Giải Địa lí 7 Bài 1 (Cánh diều): Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Âu

Giải địa lí 7 Bài 1: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Âu

Video giải địa lí 7 Bài 1: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Âu

Câu hỏi mở đầu trang 87 Bài 1 Địa lí lớp 7: Châu Âu có diện tích đứng thứ năm trong các châu lục trên thế giới, với nhiều nét đặc trưng về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và đặc điểm tự nhiên. Đây cũng chính là những lợi thế của châu Âu trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội. Vậy lãnh thổ và tự nhiên châu lục này có những đặc điểm gì nổi bật?

Trả lời:

- Châu Âu nằm ở phía tây của lục địa Á – Âu, có 3 mặt giáp biển và đại dương.

- Lãnh thổ châu Âu trông tựa như một bán đảo lớn của lục địa Á – Âu kéo dài về phía tây nam. Đường bờ biển bị cắt xẻ mạnh, tạo thành nhiều bán đảo, biển, vịnh biển.

- Châu Âu có hai khu vực địa hình chính là đồng bằng và miền núi.

- Khí hậu châu Âu phân hóa đa dạng.

1. Vị trí địa lí và phạm vi châu Âu

Câu hỏi trang 87 Địa lí lớp 7: Đọc thông tin và quan sát hình 1.1, hãy:

- Cho biết châu Âu tiếp giáp với các biển, đại dương và châu lục nào.

- Trình bày đặc điểm hình dạng và kích thước của châu Âu.

Bản đồ tự nhiên châu Âu

Trả lời:

Yêu cầu số 1: Các biển, đại dương và châu lục mà châu Âu tiếp giáp:

+ Biển: Biển Ba-ren, biển Na Uy, biển Bắc, biển Ban-tích, biển Địa Trung Hải, biển Đen, biển Ca-xpi,...

+ Đại dương: Bắc Băng Dương và Đại Tây Dương.

+ Châu lục: Châu Á.

Yêu cầu số 2: Đặc điểm hình dạng và kích thước của châu Âu:

+ Hình dạng: Lãnh thổ tựa như 1 bán đảo lớn của lục địa Á - Âu kéo dài về phía tây nam; đường bờ biển bị cắt xẻ mạnh tạo thành nhiều bán đảo, biển và vịnh biển ăn sâu vào đất liền, làm cho lãnh thổ châu lục có hình dạng lồi lõm phức tạp.

+ Kích thước: diện tích trên 10 triệu km², chiếm 6,8% diện tích đất liền của Trái Đất.

2. Đặc điểm tự nhiên

Câu hỏi trang 89 Địa lí lớp 7: Đọc thông tin và quan sát hình 1.1, hãy:

- Kể tên các dãy núi, đồng bằng lớn của châu Âu.

- Phân tích đặc điểm các khu vực địa hình chính của châu Âu.

Bản đồ tự nhiên châu Âu

Trả lời:

Yêu cầu số 1: Các dãy núi và đồng bằng lớn của châu Âu:

+ Các dãy núi: D. An-pơ, D. Xcan-đi-na-vi, D. U-ran, D. Cac-pát, D. Cap-ca,...

+ Các đồng bằng: ĐB. Bắc Âu, ĐB. Đông Âu,...

Yêu cầu số 2: châu Âu có 2 khu vực địa hình chính là: khu vực đồng bằng và miền núi

- Khu vực đồng bằng:

+ Chiếm 2/3 diện tích và phân bố chủ yếu ở phía đông của châu lục.

+ Các đồng bằng này thực chất là một miền đồi lượn sóng thoải, xen kẽ các vùng đất thấp hoặc thung lũng rộng.

- Khu vực miền núi: Bao gồm núi già và núi trẻ.

+ Khu vực núi già: nằm ở phía bắc và vùng trung tâm của châu lục, chủ yếu là núi trung bình và núi thấp với đỉnh tròn, sườn thoải. Ở đây có nhiều suối nước nóng.

+ Khu vực núi trẻ: tập trung ở phía nam châu lục, phần lớn có độ cao trung bình, núi cao trên 2000m chỉ chiếm khoảng 1,5% diện tích lãnh thổ.

3. Đặc điểm phân hoá khí hậu

Câu hỏi trang 89 Địa lí lớp 7: Đọc thông tin và quan sát hình 1.3, hãy phân tích sự phân hóa khí hậu ở châu Âu.

Trả lời:

* Khí hậu châu Âu phân hóa đa dạng với 3 đới khí hậu chính.

- Đới khí hậu cực và cận cực:

+ Chiếm một dải hẹp ở Bắc Âu.

+ Mùa đông không quá lạnh, mùa hạ mát và ẩm. Lượng mưa trong năm ít.

- Đới khí hậu ôn đới: chiếm phần lớn lãnh thổ, bao gồm phần Tây Âu, Trung Âu và Đông Âu. Khí hậu có sự phân hóa rõ rệt.

+ Khu vực Tây Âu và Trung Âu: chịu ảnh hưởng trực tiếp của dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương kết hợp với gió Tây ôn đới từ biển thổi vào nên có kiểu khí hậu ôn đới hải dương (mùa hạ mát, mùa đông không lạnh lắm, mưa quanh năm với lượng mưa tương đối lớn).

+ Khu vực Đông Âu: do ảnh hưởng của gió Tây ôn đới đã giảm nên có kiểu khí hậu ôn đới lục địa khô và lạnh, mưa ít. Càng vào sâu trong lục địa, mùa đông lạnh hơn, lượng mưa rất ít.

- Đới khí hậu cận nhiệt đới:

+ Nằm ở Nam Âu với kiểu khí hậu cận nhiệt địa trung hải.

+ Mùa hạ nóng, khô do ảnh hưởng của áp cao cận nhiệt đới; mùa đông do ảnh hưởng của gió Tây ôn đới nên thời tiết không lạnh lắm, mưa nhiều.

- Do ảnh hưởng của địa hình nên khí hậu ở các khu vực núi cao còn có sự phân hóa theo đai cao. Trên một số đỉnh núi nhiệt độ xuống thấp, có băng tuyết phủ.

4. Các sông lớn

Câu hỏi trang 90 Địa lí lớp 7: Quan sát hình 1.1, hãy xác định các sông lớn của châu Âu: Rai-nơ, Đa-nuýp, Vôn-ga

Trả lời:

- Em hãy quan sát sơ đồ bên dưới để xác định các sông lớn ở châu Âu: Rai-nơ, Đa-nuýp, Vôn-ga (khoanh màu đỏ):

5. Các đới thiên nhiên

Câu hỏi trang 91 Địa lí lớp 7: Đọc thông tin và quan sát hình 1.1 hãy phân tích đặc điểm các đới thiên nhiên của châu Âu.

Trả lời:

* Thiên nhiên châu Âu phân hóa thành ba đới rõ rệt:

- Đới lạnh:

+ Chiếm diện tích không đáng kể, phân bố ở Bắc Âu.

+ Do nằm ở vùng vĩ độ cao nên khí hậu lạnh và ẩm quanh năm.

+ Thực vật chủ yếu có rêu và địa y.

+ Động vật rất nghèo về thành phần loài, thường gặp nhất là chuột Lem – mút, chó sói, chồn, cú bắc cực,...

- Đới ôn hòa:

+ Bao gồm phần lớn bán đảo Xcan-đi-na-vi, Tây Âu, Trung Âu và một phần ở Đông Âu.

+ Ven biển phía tây có rừng lá rộng, rừng hỗn hợp, vào sâu trong nội địa là rừng lá kim, thảo nguyên.

+ Về phía đông nam, mùa đông ngắn dần, mùa hạ nóng, lượng mưa giảm, cảnh quan chủ yếu là thảo nguyên và bán hoang mạc.

+ Động vật: nai sừng tấm, sóc, gấu nâu, linh miêu,..

- Đới nóng:

+ Phân bố ở khu vực Nam Âu, ven Địa Trung Hải.

+ Thực vật phổ biến là kiểu rừng thưa và cây bụi cứng như: sồi, nguyệt quế, ô liu, thông, tuyết tùng,..

+ Động vật chủ yếu là các loài bò sát như: thằn lằn, tắc kè, rùa, chim…

Luyện tập & Vận dụng

Luyện tập 1 trang 91 Địa lí lớp 7: Tại sao ở châu Âu, càng vào sâu trong nội địa lượng mưa càng giảm nhiệt độ càng tăng?

Trả lời:

- Ở châu Âu, càng vào sâu trong nội địa lượng mưa càng giảm nhiệt độ càng tăng do:

+ Càng vào sâu trong đất liền, ảnh hưởng của biển và của khối khí hải dương yếu dần.

+ Ảnh hưởng của gió Tây ôn đới càng giảm, tính chất lục địa tăng lên nên lượng mưa giảm đi và nhiệt độ tăng.

Luyện tập 2 trang 91 Địa lí lớp 7: Hãy thu thập thông tin về một trong các con sông lớn của châu Âu: Rai-nơ, Đa-nuýp, Von-ga.

Trả lời:

(*) Em chọn 1 trong 3 con sông để ghi vào bài, không cần ghi tất cả:

- Sông Von-ga dài 3690 km. Đây là con sông dài nhất và nhiều nước nhất châu Âu, bắt nguồn từ vùng đồi Van-đai và đổ vào hồ Ca-xpi.

- Sông Đa-nuýp có chiều dài 2850 km. Đây là con sông dài thứ hai ở châu Âu. Sông Đa-nuýp bắt nguồn từ sườn đông dãy núi Rừng Đen và đổ vào Biển Đen.

- Sông Rai – nơ dài 1320 km, bắt nguồn từ hồ trên dãy An-pơ thuộc Thụy Sỹ và đổ vào Biển Bắc.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Lý thuyết Địa Lí 7 Bài 1: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Âu

I. Vị trí địa lí và phạm vi châu Âu

- Nằm phía tây của lục địa Âu-Á, ba mặt giáp biển và đại dương, ngăn cách với châu Á bởi dãy U-ran.

- Diện tích trên 10 triệu km², chiếm 6,8% diện tích đất liền Trái Đất.

- Lãnh thổ tựa như một bán đảo lớn lục địa Âu –Á kéo dài phía tây nam. Đường bờ biển cắt xẻ mạnh, nhiều bán đảo , biển, vịnh biển ăn sâu vào đất liền, lãnh thổ hình dạng lồi lõm phức tạp

II. Đặc điểm tự nhiên

1. Các khu vực địa hình chính

Hình 1.1.Bản đồ tự nhiên Châu Âu

- Khu vực đồng bằng:

+ Chiếm 2/3 diện tích, ở phía đông châu lục.

+ Là một miền đồi lượn sóng thoải, xen kẽ các vùng đất thấp hoặc thung lũng rộng

- Khu vực miền núi: gồm núi già và núi trẻ.

+ Núi già nằm ở phía bắc và vùng trung tâm châu lục, chủ yếu là núi trung bình và núi thấp với đỉnh tròn sườn thoải, nhiều suối nước nóng.

+ Núi trẻ ở phía nam châu lục, có độ cao trung bình, núi cao trên 2000m chiếm 1,5% diện tích lãnh thổ. An-pơ là dãy núi trẻ, đồ sộ với đỉnh Mông- blăng độ cao khoảng 4807m

Hình 1.2. Một phần của dãy núi An-pơ

2. Đặc điểm phân hóa khí hậu

- Do lãnh thổ kéo dài từ vĩ độ cận cực đến cận nhiêt nên lãnh thổ nằm trong ba đới khí hậu chính.

- Đới khi hậu cực và cận cực: chiếm một dải hẹp ở Bắc Âu, nằm ở vĩ độ cao do tác động của dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương nên mùa đông không quá lạnh, mùa hạ mát và ẩm. Lượng mưa trong năm ít

- Đới khí hậu ôn đới: Gồm Tây Âu, Trung Âu, Đông Âu.

­+ Khu vực Tây Âu và Trung Âu có kiểu khí hậu hải dương, mùa hạ mát , mùa đông không lạnh lắm, mưa quanh năm lượng mưa tương đối lớn.

+ Khu vực Đông Âu có kiểu khí hậu ôn đới lục địa khô và lạnh mưa ít. Càng vào sâu bên trong lục địa mùa đông lạnh hơn , lượng mưa ít.

- Đới khí hậu cận nhiệt đới: nằm ở Nam Âu khí hậu cận nhiệt địa trung hải mùa hạ nóng khô, mùa đông không lạnh lắm, mưa nhiều

- Phân hóa theo đai cao: trên một số đỉnh núi nhiệt độ rất thấp, có băng tuyết phủ.

Hình 1.3. Bản đồ khí hậu châu Âu

3. Các sông lớn

- Mạng lưới sông ngòi khá phát triển, sông ngắn, diện tích lưu vực không đáng kể

- Các sông lớn: Rai-nơ, Đa-nuyp, Von-ga

4. Các đới thiên nhiên

- Phân hóa theo ba đới rõ rệt:

+ Đới lạnh: phân bố ở Bắc Âu. Thực vật chủ yếu rêu và địa y. Động vật rất nghèo về thành phần thường gặp nhất là chuột Lem- mút, chó sói, chồn, cú bắc cực,..

+ Đới ôn hòa : gồm phần lớn bán đảo Xcan- đi- na –vi,Tây Âu, Trung Âu, một phần Đông Âu.Vùng ven biển phía tây có rừng lá rộng, rừng hỗn hợp. Vào sâu nội địa là rừng lá kim, thảo nguyên. Về phía đông nam chủ yếu là thảo nguyên, bán hoang mạc. Động vật có nai sừng tấm, sóc, gấu nâu, linh miêu,…

+ Đới nóng: phân bố ở Nam Âu, ven Địa Trung Hải. Thực vật phổ biến là rừng thưa, cây bụi lá cứng như sồi, nguyệt quế, thông,… Động vật là các loài bò sát: thằn lằn, tắc kè, rùa

Xem thêm lời giải bài tập Địa lí lớp 7 Cánh diều, chi tiết khác:

Bài 2: Đặc điểm dân cư, xã hội Châu Âu

Bài 3: Phương thức con người khai thác sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên

Bài 4: Khái quát về liên minh Châu Âu

Bài 5: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Á

Bài 6: Đặc điểm dân cư, xã hội Châu Á

Xem thêm tài liệu Địa lí lớp 7 Cánh diều với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 1: Vị trí địa lí, phạm vi và đặc điểm tự nhiên Châu Âu