Khoa học lớp 4 Bài 2 (Kết nối tri thức): Sự chuyển thể của nước và vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Giải Khoa học lớp 4 Bài 2: Sự chuyển thể của nước và vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Câu hỏi mở đầu trang SGK Khoa học 4: Khi lau bảng bằng khăn ẩm (Hình 1), chỉ một lát sau bảng khô. Vậy nước ở bảng đã đi đâu?

Trả lời:

Trả lời:

Bảng khô vì nước ở bảng đã bay hơi.

1. Sự chuyển thể của nước

Giải Khoa học lớp 4 trang 10

Hoạt động 1 trang 10 SGK Khoa học 4: Quan sát hình 2, hãy ghi chép sự thay đổi đã xảy ra với nước trong khay.

Trả lời:

Sự thay đổi đã xảy ra với nước trong khay

a - Nước từ thể lỏng chuyển sang thể rắn.

b - Nước đá từ thể rắn chuyển thành thể lỏng.

Hoạt động 2 trang 10 SGK Khoa học 4: 

Chuẩn bị: 1 cốc, đĩa, nước nóng, găng tay vải.

Tiến hành: 

- Đeo găng tay.

- Rót nước nóng vào cốc (Hình 3a), quan sát và ghi chép hiện tượng xảy ra. 

- Úp đĩa vào cốc nước nóng khoảng một phút rồi nhấc đĩa lên (Hình 3b). Quan sát và ghi chép hiện tượng xảy ra ở mặt trong của đĩa.

Từ các hiện tượng quan sát được ở trên, hãy:

- Cho biết nước có thể tồn tại ở thể nào.

- Chỉ ra sự chuyển thể của nước đã xảy ra trong mỗi hình.

Trả lời:

- Hiện tượng:

+ Rót nước nóng vào cốc thấy có hơi nước thoát ra.

+ Úp đĩa vào cốc nước nóng khoảng 1 phút rồi nhấc đĩa lên thấy có hơi nước ngưng tụ trên đĩa.

- Từ các hiện tượng quan sát được ở trên rút ra:

+ Nước có thể tồn tại ở thể rắn, thể lỏng, thể khí.

+ Hình 3a: Nước chuyển từ thể lỏng sang thể khí.

+ Hình 3b: Hơi nước chuyển từ thể khí sang thể lỏng.

Hoạt động 3 trang 10 SGK Khoa học 4: Quan sát hình 4, hãy trả lời các câu hỏi sau đây để hoàn thành sơ đồ mô tả sự chuyển thể của nước. 

- Từ còn thiếu ở hình 4b là gì?

- Hiện tượng nào tương ứng với các số (1), (2), (3), (4) mô tả sự chuyển thể của nước?

Trả lời:

- Từ còn thiếu ở hình 4b là: "Thể lỏng"

- Hiện tượng tương ứng với các số (1), (2), (3), (4) là:

(1) - Nóng chảy

(2) - Bay hơi

(3) - Ngưng tụ

(4) - Đông đặc.

Giải Khoa học lớp 4 trang 11

Câu hỏi trang 11 SGK Khoa học 4: Quan sát hình 5 và cho biết sự chuyển thể xảy ra trong mỗi hình.

Trả lời:

Hình a – Sự nóng chảy của nước.

Hình b – Sự đông đặc của nước.

Hình c – Sự ngưng tụ của nước.

Hình d – Sự bay hơi của nước.

2. Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Hoạt động 1 trang 11 SGK Khoa học 4: Quan sát và đọc thông tin trong hình 6.

Hãy cho biết:

- Mây được hình thành như thế nào?

- Nước mưa từ đâu ra?

- Sự chuyển thể nào của nước diễn ra trong tự nhiên? Sự chuyển thể đó có lặp đi lặp lại không?

- Vì sao "Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên" quan trọng đối với chúng ta?

Trả lời:

- Sự hình thành mây: 

+ Mặt Trời làm nước ở trên mặt đất, sông, hồ, biển … nóng lên và bay hơi vào không khí.

+ Hơi nước trong không khí lạnh dần, ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ li ti và hợp thành những đám mây trắng.

+ Những giọt nước nhỏ tiếp tục ngưng tụ thành những giọt nước lớn hơn, tạo thành đám mây đen.

- Sự hình thành mưa: Những giọt nước lớn trong đám mây đen rơi xuống thành mưa.

- Sự chuyển thể của nước diễn ra trong tự nhiên: Mặt trời làm nước nóng lên và bay hơi; hơi nước gặp lạnh ngưng tụ và rơi xuống thành mưa; Sự chuyển thể đó cứ lặp đi lặp lại tạo thành vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên.

- "Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên" quan trọng với chúng ta bởi vì nước rất quan trọng với đời sống con người cũng như những sinh vật trên trái đất, có thể kể đến như: cung cấp nguồn nước cho tưới tiêu và sinh hoạt, các hoạt động thủy điện, thủy lợi; làm cho không khí trong lành hơn, ...

Giải Khoa học lớp 4 trang 12

Hoạt động 2 trang 12 SGK Khoa học 4: Vẽ sơ đồ vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên theo gợi ý ở hình 7 và hoàn thiện hình bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Từ nào trong các từ: hơi nước, mây đen, mây trắng, giọt mưa phù hợp với ô chữ A, B, C, D?

- Từ nào trong các từ in đậm ở hình 6 phù hợp với các số (1), (2), (3), (4), (5) trên hình 7?

Trả lời:

+) A - hơi nước; B - mây trắng; C - mây đen; D - giọt mưa.

+) (1) - bay hơi; (2) - ngưng tụ; (3) - tiếp tục ngưng tụ; (4) - mưa; (5) - trở về.

Câu hỏi trang 12 SGK Khoa học 4: Hãy nói về “vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên” sau khi hoàn thành sơ đồ.

Trả lời:

Trong điều kiện tự nhiên, nước từ mặt đất, sông, hồ, biển,... bay hơi vào trong không khí rồi ngưng tụ thành giọt nước nhỏ li ti. Những giọt nước lớn dần rồi rơi xuống thành mưa và trở về với đất, sông, hồ, biển,... Hiện tượng đó được lặp đi lặp Iại tạo thành "vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên".

Em có thể 1 trang 12 SGK Khoa học 4: Giải thích được vì sao trong quá trình sản xuất muối ăn, người dân phơi nước biển dưới ánh mặt trời lại thu được các hạt muối (Hình 8).

Trả lời:

Nước biển chứa nhiều muối và nước, khi phơi nước biển sẽ làm cho nước bị bay hơi và người dân sẽ thu được các hạt muối.

Em có thể 2 trang 12 SGK Khoa học 4: Giải thích được mưa hình thành như thế nào.

Trả lời:

Sự hình thành mưa: Mặt Trời làm nước ở trên mặt đất, sông, hồ, biển … nóng lên và bay hơi vào không khí. Hơi nước trong không khí lạnh dần, ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ li ti và hợp thành những đám mây trắng. Những giọt nước nhỏ tiếp tục ngưng tụ thành những giọt nước lớn hơn, tạo thành đám mây đen. Những giọt nước lớn trong đám mây đen rơi xuống thành mưa.

Em có thể 3 trang 12 SGK Khoa học 4: Làm cho nước chuyển từ thể này sang thể khác để sử dụng trong cuộc sống hằng ngày.

Trả lời:

Một số ví dụ:

- Nước đông đặc thành đá để giải khát trong những này nắng nóng;

- Nước bay hơi được sử dụng xông hơi làm cải thiện sức khỏe con người, ...

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học lớp 4 sách Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 3: Sự ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước. Một số cách làm sạch nước

Bài 4: Không khí có ở đâu? Tính chất và thành phần của không khí

Bài 5: Vai trò của không khí và bảo vệ bầu không khí trong lành

Bài 6: Gió, bão và phòng chống bão

Bài 7: Ôn tập chủ đề chất