - Các muối sodium như sodium alkylsulfate, sodium alkylbenzenesulfonate,...

    - Chất tạo màu, chất tạo hương, các chất tẩy trắng như sodium hypochlorite…

    Tính chất giặt rửa

    - Các phân tử gồm đầu ưa nước (COO−) gắn với đuôi kị nước (R).

    - Khi hoà tan xà phòng vào nước, tạo thành dung dịch xà phòng có sức căng bề mặt nhỏ, làm cho vật cần giặt rửa dễ thấm ướt. Phân tử xà phòng có khả năng xâm nhập vào vết bẩn dầu mỡ nhờ gốc R và kéo các vết bẩn dầu mỡ vào nước nhờ đầu COO−. Kết quả là các phân tử dầu mỡ bị xà phòng cuốn khỏi vết bẩn.

    Lấy ví dụ với sodium laurylsulfate.

    - Các phân tử gồm đầu ưa nước (O−SO3−) gắn với đuôi kị nước (R).

    - Chất giặt rửa tổng hợp làm giảm sức căng bề mặt của nước. Gốc R của chất giặt rửa dễ xâm nhập vào vết bẩn dầu mỡ và kéo các vết dầu mỡ vào nước nhờ đầu phân cực O−SO3−. Chuyển chất bẩn vào nước dưới dạng nhũ tương hay huyền phù, từ đó làm sạch vật giặt rửa.

    Câu hỏi 2 trang 11 Hóa học 12: Quan sát Ví dụ 1 và Ví dụ 2, hãy giải thích tại sao xà phòng và chất giặt rửa đều tan được trong nước.

    Lời giải:

    Trong các phân tử của xà phòng và chất giặt rửa đều có đầu ưa nước có thể tạo liên kết hydrogen với nước nên xà phòng và chất giặt rửa đều tan được trong nước.

    Câu hỏi 3 trang 13 Hóa học 12: Tiến hành Thí nghiệm và mô tả hiện tượng quan sát được. Viết phương trình hoá học ở dạng tổng quát của phản ứng xà phòng hoá chất béo.

    Lời giải:

    - Mô tả hiện tượng:

    + Ban đầu, khi cho dung dịch NaOH vào dầu ăn, ta thấy hỗn hợp bị tách thành 2 lớp.

    + Đun sôi hỗn hợp và khuấy liên tục, tạo thành chất lỏng đồng nhất và sệt.

    + Khi ngừng đun, để nguội thu được hỗn hợp đặc sệt màu trắng.

    + Thêm dung dịch NaCl bão hòa vào hỗn hợp trên, xuất hiện lớp chất rắn màu trắng nổi lên trên dung dịch.

    - Phương trình hóa học ở dạng tổng quát của phản ứng xà phòng hoá chất béo:

    Giải SGK Hóa 12 Bài 2 (Chân trời sáng tạo): Xà phòng và chất giặt rửa (ảnh 1)

    Bài tập

    Bài 1 trang 14 Hóa học 12: Hoá chất chủ đạo trong ngành công nghiệp sản xuất xà phòng là

    A. K2SO4.

    B. NaCl.

    C. Mg(NO3)2.

    D. NaOH.

    Lời giải:

    Hoá chất chủ đạo trong ngành công nghiệp sản xuất xà phòng là NaOH.

    → Chọn D.

    Bài 2 trang 14 Hóa học 12: Cho biết trong các chất sau, chất nào có thể là thành phần chính của xà phòng? chất nào có thể là thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp?

    Giải SGK Hóa 12 Bài 2 (Chân trời sáng tạo): Xà phòng và chất giặt rửa (ảnh 2)

    Lời giải:

    - Các muối sodium như sodium alkylsulfate, sodium alkylbenzenesulfonate,... là thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp:

    Giải SGK Hóa 12 Bài 2 (Chân trời sáng tạo): Xà phòng và chất giặt rửa (ảnh 3)

    - Các muối sodium hoặc potassium của acid béo là thành phần chính của xà phòng:

    Giải SGK Hóa 12 Bài 2 (Chân trời sáng tạo): Xà phòng và chất giặt rửa (ảnh 4)

    - Phần đuôi kị nước của xà phòng và chất giặt rửa là gốc hydrocarbon (CxHy -; thường x ≥ 15) nên chất (d) CH3CH2COONa không phải là thành phần chính trong các xà phòng hay chất giặt rửa.

    Xem thêm lời giải bài tập Hóa học lớp 12 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

    Bài 3: Glucose và fructose

    Bài 4: Saccharose và maltose

    Bài 5: Tinh bột và cellulose

    Bài 6: Amine

    Bài 7: Amino acid và peptide

    Tham khảo các loạt bài Hóa học 12 khác:

    Bài viết cùng lớp mới nhất

    Xem thêm
    1 395 04/04/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Xem thêm các chương trình khác: