Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 13 (Cánh diều): Cố đô Huế

Giải Lịch sử và Địa lí lớp 4 Bài 13: Cố đô Huế

Khởi động (trang 70)

Câu hỏi trang 70 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Năm 1993, UNESCO đã ghi danh quần thể di tích cố đô Huế là di sản văn hóa thế giới. Vậy cố đô Huế có cảnh quan thiên nhiên, những công trình tiêu biểu và có câu chuyện lịch sử liên quan nào?

Lời giải:

- Vẻ đẹp của Cố đô Huế là sự kết hợp hài hoà giữa các công trình kiến trúc cổ kinh như: Kinh thành Huế, chùa Thiên Mụ, lăng của các vua nhà Nguyễn,... với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp như: sông Hương, núi Ngự,...

- Một số câu chuyện lịch sử liên quan:

+ Thái hậu Từ Dũ dạy con

+ Vua Tự Đức đổi tên lăng

Khám phá (trang 70, 71, 72, 73, 74)

Câu hỏi trang 70 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy xác định vị trí địa lí của Quần thể di tích Cố đô Huế.

Lời giải:

- Quần thể di tích Cố đô Huế gồm hệ thống các công trình kiến trúc liên quan đến triều Nguyễn, phân bố ở thành phố Huế, thị xã Hương Trà, thị xã Hương Thuỷ và các huyện Phú Vang, Phú Lộc, thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế.

Câu hỏi trang 71 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát các hình 3, 4, em hãy mô tả vẻ đẹp thiên nhiên của Cố đô Huế qua hình ảnh sông Hương, núi Ngự.

Lời giải:

- Sông Hương:

+ Sông Hương chảy qua thành phố Huế.

+ Nước sông Hương có màu xanh ngọc, chảy lững lờ qua thành phố, qua các làng mạc yên bình, các di tích lịch sử cổ kính kết hợp với cảnh quan thiên nhiên hai bên bờ sông tạo nên vẻ đẹp huyền bí mà thơ mộng.

+ Nối hai bờ sông Hương có nhiều cây cầu nhưng nổi tiếng nhất là cầu Trường Tiền.

- Núi Ngự:

+ Núi Ngư (hoặc núi Ngự Bình) nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 4 km về phía nam.

+ Trước đây, núi Ngự được coi như hệ thống thành luỹ tự nhiên đồ sộ, kiên cố, bảo vệ Kinh thành Huế.

+ Ngày nay, núi Ngự vẫn rợp bóng thông xanh ngát. Từ trên đỉnh núi, có thể nhìn ngắm sông nước, cung điện, chùa chiền, lăng tẩm và vẻ đẹp thơ mộng của Cố đô Huế.

Câu hỏi trang 72 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy mô tả vẻ đẹp của chùa Thiên Mụ.

Lời giải:

- Chùa Thiên Mụ (còn gọi là chùa Linh Mụ) là một ngôi chùa cổ ở phía tây của thành phố Huế.

- Chùa nằm trên một ngọn đồi bên dòng sông Hương, được bao quanh bởi rừng thông, cây cối xanh mát. Điểm nhấn của chùa là toà tháp Phước Duyên có hình bát giác, cao 22 m, gồm 7 tầng.

Câu hỏi trang 72 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát các hình 6, em hãy mô tả kiến trúc của Kinh thành Huế.

Lời giải:

- Kinh thành Huế được xây dựng cách ngày nay hơn 200 năm và sau gần 30 năm thì hoàn thành.

- Với chu vi khoảng 9 km, Kinh thành Huế có hình gần như vuông, đường chia ô cờ, với ba vòng thành (Kinh thành, Hoàng thành, Tử Cấm thành). Hoàng thành và Tử Cấm thành được gọi chung là Hoàng Cung hay Đại Nội.

Câu hỏi trang 73 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin, em hãy kể lại câu chuyện Hoàng Thái hậu Từ Dữ dạy con và câu chuyện Vua Tự Đức đổi tên lăng.

Lời giải:

- Câu chuyện Hoàng Thái hậu Từ Dũ dạy con: Hoàng Thái hậu Từ Dũ, mẹ của vua Tự Đức nổi tiếng là người dạy dỗ con nghiêm khắc. Có lần vua Tự Đức mải vui mà bỏ việc triều chính, khi trở về có đến xin lỗi mẹ, nhưng bà sai người đóng cửa cung Diên Thọ không cho vào. Nhà vua phải đứng chờ rất lâu, sau bà cho gọi vào và dạy: “Nước đang có nhiều việc rối, Hoàng đế đã không lo lắng mà còn vui chơi được sao? Biết lỗi với ta chỉ là phụ, biết lỗi với dân mới là chính. Thôi, hãy mau trở về cùng các quan bàn quốc kế”.

- Câu chuyện Vua Tự Đức đổi tên lăng: Ban đầu, vua Tự Đức lấy tên lăng là Vạn Niên Cơ với mong muốn được trường tồn. Nhưng trong quá trình xây dựng lăng, thợ thuyền, dân phu và binh lính phải lao động vất và trong điều kiện khắc nghiệt, khổ cực. Đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Chảy Vôi. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng vua đã đổi tên Vạn Niên Cơ thành Khiêm Cung (chữ Khiêm nghĩa là cung kính, nhún nhường).

Câu hỏi trang 74 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Đọc thông tin và quan sát hình các 9, 10, em hãy đề xuất một số biện pháp bảo tồn và gìn giữ giá trị của Cố đô Huế.

Lời giải:

- Một số biện pháp bảo tồn và gìn giữ giá trị của Cố đô Huế:

+ Sử dụng khoa học, công nghệ trong bảo tồn, tu bổ, phục hồi di tích;

+ Hạn chế các phương tiện vào Đại Nội;

+ Trồng thêm cây xanh;

+ Tích cực quảng bá hình ảnh Cố đô Huế đến du khách trong và ngoài nước.

Giải Lịch Sử và Địa Lí lớp 4 trang 75

Luyện tập (trang 75)

Luyện tập 1 trang 75 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Kể tên các công trình kiến trúc, cảnh đẹp hoặc câu chuyện về Cố đô Huế mà em yêu thích.

Lời giải:

- Một số công trình kiến trúc trong quần thể di tích Cố đô Huế: chùa Thiên Mụ; Đại Nội; Lăng Minh Mạng; Lăng Tự Đức; Cung Diên Thọ,…

- Một số câu chuyện về Cố đô Huế:

+ Thái hậu Từ Dũ dạy con

+ Vua Tự Đức đổi tên lăng

+ Vua Bảo Đại thoái vị.

Luyện tập 2 trang 75 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Tại sao phải bảo tồn và giữ gìn giá trị của Cố đô Huế?

Lời giải:

- Cần phải bảo tồn và giữ gìn giá trị của Cố đô Huế vì:

+ Cố đô Huế là quần thể di tích chứa đựng nhiều giá trị lớn về lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam.

+ Do thời gian và quá trình đô thị hoá cùng với những ảnh hưởng của thiên tai đã khiến nhiều di tích ở Cố đô Huế bị xuống cấp.

Vận dụng (trang 75)

Vận dụng trang 75 Lịch sử và Địa lí lớp 4: Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây:

Nhiệm vụ 1. Đề xuất các ý tưởng để quảng bá hình ảnh của Cố đô Huế đến du khách trong và ngoài nước.

Nhiệm vụ 2. Thiết kế bưu thiếp chủ đề Cố đô Huế theo gợi ý dưới đây.

- Bưu thiếp có chiều dài 12 cm, chiều rộng 9 cm.

- Mặt trước có hình ảnh về công trình kiến trúc hoặc cảnh đẹp của Cố đô Huế.

- Mặt sau có thông tin về công trình hoặc cảnh đẹp đó.

Lời giải:

(*) Lựa chọn: Thực hiện nhiệm vụ 2

(*) Tham khảo: Bưu thiếp về chùa Thiên Mụ

Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử và Địa lí lớp 4 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 14: Phố cổ Hội An

Bài 15: Thiên nhiên vùng Tây Nguyên

Bài 16: Dân cư, hoạt động sản xuất và một số nét văn hóa ở vùng Tây Nguyên

Bài 17: Lễ hội Cồng chiêng Tây Nguyên

Bài 18: Thiên nhiên vùng Nam Bộ