Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 4 (Cánh diều): Dân cư và dân tộc ở Việt Nam

Giải Lịch sử và Địa lí lớp 5 Bài 4: Dân cư và dân tộc ở Việt Nam

Khởi động (trang 20)

Câu hỏi trang 20 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Quan sát hình 1, em hãy

- Chia sẻ cảm nhận của em về bức ảnh này.

- Kể tên một số dân tộc ở Việt Nam mà em biết.

Lời giải:

- Hình ảnh trên thể hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

- Một số dân tộc ở Việt Nam là: Kinh, Mường, Tày, Thái, H’mông, Dao, Nùng, Bru-Vân Kiều; Hoa; Sán Dìu; Hà Nhì, Lô Lô,…

Khám phá (trang 20, 21, 22, 23, 24)

Câu hỏi trang 20 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Dựa vào bảng 1, em hãy cho biết:

• Năm 2021, Việt Nam có số dân là bao nhiêu nghìn người?

• So sánh số dân của Việt Nam với số dân một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Lời giải:

- Năm 2021, số dân của Việt Nam là 98504 nghìn người.

- So sánh: Việt Nam có số dân đông thứ 3 Đông Nam Á (sau In-đô-nê-xi-a và Phi-líp-pin).

Câu hỏi trang 21 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, 4, em hãy:

• Nhận xét về sự gia tăng dân số của Việt Nam.

• Nêu một số hậu quả do dân số tăng nhanh ở Việt Nam.

Lời giải:

♦ Yêu cầu số 1:

- Dân số Việt Nam tăng nhanh, trung bình mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu người.

- Những năm gần đây, tốc độ tăng dân số đã giảm hơn so với trước.

♦ Yêu cầu số 2:

- Dân số tăng nhanh gây nhiều hậu quả như:

+ Suy giảm tài nguyên thiên nhiên,

+ Gia tăng ô nhiễm môi trường

+ Gây khó khăn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân (giải quyết việc làm, nhà ở, cơ hội giáo dục, chăm sóc y tế,...).

Câu hỏi trang 21 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Quan sát hình 5 và đọc thông tin, em hãy:

• Nhận xét sự khác nhau về mật độ dân số giữa đồng bằng, ven biển và miền núi.

• Cho biết sự phân bố dân cư chưa hợp lí dẫn đến những hậu quả gì.

Lời giải:

♦ Yêu cầu số 1: Dân cư Việt Nam phân bố chưa hợp lí.

- Ở đồng bằng và ven biển, dân cư tập trung đông đúc; ở miền núi, dân cư thưa thớt.

- Phân bố dân cư nước ta còn có sự chênh lệch giữa thành thị và nông thôn. Ở thành thị có mật độ dân số cao hơn ở nông thôn.

♦ Yêu cầu số 2: Sự phân bố dân cư chưa hợp lí gây khó khăn cho việc khai thác tài nguyên và sử dụng nguồn lao động.

Câu hỏi trang 22 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Đọc thông tin, em hãy:

- Cho biết Việt Nam có bao nhiêu dân tộc.

- Kể tên một số dân tộc ở Việt Nam.

Lời giải:

♦ Yêu cầu số 1: Việt Nam có 54 dân tộc

♦ Yêu cầu số 2: Một số dân tộc ở Việt Nam: Kinh, Tày, Thái, Gia Rai, Ê Đê, Chăm, Hoa,...

Câu hỏi trang 23 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Đọc thông tin và kết hợp với hiểu biết của bản thân, em hãy kể lại một số câu chuyện về tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Lời giải:

(*) Câu chuyện: Trần Nhật Duật thu phục chúa đạo Đà Giang

Trần Nhật Duật (1253 - 1330) là con trai của vua Trần Thái Tông. Ông được phong tước Chiêu Văn vương từ khi còn trẻ.

Năm Nhật Duật 27 tuổi, vua Trần giao cho ông trọng trách dẹp sự nổi lên chống lại triều đình của chúa đạo Đà Giang (thuộc khu vực Tây Bắc ngày nay) là Trịnh Giác Mật. Nhật Duật một mình một ngựa đến trại Giác Mật. Thản nhiên đi giữa lớp lớp gươm giáo và đảm linh sắc phục kì dị uy hiếp của Giác Một, ông nói với chúa đạo bằng chính ngôn ngữ và theo phong tục của dân tộc ở Đà Giang. Khi mâm rượu được bưng lên, Nhật Duật không chút ngần ngại cầm thịt ăn và cầm gáo rượu bầu từ từ dốc vào mũi hết sức thành thạo. Trịnh Giác Mật kinh ngạc thốt lên: “Chiêu Văn vương là anh em với ta”. Nhật Duật từ tốn nói: “Chúng ta xưa nay vẫn là anh em”. Sau sự kiện này, chúa đạo Đà Giang quy thuận triều đình. Sức mạnh của dân tộc như được nhân lên.

Giải Lịch Sử và Địa Lí lớp 5 trang 24

Luyện tập (trang 24)

Luyện tập 1 trang 24 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Hoàn thành sơ đồ thể hiện tác động của dân số tăng nhanh ở nước ta theo gợi ý dưới đây vào vở ghi.

Lời giải:

Luyện tập 2 trang 24 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Em cần làm gì để thể hiện thái độ tôn trọng đối với sự đa dạng văn hoá của các dân tộc Việt Nam?

Lời giải:

- Để thể hiện thái độ tôn trọng đối với sự đa dạng văn hoá của các dân tộc Việt Nam, em cần:

+ Tìm hiểu và tôn trọng phong tục tập quán, bán sắc văn hóa của các dân tộc ở Việt Nam

+ Phê phán các hành vi kì thị, phân biệt dân tộc, vùng miền,…

+ Đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ mọi người,…

Vận dụng (trang 24)

Vận dụng trang 24 Lịch Sử và Địa Lí lớp 5: Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây:

Nhiệm vụ 1. Ở địa phương em có những dân tộc nào cùng chung sống? Hãy tìm hiểu một hoạt động của người dân thể hiện tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc ở địa phương và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Nhiệm vụ 2. Vẽ hoặc viết thông điệp về tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam để chia sẻ với các bạn và những người xung quanh.

Lời giải:

- Thực hiện nhiệm vụ 2: Tranh vẽ về khối đại đoàn kết dân tộc