Soạn bài Đọc (trang 139) Chân trời sáng tạo

STT

Yếu tố

Đặc điểm

1

Không gian, thời gian

...

2

Cốt truyện, sự kiện

...

3

Nhân vật, nhân vật chính

...

4

Chi tiết

...

5

Lời người kể chuyện

...

STT

Yếu tố

Đặc điểm

1

Không gian, thời gian

- Không gian trong truyện trinh thám là nơi diễn ra hoặc lưu giữ các manh mối về vụ án (dấu vết, tung tích của tội phạm, của nạn nhân hoặc những người liên quan,...).

- Thời gian trong truyện trinh thám là thời gian diễn ra các hoạt động điều tra, từ lúc khởi đầu cuộc điều tra cho đến khi các nhà điều tra chính thức đưa ra bằng chứng, những phân tích, lí giải thuyết phục và kết luận về vụ án. Thời gian này thường có giới hạn trong một vài tuần hoặc vài ngày, thậm chí vài giờ.

2

Cốt truyện, sự kiện

Cốt truyện đơn giản được xây dựng theo trình tự xảy ra các sự kiện. (Theo trình tự thời gian và diễn biến tâm trạng của nhân vật.)

3

Nhân vật, nhân vật chính

Những kiểu nhân vật quen thuộc: kẻ gây án giấu mặt, nạn nhân, cảnh sát, thám tử,... trong đó, nhân vật chính là thám tử (chuyên nghiệp hoặc nghiệp dư) - người có kĩ thuật điều tra vượt trội, đồng thời có khả năng quan sát tinh tường, khả năng phân tích, suy luận, đánh giá sắc bén.

4

Chi tiết

Chi tiết gắn với các tình huống có tác dụng gợi mở phán đoán đối với hoạt động điều tra. Mỗi chi tiết ấy như một bằng chứng hoặc một manh mối quan trọng trong quá trình điều tra.

5

Lời người kể chuyện

Lời của người kể chuyện (ngôi thứ ba hoặc ngôi thứ nhất) gồm lời kể, miêu tả, phân tích, bình luận thường được kết hợp với lời của các nhân vật khác, nhất là lời của nhân vật thám tử, nhằm tái hiện một cách sinh động, hấp dẫn quá trình điều tra, khám phá vụ án.

Hình thức của văn bản văn học

Nội dung của văn bản văn học

...

...

...

...

...

...

Hình thức của văn bản văn học

Nội dung của văn bản văn học

Truyện

- Phản ánh hiện thực đời sống xã hội qua các hình thức tự sự, miêu tả, biểu cảm.

- Nội dung đa dạng, phong phú, phản ánh các khía cạnh khác nhau của đời sống xã hội. Có thể miêu tả con người, thiên nhiên, xã hội, thể hiện tâm tư, tình cảm của tác giả.

Thơ

- Là loại hình nghệ thuật ngôn ngữ sử dụng các hình ảnh, biểu tượng, nhịp điệu, âm thanh để thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của tác giả.

- Nội dung phong phú, đa dạng, thể hiện các cung bậc cảm xúc khác nhau của con người. Có thể ca ngợi con người, thiên nhiên, đất nước, bày tỏ tình yêu, niềm vui, nỗi buồn,...

Kịch

- Là loại hình nghệ thuật sân khấu, sử dụng ngôn ngữ, hành động, cử chỉ, âm nhạc để thể hiện một câu chuyện.

- Nội dung phản ánh các mâu thuẫn, xung đột trong đời sống xã hội, thể hiện tư tưởng, quan điểm của tác giả. Có thể đề cập đến các vấn đề như tình yêu, thù hận, đạo đức, chính trị,..

STT

Nhận định về đặc điểm của bi kịch

Đúng

Sai

Lí giải (nếu sai)

1

Đối với thể loại bi kịch, kết cục của nhân vật chính luôn luôn là cái chết

2

Xung đột trong bi kịch thường là mâu thuẫn giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại.

3

Hành động của các nhân vật bi kịch bao gồm: hành động bên ngoài (lời nói, cư xử, hoạt động,...) và hành động bên trong (độc thoại nội tâm, chuyển biến nội tâm,...).

4

Cốt truyện của bi kịch là một chuỗi các sự kiện, biến cố dẫn đến những đau thương, tổn thất cho nhân vật chính..

STT

Nhận định về đặc điểm của bi kịch

Đúng

Sai

Lí giải (nếu sai)

1

Đối với thể loại bi kịch, kết cục của nhân vật chính luôn luôn là cái chết

x

2

Xung đột trong bi kịch thường là mâu thuẫn giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại.

x

3

Hành động của các nhân vật bi kịch bao gồm: hành động bên ngoài (lời nói, cư xử, hoạt động,...) và hành động bên trong (độc thoại nội tâm, chuyển biến nội tâm,...).

x

4

Cốt truyện của bi kịch là một chuỗi các sự kiện, biến cố dẫn đến những đau thương, tổn thất cho nhân vật chính..

x

A

B

1. Nghị luận xã hội

a. thể thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu - tám tiếng) luân phiên kế tiếp nhau trong toàn bài

2. Truyện trinh thám

b. văn bản viết ra để bàn về sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội hay một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người, thể hiện ý tưởng, thông điệp

3. Thơ song thất lục bát

c. thể loại truyện kể lại quá trình tìm kiếm sự thật về một vụ án

4. Bi kịch

d. thể loại tập trung khai thác những xung đột gay gắt giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại, dẫn tới sự thảm bại hay cái chết của nhân vật

STT

Thể loại

Bài học kinh nghiệm về cách đọc

1

Văn bản nghị luận

2

Truyện trinh thám

3

Thơ song thất lục bát

4

Bi kịch

5

Thơ

STT

Thể loại

Bài học kinh nghiệm về cách đọc

1

Văn bản nghị luận

- Xem xét bối cảnh lịch sử, văn hoá và xã hội để hiểu rõ hơn về ngữ cảnh và tác động của ý tưởng trong văn bản.

- Chú ý đến cấu trúc và logic của văn bản để đảm bảo rằng ý tưởng được trình bày một cách rõ ràng và logic.

- Đánh giá và phân tích các bằng chứng và lập luận mà tác giả sử dụng để hỗ trợ ý tưởng của mình.

2

Truyện trinh thám

- Đầu tiên, hãy chú ý đến các manh mối và gợi ý mà tác giả đưa ra trong câu chuyện.

- Tiếp theo, hãy xem xét các nhân vật và mối quan hệ giữa họ để hiểu rõ hơn về động cơ và hành động của từng nhân vật.

- Ngoài ra, hãy chú ý đến môi trường và bối cảnh của câu chuyện để có cái nhìn tổng quan về vụ án.

- Cẩn thận đọc các chi tiết nhỏ và những gợi ý ẩn trong câu chuyện, chúng có thể là chìa khóa để giải mã vụ án.

3

Thơ song thất lục bát

- Chú ý đến cấu trúc của thơ,

- Tìm hiểu về ý nghĩa và tác dụng của các từ ngữ và biểu đạt trong thơ.

- Chú ý đến nhịp điệu và âm điệu của thơ, để cảm nhận được sự hài hòa và tạo nên giai điệu đặc trưng của thể loại này.

- Tìm hiểu về ngữ nghĩa và hình ảnh trong thơ, để có cái nhìn sâu sắc hơn về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.

4

Bi kịch

- Chú ý đến cốt truyện và nhân vật trong bi kịch, vì chúng thường mang tính bi thảm và đau đớn.

- Hãy tìm hiểu về tình huống và xung đột trong câu chuyện, để hiểu rõ hơn về sự đau khổ và mất mát của nhân vật.

- Chú ý đến ngôn ngữ và biểu đạt trong bi kịch, để cảm nhận được sự sâu sắc và tác động của từng từ và câu.

- Hãy tìm hiểu về thông điệp và ý nghĩa của bi kịch, để có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống và con người.

5

Thơ

- Chú ý đến cấu trúc và hình thức của bài thơ, như số lượng câu, số lượng chữ trong mỗi câu, và sự sắp xếp của các câu trong bài thơ.

- Tìm hiểu về ngôn ngữ và biểu đạt trong thơ, để cảm nhận được sự tinh tế và tác động của từng từ và câu.

- Chú ý đến ý nghĩa và thông điệp của thơ, để có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống và con người.

- Hãy tìm hiểu về tác giả và ngữ cảnh sáng tác của bài thơ, để hiểu rõ hơn về nguồn cảm hứng và ý nghĩa của nó.