Chuyên đề dạy thêm Hóa 10 Cánh diều (2024 có đáp án)

Chỉ từ 450k mua trọn bộ Chuyên đề dạy thêm Hóa 10 (cả 3 sách) bản word có lời giải chi tiết:

B1: Gửi phí vào tài khoản 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)

B2: Nhắn tin tới zalo Vietjack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận tài liệu.

Xem thử tài liệu tại đây: Link tài liệu

Chuyên đề dạy thêm Hóa 10 Cánh diều (2024 có đáp án)

Chuyên đề Cấu tạo nguyên tử

Chuyên đề Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Chuyên đề Liên kết hóa học

Chuyên đề Phản ứng oxi hóa - khử

Chuyên đề Năng lượng hóa học

Chuyên đề Tốc độ phản ứng hóa học

Chuyên đề Nguyên tố nhóm VIIA – nhóm Halogen

-------------------------------------------------------------

Chuyên đề Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

A. PHẦN LÍ THUYẾT

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM BÀI 5: CẤU TẠO BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

* Nguyên tắc sắp xếp

- Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử.

- Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành 1 hàng.

- Các nguyên tố có cùng số electron hóa trị trong nguyên tử được xếp thành 1 cột (trừ nhóm VIIIB).

* Cấu tạo bảng tuần hoàn

- Ô nguyên tố: mỗi nguyên tố hóa học được xếp vào 1 ô trong bảng tuần hoàn.

Số thứ tự ô nguyên tố = số hiệu nguyên tử Z

- Chu kì: là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được sắp xếp theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân tăng dần.

Số thứ tự chu kì = số lớp electron

- Nhóm nguyên tố: là tập hợp các nguyên tố mà nguyên tử có cấu hình electron tương tự nhau, do đó tính chất hóa học gần giống nhau và được xếp thành 1 cột.

Số thứ tự nhóm nguyên tố = số electron hóa trị

Electron hóa trị = electron lớp ngoài cùng + phân lớp sát ngoài cùng chưa bão hòa.

* Phân loại nguyên tố

- Nguyên tố s: là nguyên tố mà electron cuối cùng được phân bố vào phân lớp s. Gồm nhóm IA, IIA và He.

- Nguyên tố p: là nguyên tố mà electron cuối cùng được phân bố vào phân lớp p. Gồm nhóm IIIA - VIIIA (trừ He).

- Nguyên tố d: là nguyên tố mà electron cuối cùng được phân bố vào phân lớp d. Gồm nhóm IB – VIIIB.

- Nguyên tố f: là nguyên tố mà electron cuối cùng được phân bố vào phân lớp f

II. ĐỀ TỰ LUYỆN PHẦN LÍ THUYẾT

2.1. Phần tự luận

Câu 1: Chu kì 2 gồm các nguyên tố cùng có hai lớp electron. Hỏi các nguyên tố nào sau đây thuộc về chu kì 2? Mg (Z = 12), Li (Z = 3), P (Z = 15), F ( Z= 9).

Câu 2: Nguyên tố X và Y có số hiệu nguyên tử lần lượt là 21 và 35. Viết cấu hình electron, từ đó xác định vị trí của X, Y (số thứ tự ô nguyên tố, chu kì và nhóm) trong bảng tuần hoàn.

Câu 3: Viết cấu hình electron và xác định vị trí của các nguyên tố sau trong bảng tuần hoàn. Cho biết chúng thuộc khối nguyên tố nào (s, p, d, f) và chúng là kim loại, phi kim hay khí hiếm:

a) Neon tạo ra ánh sáng màu đỏ khi sử dụng trong các ống phóng điện chân không, được sử dụng rộng rãi trong các biển quảng cáo. Cho biết Ne có số hiệu nguyên tử là 10.

b) Magnesium (Mg) được sử dụng để làm cho hợp kim bền nhẹ, đặc biệt được sử dụng cho ngành công nghiệp hàng không. Cho biết Mg có số hiệu nguyên tử là 12.

Câu 4: Dãy nào gồm các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau? Vì sao?

a) Oxygen (Z = 8), nitrogen (Z = 7), carbon (Z = 6);

b) Lithium (Z = 3), sodium (Z = 11), potassium (Z = 19);

c) Helium (Z = 2), neon ( Z = 10), argon (Z = 18).

Câu 5: Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố sau:

a) Nguyên tố thuộc chu kì 4, nhóm IIA.

b) Nguyên tố khí hiếm thuộc chu kì 3.

Câu 6: Nitrogen là thành phần dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản của thực vật. Biết nitrogen có số hiệu nguyên tử là 7.

a) Viết cấu hình electron của nitrogen.

b) Nitrogen là nguyên tố s, p, d hay f?

c) Nitrogen là kim loại, phi kim hay khí hiếm?

Câu 7: Dựa vào bảng tuần hoàn, hãy cho biết: ₁₂Mg, ₁₅P, ₂₆Fe, ₁₈Ar thuộc loại nguyên tố nào sau đây.

a) Nguyên tố s, p, d hay f?

b) Nguyên tố phi kim, kim loại hay khí hiếm?

Câu 8: Nguyên tố phosphorus (P) có Z = 15, có trong thành phần của một loại phân bón, diêm, pháo hoa; nguyên tố calcium (Ca) có Z = 20, đóng vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là xương và răng. Xác định vị trí của hai nguyên tố trên trong bảng tuần hoàn và cho biết chúng thuộc loại nguyên tố s, p hay d; kim loại, phi kim hay khí hiếm.

Câu 9: Sulfur (S) là chất rắn, xốp, màu vàng nhạt ở điều kiện thường. Sulfur và hợp chất của nó được sử dụng trong acquy, bột giặt, thuốc diệt nấm; do dễ cháy nên S còn được dung để sản xuất các loại diêm, thuốc súng, pháo hoa,… Trong bảng tuần hoàn, nguyên tố S nằm ở chu kì 3, nhóm VIA.

a) Nguyên tử của nguyên tố S có bao nhiêu electron thuộc lớp ngoài cùng?

b) Các electron lớp ngoài cùng thuộc những phân lớp nào?

c) Viết cấu hình electron nguyên tử của S.

d) S là nguyên tố kim loại hay phi kim?

Câu 10: Sự phân bố electron trong nguyên tử của ba nguyên tố như sau: X: (2/8/1); Y (2/5); Z (2/8/8/1). Hãy xác định vị trí của các nguyên tố này trong bảng tuần hoàn.

Câu 11: Xác định vị trí (ô, chu kì và nhóm) trong bảng tuần hoàn của các nguyên tố sau:

a) X: có số hiệu nguyên tử là 20, là nguyên tố giúp xương chắc khỏe, phòng ngừa những bệnh loãng xương, giảm tình trạng đau nhức và khó khăn trong vận động, làm nhanh lành các vết nứt gãy trên xương.

b) Y: Nguyên tử có 9 electron, được sử dụng để điều chế một số dẫn xuất hydrocarbon, làm sản phẩm trung gian để sản xuất ra chất dẻo.

c) Z: Nguyên tử có 28 proton, được dùng trong việc chế tạo hợp kim chống ăn mòn.

d) T: Nguyên tử có số khối là 52 và 28 neutron, dùng chế tạo thép không gỉ.

Câu 12: Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố và xác định tên nguyên tố:

a) Chu kì 3, nhóm IIIA, được dùng trong ngành công nghiệp chế tạo, cụ thể là tạo ra các chi tiết cho xe ô tô, xe tải, tàu hỏa, tàu biển và cả máy bay.

b) Chu kì 4, nhóm IB, được sử dụng rất nhiều trong sản xuất các nguyên liệu như dây điện, que hàn, tay cầm, các đồ dùng nội thất trong nhà, các tượng đúc, nam châm điện từ, các động cơ máy móc,…

Câu 13: Anion X^– và cation Y²⁺ đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s²3p⁶. Hãy xác định vị trí của các nguyên tố X, Y trong bảng tuần hoàn.

Câu 14: Cation M³⁺ và anion Y^2– đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 2s²2p⁶. Hãy xác định vị trí của các nguyên tố M, Y trong bảng tuần hoàn.

2.2. Đáp án phần tự luận

Câu 1: Chu kì 2 gồm các nguyên tố cùng có hai lớp electron. Hỏi các nguyên tố nào sau đây thuộc về chu kì 2? Mg (Z = 12), Li (Z = 3), P (Z = 15), F ( Z= 9),

Đáp án:

+ Mg (Z = 12): 1s²2s²2p⁶3s² $\to$chu kì 3.

+ P (Z = 15): 1s²2s²2p⁶3s²3p³ $\to$ chu kì 3.

+ Li (Z = 3): 1s²2s¹ $\to$ chu kì 2.

+ F (Z = 9): 1s²2s²2p⁵ $\to$ chu kì 2.

Câu 2: Nguyên tố X và Y có số hiệu nguyên tử lần lượt là 21 và 35. Viết cấu hình electron, từ đó xác định vị trí của X, Y (số thứ tự ô nguyên tố, chu kì và nhóm) trong bảng tuần hoàn.

Đáp án:

+ X (Z = 21): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s² $\to$ ô số 24, chu kì 4, nhóm IIIB.

+ Y (Z = 35): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s²4p⁵ $\to$ ô số 35, chu kì 4, nhóm VIIA.

Câu 3: Viết cấu hình electron và xác định vị trí của các nguyên tố sau trong bảng tuần hoàn. Cho biết chúng thuộc khối nguyên tố nào (s, p, d, f) và chúng là kim loại, phi kim hay khí hiếm:

a) Neon tạo ra ánh sáng màu đỏ khi sử dụng trong các ống phóng điện chân không, được sử dụng rộng rãi trong các biển quảng cáo. Cho biết Ne có số hiệu nguyên tử là 10.

b) Magnesium (Mg) được sử dụng để làm cho hợp kim bền nhẹ, đặc biệt được sử dụng cho ngành công nghiệp hàng không. Cho biết Mg có số hiệu nguyên tử là 12.

Đáp án:

a) Ne (Z = 10): 1s²2s²2p⁶ $\to$ ô số 10, chu kì 2, nhóm VIIIA, thuộc nguyên tố p, khí hiếm.

b) Mg (Z = 12): 1s²2s²2p⁶3s² $\to$ ô số 12, chu kì 3, nhóm IIA, thuộc nguyên tố s, kim loại.

Câu 4: Dãy nào gồm các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau? Vì sao?

a) Oxygen (Z = 8), nitrogen (Z = 7), carbon (Z = 6);

b) Lithium (Z = 3), sodium (Z = 11), potassium (Z = 19);

c) Helium (Z = 2), neon ( Z = 10), argon (Z = 18).

Đáp án:

a)

+ O (Z = 8): 1s²2s²2p⁴ $\to$ nhóm VIA

+ N (Z = 7): 1s²2s²2p³ $\to$ nhóm VA

+ C (Z = 6): 1s²2s²2p² $\to$ nhóm IVA

$\to$ Tính chất hóa học khác nhau, do không cùng nhóm A.

b)

+ Li (Z = 3): 1s²2s¹ $\to$nhóm IA

+ Na (Z = 11): 1s²2s²2p⁶3s¹ $\to$ nhóm IA

+ K (Z = 19): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹$\to$ nhóm IA

$\to$Tính chất hóa học tương tự nhau, do cùng nhóm IA (kim loại kiềm).

c)

+ He (Z = 2): 1s² $\to$ nhóm VIIIA

+ Ne (Z = 10): 1s²2s²2p⁶ $\to$ nhóm VIIIA

+ Ar (Z = 18): 1s²2s²2p⁶3s²3p^{6 $\to$} nhóm VIIIA

$\to$ Tính chất hóa học tương tự nhau, do cùng nhóm VIIIA (khí hiếm).

Câu 5: Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố sau:

a) Nguyên tố thuộc chu kì 4, nhóm IIA.

b) Nguyên tố khí hiếm thuộc chu kì 3.

Đáp án:

a) Nguyên tố thuộc chu kì 4, nhóm IIA:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²

b) Nguyên tố khí hiếm thuộc chu kì 3:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶

Câu 6: Nitrogen là thành phần dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản của thực vật. Biết nitrogen có số hiệu nguyên tử là 7.

a) Viết cấu hình electron của nitrogen.

b) Nitrogen là nguyên tố s, p, d hay f?

c) Nitrogen là kim loại, phi kim hay khí hiếm?

Đáp án:

a) N (Z = 7): 1s²2s²2p³.

b) N thuộc nguyên tố p.

c) N là phi kim.

Câu 7: Dựa vào bảng tuần hoàn, hãy cho biết: ₁₂Mg, ₁₅P, ₂₆Fe, ₁₈Ar thuộc loại nguyên tố nào sau đây.

a) Nguyên tố s, p, d hay f?

b) Nguyên tố phi kim, kim loại hay khí hiếm?

Đáp án:

+ Mg (Z = 12): ô 12, chu kì 3, nhóm IIA $\to$ nguyên tố s, kim loại.

+ P (Z = 15): ô 15, chu kì 3, nhóm VA $\to$ nguyên tố p, phi kim.

+ Fe (Z = 26): ô 12, chu kì 4, nhóm VIIIB $\to$ nguyên tố d, kim loại.

+ Ag (Z = 18): ô 18, chu kì 3, nhóm VIIIA $\to$ nguyên tố p, khí hiếm.

Câu 8: Nguyên tố phosphorus (P) có Z = 15, có trong thành phần của một loại phân bón, diêm, pháo hoa; nguyên tố calcium (Ca) có Z = 20, đóng vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là xương và răng. Xác định vị trí của hai nguyên tố trên trong bảng tuần hoàn và cho biết chúng thuộc loại nguyên tố s, p hay d; kim loại, phi kim hay khí hiếm.

Đáp án:

+ P (Z = 15): 1s²2s²2p⁶3s²3p³ (ô 15, chu kì 3, nhóm VA) $\to$ nguyên tố p, phi kim.

+ Ca (Z = 20): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² (ô 20, chu kì 4, nhóm IIA) $\to$ nguyên tố s, kim loại.

Câu 9: Sulfur (S) là chất rắn, xốp, màu vàng nhạt ở điều kiện thường. Sulfur và hợp chất của nó được sử dụng trong acquy, bột giặt, thuốc diệt nấm; do dễ cháy nên S còn được dung để sản xuất các loại diêm, thuốc súng, pháo hoa,… Trong bảng tuần hoàn, nguyên tố S nằm ở chu kì 3, nhóm VIA.

a) Nguyên tử của nguyên tố S có bao nhiêu electron thuộc lớp ngoài cùng?

b) Các electron lớp ngoài cùng thuộc những phân lớp nào?

c) Viết cấu hình electron nguyên tử của S.

d) S là nguyên tố kim loại hay phi kim?

Đáp án:

a) S có 6 electron lớp ngoài cùng (nhóm VIA).

b) Các electron lớp ngoài cùng thuộc phân lớp s và p.

c) S (ở chu kì 3, nhóm VIA): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴.

d) S là nguyên tố phi kim.

Câu 10: Sự phân bố electron trong nguyên tử của ba nguyên tố như sau: X: (2/8/1); Y (2/5); Z (2/8/8/1). Hãy xác định vị trí của các nguyên tố này trong bảng tuần hoàn.

Đáp án:

+ X (2/8/1): ô số 11, chu kì 3, nhóm IA.

+ Y (2/5): ô số 7, chu kì 2, nhóm VA.

+ Z (2/8/8/1): ô số 19, chu kì 4, nhóm IA.

Câu 11: Xác định vị trí (ô, chu kì và nhóm) trong bảng tuần hoàn của các nguyên tố sau:

a) X: có số hiệu nguyên tử là 20, là nguyên tố giúp xương chắc khỏe, phòng ngừa những bệnh loãng xương, giảm tình trạng đau nhức và khó khăn trong vận động, làm nhanh lành các vết nứt gãy trên xương.

b) Y: Nguyên tử có 9 electron, được sử dụng để điều chế một số dẫn xuất hydrocarbon, làm sản phẩm trung gian để sản xuất ra chất dẻo.

c) Z: Nguyên tử có 28 proton, được dùng trong việc chế tạo hợp kim chống ăn mòn.

d) T: Nguyên tử có số khối là 52 và 28 neutron, dùng chế tạo thép không gỉ.

Đáp án:

a) X (Z = 20): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s². Vị trí X: ô số 20, chu kì 4, nhóm IIIA.

b) Y (Z = 9): 1s²2s²2p⁵. Vị trí Y: ô số 9, chu kì 2, nhóm VIIA.

c) Z (Z = 28): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁸4s². Vị trí Z: ô số 28, chu kì 4, nhóm VIIIB.

d) T (Z = 52 – 28 = 24): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹. Vị trí T: ô số 24, chu kì 4, nhóm VIB.

Câu 12: Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố và xác định tên nguyên tố:

a) Chu kì 3, nhóm IIIA, được dùng trong ngành công nghiệp chế tạo, cụ thể là tạo ra các chi tiết cho xe ô tô, xe tải, tàu hỏa, tàu biển và cả máy bay.

b) Chu kì 4, nhóm IB, được sử dụng rất nhiều trong sản xuất các nguyên liệu như dây điện, que hàn, tay cầm, các đồ dùng nội thất trong nhà, các tượng đúc, nam châm điện từ, các động cơ máy móc,…

Đáp án:

a) Chu kì 3, nhóm IIIA: 1s²2s²2p⁶3s²3p¹.

b) Chu kì 4, nhóm IB: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s¹

Câu 13: Anion X^– và cation Y²⁺ đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s²3p⁶. Hãy xác định vị trí của các nguyên tố X, Y trong bảng tuần hoàn.

Đáp án:

a) X + 1e $\to$ X^– (3s²3p⁶)

- Cấu hình electron của X: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵.

- Vị trí X: ô số 17, chu kì 3, nhóm VIIA.

b) Y $\to$ Y²⁺ (3s²3p⁶) + 2e

- Cấu hình electron của Y: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s².

- Vị trí X: ô số 20, chu kì 4, nhóm IIA.

.......................................

.......................................

.......................................