Giải GDCD 9 Bài 5 (Cánh diều): Bảo vệ hoà bình

Giải GDCD 9 Bài 5: Bảo vệ hoà bình

Giải GDCD 9 trang 29

Mở đầu trang 29 Bài 5 GDCD 9: Em hãy nêu những việc mà nhân dân Việt Nam đã làm để bảo vệ hoà bình và cho biết ý nghĩa của những việc làm đó.

Trả lời:

- Một số việc mà nhân dân Việt Nam đã làm để bảo vệ hoà bình:

+ Anh dũng đấu tranh chống lại quân xâm lược để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc.

+ Thực hiện chủ trương nhất quán trong việc hợp tác giải quyết các tranh chấp, bất đồng trên Biển Đông bằng biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.

+ Cử các sĩ quan, quân nhân tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

- Ý nghĩa:

+ Thể hiện tinh thần yêu chuộng hòa bình của nhân dân Việt Nam.

+ Góp phần vào đấu tranh để bảo vệ và gìn giữ hòa bình thế giới.

Khám phá trang 29 GDCD 9: Em hãy cho biết sự kiện Việt Nam và Hoa Kì kí kết Hiệp định Pari đã đem lại những thay đổi gì cho dân tộc Việt Nam? Theo em, những thay đổi đó có ý nghĩa như thế nào đối với công cuộc tái thiết, xây dựng đất nước sau thời kì chiến tranh chống Mỹ cứu nước?

Trả lời:

- Sự kiện Việt Nam và Hoa Kì kí kết Hiệp định Pari đã đem lại những thay đổi to lớn cho dân tộc Việt Nam:

+ Buộc Mĩ phải công nhận các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam (bao gồm: độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ)

+ Buộc Mĩ và quân đồng Minh của Mĩ phải rút về nước.

+ Sau hiệp định Pari, so sánh lực lượng trên chiến trường miền Nam thay đổi theo chiều hướng có lợi cho cách mạng Việt Nam.

- Những thay đổi sau Hiệp định Pari đã tạo ra những thời cơ thuận lợi để nhân dân Việt Nam tiến lên giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Khám phá trang 29 GDCD 9: Em hãy nêu những biểu hiện của hoà bình được thể hiện qua thông tin trên. Theo em, hoà bình là gì?

Trả lời:

- Những biểu hiện của hòa bình được thể hiện qua thông tin trên là:

+ Ngày 27/1/1973, Hiệp định Pari về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được kí kết.

+ Nội dung của Hiệp định Pari nêu rõ: Hoa Kì và các nước khác cam kết tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam; Hoa Kì phải chấm dứt chiến tranh xâm lược; chấm dứt dính líu quân sự và can thiệp vào công việc nội bộ của miền Nam Việt Nam; nhân dân miền Nam được quyết định tương lai chính trị của mình thông qua tổng tuyển cử tự do,…

- Hoà bình là tình trạng không có chiến tranh hay xung đột vũ trang; con người được sống trong môi trường xã hội an toàn, ổn định, cùng phát triển; không phân biệt tôn giáo, sắc tộc.

Giải GDCD 9 trang 30

Khám phá trang 30 GDCD 9: Từ thông tin 1, em hãy cho biết, để bảo vệ hoà bình, nhân dân Việt Nam đã thực hiện những biện pháp nào.

Trả lời:

- Để bảo vệ hoà bình, nhân dân Việt Nam đã thực hiện những biện pháp, như:

+ Nhân nhượng có nguyên tắc với thực dân Pháp (biểu hiện cụ thể nhất là: kí với Pháp bản Hiệp định Sơ bộ vào ngày 6/3/1946 và bản Tạm ước ngày 14/9/1946).

+ Tuy nhiên, trước dã tâm xâm lược của thực dân Pháp, Đảng và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã quyết định phát động cuộc kháng chiến toàn quốc để bảo vệ độc lập của Tổ quốc.

Khám phá trang 30 GDCD 9: Từ thông tin 2, em hãy cho biết, việc quân đội Mỹ rải chất độc hoá học xuống Việt Nam đã để lại những hậu quả nào. Từ những hậu quả đó, em hãy làm rõ sự cần thiết của việc bảo vệ hoà bình.

Trả lời:

- Hậu quả từ việc quân đội Mỹ rải chất độc hóa học xuống Việt Nam:

+ Khiến cho khoảng 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm chất độc đi-ô-xin và 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam.

+ Nhiều căn bệnh hiểm nghèo vẫn tiếp tục xảy ra cho những thế hệ con cháu của những người bị phơi nhiễm chất độc da cam.

- Cần phải bảo vệ hòa bình vì những lợi ích to lớn, thiết thực mà hòa bình đem lại, như:

+ Mang lại cuộc sống bình yên và ổn định cho con người, để mỗi người được yên tâm phát triển bản thân và từ đó góp phần xây dựng đất nước;

+ Tạo điều kiện để mỗi quốc gia xây dựng, phát triển giàu mạnh về mọi mặt;

+ Góp phần tạo lập mối quan hệ bình đẳng, dân chủ và tiến bộ xã hội giữa các quốc gia, dân tộc.

Khám phá trang 30 GDCD 9: Em hãy cho biết để bảo vệ hoà bình cần phải thực hiện các biện pháp nào.

Trả lời:

- Để bảo vệ hoà bình cần phải thực hiện các biện pháp như:

+ Chủ động giải quyết mâu thuẫn khi xảy ra xung đột, tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình, tránh để xảy ra xung đột vũ trang và chiến tranh;

+ Tìm cách giải quyết tranh chấp, xung đột bằng con đường đàm phán, trung gian, hoà giải và các biện pháp hoà bình khác.

Giải GDCD 9 trang 32

Khám phá trang 32 GDCD 9: Từ thông tin trên, em hãy nêu nhận xét của mình về cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất

Trả lời:

Nhận xét:

- Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa, gây nhiều tổn thất to lớn cả về người và của, như:

+ Lôi cuốn 70 triệu người ở các nước tham chiến.

+ Làm cho 10 triệu người bị chết, 19 triệu người bị thương và 3,5 triệu người bị tàn phế.

+ Phá hủy rất nhiều làng mạc, thành phố, nhà máy, hệ thống đường sắt, cầu cống...

- Những hậu quả nặng nề của chiến tranh đã đè nặng lên vai quần chúng lao động ở chính quốc cũng như thuộc địa.

Khám phá trang 32 GDCD 9: Em hãy lấy ví dụ về xung đột sắc tộc và cho biết hậu quả của xung đột sắc tộc đó.

Trả lời:

- Ví dụ: cuộc xung đột giữa hai bộ tộc Hutu và Tuxi ở Ruanđa vào năm 1994

- Hậu quả của cuộc xung đột này: làm hơn 80 vạn người thiệt mạng; hơn 1.2 triệu người phải tị nạn (trong khi dân số của Ruanđa vào thời điểm này chỉ có 7 triệu người)

Khám phá trang 32 GDCD 9: Theo em, tại sao cần phản đối chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc?

Trả lời:

Xung đột sắc tộc, chiến tranh phi nghĩa gây ra hậu quả nghiêm trọng và tổn thất nặng nề cho nhân loại. Vì vậy, chúng ta phải chung tay bảo vệ hòa bình, phê phán các hành vi phân biệt, kì thị văn hóá, dân tộc, sắc tộc và chiến tranh phi nghĩa.

Giải GDCD 9 trang 33

Luyện tập 1 trang 33 GDCD 9: Em đồng tình, không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

A. Bảo vệ hoà bình là trách nhiệm của toàn nhân loại.

B. Chỉ có những quốc gia đang chiến tranh mới mong ước hoà bình.

C. Tất cả các cuộc chiến tranh trên thế giới đều là chiến tranh phi nghĩa.

D. Các nước khi đã có hoà bình thì không cần phải bảo vệ hoà bình.

Trả lời:

- Ý kiến a. Đồng tình, vì: tình trạng xung đột, chiến tranh gây ra hậu quả nghiêm trọng và tổn thất nặng nề cho nhân loại. Vì vậy, toàn nhân loại cần phải chung tay bảo vệ hòa bình.

- Ý kiến b. Không đồng tình, vì: hòa bình là khát vọng chung của mọi quốc gia, dân tộc.

- Ý kiến c. Không đồng tình, vì: cũng có một số cuộc chiến tranh mang tính chất chính nghĩa, được tiến hành với mục đích phù hợp với luật pháp quốc tế và giá trị đạo đức nhân loại. Ví dụ như: chiến tranh chống xâm lược và giải phóng dân tộc,…

- Ý kiến d. Không đồng tình, vì: mặc dù hòa bình được thiết lập, nhưng nhân loại luôn phải đối mặt với những nguy cơ, như: chiến tranh phi nghĩa, xung đột sắc tộc,… do đó, chúng ta luôn phải đề cao việc bảo vệ hòa bình.

Luyện tập 2 trang 33 GDCD 9: Theo em, học sinh có thể tham gia tuyên truyền về hoà bình và bảo vệ hoà bình bằng những hình thức, việc làm cụ thể nào dưới đây? Em hãy cho biết ý nghĩa của những việc làm đó.

A. Tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế để tuyên truyền về hoà bình và khát vọng hoà bình.

B. Nghiên cứu về lịch sử các cuộc chiến tranh và hậu quả năng nề của chúng để nỗ lực rèn luyện bản thân, sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình khi đủ điều kiện.

C. Vận động gia đình, người thân, bạn bè sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình.

D. Lên án, phê phán các cuộc chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc thông qua bài viết, bài thơ và tác phẩm hội hoạ, ...

Trả lời:

- Học sinh có thể tham gia tuyên truyền về hoà bình và bảo vệ hoà bình bằng những hình thức, việc làm cụ thể, như:

+ Tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế để tuyên truyền về hoà bình và khát vọng hoà bình.

+ Nghiên cứu về lịch sử các cuộc chiến tranh và hậu quả năng nề của chúng để nỗ lực rèn luyện bản thân, sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình khi đủ điều kiện.

+ Vận động gia đình, người thân, bạn bè sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình.

+ Lên án, phê phán các cuộc chiến tranh phi nghĩa và xung đột sắc tộc thông qua bài viết, bài thơ và tác phẩm hội hoạ,...

- Ý nghĩa của những hoạt động đó: thể hiện suy nghĩ và trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc bảo vệ nền hòa bình thế giới.

Giải GDCD 9 trang 34

Luyện tập 3 trang 34 GDCD 9: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và nêu nhận xét của em về các ý kiến của mỗi nhân vật.

Trường hợp. Sau khi xem bản tin về tình hình xung đột ở một số quốc gia trên thế giới trong giai đoạn hiện nay, K lên tiếng phản đối việc dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn giữa các nước. T thì cho rằng xung đột chỉ có thể chấm dứt bằng cách sử dụng sức mạnh vũ trang.

Trả lời:

- Em đồng tình với ý kiến của bạn K, không đồng tình với ý kiến của bản T. Vì:

+ Việc sử dụng sức mạnh vũ trang để giải quyết các mâu thuẫn có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng cho nhân loại.

+ Chúng ta có thể ngăn chặn các xung đột, mâu thuẫn thông qua nhiều biện pháp, ví dụ như: hòa giải, đàm phán,…

Luyện tập 4 trang 34 GDCD 9: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: "Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Em hãy trình bày hiểu biết của em về lời dạy của Bác.

Trả lời:

- Lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dụng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước” muốn nhắc nhở các thế hệ mai sau:

+ Luôn nhớ tới cội nguồn dân tộc.

+ Biết ơn, tri ân các thế hệ cha ông đã hi sinh mồ hôi, xương máu để xây dựng và bảo vệ đất nước.

+ Ý thức được trách nhiệm của mình trong việc đấu tranh bảo vệ nền độc lập, chủ quyền của đất nước.

Vận dụng 1 trang 34 GDCD 9: Em hãy sưu tầm những câu chuyện về các nhân vật nổi tiếng đã có cống hiến cho hoà bình và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Trả lời:

(*) Tham khảo: câu truyện về Nelson Mandela

Nelson Mandela (1918 - 2013) được xem là vị "cha già dân tộc" của Nam Phi. Khi còn đi học, phải chứng kiến cảnh người da đen ở Nam Phi phải đối mặt với sự áp bức vô cùng tàn khốc mọi lúc, mọi nơi, ông đã quyết tâm phải làm điều gì đó để giúp đỡ người dân của đất nước mình. Cuộc sống của ông luôn gắn liền với những khó khăn: cha mất sớm, việc học bị gián đoạn, bị săn lùng khi hoạt động chống lại chế độ phân biệt chủng tộc và trên hết là 27 năm bị cầm tù. Bằng sự ngoan cường cùng với niềm tin và lí tưởng đúng đắn, ông đã vượt qua khó khăn, trở thành người có công lớn với đất nước mình và là tấm gương sáng trên toàn thế giới.

Ông từng viết rằng: “Không ai mới sinh ra đã biết căm ghét người khác chỉ vì màu da, xuất thân hay tôn giáo của họ. Họ hẳn phải học cách căm ghét những điều đó, và nếu như họ đã học cách căm ghét thì ta cũng có thể dạy họ cách yêu thương. Vì tình yêu thương thì dễ dàng làm rung động trái tim con người hơn sự căm ghét”.

Vận dụng 2 trang 34 GDCD 9: Từ những hiểu biết về hoà bình và bảo vệ hoà bình, em hãy viết một đoạn ngắn/ sáng tác một bài thơ bày tỏ nguyện vọng của em về một thế giới hoà bình.

Trả lời:

(*) Đoạn văn tham khảo:

Hòa bình là trạng thái an toàn của một vùng lãnh thổ, ở đó không có sự can thiệp tiêu cực của vũ lực, vũ khí để tranh chấp quyền lợi về mọi mặt, con người có thể sống vui vẻ, bình yên. Tuy nhiên, hòa bình không đơn giản chỉ là không có chiến tranh. Hòa bình là khi chúng ta đang sống hòa thuận và không có sự tranh giành, đấu đá lẫn nhau. Nếu mỗi người trong thế giới được yên ổn, đó sẽ là một thế giới hòa bình. Hòa bình là khát vọng của loài người đem lại cuộc sống tự do, ấm no, hạnh phúc. Hòa bình đem lại cho con người những điều tốt đẹp. Đó là hạnh phúc, là khát vọng của loài người. Ngày nay, các thế lực phản động hiếu chiến vẫn đang có âm mưu phá hoại hòa bình, gây chiến tranh tại nhiều nơi trên thế giới.

Hòa bình là vấn đề toàn cầu, không chỉ là vấn đề của một quốc gia, càng không phải vấn đề cá nhân. Vì vậy, bảo vệ hòa bình chống chiến tranh là trách nhiệm của mọi người, mọi dân tộc, mọi quốc gia trên thế giới. Thanh niên được là chủ nhân tương lai của đất nước, ngoài nhiệm vụ học tập, còn phải xây dựng lí tưởng sống lành mạnh, tốt đẹp, biết yêu chuộng hòa bình. Tránh xa, phản kháng lối sống bạo lực để hướng tới một xã hội tốt đẹp, văn minh.

Xem thêm lời giải bài tập Giáo dục công dân lớp 9 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 6: Quản lí thời gian hiệu quả

Bài 7: Thích ứng với thay đổi

Bài 8: Tiêu dùng thông minh

Bài 9: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí

Bài 10: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế