Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về hô hấp tế bào?

Đáp án đúng là: C

- Quá trình hô hấp tế bào ở mọi loài sinh vật đều có giai đoạn đường phân diễn ra trong tế bào chất và hai giai đoạn còn lại diễn ra ở trong ti thể,không đúng khi nói về hô hấp tế bào.

 Sinh vật nhân sơ không có ti thể nên tất cả các giai đoạn của quá trình hô hấp tế bào đều diễn ra trong tế bào chất.

→ C đúng.A,B,D sai.

* Hô hấp tế bào

1.1. Khái niệm

- Hô hấp tế bào là chuỗi các phản ứng phân giải hợp chất hữu cơ (glucose) diễn ra trong tế bào. Thông qua các phản ứng này, hợp chất hữu cơ được phân giải thành CO­2 và H2O, giải phóng năng lượng tích lũy trong các phân tử ATP.

1.2. Vai trò

- Giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của tế bào và cơ thể.

- Tạo ra nhiệt năng giúp duy trì thân nhiệt cho sinh vật.

- Các sản phẩm trung gian của quá trình phân giải cung cấp nguyên liệu cho quá trình tổng hợp.

1.3. Phương trình tổng quát

- Phương trình tổng quát khi phân giải một phân tử C6H12O6 qua hô hấp tế bào:

C6H12O6 + 6 O2 → 6 CO2 + 6 H2O + năng lượng (ATP + Q)

1.4. Cơ chế

- Ở sinh vật nhân thực, quá trình hô hấp tế bào diễn ra trong bào tương và ti thể, gồm ba giai đoạn: đường phân, oxi hóa pyruvic acid và chu trình Krebs, chuỗi truyền electron.

Đường phân

- Vị trí diễn ra: tế bào chất. 

- Diễn biến: Là quá trình biến đổi phân tử glucose thành pyruvic acid.

- Sản phẩm: từ 1 phân tử glucose sẽ tạo ra 2 phân tử pyruvic acid, 2 phân tử ATP, 2 phân tử NADH. Thực tế đã tạo ra 4 phân tử ATP nhưng do 2 phân tử ATP đã được sử dụng để hoạt hóa glucose nên chỉ thu được 2 ATP.

 

- Phương trình tổng quát:

Glucose + 2 ADP + 2 Pi + 2 NAD+ → 2 pyruvic acid + 2 ATP + 2 NADH

Giai đoạn oxi hóa pyruvic acid và chu trình Krebs

- Vị trí diễn ra: chất nền ti thể.

- Diễn biến:

+ Pyruvic acid được hình thành trong bào tương được chuyển qua lớp màng kép vào chất nền ti thể. Tại đây, 2 phân tử pyruvic acid sẽ được chuyển hóa thành 2 phân tử acetyl – CoA, đồng thời giải phóng 2 phân tử CO2 và 2 NADH.

+ Phân tử acetyl – CoA đi vào chu trình Krebs và bị oxi hóa hoàn toàn. Kết quả là từ 1 phân tử acetyl – CoA sẽ tạo ra 2 phân tử CO2, 1 ATP, 1 FADH2 và 3 NADH.

 

- Sản phẩm: 6 CO2, 2 ATP, 8 NADH, 2 FADH2.

- Phương trình tổng quát:

2 Pyruvic acid + 2 ADP + 2 Pi + 8 NAD+ + 2 FAD → 6 CO2 + 2 ATP + 8 NADH + 2 FADH2

Chuỗi truyền electron và tổng hợp ATP

- Vị trí diễn ra: màng trong ti thể. 

- Diễn biến:

+ Trong giai đoạn này, electron từ các phân tử NADH và FADH2 sẽ được truyền cho các chất nhận electron nằm ở màng trong ti thể và đến chất nhận cuối cùng là O2. Năng lượng giải phóng từ chuỗi truyền electron hô hấp sẽ được sử dụng cho sự tổng hợp ATP.

+ Khi oxi hóa hoàn toàn 1 phân tử NADH sẽ giải phóng năng lượng tương đương 2,5 ATP; 1 phân tử FADH2 sẽ giải phóng năng lượng tương đương 1,5 ATP.

2. Lên men

- Điều kiện diễn ra: Lên men diễn ra trong điều kiện tế bào không có O2 (không có chất nhận điện tử cuối cùng của chuỗi truyền electron).

- Vị trí diễn ra: Diễn ra trong tế bào chất.

- Diễn biến: gồm giai đoạn đường phân và lên men.

+ Giai đoạn đường phân: biến đổi phân tử glucose thành pyruvic acid.

+ Giai đoạn lên men: Pyruvic acid được giữ lại ở bào tương và được chuyển hóa thành lactic acid, ethanol hoặc hợp chất hữu cơ khác theo con đường lên men.

- Hiệu quả năng lượng: Quá trình lên men không oxi hóa hoàn toàn hợp chất hữu cơ nên năng lượng tạo ra sẽ ít hơn rất nhiều so với hô hấp, chỉ có 2 ATP được tạo ra từ giai đoạn đường phân.

Xem thêm các bài viết liên quan,chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 10 Bài 10: Tổng hợp và phân giải các chất trong tế bào

Giải Sinh học 10 Bài 10: Sự chuyển hóa năng lượng và enzyme