Lý thuyết Tin học 11 (Cánh diều) Bài 2: Mảng hai chiều

Lý thuyết Tin học 11 Bài 2: Mảng hai chiều

A. Lý thuyết Mảng hai chiều

1. Mảng hai chiều

- Mảng hai chiều dùng để lưu trữ một bảng số liệu hình chữ nhật, ví dụ như hình chữ nhật khung đỏ ở Hình 1a và Hình 1b. 

- Mảng hai chiều cũng gọi là ma trận.

- Mảng hai chiều là mảng một chiều với phần tử là một mảng một chiều.

- Hầu hết các ngôn ngữ lập trình bậc cao có kiểu dữ liệu mảng hai chiều.

- Nếu cần, có thể tạo ra mảng nhiều chiều.

- Khai báo mảng hai chiều

+ Khai báo mảng hai chiều cần cung cấp đủ các thông tin: tên biến mảng, kiểu dữ liệu, kích thước. 

+ Kích thước gồm hai số nguyên dương, mỗi số xác định kích thước một chiều của hình chữ nhật.

- Cấu trúc mảng hai chiều

+ Trong bộ nhớ, mảng hai chiều cũng được tổ chức tương tự như mảng một chiều, tức là lưu trữ thành một khối các ô nhớ liên tục, có độ lớn bằng: số hàng số cột x độ dài kiểu dữ liệu.

- Truy cập ngẫu nhiên

+ Thông tin trong khai báo mảng hai chiều giúp xác định dung lượng bộ nhớ dành cho mảng.

+ Truy cập phần tử mảng hai chiều cần biết hai chỉ số: hàng và cột.

+ Thời gian đọc/gán giá trị cho mảng hai chiều là hằng số.

2. Sử dụng danh sách làm mảng hai chiều trong Python

- Kiểu danh sách (list) có sẵn trong Python, rất linh hoạt, hoàn toàn đáp ứng các nhu cầu xử lí dãy số (mảng một chiều) và bảng chữ nhật các số (mảng hai chiều).

- Danh sách dùng làm mảng được khai báo và sử dụng như một danh sách Python thông thường, cú pháp cụ thể như sau:

+ Khai báo danh sách dùng làm mảng (một chiều hoặc hai chiều) với các phần tử hay các danh sách con sẽ được thêm dần vào sau đó.

+ Tên_danhsach = []

+ Khai báo danh sách với cặp dấu “[]” chứa danh sách các danh sách con cùng độ dài cho kết quả là một danh sách dùng như mảng hai chiều.

+ Tên_danhsach = [[…..],[...], [….]]

- Trong bộ nhớ máy tính, mảng hai chiều n hàng và m cột được lưu trữ thành dãy nx m số bằng cách xếp các hàng tiếp nối nhau, bắt đầu là hàng 0, tiếp theo là hàng 1, hàng 2,... cho đến hết.

- Thời gian thực hiện các phép toán của mảng

+ Phép chèn, xoá phần tử cuối mảng thực hiện trong thời gian hằng số, bất kể độ dài mảng.

+ Phép chèn, xoá phần tử ở vị trí bất kì cần dịch chuyển để tạo hoặc lấp chỗ trống, thời gian thực hiện phụ thuộc vào độ dài n của mảng và khoảng n/2 thao tác dịch chuyển được thực hiện trung bình.         

B. Bài tập Mảng hai chiều

Đang cập nhật…

Xem thêm các bài lý thuyết Tin học 11 sách Cánh diều hay, chi tiết tại:

Lý thuyết Bài 4: Làm mịn dần từng bước từ thuật toán đến chương trình máy tính

Lý thuyết Bài 5: Đánh giá thuật toán

Lý thuyết Bài 6: Kiểm thử và sửa lỗi chương trình

Lý thuyết Bài 7: Lập trình giải bài toán tìm kiếm

Lý thuyết Bài 8: Lập trình một số thuật toán sắp xếp