Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 5 (Cánh diều): Nước Văn Lang, Âu Lạc

Giải Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 5: Nước Văn Lang, Âu Lạc

Khởi động (trang 25)

Câu hỏi trang 25 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Hãy chia sẻ những điều em biết về một di tích có liên quan đến nước Văn Lang hoặc nước Âu Lạc.

Lời giải:

- Di tích Đền Hùng:

+ Khu di tích lịch sử Đền Hùng nằm trên địa bàn thành phố Việt Trì, huyện Lâm Thao và huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.

+ Các công trình kiến trúc chính của khu di tích Đền Hùng thuộc thành phố Việt Trì, bao gồm các đền, chùa trên núi Nghĩa Lĩnh, đền Tổ Mẫu Âu Cơ (xã Hy Cương); đền Quốc Tổ Lạc Long Quân (xã Chu Hoá).

Khám phá (trang 25, 26, 27)

Câu hỏi trang 25 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Thông qua việc tìm hiểu một số truyền thuyết và bằng chứng khảo cổ, em hãy trình bày sự ra đời của nước Văn Lang, Âu Lạc.

Lời giải:

- Sự ra đời của nước Văn Lang

+ Nước Văn Lang ra đời cách ngày nay khoảng 2 700 năm, kinh đô đặt tại Phong Châu (Phú Thọ ngày nay).

+ Sự ra đời của nước Văn Lang được phản ánh qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên.

+ Các di vật khảo cổ (công cụ lao động, vũ khí, mộ táng,...) được phát hiện ở lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả là những bằng chứng về sự ra đời và tồn tại của nước Văn Lang.

- Sự ra đời của nước Âu Lạc

+ Khoảng năm 208 TCN, sau khi kháng chiến chống quân Tần thắng lợi, Thục Phán lên ngôi vua, xưng là An Dương Vương, lập ra nước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội ngày nay).

+ Dấu tích tường thành và nhiều hiện vật khảo cổ tìm thấy ở Cổ Loa (lưỡi cày đồng, rìu đồng, lẫy nỏ, mũi tên đồng,...) đã khẳng định sự ra đời và tồn tại của nước Âu Lạc.

Câu hỏi trang 26 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Đọc thông tin, hãy mô tả đời sống kinh tế và công cuộc đấu tranh bảo vệ nước Văn Lang, Âu Lạc.

Lời giải:

- Đời sống kinh tế

+ Cư dân Văn Lang, Âu Lạc biết trồng lúa nước và các loại rau, củ; biết chăn nuôi, đánh bắt cá. Bên cạnh đó, họ còn có các nghề thủ công như: làm gốm, làm mộc, dệt vải, đúc đồng, rèn sắt....

+ Đời sống của cư dân Văn Lang, Âu Lạc còn được thể hiện qua những truyền thuyết như: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Bánh chưng, bánh giầy, Mai An Tiêm; Trầu cau.

- Công cuộc đấu tranh bảo vệ nước Văn Lang, Âu Lạc

+ Từ thời Văn Lang, Âu Lạc, người Việt đã tiến hành các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm để bảo vệ đất nước. Điều đó được thể hiện trong các truyền thuyết như: Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần,...

+ Truyền thuyết Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần thể hiện tinh thần yêu nước, cũng như quá trình đấu tranh chống ngoại xâm của người Việt từ xa xưa.

Khám phá trang 27 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Tìm hiểu và chia sẻ với bạn học về một số truyền thuyết như: Bánh chưng, bánh giầy; Mai An Tiêm; Trầu cau.

Lời giải:

- Truyền thuyết Sơn Tinh Thuỷ Tinh

+ Hùng Vương có người con gái xinh đẹp tên là Mị Nương. Khi Mị Nương đến tuổi trưởng thành, Hùng Vương muốn kén một chàng rể xứng đáng với nàng. Khi ấy, có hai chàng trai đến cầu hôn Mị Nương, một người xưng là Thuỷ Tinh, một người xưng là Sơn Tinh. Cả hai người đều tài giỏi, Hùng Vương không biết gả Mị Nương cho ai, bèn hẹn đến ngày hôm sau, ai đem lễ vật đến trước thì gả cho người ấy.

+ Hôm sau, Sơn Tinh mang lễ vật đến trước, được Hùng Vương gả con gái cho. Thuỷ Tinh đến sau, không lấy được Mị Nương nên nổi giận đem quân đuổi theo, nhưng Sơn Tinh đã dời về núi Tản Viên, Thuỷ Tinh không làm gì được. Từ đó, hằng năm, Thuỷ Tinh đều dâng nước lên đánh. Sơn Tinh đã cùng nhân dân trị thuỷ, nước dâng đến đâu, đất cao lên đến đấy.

Giải Lịch Sử và Địa Lí lớp 5 trang 29

Luyện tập (trang 29)

Luyện tập 1 trang 29 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Nêu những dẫn chứng khẳng định sự ra đời của nước Văn Lang, Âu Lạc.

Lời giải:

- Các di vật khảo cổ (công cụ lao động, vũ khí, mộ táng, ... ) được phát hiện ở lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả là những bằng chứng về sự ra đời và tồn tại của nước Văn Lang.

- Dấu tích tường thành và nhiều hiện vật khảo cổ tìm thấy ở Cổ Loa (lưỡi cày đồng, rìu đồng, lẫy nỏ, mũi tên đồng, ... ) đã khẳng định sự ra đời và tồn tại của nước Âu Lạc.

Luyện tập 2 trang 29 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Kể tên những hoạt động kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc.

Lời giải:

- Hoạt động kinh tế của cư dân Văn Lang, Âu Lạc:

+ Trồng lúa nước và các loại rau, củ;

+ Chăn nuôi, đánh bắt cá.

+ Có các nghề thủ công như: làm gốm, làm mộc, dệt vải, đúc đồng, rèn sắt....

Luyện tập 3 trang 29 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Thánh Gióng; Sự tích nỏ thần phản ánh về đời sống kinh tế và cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước qua những chi tiết nào?

Lời giải:

- Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh phản ánh sự nỗ lực chế ngự lũ lụt để phát triển sản xuất, xây dựng đất nước của người Việt cổ.

- Truyền thuyết Thánh Gióng, Sự tích nỏ thần thể hiện tinh thần yêu nước, cũng như quá trình đấu tranh chống ngoại xâm của người Việt từ xa xưa.

Vận dụng (trang 29)

Vận dụng trang 29 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây:

Nhiệm vụ 1. Sưu tầm tư liệu và giới thiệu về nước Văn Lang (sự ra đời, đời sống kinh tế, đấu tranh bảo vệ đất nước,...).

Nhiệm vụ 2. Đóng vai một thuyết minh viên trong bảo tàng lịch sử, hãy giới thiệu về nước Âu Lạc (sự ra đời, đời sống kinh tế, đấu tranh bảo vệ đất nước,...).

Lời giải:

(*) Thực hiện nhiệm vụ 1:

- Sự ra đời của Nhà nước Văn lang:

+ Nước Văn Lang ra đời cách ngày nay khoảng 2 700 năm, kinh đô đặt tại Phong Châu (Phú Thọ ngày nay).

+ Sự ra đời của nước Văn Lang được phản ánh qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên.

+ Các di vật khảo cổ (công cụ lao động, vũ khí, mộ táng,...) được phát hiện ở lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả là những bằng chứng về sự ra đời và tồn tại của nước Văn Lang.

- Đời sống kinh tế của cư dân Văn Lang:

+ Cư dân Văn Lang biết trồng lúa nước và các loại rau, củ; biết chăn nuôi, đánh bắt cá. Bên cạnh đó, họ còn có các nghề thủ công như: làm gốm, làm mộc, dệt vải, đúc đồng, rèn sắt....

+ Đời sống của cư dân Văn Lang còn được thể hiện qua những truyền thuyết như: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Bánh chưng, bánh giầy, Mai An Tiêm; Trầu cau.

- Đấu tranh bảo vệ đất nước dưới thời Văn Lang: Từ thời Văn Lang, người Việt đã tiến hành các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm để bảo vệ đất nước. Điều đó được thể hiện trong các truyền thuyết như: Thánh Gióng,...