Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 27 (Chân trời sáng tạo): Địa đạo Củ Chi

Giải Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 27: Địa đạo Củ Chi

Khởi động (trang 108)

Câu hỏi trang 108 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Những hình ảnh dưới đây gợi cho em điều gì về Địa đạo Củ Chi?

Lời giải:

- Các hình ảnh trên, cho em biết:

+ Địa đạo Củ Chi là một hệ thống đường hầm ngầm được quân dân Củ Chi đào trong thời gian diễn ra 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

+ Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, địa đạo Củ Chi được sử dụng với mục đích làm công sự, để tấn công hoặc chống lại các trận càn quét của địch.

Khám phá (trang 108, 109, 110)

1. Vị trí địa lí

Câu hỏi trang 108 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Quan sát hình 4, em hãy xác định vị trí của huyện Củ Chi và các xã có địa đạo.

Lời giải:

- Vị trí của huyện Củ Chi: thuộc thành phố Hồ Chí Minh, tiếp giáp với huyện Hóc Môn và các tỉnh: Long An, Tây Ninh, Bình Dương.

- Các xã có địa đạo là: xã Phú Mỹ Hưng và xã Nhuận Đức.

2. Các công trình tiêu biểu

Câu hỏi trang 109 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Quan sát các hình 6, 7, 8, 9 và đọc thông tin, em hãy:

- Cho biết địa đạo Củ Chi có những công trình tiêu biểu nào.

- Mô tả một số nét chính về công trình này.

Lời giải:

- Một số công trình tiêu biểu trong địa đạo Củ Chi, gồm: hầm ở, hầm hội họp, hầm giải phẫu, hầm chứa lương thực và vũ khí, lỗ thông hơi, ổ chiến đấu, giếng nước, bếp Hoàng Cầm.

- Mô tả các công trình:

+ Hầm quân y, hầm giải phẫu: được sử dụng như một trạm xá để chữa trị cho các thương binh. Bên trong hầm có các giường bệnh nhỏ và tủ để đựng các vật dụng cứu thương.

+ Hầm chông: được xây dựng như một cái bẫy quân địch, được nguỵ trang bằng lá cây, cỏ tự nhiên. Hầm chông được bố trí nhiều ở các cửa hầm.

+ Bếp Hoàng Cầm: có không gian hẹp gồm tủ gỗ, củi khô, nồi niêu,... Bếp có nhiều đường rãnh thoát khói, nối liền với lò bếp, bên trên rãnh đặt những cành cây và phủ một lớp đất mỏng được tưới nước để giữ độ ẩm. Đặc điểm này giúp làm tan loãng khỏi bếp toả ra khi nấu ăn, nhằm tránh sự phát hiện của quân địch.

3. Những câu chuyện về Địa đạo Củ Chi

Câu hỏi trang 110 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Quan sát các hình 10, 11, 12 và đọc các câu chuyện, em hãy nêu cảm nghĩ về việc đào hầm và chống càn quét ở Địa đạo Củ Chi.

Lời giải:

- Cảm nghĩ: việc đào hầm và chống càn quét ở Địa đạo Củ Chi đã cho thấy: lòng yêu nước; tinh thần đoàn kết, dũng cảm, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh chống ngoại xâm; đồng thời thể hiện lối đánh giặc rất mưu trí, đầy sáng tạo của quân dân Củ Chi nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung.

Giải Lịch Sử và Địa Lí lớp 4 trang 11

Luyện tập (trang 111)

Luyện tập 1 trang 111 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Em hãy kể lại một câu chuyện về Địa đạo Củ Chi mà em ấn tượng.

Lời giải:

(*) Kể lại câu chuyện: Đào hầm Địa đạo Củ Chi

- Đường hầm trong Địa đạo Củ Chi được đào trong thời kì kháng chiến chống Pháp, với mục đích ban đầu là để trú ẩn, cất giấu tài liệu, vũ khí. Đến kháng chiến chống Mỹ, Củ Chi được chọn làm căn cứ lâu dài nên phong trào đào hầm địa đạo đã phát triển mạnh mẽ.

- Đào địa đạo là công việc vô cùng vất vả và nguy hiểm. Người dân và các chiến sĩ dùng cuốc đào sâu vào lòng đất tạo thành những đường hầm nhỏ và hẹp. Sau khi đào xong, miệng hầm được nguỵ trang để dẫn không khí vào địa đạo. Vào những lúc cấp bách, quân dân tranh thủ đào liên tục ngày đêm.

- Nhờ có địa đạo, quân và dân Củ Chi đã có nơi trú ẩn an toàn hơn, chiến đấu giành nhiều thắng lợi vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.

Vận dụng (trang 111)

Vận dụng 1 trang 111 SGK Lịch Sử và Địa Lí 4: Giả sử lớp em vừa thực hiện chuyến tham quan Địa đạo Củ Chi, em hãy mô tả các công trình tiêu biểu trong Địa đạo Củ Chi.

Lời giải:

(*) Tham khảo:

- Địa đạo Củ Chi gồm hệ thống công sự ngầm, hầm bí mật được nguy trang rất sâu và kín đáo dưới lòng đất, trong rừng rậm. Phía trên địa đạo được bố trí dày đặc mìn và các hầm chông, cạm bẫy. Dưới lòng đất là cả một hệ thống phòng thủ với các công trình tiêu biểu như: hầm giải phẫu, bếp Hoàng Cầm, khu hầm xưởng chế tạo vũ khí, bệ bắn,..

+ Hầm chông: được xây dựng như một cái bẫy quân địch, được nguỵ trang bằng lá cây, cỏ tự nhiên. Hầm chông được bố trí nhiều ở các cửa hầm.

+ Bệnh viện dã chiến nằm ở tầng cuối cùng trong lòng địa đạo. Nơi đây có hầm giải phẫu, các cơ sở vật chất y tế phục vụ cuộc kháng chiến.

+ Bếp Hoàng Cầm là một loại bếp đặc biệt, mang tên người sáng tạo ra nó. Điểm độc đáo của loại bếp này là làm hạn chế tối đa khói toả lên trên mặt đất khi nấu, không để đối phương phát hiện. Bếp được sử dụng phổ biến trong địa đạo, nằm ở tầng trên cùng, cách mặt đất khoảng 3 m.

Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử và Địa lí lớp 4 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 22: Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên

Bài 23: Thiên nhiên vùng Nam Bộ

Bài 24: Dân cư và hoạt động sản xuất ở vùng Nam Bộ

Bài 25: Một số nét văn hóa và truyền thống cách mạng ở vùng Nam Bộ

Bài 26: Thành phố Hồ Chí Minh