Lý thuyết Tin học 11 (Cánh diều) Bài 1: Kiểu mảng và cấu trúc mảng

Lý thuyết Tin học 11 Bài 1: Kiểu mảng và cấu trúc mảng

A. Lý thuyết Kiểu mảng và cấu trúc mảng

1. Biến mảng và cấu trúc mảng

- Đề bài: Xét bài toán phân tích kết quả học tập cuối năm của lớp 11A gồm 45 học sinh dựa trên bảng điểm tổng kết gồm các cột Họ và tên, Điểm Toán, Điểm Ngữ văn, Điểm Tin học,... Cần viết chương trình máy tính để tính điểm trung bình, điểm cao nhất từng môn học và họ tên học sinh đạt được điểm cao nhất.

- Dữ liệu: Mỗi cột điểm môn học là một mảng chứa 45 số thực.

- Giải pháp: Sử dụng ngôn ngữ lập trình bậc cao có kiểu dữ liệu mảng để tính toán các kết quả.

a) Khai báo mảng một chiều

- Khai báo tức là cung cấp đủ các thông tin: tên biển mảng, kiểu dữ liệu, kích thước. Ví dụ:

+ Tên biến mảng: diemTin.

+ Kiểu dữ liệu của mảng: Số thực.

+ Kích thước: 45.

b) Tổ chức mảng một chiều

- Mảng một chiều trong bộ nhớ là khối các ô nhớ liền kề liên tục, có dung lượng bằng tích kích thước x độ dài kiểu dữ liệu.

- Ví dụ: mảng 4 gồm 10 phần tử kiểu số thực chiếm 40 byte trong bộ nhớ.

- Các phần tử mảng được đánh chỉ số tuần tự từ 0 đến n-1.

- Bộ nhớ RAM là một dãy bit được chia thành nhiều ô nhớ liền nhau, mỗi ô có địa chỉ truy cập riêng.

- Mỗi ô nhớ có thể có độ dài 1 byte, 2 byte hay 4 byte, tùy theo cách tổ chức bộ nhớ.

- Một số nguyên có thể chiếm 1 byte hoặc 2 byte, một số thực có thể chiếm 4 byte hoặc 8 byte.

- Một ô nhớ được coi là chứa đúng một số thực trong mảng số thực.

c) Truy cập ngẫu nhiên

- Các thông tin trong khai báo mảng xác định độ lớn phần bộ nhớ dành cho một biến mảng và tạo thuận lợi cho phép tìm vị trí của từng phần tử trong mảng.

- Một phần tử mảng có chỉ số i được lưu trữ tại ô nhớ cách vị trí bắt đầu của mảng đúng 1 ô nhớ, ví dụ diemTin[3] được lưu trữ tại địa chỉ A+3.

- Mảng được sử dụng nhiều do thời gian truy cập giá trị của phần tử bất kì là hằng số.

2. Mảng một chiều trong Python

- Cú pháp khai báo mảng một chiều trong Python như sau: 

+ Khai báo sử dụng mô đun array ở đầu chương trình.

+ Khai báo biến kiểu mảng theo mẫu dưới đây:

mang_1 = array('i', [...])

mang_2 = array('f', [...])

- Trong đó:

+ Kí tự 'i' là viết tắt của integer; kí tự 'f' là viết tắt của float.

+ Thay cho dấu “. ” ở dòng thứ nhất là một danh sách các số nguyên trong mảng_1.

+ Thay cho dấu “. ” ở dòng thứ hai là một danh sách các số thực trong mảng_2.

- Hình 2 là một ví dụ khai báo mảng trong Python kèm giải thích câu lệnh.

- Kiểu danh sách của Python có thể dùng làm mảng một chiều. Nó linh hoạt hơn và có thêm nhiều phương thức mà kiểu mảng không có.

- Để sử dụng danh sách làm mảng, ta khai báo và sử dụng nó như một danh sách Python thông thường.

3. Một số hàm gộp và hàm phân tích thống kê

- Các hàm gộp max, min, sum đã có sẵn và có thể sử dụng ngay cho kiểu mảng cũng như kiểu danh sách. 

- Python có một số hàm phân tích thống kê áp dụng cho kiểu mảng và kiểu danh sách các số. 

- Để sử dụng các hàm trong mô đun này cần khai báo mô đun statistics ở đầu chương trình theo cú pháp như sau: from statistics import *   

B. Bài tập Kiểu mảng và cấu trúc mảng

Đang cập nhật…

Xem thêm các bài lý thuyết Tin học 11 sách Cánh diều hay, chi tiết tại: 

Lý thuyết Bài 2: Mảng hai chiều

Lý thuyết Bài 4: Làm mịn dần từng bước từ thuật toán đến chương trình máy tính

Lý thuyết Bài 5: Đánh giá thuật toán

Lý thuyết Bài 6: Kiểm thử và sửa lỗi chương trình

Lý thuyết Bài 7: Lập trình giải bài toán tìm kiếm