30 câu hỏi trắc nghiệm thuộc Trắc nghiệm Hóa học 12 Bài 4: Luyện tập este và chất béo

Chất nào sau đây khi tác dụng với dung dịch NaOH cho sản phẩm là 1 muối hữu cơ và 2 ancol ?

A. CH₂(COOC₂H₅)₂

B. (C₂H₅COO)₂C₂H₄

C. CH₃COOC₂H₄OOCH

D. CH₃OOC-COOC₂H₅

Xem đáp án

Đáp án D

Chất khi tác dụng với dung dịch NaOH cho sản phẩm là 1 muối hữu cơ và 2 ancol

→ este 2 chức tạo bởi axit 2 chức và 2 ancol đơn chức

→ CH₃OOC-COOC₂H₅

Phương trình:

CH₃OOC-COOC₂H₅ + 2NaOH $\overset{t^{o}}{\to}$ NaOOC-COONa + CH₃OH + C₂H₅OH

Câu 2:

Xà phòng hóa 36,4 kg một chất béo có chỉ số axit bằng 4 thì cần dùng vừa đúng 7,366 kg KOH. Nếu hiệu suất của các phản ứng đều đạt là 100% thì khối lượng của xà phòng thu được là:

A. 39,765kg

B. 39,719kg

C. 31,877kg

D. 43,689 kg

Xem đáp án

Đáp án A

Chỉ số axit là số miligam KOH dùng để trung hòa axit béo tự do trong 1 gam chất béo.

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

Câu 3:

Thuỷ phân este X trong môi trường axit thu được hai chất hữu cơ Y và Z. Oxi hoá Y tạo ra sản phẩm là Z. Chất X không thể là

A. etyl axetat.

B. etylen glicol oxalat.

C. vinyl axetat.

D. isopropyl propionat.

Xem đáp án

Đáp án D

Thuỷ phân este X trong môi trường axit thu được hai chất hữu cơ Y và Z. Oxi hoá Y tạo ra sản phẩm là Z → Y và Z có cùng số C trong phân tử, có cùng số lượng nhóm chức và được gắn ở đầu mạch, cùng dạng mạch C.

→ Chất X không thể là isopropyl propionat

(CH₃CH₂COOCH(CH₃)-CH₃).

Câu 4:

Số đồng phân của hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₃H₆O₂ có thể tác dụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với kim loại Na là

A. 3

B. 2

C. 4

D. 5.

Xem đáp án

Đáp án B

Số đồng phân của hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₃H₆O₂ có thể tác dụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với kim loại Na → đồng phân este

→ Các đồng phân thỏa mãn là:

HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃.

Câu 5:

Một este đơn chức có %O = 37,21%. Số đồng phân của este mà sau khi thủy phân chỉ cho một sản phẩm tham gia phản ứng tráng gương là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi công thức của este đơn chức có dạng C_nH_2n+2-2kO₂ với k là độ bão hõa của este.

Ta có:

$\begin{array}{l} \frac{32}{14 n + 34 - 2 k} = 0, 3721 \\ \Rightarrow 7 n - k = 26 \\ \Rightarrow k = 2; n = 4 \end{array}$

Công thức phân tử của este là C₄H₆O₂

Este mà sau khi thủy phân chỉ cho một sản phẩm tham gia phản ứng tráng gương → Các đồng phân thỏa mãn là

HCOOCH₂CH=CH₂

HCOOC(CH₃)=CH₂

CH₃COOCH=CH₂

Câu 6:

Hai este A và B có công thức cấu tạo CH₃COOR và CH₃COOR^’ và có khối lượng 5,56 gam tác dụng vừa đủ với NaOH thu được 4,92 gam muối và hai ancol. Hai ancol thu được đem oxi hóa bởi CuO thu được hai anđehit, lượng anđehit này tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được tối đa 17,28 gam kết tủa. Nếu đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai este trên thì tổng khối lượng của CO₂ và H₂O thu được là:

A. 16,12 gam

B. 13,64 gam

C. 17,36 gam

D. 32,24 gam

Xem đáp án

Đáp án A

Quy hai este A và B thành ${CH}_{3} COO \bar{R}$

${CH}_{3} COO \bar{R} + NaOH \to {CH}_{3} COONa + \bar{R} OH$

Mà hai ancol thu được đem oxi hóa bởi CuO thu được hai anđehit → ancol đơn chức (2)

Từ (1) và (2) → chắc chắn 1 ancol là CH₃OH và ancol còn lại là R’OH.

Gọi số mol của 2 ancol trên lần lượt là a, b mol

Áp dụng bảo toàn khối lượng phản ứng thủy phân ta có:

→ Công thức phân tử của 2 este là C₃H₆O₂ (0,02 mol) và C₅H₁₀O₂ (0,04 mol).

Đốt cháy 2 este thu được:

Câu 7:

22/07/2024

Hai chất hữu cơ X và Y đều có khối lượng phân tử bằng 60. Chất X có khả năng phản ứng với Na, NaOH và Na₂CO₃. Chất Y phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng) nhưng không phản ứng với Na. Công thức cấu tạo của X và Y lần lượt là

A. CH₃COOH, CH₃COOCH₃.

B. (CH₃)₂CHOH, HCOOCH₃.

C. HCOOCH₃, CH₃COOH.

D. CH₃COOH, HCOOCH₃

Xem đáp án

Đáp án D

- Chất hữu cơ X có khả năng phản ứng với Na, NaOH và Na₂CO₃

→ X là axit

Mà X có khối lượng phân tử bằng 60

→ Công thức cấu tạo của X là CH₃COOH.

- Chất hữu cơ Y phản ứng được với dung dịch NaOH (đun nóng) nhưng không phản ứng với Na

→ Y là este

Mà Y có khối lượng phân tử bằng 60

→ Công thức cấu tạo của Y là HCOOCH₃

Câu 8:

Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH, số trieste được tạo ra tối đa là

A. 6.

B. 2.

C. 5.

D. 4.

Xem đáp án

Đáp án A

Cách 1: Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C₁₇H₃₅COOH (R₁COOH) và C₁₅H₃₁COOH (R₂COOH) tạo được 6 trieste, đó là:

(1) $\begin{array}{l} R_{1} - COO - {CH}_{2} \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

(2) $\begin{array}{l} R_{2} - COO - {CH}_{2} \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

(3) $\begin{array}{l} R_{1} - COO - {CH}_{2} \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

(4) $\begin{array}{l} R_{2} - COO - {CH}_{2} \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

(5) $\begin{array}{l} R_{1} - COO - {CH}_{2} \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

(6) $\begin{array}{l} R_{2} - COO - {CH}_{2} \\ R_{1} - COO - \overset{|}{C} H \\ R_{2} - COO - \overset{|}{C} H_{2} \end{array}$

Cách 2: Số trieste tạo bởi glixerol và n axit là $\frac{n^{2} (n + 1)}{2}$

→ Số trieste tạo bởi glixerol và 2 axit béo C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH là $\frac{2^{2} (2 + 1)}{2} = 6$

Câu 9:

Đốt cháy hoàn toàn 0,33 mol hỗn hợp X gồm metyl propionat, metyl axetat và 2 hiđrocacbon mạch hở cần vừa đủ 1,27 mol O₂, tạo ra 14,4 gam H₂O. Nếu cho 0,33 mol X vào dung dịch Br₂ dư thì số mol Br₂ phản ứng tối đa là

A. 0,33.

B. 0,26.

C. 0,30.

D. 0,40.

Xem đáp án

Đáp án D

Câu 10:

Thủy phân 132 gam một chất béo trung tính cần vừa đủ 18 gam NaOH. Đốt cháy 0,5 mol chất béo này sinh ra 28,5 mol CO₂. Tính khối lượng H₂ cần dùng để chuyển hết 132 gam chất béo trên thành chất rắn?

A. 0,3 gam.

B. 2,4 gam.

C. 4,5 gam.

D. 1,5 gam.

Xem đáp án

Đáp án D

Số nguyên tử $C = \frac{28, 5}{0, 5} = 57$

$\to$ Công thức phân tử là C₅₇H₁₀₀O₆

Xét $k = \frac{2 + 57 .2 - 100}{2} = 8$

$\to$ trong gốc hiđrocacbon có 5 liên kết pi.

$n_{H_{2}} = 0, 15 .5 = 0, 75 mol$

$\to m_{H_{2}} = 1, 5 gam$

Câu 11:

Isoamyl axetat là một este có mùi chuối chín, công thức cấu tạo thu gọn của este này là

A. CH₃COOCH₂CH₂CH(CH₃)₂.

B. CH₃COOCH(CH₃)₂.

C. CH₃COOCH₃.

D. C₂H₅COOCH₂CH₂CH(CH₃)₂.

Xem đáp án

Đáp án A

Công thức cấu tạo của isoamyl axetat là

CH₃COOCH₂CH₂CH(CH₃)₂.

Câu 12:

Khi thủy phân chất béo trong môi trường kiềm thì thu được muối của axit béo và

A. phenol

B. glixerol

C. ancol đơn chức

D. este đơn chức

Xem đáp án

Đáp án B

Phản ứng tổng quát:

→ Thủy phân chất béo trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa) được dùng để điều chế xà phòng (muối của axit béo) và glixerol trong công nghiệp.

Câu 13:

Thuỷ phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và ancol metylic. Công thức của X là

A. CH₃COOCH₃.

B. C₂H₅COOCH₃.

C. C₂H₃COOCH₃.

D. CH₃COOC₂H₅.

Xem đáp án

Đáp án A

Thuỷ phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và ancol metylic

→ Công thức của X là CH₃COOCH₃

Phản ứng thủy phân:

Câu 14:

22/07/2024

Xà phòng hóa hoàn toàn một trieste X bằng dung dịch NaOH thu được 9,2 gam glixerol và 83,4 gam muối của một axit béo no Y. Chất Y là

A. axit stearic.

B. axit oleic.

C. axit panmitic.

D. axit axetic.

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi công thức của axit béo no Y là C_nH_2nO₂

→ công thức muối C_nH_2n-1O₂Na

n_Glyxerol = 0,1mol

→ M_Y = $\frac{83, 4}{0, 1.3}$ = 278

→ 278 = 14n + 54

→ n = 16

→ Công thức muối của axit béo Y là C₁₅H₃₁COONa

→ Y là axit panmitic

Câu 15:

Trong các công thức sau, công thức có tên gọi tristearin là:

A. C₃H₅(OCOC₁₇H₃₃)₃

B. C₃H₅(OCOC₁₇H₃₅)₃

C. (C₁₇H₃₅COO)₂C₂H₄

D. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅

Xem đáp án

Đáp án B

Công thức cấu tạo của tristearin là

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅.

Câu 16:

Để xà phòng hóa hoàn toàn 8,76 gam một este X cần dùng vừa đủ 120 ml dung dịch NaOH 1M, sau phản ứng thu được 5,52 gam một ancol. Vậy X là

A. etylenglicol propionat.

B. đietyl malonat.

C. đietyl oxalat.

D. etylenglicol điaxetat.

Xem đáp án

Đáp án C

n_NaOH = 0,12 mol

Nhận thấy:

M_ancol = $\frac{5, 52}{0, 12} = 46$

→ Ancol: C₂H₅OH

Gọi công thức của este có dạng:

R(COOC₂H₅)_n

→ 0,12.(R + 73n) = 8,76

→ R = 0 và n = 2

→ (COOC₂H₅)₂

Câu 17:

Cho các phát biểu sau:

(a) Chất béo được gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.

(b) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

(c) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng thuận nghịch.

(d) Tripanmitin, triolein có công thức lần lượt là (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅, (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅_.

Số phát biểu đúng là:

A. 2.

B. 4.

C. 3.

D. 1.

Xem đáp án

Đáp án C

(c) sai vì phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.

Câu 18:

Chỉ ra điều không đúng:

A. Chất béo là dầu, mỡ động thực vật.

B. Chất béo là este ba chức của glixerol với các axit béo.

C. Muối hỗn hợp Na hoặc K của axit béo là thành phần chính của xà phòng.

D. Dầu mỡ bôi trơn máy móc, động cơ cũng là chất béo.

Xem đáp án

Đáp án D

D. sai vì dầu mỡ bôi trơn máy móc, động cơ là ankan (chỉ chứa C, H) còn chất béo chứa C, H, O.

Câu 19:

Xà phòng hóa hoàn toàn một lượng triglixerit cần V ml dung dịch NaOH 1M, thu được 9,2 gam glixerol. Giá trị của V là

A. 100.

B. 150.

C. 200.

D. 300.

Xem đáp án

Đáp án D

$\begin{array}{l} n_{C_{3} H_{5} {(OH)}_{3}} = 0, 1 mol \\ \Rightarrow n_{NaOH} = 0, 3 mol \\ \Rightarrow V_{NaOH} = 0, 3 lít \end{array}$

Câu 20:

X là một este no, đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH₄ là 5,5. Nếu đem đun 2,2g X với dung dịch NaOH dư, thu được 2,05g muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH₃COOC₂H₅.

B. HCOOCH(CH₃)₂.

C. C₂H₅COOCH₃.

D. HCOOCH₂CH₂CH₃.

Xem đáp án

Đáp án A

Gọi công thức của X có dạng RCOOR’

→ Công thức của muối là RCOONa

Câu 21:

19/07/2024

Xà phòng hóa hoàn toàn 3,7 gam HCOOC₂H₅ bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là:

A. 5,2

B. 3,4

C. 3,2

D. 4,8

Xem đáp án

Đáp án B

$\begin{array}{l} n_{HCOONa} = n_{{HCOOC}_{2} H_{5}} \\ = 0, 05 mol \\ \Rightarrow m = 0, 05 .68 \\ = 3, 4 gam \end{array}$

Câu 22:

Đun nóng 7,2 gam CH₃COOH với 6,9 gam C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄) thì thu được 7,04 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hóa là

A. 66,67%.

B. 50,0%.

C. 53,33%.

D. 60,0%.

Xem đáp án

Đáp án A

$\{\begin{cases} n_{{CH}_{3} COOH} = 0,12 \\ n_{C_{2} H_{5} OH} = 0,15 \end{cases} \Rightarrow m_{{CH}_{3} {COOC}_{2} H_{5}} = 0,12.88 = 10,56 gam \Rightarrow H = \frac{7, 04}{10, 56} .100 % = 66, 67 %$

Câu 23:

Thủy phân hoàn toàn 89 gam chất béo bằng dung dich NaOH để điều chế xà phòng thu được 9,2 gam glixerol. Biết muối của axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng thu được là?

A. 153 gam

B. 58,92 gam

C. 55,08gam

D. 91,8 gam

Xem đáp án

Đáp án A

n_glixerol = 0,1 mol

→ n_NaOH = 3n_Glixerol

= 0,3 mol

Bảo toàn khối lượng:

m_{chất béo} + m_NaOH - m_Glixerol

= m_muối = 91,8 g

→ m_{xà phòng} = 153 g

Câu 24:

22/07/2024

Đun nóng 0,2 mol este đơn chức X với 135 ml dung dịch NaOH 2M. Sau phản ứng xảy ra hàn toàn, cô cạn dung dịch thu được ancol etylic và 19,2 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là?

A. C₂H₅COOCH₃

B. CH₃COOC₂H₅

C. C₂H₃COOC₂H₅

D. C₂H₅COOC₂H₅

Xem đáp án

Đáp án B

Gọi công thức tổng quát của este là R-COO-R’

Khi cho este tác dụng với NaOH tạo ra ancol etylic nên R’ là C₂H₅-

Theo đề bài: n_NaOH= C_M.V

= 2.0,135 = 0,27 mol

n_este= 0,2 mol < n_NaoH mà este đơn chức nên NaOH dư

→ Chất rắn khan gồm muối RCOONa và NaOH dư.

Ta có:

n_{NaOH dư} = 0,27 - 0,2 = 0,07 mol

→ m_{NaOH dư} = 0,07.40 = 2,8 g

→ m_RCOONa = 19,2 – 2,8 = 16,4 g

Mà n_RCOONa = 0,2 mol

→ $M_{RCOONa} = \frac{16, 4}{0, 2} = 82$

→ R = 15 (CH₃-)

Vậy công thức của X là: CH₃COOC₂H₅

Câu 25:

Xà phòng hóa hoàn toàn 265,2 gam chất béo (X) bằng dung dịch KOH thu được 288 gam một muối kali duy nhất. Tên gọi của X là

A. tripanmitoyl glixerol (hay tripanmitin).

B. trilinoleoyl glixerol (hay trilinolein).

C. tristearoyl glixerol (hay tristearin).

D. trioleoyl glixerol (hay triolein).

Xem đáp án

Đáp án D

Gọi $n_{C_{3} H_{5} {(OH)}_{3}}$ = x (mol)

$\to$ n_KOH= 3x (mol)

Bảo toàn khối lượng:

265,2 + 3x.56 = 288 + 92x

→ x = 0,3 (mol )

→ n_RCOOK = 3x = 0,9 (mol)

$\begin{array}{l} \to R + 83 = \frac{288}{0, 9} = 320 \\ \to R = 237 (C_{17} H_{33} - : triolein) \end{array}$

Câu 26:

Khẳng định nào sau đây là đúng?

A. Chất béo là trieste của xenlulozơ với axit béo

B. Chất béo là trieste của glixerol với axit béo.

C. Chất béo là este của glixerol với axit béo.

D. Lipit là chất béo.

Xem đáp án

Đáp án B

Chất béo là trieste của glixerol với các axit béo

Câu 27:

17/07/2024

Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₇H₃₅COOH và glixerol

B. C₁₅H₃₁COOH và glixerol

C. C₁₅H₃₁COONa và etanol

D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol

Xem đáp án

Đáp án D

Xà phòng hóa tristearin là phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm:

→ Sản phẩm thu được là C₁₇H₃₅COONa và glixerol

Câu 28:

Hỗn hợp X gồm axit oleic và triglixerit Y. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X cần vừa đủ 10,6 mol O₂, thu được CO₂ và 126 gam H₂O. Mặt khác, cho 0,12 mol X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, đun nóng, thu được glixerol và m gam hỗn hợp gồm natri oleat và natri stearat. Giá trị của m là

A. 60,80.

B. 122,0.

C. 73,08.

D. 36,48.

Xem đáp án

Đáp án C

Hỗn hợp X gồm axit oleic và triglixerit Y mà X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, đun nóng, thu được glixerol và hỗn hợp gồm natri oleat và natri stearat

→ triglixerit Y tạo bởi axit béo có 18C và glixerol

Quy đổi hỗn hợp X thành

$\{\begin{cases} C_{17} H_{35} COOH (a mol) \\ H_{2} (- b mol) \\ C_{3} H_{5} {(OH)}_{3} (c mol) \\ H_{2} O (- 3 c mol) \end{cases}$

n_X = a + c – 3c = 0,2 mol (1)

Bảo toàn nguyên tố H ta có:

n_nước= 7 = 18a- b + 4c -3c (2)

Bảo toàn nguyên tố O ta có:

2a + 2.10,6 = 2.(18a + 3c) + 7 (3)

Từ (1), (2) và (3)

$\Rightarrow$ a = 0,4 mol; b = 0,3 mol; $c = 0, 1 mol$

Nếu 0,2 mol X tác dụng với NaOH

→ Muối gồm $\{\begin{cases} C_{17} H_{35} COONa (0, 4 mol) \\ H_{2} (- 0, 3 mol) \end{cases}$

→ m_muối= 0,4.306 – 2.0,3 =121,8 gam

→ 0,12 mol X tác dụng với NaOH thu được

m_muối= $\frac{0, 12 .121, 8}{0, 2} = 73, 08 gam$

Câu 29:

Xà phòng hóa hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là

A. 16,68 gam

B. 17,80 gam

C. 18,24 gam

D. 18,38 gam

Xem đáp án

Đáp án B

Phản ứng:

n_glixerol = $\frac{n_{NaOH}}{3} = 0, 02 mol$

Áp dụng bảo toàn khối lượng ta có:

m_{xà phòng} = m_muối

= 17,24 + 0,06 × 40 – 0,02 × 92

= 17,80 gam

Câu 30: