Từ metan điều chế metyl axetat ít nhất phải qua bao nhiêu phản ứng?

Đáp án đúng là : B

- Từ metan điều chế metyl axetat ít nhất phải qua 3 phản ứng.

CH4 → CH3OH → CH3COOH → CH3COOCH3

→ B đúng.A,C,D sai.

* Tính chất vật lý

- Trạng thái: Các este là chất lỏng hoặc chất rắn ở điều kiện thường.

- Nhiệt độ sôi: Thấp, dễ bay hơi.

- Tính tan: Ít tan hoặc không tan trong nước do este không tạo được liên kết hiđro giữa các phân tử este với nhau và khả năng tạo liên kết hiđro giữa các phân tử este với phân tử nước rất kém.

Các este thường có mùi thơm đặc trưng: isoamyl axetat có mùi chuối chín; etyl isovalerat có mùi táo; etyl butirat có mùi thơm của dứa; geranyl axetat có mùi hoa hồng; benzyl axetat có mùi hoa nhài. …

 

 

II. Tính chất hóa học

- Este bị thủy phân cả trong môi trường axit và trong môi trường kiềm.

+ Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit thường là phản ứng thuận nghịch:

Tổng quát:

RCOOR’ + H2O $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$ RCOOH + R’OH

Ví dụ:

CH3COOC2H5 + H2O $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$CH3COOH + C­2H5OH

- Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều và còn được gọi là phản ứng xà phòng hóa :

Tổng quát:

RCOOR’ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ RCOONa + R’OH

Ví dụ:

CH3COOC2H5 + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH3COONa + C2H5OH

* Một số phản ứng thuỷ phân đặc biệt của este

- Căn cứ vào sản phẩm của phản ứng thủy phân este ta có thể suy đoán cấu tạo của este ban đầu.

- Dưới đây là một số trường hợp thuỷ phân đặc biệt của este (không chứa halogen) thường gặp trong bài toán định lượng là :

Este đơn chức X + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ 2 muối + H2O

⇒ X là este của phenol, có công thức là RCOOC6H5

Ví dụ:

CH3COOC6H5 + 2NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ C6H5ONa + CH3COONa + H2O

Este X + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ 1 muối + 1 anđehit

⇒ X là este đơn chức, có công thức là RCOOCH=CH–R’

Ví dụ:

CH3COOCH=CH2 + NaOH CH3COONa + CH3CHO

Este X + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ 1 muối + 1 xeton

⇒ X là este đơn chức, có công thức là R’–COO–C(R)=C(R”)R’’’

Ví dụ:

CH3–COO–C(CH3)=CH2 + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH3COONa + CH3 -CO-CH3

Ngoài ra, este còn có phản ứng ở gốc hiđrocacbon.

III Điều chế

- Các este thường được điều chế bằng cách đun sôi hỗn hợp gồm ancol và axit cacboxylic, có axit sunfuric đặc làm xúc tác (phản ứng este hóa).

Tổng quát: RCOOH + R’OH $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$ RCOOR’ + H2O

Ví dụ: CH3COOH + C2H5OH $\stackrel{H_{2}S{O}_4,t^o}{\rightleftarrows }$ CH3COOC2H5 + H2O

 

 

- Tuy nhiên một số este có phương pháp điều chế riêng. Ví dụ:

(CH3CO)2O + C6H5OH → CH3COOC6H5 + CH3COOH.

CH3COOH + CH ≡CH $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ CH3COOCH=CH2

2. Ứng dụng

- Este có khả năng hòa tan tốt các chất hữu cơ, kể cả hợp chất cao phân tử, nên được dùng làm dung môi (ví dụ: butyl và amyl axetat được dùng để pha sơn tổng hợp)

- Poli (metyl acrylat) và poli (metyl metacrylat) dùng làm thủy tinh hữu cơ. Poli (vinyl axetat) dùng làm chất dẻo, hoặc thủy phân thành poli (vinyl ancol) dùng làm keo dán. Một số este của axit phtalic được dùng làm chất hóa dẻo, làm dược phẩm.

- Một số este có mùi thơm của hoa quả được dùng trong công nghiệp thực phẩm (bánh kẹo, nước giải khát) và mĩ phẩm (xà phòng, nước hoa,…).

Xem thêm các bài viết liên quan,chi tiết khác:

Lý thuyết Hóa 12 Bài 1: Este

Mục lục Giải SBT Hóa 12 Bài 1: Este