TOP 10 mẫu Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp (2024) hay, ngắn gọn - Chân trời sáng tạo

Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

Bài giảng Ngữ văn 10 Xã trưởng - Mẹ đốp - Chân trời sáng tạo

Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp (mẫu 1)

Vở chèo làm nổi bật mối quan hệ giữa xã trưởng và mẹ Đốp. Một người là quản lí xã, một người là vợ người đi rao mõ. Cả hai rêu raao về việc thị Mầu có chửa khi chưa có chồng và từ đây, mối quan hệ giữa hai người ngày càng xấu đi

Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp (mẫu 2)

Đoạn trích được trích từ vở chèo Quan Âm Thị Kính, nội dung xoay quanh cuộc trao đổi giữa xã trưởng (người quản lí xã) với mẹ Đốp (vợ của người mõ làng) về việc đi rao mõ, thông báo cho cả làng biết tin Thị Mầu mang thai khi chưa có chồng.

Văn bản được in trong Kịch bản chèo, quyển 1, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam – NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2014, trang 282 – 288 và 324 – 327.

Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp (mẫu 3)

Khi nhắc đến chèo, ta không thể không nhắc tới vở chèo kinh điển “Quan Âm Thị Kính”. Trong đó, “Xã trưởng – Mẹ Đốp” là trích đoạn đặc sắc, mang đến cho người đọc những tiếng cười trào phúng, sâu cay. Thông qua nhân vật mẹ Đốp, tác giả dân gian đã khéo léo bày tỏ tình cảm, suy nghĩ của mình về giai cấp thống trị trong xã hội phong kiến xưa.

Nếu như xã trưởng đại diện cho tầng lớp cai trị thì mẹ Đốp lại biểu trưng cho tầng lớp nhân dân. Mẹ Đốp là vợ của người gõ mõ làng. Chính vì vậy, mẹ Đốp có xuất thân thấp hèn, có thể xếp vào loại cùng đinh, thấp kém trong con mắt của bọn lí dịch, cường hào. Mặc dù không được mọi người coi trọng nhưng mẹ Đốp vẫn luôn tự hào về công việc của chồng và bản thân.

Trong hình dung của mọi người, mẹ Đốp là người ăn nói gay gắt. Nhưng thực tế, mỗi khi có khách, thị đều đon đả, nhanh nhảu mời chào.

Ngày hôm nay, xã trưởng đến nhà, mẹ Đốp được thời thưa thớt đây đó. Câu nói “dựng mõ lên cung phụng làm trò” phần nào thể hiện được thái độ dè bỉu, chế nhạo tên xã trưởng. Biết được hắn không phải người đứng đắn, đàng hoàng nên mẹ Đốp cũng phải “kẻ tung người hứng”, phục vụ, bày trò mua vui. Đặc biệt, mẹ Đốp còn nhận mình là người có tài ăn nói “Nghề ăn nói tôi vào trang đúng mực”. Dẫu bị xã trưởng coi thường, mẹ Đốp vẫn luôn hãnh diện về chức vị của mình.

Mặc dù tên xã trưởng ở vị trí cao hơn nhưng chưa bao giờ ta thấy mẹ Đốp chịu khuất phục, nhún nhường. Thị sử dụng trí thông minh của mình để đối đáp, cạnh khóe, đồng thời, đặt mình ngang hàng với xã trưởng. Bằng việc xây dựng nhân vật thông qua lời nói và hành động, tác giả dân gian đã miêu tả rõ nét nhân vật mẹ Đốp – một người thông minh, sắc sảo, chung thủy. Từ đó, đề cao, trân trọng những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ.

Tóm tắt Xã Trưởng – Mẹ Đốp (mẫu 4)

Được trích từ vở chèo: “Quan âm Thị Kính”. “Xã Trưởng-Mẹ Đốp” là một vở chèo cổ mẫu mực nhất của nền nghệ thuật sân khấu chèo Việt Nam. Trong trích đoạn biểu hiện rõ hai giai cấp: giai cấp thống trị là Xã Trường, đại diện cho chính quyền làng xã thời kỳ phong kiến, tộc quyền Việt Nam và Mẹ Đốp chuyên đi đánh mõ và báo cáo các việc cho dân làng, đại diện cho tầng lớp nhân dân thời kỳ bấy giờ, được xem là tầng lớp hạ lưu của xã hội.

“Xã Trưởng-Mẹ Đốp”là trích đoạn hài đặc trưng của sân khấu chèo về hề áo ngắn và hề áo dài. Các loại hình nhân vật phổ biến của chèo bao gồm kép, đào, hề, mụ, lão. Kép thường là các sĩ tử chân chính, hiếu học; đào (nữ chính) bao gồm đào thương, đào lệch hay còn gọi là đào lẳng, đào pha; hề; mụ lão. Nhân vật trong chèo thường mang tính ước lệ với tính cách không thay đổi. Trong đó nhân vật hề là khá phổ biến.

Trong “Xã Trưởng-Mẹ Đốp” Hề áo ngắn là Mẹ Đốp, đại diện cho tầng lớp nhân dân bị trị luôn luôn tìm cách đả kích, châm chọc, chửi khéo giai cấp thống trị là Xã Trưởng, gây tiếng cười hóm hỉnh, sâu cay, chua chát, sảng khoái , hể hả qua những việc làm ngu dốt, vô nhân đạo của chúng diễn ra hàng ngày.

Nhân vật thứ hai là hề áo dài, cụ thể là Xã Trưởng, một chức quan mua tại hương thôn, ngu dốt nhưng lại háo sắc, tham lam, dối trên gạt dưới, hà hiếp dân lành, thường bị người nông dân chơi sỏ. Nhân vật hề áo dài trên sân khấu chèo truyền thống, bản thân nhân vật không làm hài nhưng qua phong cách biểu diễn thể hiện, nhân vật tự bộc lộ cái hai rất thâm thúy, gây tiếng cười chua chát, cười ra nước mắt.

Tác giả tác phẩm: Xã trường – Mẹ Đốp - Ngữ văn 10

I. Tác giả

- Theo Hà Văn Cầu (chủ biên), Hà Văn Cầu – Hà Văn Trụ (biên soạn)

II. Tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

1. Thể loại: Chèo

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

- Trích trong vở chèo “ Quan Âm Thị Kính”

3. Phương thức biểu đạt: tự sự

4. Tóm tắt tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

Xã trưởng và mẹ Đốp đi rêu rao về việc Thị Mầu chưa có chồng mà đã có chửa. Mẫu thuẫn giữa hai người ngày càng lên cao.

5. Bố cục tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

- Từ đầu ... xã ngồi: Thái độ xã trưởng

- Còn lai: Thái độ của mẹ Đốp

6. Giá trị nội dung tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

- Phơi bày tính cách, phẩm chất đạo đức của xã trưởng và mẹ Đốp.

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

- Xây dựng tình huống độc đáo

- Khắc họa sâu sắc tính cách nhân vật

- Những từ ngữ giản dị, môc mạc, đặc trưng cua làng quê: đốp chát, bố cháu, chửa, con mẹ Đốp, tốt nái

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Xã trường – Mẹ Đốp

1. Nhân vật xã trưởng

- Đi rao mõ

- Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì ?

à Xã trưởng là nhân vật phản diện, Xã trưởng: khinh bỉ ra mặt, coi thường những người thấp kém hơn mình

- Tại dân vi tổng lí

Quốc pháp hữu công cầu

Ơn dân xã thuận bầu

Tôi đứng đầu hàng xã

à Xã trưởng là người kênh kiệu, tự hào mà nói mình được chọn làm lí trưởng là do người dân đều đồng ý chọn, coi mình như là vua ở đây

2. Nhân vật mẹ Đốp

- Mộc đạc vang lừng

Kim thanh dóng dả

- Bất phận danh nhi tài túc

Vô chế lệnh nhi dân tòng

- Muôn việc sửa sang quyền cắt đặt

Một mình một chiếu thảnh thơi ngồi

à Mẹ Đốp : đả kích, châm chọc chức xã trưởng

- Các cụ chửa được ngồi

- Thầy sai con đi rao mõ

à Mẹ Đốp; dùng những từ ca ngợi ghề của mình cũng được trân trọng, cũng được dân bầu. Nói về chồng luôn dùng những từ thẳng thắn để nói về những gì chồng đạt được.

Nội dung chính Xã Trưởng – Mẹ Đốp

Xã trưởng và mẹ Đốp đi rêu rao về việc Thị Mầu chưa có chồng mà đã có chửa. Mẫu thuẫn giữa hai người ngày càng lên cao.

Bố cục Xã Trưởng – Mẹ Đốp

- Phần 1: Từ đầu ... xã ngồi: Thái độ xã trưởng

- Phần 2: Còn lai: Thái độ của mẹ Đốp

Xem thêm các bài Tóm tắt Ngữ văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Tóm tắt Huyện Trìa, Đê Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến (tuồng đồ)

Tóm tắt Chiếc lá đầu tiên

Tóm tắt Tây Tiến

Tóm tắt Dưới bóng hoàng lan

Tóm tắt Nắng mới