Chuyên đề KTPL 12 Chuyên đề 1 (Cánh diều): Phát triển kinh tế và sự biến đổi văn hóa, xã hội

Giải Chuyên đề KTPL 12 Chuyên đề 1: Phát triển kinh tế và sự biến đổi văn hóa, xã hội

Mở đầu trang 7 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy chia sẻ một số ví dụ về những thay đổi thói quen hoặc lối sống của con người do sự tăng lên về thu nhập mà phát triển kinh tế mang lại.

Lời giải:

(*) Tham khảo 1: Thay đổi trong thức ăn và chế độ ăn uống:

+ Khi thu nhập tăng, người dân thường có khả năng tiêu thụ các loại thực phẩm đa dạng hơn. Họ có thể tiêu thụ thực phẩm cao cấp, thực phẩm nhập khẩu, và thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao hơn.

+ Đồng thời, sự phát triển kinh tế cũng có thể dẫn đến thay đổi trong thói quen ăn uống, ví dụ như ưa thích thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, hoặc thức ăn có hàm lượng đường và chất béo cao.

(*) Tham khảo 2: Thay đổi trong lựa chọn về giải trí và văn hóa:

+ Khi có thu nhập cao hơn, người dân có khả năng tham gia vào các hoạt động giải trí và văn hóa. Ví dụ, họ có thể tham gia các buổi biểu diễn nghệ thuật, xem phim, du lịch, hoặc tham gia các sự kiện thể thao.

+ Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong thói quen giải trí và lối sống, từ việc tham gia các hoạt động cộng đồng đến việc tiêu thụ nhiều nội dung giải trí trực tuyến.

1. Những biến đổi văn hóa do tác động của sự phát triển kinh tế

Câu hỏi trang 9 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy chỉ ra những biến đổi tích cực của văn hoá do sự tác động từ phát triển kinh tế được thể hiện trong các hình ảnh và thông tin trên. Nêu những biểu hiện cụ thể của sự biến đổi đó.

Lời giải:

Biến đổi tích cực của văn hoá do sự tác động từ phát triển kinh tế:

+ Đa dạng hóa sản phẩm văn hoá: Theo thông tin 1, các lĩnh vực, loại hình, và sản phẩm văn hoá ngày càng phát triển đa dạng, đáp ứng nhu cầu mới. Điều này có thể thể hiện qua việc xuất hiện nhiều tác phẩm nghệ thuật, phim ảnh, âm nhạc, văn hóa truyền thống được kế thừa và phát huy.

+ Văn hóa trong chính trị và kinh tế: Sự phát triển kinh tế đã đánh giá cao văn hoá và đưa nó vào chính trị và kinh tế. Điều này có thể thể hiện qua việc quan tâm đến giá trị văn hoá, tạo điều kiện cho sự phát triển của nghệ thuật, văn hóa trong các lĩnh vực khác.

+ Hoạt động giao lưu, hợp tác và hội nhập quốc tế về văn hoá: Sự phát triển kinh tế đã mở cửa cho việc giao lưu, hợp tác và hội nhập quốc tế về văn hoá. Điều này giúp lan tỏa giá trị văn hoá của Việt Nam ra thế giới và đồng thời tiếp thu giá trị văn hoá từ các quốc gia khác.

+ Tính dân chủ, minh bạch, công khai: Sự phát triển kinh tế đã điều chỉnh hành vi và suy nghĩ của cá nhân, tạo ý thức kỷ luật và trách nhiệm cao hơn trong công việc và sinh hoạt. Điều này góp phần xây dựng lối sống tích cực và tiến bộ của con người Việt Nam.

+ Phong trào từ thiện, tương thân tương ái: Sự phát triển kinh tế đã thúc đẩy các phong trào từ thiện, tương thân tương ái. Ví dụ như phong trào “Mùa hè xanh” của sinh viên tình nguyện nở rộ ở nhiều địa phương, đơn vị, giúp xây dựng môi trường văn hoá tích cực.

+ Tăng cường khả năng tiếp cận thông tin: Sự phát triển khoa học và công nghệ đã tạo ra kết cấu hạ tầng thông tin tốt hơn, giúp người dân tiếp cận giá trị văn hoá thông qua điện thoại, Internet. Khả năng tiếp cận thông tin ngày càng tăng nhanh, không chỉ ở các trung tâm và thành phố, mà còn ở hầu hết các địa phương trên cả nước, từ nông thôn đến miền núi, hải đảo.

Câu hỏi trang 9 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy kể thêm những biến đổi tích cực của văn hoá do sự phát triển kinh tế mang lại

Lời giải:

Những biến đổi tích cực của văn hoá do sự phát triển kinh tế mang lại còn có thể kể tới:

+ Sự phát triển của nghệ thuật và giải trí: Kinh tế phát triển thường tạo điều kiện cho sự phát triển của nghệ thuật, âm nhạc, điện ảnh, văn hóa thể thao và giải trí. Ví dụ, các quốc gia phát triển thường có nền công nghiệp điện ảnh mạnh mẽ, sản xuất nhiều bộ phim chất lượng và có sự tham gia của các nghệ sĩ tài năng.

+ Sự thay đổi trong thời trang và phong cách sống: Khi kinh tế phát triển, người dân thường có khả năng tiêu thụ hàng hóa xa xỉ hơn. Điều này thúc đẩy sự phát triển của ngành thời trang và thúc đẩy sự đa dạng trong phong cách sống.

+ Sự phát triển của giáo dục và tri thức: Kinh tế phát triển thường dẫn đến sự đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục và nghiên cứu. Điều này tạo điều kiện cho sự phát triển của tri thức, văn hóa và giáo dục, và thúc đẩy sự hiểu biết và nhận thức của con người.

Câu hỏi trang 11 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy chỉ ra những biến đổi văn hoá do sự tác động tiêu cực của kinh tế được thể hiện trong các thông tin trên. Theo em, nguyên nhân nào dẫn đến những biến đổi đó?

Lời giải:

Biến đổi văn hoá do sự tác động tiêu cực của kinh tế:

+ Xa cách trong giao tiếp và quan hệ hàng xóm: Sự bận rộn với công việc và cuộc sống khiến nhiều người ít thời gian để qua lại, thăm hỏi nhau như trước kia. Điều này dẫn đến xa cách giữa những người hàng xóm và gây mất đi sự gần gũi, thân tình trước đây.

+ Thương mại hoá lễ hội và xả rác bừa bãi: Trong thời kỳ đổi mới, nhiều lễ hội truyền thống đã được phục dựng lại, nhưng vẫn có biểu hiện thương mại hoá và lợi dụng lễ hội để trục lợi. Tình trạng xả rác bừa bãi trong lễ hội cũng làm ảnh hưởng đến không gian tổ chức.

+ Lệ thuộc vào khoa học - công nghệ: Sự phát triển của khoa học - công nghệ giúp con người làm việc từ xa, nhưng cũng khiến họ lệ thuộc vào máy tính và điện thoại thông minh. Điều này ảnh hưởng đến giao tiếp trực tiếp và quan hệ xã hội.

Nguyên nhân: Sự phát triển kinh tế, tăng cường về vật chất, khiến con người tập trung vào công việc cá nhân hơn là giao tiếp xã hội và duy trì quan hệ hàng xóm. Đồng thời, sự phát triển của khoa học - công nghệ đã thay đổi cách con người giao tiếp và tạo ra những thay đổi về quan niệm và lối sống.

Câu hỏi trang 11 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy kể thêm những biến đổi tiêu cực của văn hoá do sự phát triển kinh tế mang lại

Lời giải:

Biến đổi tiêu cực của văn hoá do sự phát triển kinh tế:

+ Mất đi giá trị tinh thần và tình cảm: Sự tập trung vào vật chất và công việc cá nhân khiến nhiều người đánh mất giá trị tinh thần, tình cảm, và quan tâm đến người khác. Gia đình không còn là trung tâm, và các yếu tố vật chất thường thay thế yếu tố tinh thần.

+ Lệch lạc về nhận thức và sống thiếu lý tưởng: Dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, một số người trẻ thay đổi quan niệm và thói quen. Có xu hướng chối bỏ các giá trị văn hoá truyền thống, lịch sử dân tộc, và sống thiếu lý tưởng.

+ Băng hoại về đạo đức và xuống cấp trong quan hệ xã hội: Một số xu hướng mới gây tranh cãi, như chuyển từ duy tình sang duy lí, vị tình sang vị tiền. Điều này ảnh hưởng đến quan hệ xã hội và đạo đức.

2. Những biến đổi xã hội do tác động của sự phát triển kinh tế

Câu hỏi trang 13 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Trong các thông tin trên, dưới sự tác động của phát triển kinh tế, những yếu tố xã hội nào đã thay đổi? Nêu những biểu hiện cụ thể của sự biến đổi đó

Lời giải:

Dưới sự tác động của phát triển kinh tế, những yếu tố xã hội sau đây đã thay đổi:

+ Giáo dục: Việt Nam đã tập trung hoàn thành xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2000 và phổ cập giáo dục trung học cơ sở năm 2010. Số sinh viên đại học, cao đẳng tăng gần 17 lần trong 35 năm qua.

+ Y tế: Việt Nam tập trung vào việc tăng cường y tế, phòng ngừa, phòng chống dịch bệnh, hỗ trợ các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn. Người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi và người cao tuổi được cấp bảo hiểm y tế miễn phí.

+ Nông thôn mới: Đến nay, cả nước có 6 009/8 225 xã đạt chuẩn nông thôn mới; trong đó có 937 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 110 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

+ Thu nhập bình quân: Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2020 đạt 41,7 triệu đồng/người/năm, gấp 1,7 lần so với năm 2015 và gấp 3,2 lần so với năm 2010.

+ Tỷ lệ hộ nghèo: Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều khu vực nông thôn giảm còn khoảng 7,1%, giảm 4,7% so với năm 2016.

+ Cơ hội kinh doanh: Công ty xây dựng X triển khai dự án xây dựng tuyến đường giao thông liên xã tại huyện Y, tạo cơ hội kinh doanh cho anh Nam mở một cửa hàng tạp hoá ở khu vực trung tâm của huyện Y.

Câu hỏi trang 13 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Theo em, việc xây dựng tuyến đường giao thông liên xã của công ty X và việc mở chuỗi cửa hàng của anh Nam nhằm mục đích gì? Hãy xác định thêm những biến đổi tích cực có thể xảy ra đối với gia đình anh Nam và người dân huyện Y khi tuyến đường giao thông hoàn thành.

Lời giải:

- Mục đích của việc xây dựng tuyến đường và mở chuỗi cửa hàng:

+ Việc xây dựng tuyến đường giao thông liên xã của công ty X nhằm mục đích cải thiện hạ tầng giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, giao thương, sinh hoạt cộng đồng, và cung cấp tiện ích trong việc sử dụng các dịch vụ y tế, văn hoá cho người dân 8 xã thuộc huyện Y và các khu vực lân cận.

+ Anh Nam mở chuỗi cửa hàng tạp hoá với mục đích tạo ra một điểm mua sắm tiện lợi cho người dân địa phương. Anh cũng mong muốn cửa hàng của mình trở thành một nơi để mọi người có thể giao lưu, trò chuyện và chia sẻ thông tin, tạo nên một môi trường giao tiếp xã hội tích cực và phát triển.

- Những biến đổi tích cực có thể xảy ra:

+ Đối với gia đình anh Nam: Việc mở chuỗi cửa hàng có thể tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh Nam. Ngoài ra, anh cũng có cơ hội gặp gỡ và giao lưu với nhiều người trong cộng đồng, giúp gia đình anh Nam có một mạng lưới quan hệ rộng lớn hơn.

+ Đối với người dân huyện Y: Việc hoàn thành tuyến đường giao thông sẽ giúp cải thiện điều kiện đi lại, giao thương của người dân, giúp họ tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ y tế, văn hoá. Chuỗi cửa hàng của anh Nam cung cấp một nơi mua sắm tiện lợi, đồng thời cũng là một nơi để mọi người gặp gỡ, trò chuyện và chia sẻ thông tin, góp phần tạo nên một môi trường giao tiếp xã hội tích cực.

Câu hỏi trang 14 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Trong thông tin trên, sự tác động của kinh tế gây ra những biến đổi tiêu cực nào về xã hội? Em hãy xác định nguyên nhân dẫn đến những biến đổi tiêu cực đó.

Lời giải:

Biến đổi tiêu cực về xã hội do sự tác động của kinh tế:

+ Chênh lệch giàu nghèo: Sự tăng trưởng kinh tế quá mức đã tạo ra chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, miền, và các tầng lớp cư dân trong xã hội.

+ Ô nhiễm môi trường: Sự phát triển kinh tế nhanh chóng cũng dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

+ Vấn đề dân sinh: Kinh tế “quá nóng” khiến vấn đề dân sinh trở thành điểm nóng, gây ra những ảnh hưởng xấu đến sự ổn định của xã hội.

+ Hiện tượng hủ bại, tiêu cực và các hoạt động phạm tội: Sự tập trung quá mức vào xây dựng kinh tế đã tạo ra nhiều hiện tượng hủ bại, tiêu cực và các hoạt động phạm tội trong xã hội.

Nguyên nhân: Những biến đổi tiêu cực này chủ yếu do việc tăng trưởng kinh tế quá mức, quá sức chịu đựng của hạ tầng xã hội, và quá chú trọng vào tốc độ tăng trưởng mà không quan tâm đến sự cân đối và bền vững.

Câu hỏi trang 14 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em nhận xét như thế nào về sự thay đổi trong cuộc sống của gia đình chị A qua câu chuyện trên?

Lời giải:

Nhận xét về sự thay đổi trong cuộc sống của gia đình chị A:

+ Cuộc sống của gia đình chị A đã có nhiều thay đổi sau khi khu công nghiệp mới được xây dựng. Mặc dù có sự phản đối từ bố mẹ, nhưng các thành viên trong gia đình chị A đã quyết định từ bỏ nghề làm hương truyền thống để làm việc ở nhà máy, mang lại mức lương cao hơn và cải thiện kinh tế gia đình. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra áp lực lớn lên chị A khi phải lo lắng cho công việc, chăm sóc các con, và lo việc gia đình. Đồng thời, sự thay đổi trong lối sống và quan niệm của cô em gái chị A cũng phản ánh sự thay đổi trong xã hội, khi nhiều phụ nữ ngày càng chủ động hơn trong việc quyết định cuộc sống và sự nghiệp của mình. Cuối cùng, việc phòng khách gia đình chị A trở nên vắng lặng sau bữa cơm tối cũng phản ánh sự thay đổi trong mối quan hệ gia đình và xã hội, khi mọi người ngày càng bận rộn hơn với công việc và cuộc sống cá nhân.

3. Một số giải pháp hạn chế khắc phục tác động tiêu cực của sự phát triển kinh tế đối với văn hóa, xã hội

Câu hỏi trang 16 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy xác định những giải pháp phát huy tác động tích cực, hạn chế và khắc phục tác động tiêu cực của sự phát triển kinh tế đối với những biến đổi văn hoá, xã hội trong các thông tin trên. Em hãy nhận xét những biện pháp đã được sử dụng để thực hiện những giải pháp đó.

Lời giải:

Giải pháp phát huy tác động tích cực, hạn chế và khắc phục tác động tiêu cực của sự phát triển kinh tế đối với những biến đổi văn hoá, xã hội:

+ Xoá đói, giảm nghèo: Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, ngân sách nhà nước ưu tiên tập trung nguồn lực cho các huyện nghèo, xã nghèo và người nghèo.

+ Chính sách đặc thù cho huyện nghèo: Nhà nước tiếp tục thực hiện các chính sách đặc thù trên địa bàn các huyện nghèo, như chính sách chăm sóc, giao khoán và bảo vệ rừng, chính sách khai hoang, phục hóa, tạo ruộng bậc thang, chính sách tăng cường hỗ trợ cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, chính sách giáo dục, đào tạo, dạy nghề, nâng cao dân trí; chính sách cán bộ đối với các huyện nghèo.

+ Cải cách chính sách tiền lương: Cải cách chính sách tiền lương tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, tốc độ tăng năng suất lao động, bảo đảm nguyên tắc phân phối theo lao động, tạo động lực nâng cao năng suất và hiệu quả.

+ Phát triển thị trường lao động: Phát triển thị trường lao động, hướng đến việc làm bền vững. Xác lập các nguyên tắc sử dụng và quản lý lao động phù hợp với sự phát triển của thị trường.

+ Phát triển thể dục, thể thao toàn dân: Thực hiện tốt “Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 - 2030". Phát triển thể dục, thể thao toàn dân để tăng cường sức khỏe của nhân dân, làm cơ sở cho phát triển thể dục, thể thao thành tích cao.

+ Đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội: Đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội, bảo đảm an toàn giao thông, an toàn thực phẩm và thuốc chữa bệnh.

Câu hỏi trang 16 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy nhận xét ý kiến của các bạn trong đoạn hội thoại trên. Em tán thành với ý kiến nào? Vì sao?

Lời giải:

- Nhận xét về ý kiến trong đoạn hội thoại: Tất cả các ý kiến đều mang lại những góc nhìn quan trọng về cách phát triển kinh tế có thể tác động đến văn hoá và xã hội.

+ Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo trong việc nâng cao năng lực và trình độ của người lao động, giúp họ thích nghi với sự thay đổi trong bối cảnh toàn cầu hoá.

+ Lan chú trọng vào việc giảm bớt khoảng cách giàu nghèo và tạo ra cơ hội công bằng cho mọi người thông qua các chính sách phân phối lợi ích của Nhà nước.

+ Đăng nhìn nhận rằng sự đa dạng của nền kinh tế có thể giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp và tạo ra cơ hội việc làm cho những nhóm xã hội khác nhau.

+ Dũng nhấn mạnh rằng phát triển kinh tế không thể xem riêng rẽ với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

- Em tán thành với tất cả các ý kiến trên vì chúng đều đề cập đến những khía cạnh quan trọng của sự phát triển kinh tế và tác động của nó đến văn hoá và xã hội.

Câu hỏi trang 16 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Theo em, để thực hiện một bài tập dự án nghiên cứu về tác động tích cực hoặc tiêu cực của phát triển kinh tế đến văn hoá, xã hội cần phải triển khai theo những bước như thế nào để mang lại hiệu quả?

Lời giải:

Các bước để thực hiện một dự án nghiên cứu về tác động của phát triển kinh tế đến văn hoá, xã hội:

- Bước 1. Xác định mục tiêu nghiên cứu: Đầu tiên, cần xác định rõ ràng mục tiêu của dự án nghiên cứu của mình: tác động tích cực hay tiêu cực của phát triển kinh tế đến văn hoá và xã hội? lĩnh vực nào của văn hoá và xã hội?

- Bước 2. Thu thập dữ liệu: Tiếp theo, cần thu thập dữ liệu liên quan đến mục tiêu nghiên cứu của mình. Điều này có thể bao gồm việc thu thập số liệu thống kê, tiến hành khảo sát, hoặc thực hiện phỏng vấn.

- Bước 3. Phân tích dữ liệu: Sau khi thu thập dữ liệu, cần phân tích nó để tìm ra các mô hình, xu hướng, hoặc mối quan hệ giữa các biến.

- Bước 4. Đưa ra kết luận: Dựa trên kết quả phân tích dữ liệu, đưa ra kết luận về tác động của phát triển kinh tế đến văn hoá và xã hội.

- Bước 5. Soạn thảo và trình bày báo cáo nghiên cứu: Cuối cùng, soạn thảo và trình bày báo cáo nghiên cứu của mình, bao gồm mục tiêu nghiên cứu, phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu, kết quả, và kết luận.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 17 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy liệt kê một số biến đổi tích cực về văn hoá, xã hội ở địa phương em và nêu rõ những tác động nào của sự phát triển kinh tế đã tạo ra sự biến đổi đó.

Lời giải:

(*) Gợi ý: Để thực hiện bài tập này, em có thể dựa theo các bước sau:

Bước 1: Thu thập thông tin

Tìm kiếm và thu thập các bài báo, số liệu, hình ảnh liên quan đến những biến đổi tích cực từ văn hoá do tác động của sự phát triển kinh tế ở địa phương của em. Em có thể tìm kiếm thông tin trên internet, thư viện, hoặc thậm chí là phỏng vấn người dân địa phương.

Bước 2: Tạo sản phẩm

Dựa trên thông tin đã thu thập, em có thể tạo một sản phẩm như bảo tường báo ảnh, video, infographic, hoặc padlet. Sản phẩm này nên mô tả rõ ràng và sinh động về những biến đổi tích cực từ văn hoá do tác động của sự phát triển kinh tế.

Bước 3: Giới thiệu sản phẩm

Sau khi hoàn thành sản phẩm, em giới thiệu nó trước lớp. Trong phần giới thiệu, bạn nên nêu rõ về quá trình thu thập thông tin, cách thức tạo ra sản phẩm, và những thông tin quan trọng mà sản phẩm đang truyền đạt.

Lưu ý: Trong quá trình thực hiện bài tập này, hãy chắc chắn rằng em đã tuân thủ các quy định về bản quyền và sở hữu trí tuệ khi sử dụng thông tin và hình ảnh từ các nguồn khác nhau.

Luyện tập 2 trang 17 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Hãy lấy một ví dụ biến đổi tiêu cực về văn hoá, xã hội ở địa phương em do tác động của sự phát triển kinh tế và chỉ ra nguyên nhân của biến đổi tiêu cực đó. Địa phương em đã có những biện pháp, chính sách nào để giải quyết? Em đánh giá như thế nào về những biện pháp, chính sách đó?

Lời giải:

- Biến đổi tiêu cực về văn hoá, xã hội ở địa phương em do tác động của sự phát triển kinh tế:

+ Chênh lệch giàu nghèo: Sự phát triển kinh tế không đồng đều đã tạo ra chênh lệch giàu nghèo giữa các nhóm người. Nguyên nhân là do việc phân phối lợi ích kinh tế không công bằng.

+ Ô nhiễm môi trường: Sự phát triển kinh tế nhanh chóng đã gây ra ô nhiễm môi trường bởi không được quản lý đúng cách và xử lý kịp thời.

- Địa phương em đã thực hiện nhiều biện pháp và chính sách để giải quyết những vấn đề này, bao gồm việc ban hành các chính sách hỗ trợ cho những nhóm người nghèo và thực hiện các dự án bảo vệ môi trường.

- Em đánh giá cao những biện pháp và chính sách này vì chúng đã giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân và bảo vệ môi trường.

Luyện tập 3 trang 17 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy cùng bạn tranh biện về ý kiến sau: Sự gia tăng về tiêu dùng và phong cách sống hiện đại của thanh niên hiện nay không ảnh hưởng đến sự cân bằng giữa các thế hệ trong gia đình cũng như giá trị truyền thống.

Lời giải:

- Góc nhìn đồng ý: Một số người có thể cho rằng sự gia tăng về tiêu dùng và phong cách sống hiện đại của thanh niên hiện nay không ảnh hưởng đến sự cân bằng giữa các thế hệ trong gia đình cũng như giá trị truyền thống. Họ cho rằng mỗi thế hệ đều có quyền tự do lựa chọn cách sống và phong cách tiêu dùng của mình mà không ảnh hưởng đến các thế hệ khác. Hơn nữa, giá trị truyền thống không phải lúc nào cũng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi trong phong cách sống và tiêu dùng. Thực tế, nhiều giá trị truyền thống vẫn được giữ gìn và truyền lại qua các thế hệ.

- Góc nhìn không đồng ý: Tuy nhiên, một số người khác lại cho rằng sự gia tăng về tiêu dùng và phong cách sống hiện đại của thanh niên hiện nay có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng giữa các thế hệ trong gia đình và giá trị truyền thống. Họ cho rằng sự thay đổi trong phong cách sống và tiêu dùng có thể tạo ra sự hiểu lầm và xung đột giữa các thế hệ. Đồng thời, nếu thanh niên hiện nay quá chú trọng vào tiêu dùng và sống theo phong cách hiện đại mà quên mất giá trị truyền thống, điều này có thể dẫn đến sự mất mát của những giá trị quý giá đã được truyền lại qua nhiều thế hệ.

Luyện tập 4 trang 17 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy cùng bạn thực hiện bài tập nghiên cứu tác động tích cực hoặc tiêu cực của phát triển kinh tế đến văn hoá theo các gợi ý sau:

+ Xác định chủ đề và xác định mục tiêu nghiên cứu.

+ Thực hiện nghiên cứu theo kế hoạch.

+ Soạn thảo báo cáo kết quả nghiên cứu.

+ Trình bày và thảo luận kết quả nghiên cứu.

+ Tổng kết và đánh giá.

Lời giải:

(*) Tham khảo:Tác động của phát triển kinh tế đến văn hoá ẩm thực địa phương

► Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu của nghiên cứu này là khám phá cách mà sự phát triển kinh tế đã tạo ra sự thay đổi và phát triển trong văn hoá ẩm thực địa phương. Chúng tôi muốn hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa sự phát triển kinh tế và sự biến đổi trong văn hoá ẩm thực, cũng như tìm hiểu về những yếu tố cụ thể nào của phát triển kinh tế đã tác động đến văn hoá ẩm thực.

► Phương pháp nghiên cứu: Để thu thập dữ liệu cho nghiên cứu này, chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn các chủ nhà hàng địa phương, nghiên cứu các nguồn tài liệu về văn hoá ẩm thực địa phương, và quan sát trực tiếp các nhà hàng và quán ăn địa phương. Chúng tôi cũng đã xem xét các số liệu thống kê về sự phát triển kinh tế và văn hoá ẩm thực để có cái nhìn tổng quan về vấn đề.

► Kết quả nghiên cứu: Dựa vào dữ liệu đã thu thập, chúng tôi đã phân tích và đưa ra kết luận về cách thức phát triển kinh tế đã tác động đến văn hoá ẩm thực. Cụ thể:

- Chúng tôi đã phát hiện ra những thay đổi trong các món ăn, cách thức chế biến, và cách thức phục vụ, đều có liên quan đến sự phát triển kinh tế.

- Chúng tôi cũng đã xác định được một số yếu tố cụ thể của sự phát triển kinh tế, như tăng trưởng GDP, đầu tư nước ngoài, và sự đô thị hóa, đã tác động mạnh mẽ đến văn hoá ẩm thực.

► Thảo luận

- Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng sự phát triển kinh tế đã tạo ra sự thay đổi và phát triển trong văn hoá ẩm thực địa phương. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc bảo tồn văn hoá ẩm thực địa phương trong bối cảnh phát triển kinh tế.

- Chúng tôi cũng nhận thấy rằng việc hiểu rõ mối quan hệ giữa sự phát triển kinh tế và văn hoá ẩm thực có thể giúp chúng ta phát triển các chính sách và chiến lược hiệu quả hơn để bảo vệ và phát hưởng văn hoá ẩm thực trong bối cảnh toàn cầu hoá.

► Tổng kết và đánh giá

- Qua quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã đạt được mục tiêu đề ra và đưa ra những kết luận quan trọng về tác động của phát triển kinh tế đến văn hoá ẩm thực địa phương. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để khám phá sâu hơn về vấn đề này, đặc biệt là trong bối cảnh của các quốc gia và văn hoá khác nhau.

- Chúng tôi cũng nhận ra rằng việc thu thập dữ liệu có thể gặp khó khăn do sự khác biệt văn hoá và ngôn ngữ, và do đó chúng tôi đề xuất rằng các nghiên cứu tương lai nên tập trung vào việc phát triển các phương pháp thu thập dữ liệu hiệu quả hơn.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 18 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy cùng bạn thu thập bài báo, số liệu, hình ảnh,... về những biến đổi tích cực từ văn hoá do tác động của sự phát triển kinh tế ở địa phương em và tạo thành một sản phẩm (bảo tường báo ảnh/video/infographic/padlet/...). Giới thiệu sản phẩm trước lớp.

Lời giải:

(*) Gợi ý: Để thực hiện bài tập này, em có thể dựa theo các bước sau:

- Bước 1: Thu thập thông tin

Tìm kiếm và thu thập các bài báo, số liệu, hình ảnh liên quan đến những biến đổi tích cực từ văn hoá do tác động của sự phát triển kinh tế ở địa phương của em. Em có thể tìm kiếm thông tin trên internet, thư viện, hoặc thậm chí là phỏng vấn người dân địa phương.

- Bước 2: Tạo sản phẩm

Dựa trên thông tin đã thu thập, em có thể tạo một sản phẩm như bảo tường báo ảnh, video, infographic, hoặc padlet. Sản phẩm này nên mô tả rõ ràng và sinh động về những biến đổi tích cực từ văn hoá do tác động của sự phát triển kinh tế.

- Bước 3: Giới thiệu sản phẩm

Sau khi hoàn thành sản phẩm, em giới thiệu nó trước lớp. Trong phần giới thiệu, bạn nên nêu rõ về quá trình thu thập thông tin, cách thức tạo ra sản phẩm, và những thông tin quan trọng mà sản phẩm đang truyền đạt.

Lưu ý: Trong quá trình thực hiện bài tập này, hãy chắc chắn rằng em đã tuân thủ các quy định về bản quyền và sở hữu trí tuệ khi sử dụng thông tin và hình ảnh từ các nguồn khác nhau.

Vận dụng 2 trang 18 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy cùng bạn xây dựng kế hoạch khảo sát về những tác động của sự phát triển kinh tế đối với việc di cư lao động để tìm việc làm ở các đô thị, khu công nghiệp và thành phố lớn.

Lời giải:

(*) Gợi ý: Dưới đây là một kế hoạch khảo sát mà em có thể tham khảo:

Bước 1: Xác định mục tiêu khảo sát: Mục tiêu của khảo sát này là để hiểu rõ hơn về những tác động của sự phát triển kinh tế đối với việc di cư lao động để tìm việc làm ở các đô thị, khu công nghiệp và thành phố lớn.

Bước 2: Xác định đối tượng khảo sát: Đối tượng khảo sát sẽ là những người lao động đã di cư đến các đô thị, khu công nghiệp và thành phố lớn để tìm việc làm.

Bước 3: Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát: Bảng câu hỏi khảo sát có thể bao gồm các câu hỏi về lý do di cư, tác động của việc di cư đến cuộc sống cá nhân và gia đình, cũng như những khó khăn và thách thức mà họ gặp phải.

Bước 4: Tiến hành khảo sát: Tiến hành khảo sát bằng cách phỏng vấn trực tiếp hoặc gửi bảng câu hỏi khảo sát cho đối tượng khảo sát.

Bước 5: Phân tích dữ liệu khảo sát: Sau khi thu thập dữ liệu từ khảo sát, tiến hành phân tích dữ liệu để rút ra những kết luận về tác động của sự phát triển kinh tế đối với việc di cư lao động.

Bước 6: Soạn thảo và trình bày báo cáo khảo sát: Cuối cùng, soạn thảo và trình bày báo cáo khảo sát, bao gồm mục tiêu khảo sát, phương pháp khảo sát, kết quả khảo sát, và kết luận.

Vận dụng 3 trang 18 Chuyên đề Kinh tế Pháp luật 12: Em hãy tìm hiểu và viết một bài giới thiệu về những thay đổi trong nhận thức và hành động về vấn đề bình đẳng giới do tác động của sự phát triển kinh tế. Chia sẻ bài viết với các bạn trong lớp

Lời giải:

(*) Tham khảo:

Ngày nay xã hội ngày càng phát triển thì bình đẳng giới là một lĩnh vực trong đời sống xã hội và gia đình cần được pháp luật bảo vệ. Với mục tiêu xoá bỏ phân biệt đối xử về giới tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế xã hội và phát triển nguồn nhân lực. Tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa nam và nữ và thiết lập, củng cố mối quan hệ hợp tác, hỗ trợ nam nữ, cùng với bình đẳng giới thì bạo lực gia đình là một trong những hành vi bị nghiêm cấm về bình đẳng giới trong gia đình để phát triển mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội.

Xã hội ngày nay càng phát triển, vai trò, vị trí của phụ nữ, trẻ em ngày càng được khẳng định, tuy nhiên định kiến giới và tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn tồn tại khá phổ biến ở trong gia đình và một bộ phận dân cư trong xã hội, đây là hệ quả xấu đối với nam giới, là rào cản trong quá trình thực hiện bình đẳng giới, sự bất bình đẳng vẫn tồn tại trong nhiều lĩnh vực như về: quyền lợi, nghĩa vụ, phân công lao động, cơ hội việc làm, tiền lương, thu nhập, cơ hội thăng tiến giữa nam và nữ.

Muốn mọi người nhận thức tốt về bình đẳng giới thì trước hết cái nền tảng đầu tiên là phải giáo dục ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường cần phải dạy cho các bé trai phải biết yêu thương, giúp đỡ và tôn trọng bé gái, việc dạy dỗ tính cách của một đứa trẻ cần qua một thời gian dài, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Qua đó khi trẻ trưởng thành trẻ sẽ hiểu rằng vai trò của mình là phải che chở và bảo vệ cho phụ nữ chứ không phải làm những điều mà phụ nữ không thích, làm những cái mà phụ nữ không muốn. Chính vì vậy cần cải thiện và nâng cao nhận thức của từng cá nhân. Đảng và nhà nước ta không ngừng hoàn thiện khung pháp luật, chính sách về quyền bình đẳng trên lĩnh vực bình đẳng giới như: Luật hôn nhân và gia đình, Luật bình đẳng giới, Luật phòng chống bạo lực gia đình và ngày nay thông qua nhiều hình thức tuyên truyền giáo dục về bình đẳng giới đã góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bình đẳng giới đối với sự phát triển gia đình, cộng đồng xã hội.