Mua bảo hiểm y tế tự nguyện ở đâu? Mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện bao nhiêu?
1. Bảo hiểm y tế tự nguyện là gì?
Bảo hiểm y tế tự nguyện là hình thức bảo hiểm y tế do Nhà nước tổ chức thực hiện, theo đó các cá nhân tự nguyện tham gia, đóng phí bảo hiểm để được hưởng các quyền lợi về bảo hiểm y tế.
Bảo hiểm y tế tự nguyện mang lại cho người tham gia những lợi ích sau:
- Được khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí hoặc được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế.
- Được hưởng các quyền lợi khác như:
+ Được cấp thẻ bảo hiểm y tế tạm thời khi chưa có thẻ bảo hiểm y tế.
+ Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi thuộc diện được hưởng trợ cấp bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật.
+ Được hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình khi có người phụ thuộc là người đã hết tuổi lao động, người khuyết tật hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung 2014 về bảo hiểm y tế như sau:
“Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc do Nhà nước tổ chức thực hiện, được áp dụng đối với các đối tượng do luật định để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận”.
Bảo hiểm y tế được quản lý theo 02 hình thức: BHYT bắt buộc (áp dụng với người lao động trong các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị; cán bộ, công chức, viên chức; học sinh, sinh viên…) và BHYT tự nguyện (áp dụng với người không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc).
Như vậy, trừ các đối tượng đã tham gia BHYT bắt buộc thì các đối tượng còn lại có thể tham gia BHYT tự nguyện cụ thể:
+ Cá nhân thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng đã được ngân sách nhà nước hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế.
+ Cá nhân làm nghề tự do, không có quan hệ lao động.
+ Cá nhân khác có nhu cầu tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.
2. Mua bảo hiểm y tế tự nguyện ở đâu?
Theo Công văn 777/BHXH-BT, từ ngày 01/01/2016 trở đi, nếu muốn tham gia BHYT tự nguyện thì người dân bắt buộc phải tham gia theo hộ gia đình.
Đồng thời, bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình không được bán tại các bệnh viện, cơ sở khám, chữa bệnh mà chỉ được đăng ký tại địa phương. Mỗi địa phương hiện nay cũng có rất nhiều điểm đăng ký, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia, như:
- Cơ quan Bảo hiểm xã hội xã/phường/thị trấn nơi cư trú
- Đại lý thu bảo hiểm xã hội.
Hồ sơ mua bảo hiểm y tế tự nguyện bao gồm:
+ Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện (mẫu số 01/BHYTTN)
+ Chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân
+ Hộ khẩu hoặc giấy tạm trú (Công văn 3170/BHXH-BT về lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT)
Như vậy, mua bảo hiểm y tế tự nguyện có thể thực hiện tại các cơ quan Bảo hiểm xã hội, đại lý thu bảo hiểm xã hội của địa phương.
Đồng thời, khi mua bảo hiểm y tế tự nguyện người dân cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gồm tờ khai, CMND/CCCD, sổ hộ khẩu/giấy tạm trú để đăng ký mua bảo hiểm y tế cho cả hộ gia đình.
3. Mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện bao nhiêu?
Theo điểm e khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng hàng tháng của người tham gia BHYT tự nguyện theo hộ gia đình được tính như sau:
|
|
Mức đóng |
Mức đóng từ ngày 01/7/2023 |
|
Người thứ nhất |
4,5% mức lương cơ sở |
81.000 đồng/tháng |
|
Người thứ hai |
3,15% mức lương cơ sở |
56.700 đồng/tháng |
|
Người thứ ba |
2,7% mức lương cơ sở |
48.600 đồng/tháng |
|
Người thứ tư |
2,25% mức lương cơ sở |
40.500 đồng/tháng |
|
Người thứ năm trở đi |
1,8% mức lương cơ sở |
32.400 đồng/tháng |
Mức lương cơ sở hiện tại: 1.8 triệu đồng/tháng (Nghị định 24/2023/NĐ-CP)
Như vậy, mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện hàng năm sẽ là:
- Người thứ nhất: 972.000 đồng/năm
- Người thứ hai: 680.400 đồng/năm
- Người thứ ba: 583.200 đồng/năm
- Người thứ tư: 486.000 đồng/năm
- Từ người thứ năm trở đi: 388.800 đồng/năm.
4. Mua bảo hiểm y tế cần giấy tờ gì?
Theo Công văn 3170/BHXH-BT, những giấy tờ cần thiết để mua bảo hiểm y tế bao gồm những giấy tờ sau:
+ Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế theo mẫu số TK1-TS
+ Mang theo bản sao và bản chính Sổ hộ khẩu; CMND/CCCD.
+ Bản chính hoặc bản chụp thẻ BHYT của các thành viên khác trong hộ khẩu đã có thẻ để xác định giảm trừ mức đóng.
+ Trường hợp được hưởng quyền lợi Bảo hiểm y tế cao hơn: bổ sung Giấy tờ chứng minh mức hưởng
+ Trường hợp đã hiến bộ phận cơ thể người: bổ sung giấy ra viện có ghi rõ “đã hiến bộ phận cơ thể người”.
Lưu ý:
+ Việc kê khai danh sách đăng ký tham gia bảo hiểm y tế chỉ cần đại diện hộ gia đình lên tiến hành kê khai. Người kê khai phải chịu trách nhiệm về nội dung kê khai đó nếu kê khai sai thì phải chịu mọi trách nhiệm trước pháp luật và bồi hoàn chi phí khám chữa bệnh (nếu có phát sinh).
+ Hồ sơ sau khi chuẩn bị xong hồ sơ thì tiến hành nộp tại nơi có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.
5. Thủ tục đăng ký bảo hiểm y tế tự nguyện
Bước 1: Kê khai đầy đủ thông tin vào Tờ khai tham gia BHYT
Người dân điền đầy đủ, chính xác thông tin cá nhân vào Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế (mẫu TK1-TS) và kê khai toàn bộ thành viên trong hộ gia đình vào Danh sách hộ gia đình tham gia BHYT (mẫu DK01) nhận từ trưởng thôn, xóm, khu phố, ấp, bản.
Bước 2: Nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú
Người dân nộp Tờ khai cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu cùng với các giấy tờ sau:
- Bản sao Sổ hộ khẩu/ sổ tạm trú;
- Bản chính hoặc bản chụp thẻ BHYT của các thành viên khác trong hộ khẩu đã có thẻ để xác định giảm trừ mức đóng.
Bước 3: Đóng tiền tham gia BHYT
Sau khi nộp hồ sơ, người dân đóng tiền tham gia BHYT theo đúng quy định và nhận giấy hẹn trả kết quả.
Bước 4: Nhận kết quả và thẻ bảo hiểm y tế
Lưu ý: Đối với các trường hợp mới bắt đầu tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình từ ngày 01/01/2015 và trường hợp tham gia không liên tục từ 03 tháng trở lên trong năm tài chính: Thẻ BHYT được cấp có giá trị sau 30 ngày kể từ ngày lập thủ tục và nộp tiền theo quy định.
6. Người lao động nghỉ việc có tự đóng bảo hiểm y tế được không?
Sau khi người lao động nghỉ việc, thẻ Bảo hiểm Y tế (BHYT) được cấp tại doanh nghiệp sẽ hết giá trị sử dụng vào tháng doanh nghiệp báo giảm lao động. Điều này đặt ra thách thức cho người lao động, đặc biệt là trong việc đảm bảo quyền lợi BHYT khi cần sử dụng dịch vụ y tế. Để giải quyết tình trạng này, người lao động cần tiếp tục tham gia BHYT.
Theo quy định tại Điều 5 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật bảo hiểm y tế, nếu không thuộc đối tượng tham gia BHYT do cơ quan Bảo hiểm xã hội đóng, hoặc do ngân sách nhà nước đóng, hoặc được hỗ trợ mức đóng từ ngân sách, người lao động đã nghỉ việc hoàn toàn vẫn có thể tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình.
Trong trường hợp người lao động chọn tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình ngay sau khi nghỉ việc, họ sẽ được cấp thẻ BHYT mới có giá trị nối tiếp với ngày hết hạn của thẻ cũ. Mức hưởng của thẻ BHYT mới này là 80%, có nghĩa là khi sử dụng dịch vụ y tế, bệnh nhân sẽ được thanh toán 80% chi phí khám chữa bệnh, giúp giảm gánh nặng tài chính đối với người lao động sau khi đã rời khỏi môi trường làm việc.
Quy định này không chỉ làm đơn giản hóa thủ tục đăng ký BHYT cho người lao động sau khi nghỉ việc mà còn đảm bảo rằng họ vẫn có quyền lợi khi cần sử dụng dịch vụ y tế. Việc tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình mang lại sự linh hoạt và tiện lợi, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và phòng tránh rủi ro tài chính đối với người lao động đã chấm dứt quan hệ lao động.
Như vậy, người lao động sau khi nghỉ việc có thể tự đăng ký tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.
Xem thêm các bài viết liên quan:
08 chính sách BHXH, lao động - tiền lương mới nhất
Mức đóng BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT năm 2024
Có được hưởng bảo hiểm y tế khi đi khám sức khỏe xin việc không?