Đọc thông tin và quan sát các hình 18.1, 18.2, lược đồ 18.1 hãy:

- Yêu cầu số 1: Trình bày sự thành lập nhà Hồ.

- Yêu cầu số 2: Cho biết Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu và chuyển kinh đô chứng tỏ điều gì?

* Yêu cầu số 1: Sự thành lập nhà Hồ:

+ Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần khủng hoảng, suy yếu, không chăm lo phát triển kinh tế nên mất mùa xảy ra thường xuyên. Khởi nghĩa nông dân bùng nổ khắp nơi.

+ Trong bối cảnh đó, Hồ Quý Ly - một trí thức và là quý tộc có thế lực đã dần thao túng triều đình nhà Trần.

+ Năm 1397, Hồ Quý Ly ép vua Trần chuyển kinh đô vào Tây Đô (Thanh Hóa). Tới năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần Thiếu Đế và lên làm vua lập ra nhà Hồ, đổi quốc hiệu thành Đại Ngu.

* Yêu cầu só 2: Ý nghĩa việc đổi quốc hiệu, kinh đô:

- Nguyên nhân Hồ Quý Ly dời kinh đô về Tây Đô:

+ Hồ Quý Ly cho rằng: vào cuối thời Trần, Đại Việt không còn là thời " thịnh trị" mà thực sự bước vào thời kì “loạn lạc". Cái "loạn" thể hiện ở mục ruỗng của nhà Trần và ở nguy cơ xâm lược của kẻ thù kể cả phía Bắc (nhà Minh) và phía Nam (Chăm-pa). Mặt khác, Thăng Long là vùng đất gắn liền với quý tộc nhà Trần trong suốt gần 2 thế kỉ, do đó: Hồ Quý Ly muốn dời Kinh đô tới vùng đất mới, vừa để hạn chế thế lực của quý tộc Trần; vừa tạo thế phòng thủ đất nước trước nguy cơ ngoại xâm.

+ Trong khi đó, Tây Đô (Thanh Hóa) là một vùng đất bằng phẳng rộng rãi, lắm sông nhiều núi vây bọc, địa thế hiểm nhưng vẫn tiện đường thủy - bộ thông thương ra Bắc vào Nam.

=> Như vậy, việc dời đô từ Thăng Long về Tây Đô là một sự cân nhắc, tính toán rất sâu sắc của Hồ Quý Ly trong bối cảnh Đại Việt cuối thế kỉ XIV.

- Hồ Quý Ly đổi tên Quốc hiệu thành Đại Ngu, thể hiện ước vọng của ông về sự an vui, bình yên rộng lớn trên khắp cõi giang sơn.