TOP 10 mẫu Phân tích Gió lạnh đầu mùa (2025) SIÊU HAY

Phân tích Gió lạnh đầu mùa

Dàn ý Phân tích Gió lạnh đầu mùa

I. Mở bài

Giới thiệu khái quát về nhà văn Thạch Lam, truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa.

II. Thân bài

1. Cảnh sinh hoạt trong gia đình Sơn những ngày gió đầu mùa

- Khung cảnh mùa đông:

• Qua một đêm mưa rào, trời bỗng đổi gió bấc, cái lạnh ở đâu đến làm cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt.

• Ngoài sân, đất khô trắng, cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo.

• Trời u ám, toàn một màu trắng đục. Những cây lan trong chậu, lá rung động và sắt lại vì rét.

- Cảnh sinh hoạt của mọi người trong gia đình

• Sơn tung chăn tỉnh dậy, không bước xuống giường ngay mà còn ngồi thu tay trong bọc chăn.

• Mẹ và chị Sơn đã trở dậy, ngồi quạt hỏa lò để pha nước uống.

• Mẹ Sơn bảo chị Lan lấy thúng áo ra cho em.

• Chị Lan khệ nệ ôm cái thúng áo lên đặt lên đầu phản.

• Mẹ Sơn cầm chiếc áo bông cũ, nhắc đến em Duyên làm Sơn thấy cảm động.

2. Cảnh hai chị em Sơn chơi đùa ở chợ và đem áo cho Hiên

- Hoàn cảnh của những đứa trẻ ở chợ: chúng ăn mặc không khác gì ngày thường, những bộ quần áo màu nâu bạc đã vá nhiều chỗ; môi thâm tím lại, da thịt thâm đi; mỗi cơn gió đến là lại run lên…

- Thái độ của chị em Sơn: vẫn thân mật chơi đùa cùng, không kiêu kì và khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

- Cuộc trò chuyện với Hiên:

• Chị Lan bỗng giơ tay vẫy một con bé, từ nãy vẫn đứng dựa vào cột quán, gọi: “Sao không lại đây, Hiên? Lại đây chơi với tôi”.

• Sơn thấy chị gọi nó không lại, bước đến gần thì trông thấy con bé co ro đứng bên cột quá, chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay.

• Chị Lan cũng đến hỏi: “Sao áo mày rách thế, Hiên? Áo lành đâu không mặc?”

• Khi biết Hiên chỉ có mỗi một chiếc áo để mặc, Sơn nói với chị rằng sẽ đem chiếc áo bông cũ cho Hiên. Chị Lan đồng ý, chạy về nhà đem áo đến.

3. Sự lo lắng của Sơn và cảnh mẹ Hiên trả lại áo

- Sơn nghe người vú già nói mẹ đã biết chuyện hai chị em cho Hiên áo bông cũ.

- Sợ mẹ mắng, Sơn vội chạy đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo, nhưng không thấy Hiên.

- Khi về đến nhà, hai chị em ngạc nhiên khi thấy mẹ Hiên đang ở trong nhà, và mang áo sang trả.

- Mẹ Sơn đã hỏi thăm, cho mẹ Hiên mượn 5 hào để may áo cho con.

- Mẹ Sơn không trách mắng mà âu yếm ôm vào lòng.

III. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 1)

Thạch Lam là một trong những nhà văn tiêu biểu của khuynh hướng văn học lãng mạn. Những tác phẩm của ông chủ yếu là khai thác thế giới nội tâm của nhân vật với những cảm xúc mong manh, mơ hồ trong cuộc sống thường ngày. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa.

Thạch Lam đã mở đầu chuyện bằng khung cảnh buổi sáng mùa đông. Chỉ sau một đêm mưa rào, trời bắt đầu nổi gió bấc. Nhân vật Sơn ngủ dậy thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị… đều “đã mặc áo rét cả rồi”. Ngoài sân “Gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo. Bầu trời không u ám, toàn một màu trắng đục”. Những cây lan trong chậu “lá rung động và hình như sắt lại vì rét”.

Thế rồi khung cảnh sinh hoạt của gia đình Sơn được Thạch Lam khắc họa thật giản dị. Mẹ Sơn bảo chị Sơn bê thúng quần áo ra. Nhìn chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành, mẹ Sơn nói: “Đây là cái áo của cô Duyên đấy”. Người vú già đã “với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ”. Khi nghe mẹ nói, Sơn cũng “nhớ em, cảm động và thương em quá”. Cậu xúc động khi thấy mẹ “hơi rơm rớm nước mắt”. Cái áo bông chính là kỉ vật gợi lên tình cảm mẫu tử thiêng liêng, tình anh em sâu đậm và tình thương của vú già nhân hậu.

Gia đình Sơn khá giả, chị em Sơn được mẹ chăm sóc, lo toan. Sơn được mặc cái áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Cách ăn mặc ấy đối với những đứa trẻ em nghèo ngày xưa là cả một niềm mơ ước. Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc vẫn mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó “tím lại”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại “run lên, hai hàm răng đập vào nhau”. Khi nhìn thấy Sơn và Lan, lũ trẻ con xóm chợ đều lộ vẻ “vui mừng”. Hai chị em Sơn tỏ ra thân thiết với chúng chứ không khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

Đặc biệt nhất là khi chị Lan nhìn thấy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Sơn đã “động lòng thương” và chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Chị Lan và Sơn đã bàn với nhau cho cái Hiên chiếc áo bông cũ. Sau đó, Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho cái Hiên chứa đựng biết bao tình người, thể hiện tình cảm san sẻ của một đứa trẻ có một trái tim giàu tình yêu thương. Hành động của chị em Sơn tuy nhỏ bé nhưng lại thật cao cả, đáng quý.

Nhưng truyện không dừng lại ở đó. Phần cuối truyện, mẹ Hiên đã đem cái áo bông đến trả mẹ của Sơn. Hành động này thể cho thấy có những con người trong xã hội xưa, dù sống khó khăn, khổ cực nhưng vẫn giữ vững phẩm chất tốt đẹp: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Mẹ Sơn sau khi nghe rõ việc, đã cho mẹ Hiên mượn năm hào về may áo ấm cho con. Còn với hai chị em Sơn, bà chẳng những không tức giận mà còn “vẫy hai con lại gần, rồi âu yếm”. Điều đó cho thấy mẹ Sơn cũng là một người phụ nữ nhân hậu, giàu lòng vị tha và yêu thương.

“Gió lạnh đầu mùa” là một câu chuyện nhẹ nhàng, nhưng lại chan chứa tình yêu thương. Truyện đã đem đến những bài học vô cùng quý giá cho mỗi người đọc.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 2)

Thạch Lam là nhà văn tiêu biểu thuộc nhóm Tự lực văn đoàn. Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa là một truyện ngắn xuất sắc của ông viết về đề tài trẻ em.

Truyện bắt đầu bằng khung cảnh của buổi sáng mùa đông được nhà văn khắc họa tinh tế. Chỉ sau một đêm mưa rào, trời bắt đầu nổi gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu đến khiến con người tưởng rằng mình đang ở giữa mùa đông rét mướt. Sơn tung chăn tỉnh dậy, cậu thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị đã trở dậy, ngồi quạt hỏa lò để pha nước chè uống. Mọi người đều “đã mặc áo rét cả rồi”. Ở ngoài sân “Gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo. Bầu trời không u ám, toàn một màu trắng đục”. Những cây lan trong chậu “lá rung động và hình như sắt lại vì rét”. Và sơn cũng thấy lạnh, cậu vơ vội cái chăn trùm lên đầu rồi gọi chị.

Mẹ Sơn đã bảo Lan - chị gái của Sơn vào buồng lấy thúng áo ra. Mẹ Sơn lật cái vỉ buồm, lục đống quần áo rét. Bà giơ lên một chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành. Đó chính là chiếc áo của Duyên - đứa em gái đáng thương của Sơn đã mất năm lên bốn tuổi. Người vú già đã “với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ”. Khi nghe mẹ nhắc về em gái, Sơn cũng cảm thấy “nhớ em, cảm động và thương em quá”. Cậu xúc động khi thấy mẹ “hơi rơm rớm nước mắt”. Chiếc áo bông chính là kỉ vật gợi nhớ về người em gái đã mất với biết bao tình yêu thương sâu sắc.

Sau khi mặc xong áo ấm, chị em Sơn đi ra chợ chơi.Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc - những đứa trẻ em nghèo khổ vẫn phải mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó “tím lại”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại “run lên, hai hàm răng đập vào nhau”. Khi nhìn thấy Sơn và Lan trong những bộ quần áo ấm áp, chúng cảm thấy xuýt xoa, ngưỡng mộ. Hai chị em Sơn tỏ ra thân thiết với chúng chứ không khinh khỉnh như các em họ của Sơn.

Và đặc biệt là khi Lan nhìn thấy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Cả hai chị em đều cảm thấy thương xót cho con bé. Sơn chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt thoáng qua trong tâm trí Sơn - đó là đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên. Nghĩ vậy, cậu đã nói với chị gái của mình, nhận được sự đồng tình của chị. Chị Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Còn Sơn thì đứng yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho Hiên thể hiện tấm lòng nhân hậu của hai đứa trẻ.

Về đến nhà, hai chị em Sơn lo lắng khi người vú già biết mẹ đã biết chuyện hai chị em lén mang áo cho Hiên. Sơn cảm thấy lo lắng, sợ hãi và sang nhà tìm Hiên để đòi lại áo. Nhưng đó là một phản ứng bình thường của một đứa trẻ khi mắc lỗi và bị phát hiện. Đến khi trở về nhà, chị em Sơn vô cùng ngạc nhiên khi thấy mẹ con cái Hiên đang ở nhà mình. Mẹ Hiên đem chiếc áo bông đến trả mẹ của Sơn. Có thể thấy dù sống khó khăn, khổ cực nhưng bà vẫn giữ vững phẩm chất tốt đẹp: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Còn người mẹ của Sơn, sau khi nghe rõ việc, bà đã cho mẹ của Hiên mượn năm hào về may áo ấm cho con. Điều đó thể hiện mẹ Sơn là một người trái tim nhân hậu. Sau khi mẹ con Hiên về, mẹ Sơn không tức giận, đánh mắng con mà còn “vẫy hai con lại gần, rồi âu yếm”. Đó chính là tấm lòng vị tha cũng như giàu lòng yêu thương của người mẹ.

Truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” nhẹ nhàng mà thật sâu sắc. Tác phẩm đã giúp người đọc hiểu hơn về giá trị của tình yêu thương giữa con người. Đây quả là tác phẩm xuất sắc của nhà văn Thạch Lam.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 3)

Truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa" có cốt truyện đơn giản nói về chuyện cho áo, trả áo rét giữa ba đứa trẻ và hai người mẹ nơi phố huyện nghèo, cách chúng ta ngày nay trên 60 năm trời. Đúng như có ý kiến đã cho rằng: "Truyện tuy có nói đến gió lạnh nhưng lại ấm áp tình đời và tình người".

Truyện mở đầu bằng cảnh gió lạnh, đó là một buổi sáng mùa đông. Cái rét mướt chợt đến chỉ sau một đêm mưa rào, trời nổi gió bấc. Sơn ngủ dậy thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị… "đã mặc áo rét cả rồi". Ngoài sân "Gió vi vu… thổi lăn những cái lá khô lạo xạo". Rét lắm, trời "một màu trắng đục". Những cây lan trong chậu "lá rung động và hình như sắt lại vì rét". Lạnh lắm, Sơn "co ro" đứng dậy sau khi kéo chăn lên đắp cho em nhỏ. Gió lạnh mà ấm áp tình đời. Cả nhà nhớ đến những mùa đông lạnh lẽo đã qua. Nhìn chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành, mẹ Sơn nói: "Đây là cái áo của cô Duyên đấy". Vú già, người đã nuôi Duyên từ lúc mới đẻ "với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ". Bé Duyên đã chết từ năm lên bốn tuổi. Nghe mẹ nói, Sơn "nhớ em, cảm động và thương em quá". Nhìn thấy mẹ "yên lặng…", Sơn xúc động khi thấy mẹ "hơi rơm rớm nước mắt". Cái áo bông, một di vật của bé Duyên bạc mệnh để lại, gợi lên bao nỗi đau và tình thương: tình mẹ con, tình anh em, tình thương của vú già nhân hậu. Tình tiết nói về chiếc áo bé Duyên cho thấy ngòi bút Thạch Lam rất tinh tế, giàu xúc cảm, "tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời" (Nguyễn Tuân).

Gió càng lạnh, thế giới tuổi thơ càng ấm áp tình người. Chị em Sơn là con nhà trung lưu, được mẹ săn sóc, cho ăn mặc ấm áp. Sơn được mặc cái áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Cách ăn mặc ấy đối với trẻ em ngày xưa phải nói là đẹp, con nhà nghèo chỉ mơ ước. Trong lúc đó, trẻ con xóm chợ, thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc vẫn mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó "tím lại"", chỗ áo quần rách "da thịt thâm đi". Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại "run lên", "hai hàm răng đập vào nhau". Thạch Lam rất nhân hậu khi ông nói về tình bạn tuổi thơ. Lũ trẻ con xóm chợ đều lộ vẻ "vui mừng" khi chị em Sơn đến chơi. Sơn và chị Lan "thản mật" chơi đùa với các bạn. Thằng Xuân đến "mó vào" chiếc áo của Sơn, "tặc lưỡi" khen, ngạc nhiên vì chưa thấy cái áo đẹp như thế bao giờ! Thằng Cúc "ngây ngô" giương mắt lên hỏi Sơn về nơi mua cái áo. Sơn ngây thơ, hồn nhiên "ưỡn ngực" nói với các bạn nhỏ là áo mua tận Hà Nội, "mẹ tôi còn hẹn mua cho tôi một cái áo nhiều tiền hơn nữa kia". Có hạnh phúc nào bằng khi "già được bát canh, trẻ được manh áo mới". Cái ước mơ có manh áo mới, có áo ấm trong mùa đông đối với con nhà nghèo được Thạch Lam nghĩ đến, nói đến với tất cả tình thương và lòng trắc ẩn đáng quý.

Tinh tiết, cái Hiên con nhà mò cua bắt ốc đứng "co ro" bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo "rách tả tơi", "hở cả lưng và tay" được tác giả nhắc đến thật xúc động. Sơn "động lòng thương" chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Chị Lan và Sơn đã bàn với nhau cho cái Hiên chiếc áo bông cũ. Chị Lan "hăm hở" chạy về nhà lấy áo. Sơn yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy "ấm áp vui vui". Chiếc áo bông cũ đối với cái Hiên lúc bấy giờ là vô giá. Em đang sống trong cảnh nghèo, đói rét. Một miếng khi đói bằng một gói khi no. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho cái Hiên chứa đựng biết bao tình người, thể hiện tình cảm san sẻ "lá lành đùm lá rách". Trong gió lạnh đầu mùa mà thế giới trẻ con lại ấm áp tình người cao quý.

Phần cuối truyện mở ra một tình huống mới: trả áo và cho vay tiền mua áo. Mẹ cái Hiên đã đem cái áo bông đến trả cho bà mẹ của chị em Sơn và nói: "Tôi về thấy cháu nó mặc cái áo bông, tới hỏi ngay. Nó bảo của cậu Sơn cho nó. Tôi biết cậu ở đây đùa, nên tôi phải vội vàng đem lại đây trả mợ…".

Mẹ cái Hiên tuy nghèo đói mà sạch và thơm. Đối với mẹ của Sơn thì cái áo bông cũ là di vật thiêng liêng của đứa con gái bé bỏng tội nghiệp đã mất khi lên 4 tuổi. Cử chỉ mẹ của Sơn cho mẹ cái Hiên vay năm hào bạc để mua áo rét cho con là nghĩa cử "Thương người như thể thương thân". Người mẹ hiền "âu yếm ôm con vào lòng" và bảo: "Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng ư?" làm cho câu chuyện thêm ý vị. Mẹ hiền dạy con bài học biết cách thương người.

Thạch Lam là một cây bút, một thành viên của Tự lực văn đoàn. Sau hơn nửa thế kỉ, văn chương của Tự lực văn đoàn, nói chung đã rơi dần vào quên lãng. Thế nhưng truyện ngắn Thạch Lam vẫn đem đến cho ta nhiều "nhã thú", có lẽ vì tâm hồn ông giàu tình thương và quý trọng người nghèo, ông đã dành cho tuổi thơ những trang văn đậm đà, trong sáng. Và ta càng thấy rõ tình nhân đạo thấm đẫm làm nên chất thơ trong truyện ngắn Thạch Lam. Vì thế, truyện "Gió lạnh đầu mùa" mãi mãi để lại trong lòng người sự ấm áp của tình người và tình đời. Đúng, "người nhân hậu là người đáng quý trọng, đáng yêu nhất".

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 4)

Thạch Lam, những tác phẩm đặc sắc của ông trong nhóm Tự lực văn đoàn không chỉ là nơi thể hiện tài năng văn chương mà còn là nơi khắc họa những tầm nhìn sáng tạo và độ sâu tâm hồn. Một trong những truyện ngắn độc đáo của ông đó là "Gió lạnh đầu mùa".

Bức tranh mùa đông mở đầu truyện không chỉ là sự mô tả về thời tiết mà còn là một tác phẩm nghệ thuật miêu tả cuộc sống. Sau đêm mưa rào, bức tranh nổi gió bấc và thời tiết chuyển lạnh khiến cho môi trường trở nên quyến rũ. Sơn, nhân vật chính của câu chuyện, xuất hiện trong bối cảnh này, tạo nên một kết nối giữa con người và thiên nhiên. Mọi người trong gia đình đã sẵn sàng cho ngày mới với những chiếc áo rét. Khung cảnh mùa đông được mô tả chi tiết qua những hình ảnh sắc nét, từ lá khô lạo xạo bị gió thổi lăn, đến bầu trời trắng đục, tạo nên một bức tranh tĩnh lặng nhưng tràn ngập cảm xúc.

Thạch Lam tiếp tục chiến dịch miêu tả về sinh hoạt gia đình Sơn vào buổi sáng. Mẹ Sơn và chị Lan đang thể hiện sự ân cần và tận tâm trong việc chuẩn bị nước chè ấm áp. Không khí ấm cúng nảy sinh từ những đối thoại nhỏ trong gia đình, và chiếc áo bông của Duyên, đứa em gái đã khuất, làm nổi bật sự xúc động và tình cảm gia đình. Thông điệp về tình yêu và sự mất mát được chuyển tải một cách tinh tế qua giọng điệu và mô tả của tác giả.

Điểm đặc biệt của truyện là khả năng kết hợp giữa cuộc sống dư dả của gia đình Sơn và lòng nhân ái, sự hiểu biết của họ về hoàn cảnh khó khăn của người khác. Lan và Sơn, bất chấp điều kiện sống tốt của gia đình, vẫn thể hiện sự tốt bụng và lòng nhân ái đối với những đứa trẻ nghèo nàn ở xóm chợ. Cuộc sống nghèo khổ của những đứa trẻ này được Thạch Lam mô tả chi tiết và xúc động. Những hình ảnh như "bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ," "môi tím lại," và "hàm răng đập vào nhau" là những điểm nhấn thực tế và đau lòng.

Sự xuất hiện của Hiên, với chiếc áo rách tả tơi, là một cú shock nhẹ, nhưng lại mở ra một chuỗi sự kiện đầy ý nghĩa. Thạch Lam không chỉ tập trung vào việc miêu tả về ngoại hình của Hiên mà còn tận dụng cơ hội để truyền đạt thông điệp về lòng nhân ái và sự chia sẻ. Hành động của Sơn và Lan, khi quyết định tặng áo bông cũ cho Hiên, không chỉ là một hành động đẹp mắt mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái và sự chia sẻ với những người less may mắn.

Phần cuối cùng của truyện làm tăng thêm sự hấp dẫn và sự sâu sắc. Sơn và Lan trở về nhà với nỗi lo lắng về sự phát hiện của mẹ, tạo ra một bầu không khí căng thẳng. Tuy nhiên, điều bất ngờ xảy ra khi mẹ Hiên đã tự giác trả lại chiếc áo bông. Hành động của mẹ Hiên và mẹ Sơn, khi hiểu rõ tình hình, không chỉ làm giảm đi nỗi lo của Sơn và Lan mà còn làm nổi bật sự nhân hậu và sẻ chia trong cộng đồng. Mẹ Sơn thậm chí còn cho mẹ Hiên vay tiền để may áo cho con, đẩy mọi giới hạn của lòng nhân ái lên một tầm cao mới.

Từ những sự kiện này, Thạch Lam không chỉ làm nổi bật tình cảm gia đình mà còn truyền đạt thông điệp về lòng nhân ái và sẻ chia trong xã hội. Truyện "Gió lạnh đầu mùa" không chỉ là một câu chuyện mô tả về cuộc sống hàng ngày mà còn là một tác phẩm văn học sâu sắc, truyền cảm và ý nghĩa. Thạch Lam đã tạo nên một tác phẩm văn chương đậm chất nhân văn, khám phá và tôn vinh những giá trị tốt đẹp trong con người và xã hội.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 5)

Thạch Lam, một nhà văn lãng mạn vô cùng nổi tiếng, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả thông qua nhiều tác phẩm xuất sắc, trong đó "Gió lạnh đầu mùa" nổi bật với sự diệu kỳ và tình cảm đặc trưng của ông.

Bức tranh thiên nhiên lúc chuyển giao mùa đông mở đầu tác phẩm, được Thạch Lam mô tả tinh tế và khéo léo. Sơn, nhân vật chính, thức dậy vào buổi sáng, chứng kiến mọi người trong gia đình đã sẵn sàng đối mặt với khí trời rét buốt. Những câu văn miêu tả về gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, lá khô lạo xạo, cùng với bầu trời trắng đục và cây lan rung động, tạo nên một bức tranh hùng vĩ của mùa đông.

Thạch Lam không chỉ giới hạn ở việc mô tả thiên nhiên mà còn tận dụng không gian để khắc họa sinh hoạt sáng sớm của gia đình Sơn. Hình ảnh mẹ và chị Lan ngồi quạt hỏa lò pha nước chè, cùng chiếc áo bông của Duyên, làm nổi bật tình cảm mẫu tử và tình anh em sâu đậm. Cái áo bông không chỉ là một mảnh vải, mà là biểu tượng của những kí ức và tình cảm thiêng liêng trong gia đình.

Cuộc sống dư dả của gia đình Sơn không làm cho họ trở nên kiêu kì hay khinh khỉnh. Ngược lại, Sơn và chị Lan vẫn giữ nguyên tinh thần tốt bụng và sẵn lòng chia sẻ với những đứa trẻ nghèo nàn ở xóm chợ. Thạch Lam chi tiết hóa cuộc sống khốn khó của các em nhỏ như Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc, mô tả chân thực về bộ quần áo rách rưới, môi tím lại và cái gió lạnh làm chúng rung lên.

Tuy nhiên, điểm độc đáo và xúc động nhất của truyện là sự xuất hiện của Hiên, cô bé đang chịu đựng cảm lạnh trong chiếc áo rách tả tơi. Sơn, bằng tấm lòng nhân ái, nhớ đến quá khứ nghèo đói của Hiên và quyết định tặng chiếc áo bông cũ. Hành động này không chỉ là sự chia sẻ vật chất mà còn là biểu tượng của tình người và lòng nhân ái sâu sắc.

Phần kết thúc của truyện làm tăng thêm sự hấp dẫn và sâu sắc. Nỗi lo lắng của Sơn và Lan về sự phát hiện của mẹ đã làm căng trải nghiệm đọc. Tuy nhiên, người đọc lại được gặp một bất ngờ khi mẹ Hiên tự giác đem áo bông trả lại. Hành động này không chỉ làm giảm bớt áp lực cho Sơn và Lan mà còn làm nổi bật lòng nhân hậu và sẻ chia trong cộng đồng. Mẹ Sơn thậm chí còn vay tiền để may áo cho Hiên, là một biểu hiện cao quý của lòng nhân ái và sự hiểu biết về khó khăn của người khác.

Qua "Gió lạnh đầu mùa", Thạch Lam không chỉ tôn vinh tình yêu thương và lòng nhân ái mà còn tạo ra một tác phẩm sâu sắc, ấn tượng và truyền cảm. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa mô tả thiên nhiên, cuộc sống gia đình và những giá trị nhân văn để xây dựng một câu chuyện độc đáo và ý nghĩa.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 6)

Là một cây bút nổi tiếng của văn học Việt Nam trước năm 1945, nhà văn Thạch Lam thành công với thể loại truyện ngắn với phong cách viết văn bình dị, giàu cảm xúc và đậm chất thơ. Các tác phẩm của ông ẩn chứa niềm tin yêu, trân trọng đối với thiên nhiên và con người. Sáng tác năm 1937, truyện “Gió lạnh đầu mùa” toả mãi trong lòng người sự ấm áp của tình người và tình đời. Với cốt truyện đơn giản nói về chuyện cho áo, trả áo rét giữa ba đứa trẻ và hai người mẹ nơi phố huyện nghèo, truyện ca ngợi tình yêu thương chia sẻ ấm áp, trong trẻo của con người với con người, đặc biệt tình yêu thương vô tư của trẻ thơ.

Nhà văn đưa người đọc vào thế giới cảm xúc trong trẻo của tuổi thơ. Mùa đông giá lạnh đã đến, hai chị Lan và Sơn được mặc quần áo đẹp đẽ và ấm áp. Hai chị em Sơn ra xóm chợ chơi và thấy những người bạn nghèo mặc những bộ quần áo bạc màu, nhiều chỗ vá. Đặc biệt là em Hiên chỉ có mang áo rách tả tơi, co ro chịu rét. Chị Lan hăm hở về lấy áo cho Hiên, Sơn cảm thấy trong ḷòng ấm áp, vui vui. Chuyện cho áo đến tai người thân, lo sợ bị mẹ mắng, hai chị em đi tìm Hiên đòi áo. Mẹ Hiên sang nhà Sơn trả lại áo bông. Biết hoàn cảnh của gia đình Hiên, mẹ Sơn cho mẹ Hiên mượn tiền may áo mới cho con.

Truyện Gió lạnh đầu mùa cho chúng ta nhìn thấy được sự khác biệt rõ rệt giữa những đứa trẻ trong gia đình nghèo khó và giàu có của những đứa trẻ nơi phố chợ nghèo trong cơn gió lạnh đầu mùa và tình yêu thương giữa người với người vẫn còn lan tỏa. Đồng thời truyện cũng ca ngợi tấm lòng yêu thương và nhân ái của con người đối với nhau trong cuộc sống.

Trong truyện Giáo lạnh đầu mùa, nhân vật được Thạch Lam xây dựng chủ yếu qua từng cảm xúc, tâm trạng gắn liền chuyển biến của thiên nhiên, cảnh vật, sự việc. Nhân vật không được kể nhiều về hình dáng, ngoại hình mà nhà văn tập trung miêu tả khai thác diễn biến tâm lí của nhân vật giúp người đọc thấy được vẻ đẹp trong tính cách tâm hồn.

Nhân vật được nhà văn tập trung khắc hoạ và gây được ấn tượng mạnh trong lòng người đọc đó là nhân vật Sơn. Nhân vật này xuất hiện trong ngôi nhà ấm cúng của mình khi gió mùa về. Trời đang ấm, chỉ qua một đêm mưa rào, bỗng gió rét thổi về. Ai cũng tưởng như đang ở giữa mùa đông rét mướt. Sơn “tung chăn tỉnh dậy”, em nhìn ra ngoài sân, nghe “gió vi vu…”, âm thanh xào xạc của những chiếc lá khô. Những khóm lan “lá rung động và hình như sắt lại vì rét”… Sơn cảm nhận rất rõ cái lạnh đầu mùa, được mẹ, chị Lan chăm sóc ân cần, mẹ nhắc chị Lan lấy áo cho em áo ấm. Gia đình Sơn thuộc tầng lớp trung lưu, nên được ăn mặc rất sạch đẹp, em mặc áo dạ đỏ lẫn áo vệ sinh, áo vải thâm bân ngoài. Sơn cảm nhận được sự biến đổi của thiên nhiên, cảnh vật khi bước vào mùa đông. Cậu bé còn cảm nhận được không khí ấm áp, tình yêu thương của mẹ, của vú già. Khi vú nhắc đến chuyện chiếc áo bông, mẹ Sơn nhắc đến em Duyên, người em, đã mất nhớ em, Sơn cảm động và thương em quá. Sơn thấy mẹ rơm rớm nước mắt. Có thể nói, ngay đầu tác phẩm, người đọc đã cảm nhận được không khí ấm áp của gia đình Sơn, cảm nhận được Sơn là cậu bé ngoan ngoãn, sống giàu tình cảm, tinh tế biết quan sát và cảm nhận được tâm trạng cảm xúc của người thân.

Tuy nhiên, Sơn không hề tỏ ra kiêu ngạo, xa cách mà vẫn là một cậu bé tốt bụng và giàu tình cảm. Khác với những người anh họ của mình, Sơn luôn thân thiện và chơi đùa với lũ trẻ hàng xóm Túc Cúc, Xuân, Tí, Túc - những đứa trẻ nghèo trong xóm. Tình huống ghi điểm nhất trong tính cách của Sơn là khi nhìn thấy Hiền - cô bé hàng xóm không có áo ấm để mặc. Thấy Hiền đứng “co ro” gần quán nước, trong gió lạnh chỉ mặc độc chiếc áo “tả tơi”, “hở cả lưng, hở tay”, Sơn chợt nhớ mẹ Hiền nghèo lắm, nhớ Duyên ngày trước. Này trong vườn. Một ý hay nảy ra trong đầu Sơn, đó là đem chiếc áo bông cũ của Duyên cho Hiền. Nghĩ vậy, Sơn nói với chị gái mình và được cô đồng ý. Lan “háo hức” chạy về nhà lấy áo. Còn Sơn lặng lẽ đứng chờ, trong lòng cảm thấy “ấm áp vui sướng”. Vẻ đẹp tâm hồn của Sơn lại được thể hiện ở nét đẹp đáng yêu, sự ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng ở cuối truyện. Với ngôn từ giản dị và giọng nói nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, nhân vật Sơn được thể hiện một cách sinh động và chân thực. Thông qua nhân vật Sơn, nhà văn đã gửi gắm những bài học quý giá về tình người trong cuộc sống.

Ngoài việc khắc hoạ đậm nét nhân vật chính Sơn, Thạch Lam cũng dành tình cảm, miêu tả kết hợp kể chỉ một vài chi tiết chấm phá cũng đủ hiện lên hình ảnh các nhân vật. Đó là nhân vật Lan - chị gái của Sơn. Lan được khắc họa trong truyện là một cô bé đảm đang, tháo vát. Lan dậy từ sớm cùng mẹ ngồi quạt hỏa lò để pha nước chè uống, giúp mẹ lấy thúng áo ra cho em mặc…Không chỉ vậy, cô bé còn là một người giàu tình yêu thương. Đối với em trai, cô bé hết mực yêu thương: là người gọi em dậy mỗi buổi sớm, an ủi động viên em... Còn với trẻ con trong xóm, Lan luôn hòa đồng và thân thiết. Khi nhìn thấy Hiên đứng ở xa mà không đến chơi cùng, Lan đã gọi Hiên lại, hỏi thăm rất chân thành. Khi nghe em trai đề nghị đem chiếc áo bông cho Hiên, Lan cũng đồng ý và còn hăm hở chạy về nhà lấy. Cùng với mẹ của mình, nhân vật Lan đã mang đến cho chúng ta những trái tim ấm áp của tình thương của tình người, bài học về tình yêu thương. Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa gợi cho người đọc ấn tượng sâu sắc về cô bé Hiên. Hiên sinh ra trong một gia đình nghèo khó. Mẹ Hiên làm nghề mò cua bắt ốc kiếm ăn qua ngày nên không có tiền may áo ấm cho con. Cô bé chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay. Khi đọc đến đây, chắc hẳn bạn đọc sẽ cảm thấy xót xa cho bé Hiên. Nhưng cô bé không cô đơn, mà nhận được tình yêu thương của chị em Sơn. Lan và Sơn đã quyết định đem chiếc áo của em Duyên cho Hiên. Chiếc áo mà Hiên nhận được gửi gắm tấm lòng nhân ái, thảo thơm. Hiên hiện lên là một cô bé đáng thương, nhưng em không bất hạnh. Vì Hiên luôn có tình yêu thương của người mẹ tảo tần, và cả tình yêu thương của chị em Sơn.

Phân tích Gió lạnh đầu mùa (Mẫu 7)

Thạch Lam, là một cái tên không thể không nhắc đến khi nói đến nhóm Tự lực văn đoàn, nơi tài năng và tâm huyết của các nhà văn Việt Nam thăng hoa. Trong số những tác phẩm nhẹ nhàng và sâu sắc của ông, không thể không kể đến truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa".

Lan và Sơn, hai chị em, không chỉ là những đường nét trong bức tranh gia đình, mà còn là biểu tượng của sự hòa đồng và thân thiện. Trong bức tranh mùa đông, khi Sơn thức dậy, mọi người trong gia đình đã sẵn sàng trong những chiếc áo ấm. Mẹ mặc cho Sơn chiếc áo vệ sinh màu nâu sẫm với cái áo dạ khâu chỉ đỏ, tạo nên một hình ảnh ấm cúng và đẹp đẽ.

Thạch Lam không chỉ tập trung vào mô tả khung cảnh tự nhiên, mà còn mô tả sinh hoạt gia đình với sự tận tâm. Những chiếc áo cũ trở thành đối tượng tốt của ông để thể hiện tình cảm và lòng nhân ái. Nhìn thấy chiếc áo bông cánh xanh, mẹ Sơn kể về nguồn gốc của nó, tạo nên một không khí ấm áp và thân thiện trong gia đình.

Tác giả tiếp tục mô tả cuộc sống nghèo khó của những đứa trẻ ở gần chợ, với những bộ quần áo rách nát. Thạch Lam không chỉ nhìn nhận vấn đề về vật chất mà còn nhấn mạnh vào tâm hồn, tình cảm của những đứa trẻ trong môi trường khó khăn.

Sự xuất hiện của Hiên, cô bé mảnh mai trong chiếc áo rách, là điểm nhấn đặc biệt của câu chuyện. Thạch Lam tận dụng cảm nhận của Sơn để thể hiện lòng nhân ái và tình yêu thương. Hình ảnh Sơn và Lan quyết định tặng chiếc áo bông cũ cho Hiên không chỉ là một hành động đẹp, mà còn là biểu tượng của sự chia sẻ và sẻ chia khó khăn với người khác.

Phần cuối của truyện là một sự kết hợp tinh tế của tình huống và tâm trạng. Sự lo lắng của Sơn và Lan khi nghe người vú già nói mẹ đã biết chuyện, cùng với họ đến tìm Hiên để đòi lại chiếc áo, tạo nên một bước ngoặt thú vị. Hành động của mẹ Hiên khi đến trả áo bông không chỉ là sự lạc quan mà còn là biểu tượng cho lòng nhân ái và tình thương, thể hiện rõ giá trị nhân văn.

Truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa" không chỉ là một câu chuyện mô tả một ngày đông bình thường, mà là một tác phẩm thực sự đậm chất nhân văn, nâng cao tầm nhìn và giáo dục lòng nhân ái trong độc giả. Thạch Lam đã tạo ra một tác phẩm tinh tế, lôi cuốn, và đầy ý nghĩa.