Đáp án A

Trích mẫu thử của ba dung dịch ra ba ống nghiệm có đánh số.

Cho một ít bột Cu vào ba mẫu thử.

+ Dung dịch không hòa tan được Cu là HCl.

+ Dung dịch hòa tan Cu và giải phóng khí mùi hắc là H₂SO₄ đặc nguội.

+ Dung dịch hòa tan Cu và giải phóng khí màu đỏ nâu là HNO₃ đặc nguội.

Đáp án B

A. Dùng H₂O, dung dịch H₂SO₄

+ Dùng nước để hòa tan các chất rắn tạo thành dung dịch.

+ Sử dụng dung dịch H₂SO₄ làm thuốc thử để nhận biết các dung dịch thì chỉ nhận biết được dung dịch CaCl₂ do xuất hiện kết tủa trắng không tan trong axit dư: CaCl₂ + H₂SO₄ $\stackrel{}{\to }$ CaSO₄$\downarrow$ + 2HCl

B. Dùng H₂O, dung dịch NaOH, dung dịch Na₂CO₃

+ Dùng H₂O để hòa tan các chất rắn tạo dung dịch.

+ Dùng dung dịch NaOH nhận biết được MgCl₂ do có hiện tượng xuất hiện kết tủa trắng:

MgCl₂ + 2NaOH $\stackrel{}{\to }$ Mg(OH)₂$\downarrow$+ 2NaCl

+ Dùng dung dịch Na₂CO₃ nhận biết được CaCl₂ do có hiện tượng xuất hiện kết tủa trắng:

CaCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ CaCO₃$\downarrow$+ 2NaCl

Do đó chất còn lại là NaCl.

C. Dùng H₂O, dung dịch Na₂CO₃

+ Dùng nước hòa tan các chất rắn tạo thành dung dịch

 + Dùng dung dịch Na₂CO₃ làm thuốc thử nhận biết các dung dịch, ta chỉ nhận biết được dung dịch HCl vì khi đổ lần lượt dung dịch Na₂CO₃ vào các mẫu thử thì dung dịch NaCl không có hiện tượng gì còn 2 dung dịch MgCl₂ và CaCl₂ phản ứng tạo kết tủa trắng:

MgCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ MgCO₃$\downarrow$ + 2NaCl

CaCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ CaCO₃$\downarrow$ + 2NaCl

D. Dung dịch HCl, dung dịch Na₂CO₃

Chỉ sử dụng được dung dịch Na₂CO₃ để nhận biết được dung dịch NaCl: Khi hòa tan các chất rắn vào dung dịch Na₂CO₃ thì:

+ NaCl tan.

+ CaCl₂ và MgCl₂ tan và phản ứng tạo kết tủa màu trắng:

CaCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ CaCO₃$\downarrow$ + 2NaCl

MgCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ MgCO₃$\downarrow$ + 2NaCl

Đáp án D

Phương trình phản ứng:

Al₂O₃ + 2NaOH dư → 2NaAlO₂ + H₂O

2Al(OH)₃ $\stackrel{\mathrm{t}°}{\to }$ Al₂O₃ + 3H₂O

Trong những bài tách chất như thế này, các hóa chất dùng cho quá trình tách đều cần dùng dư vì chúng ta không biết tạp chất chiếm bao nhiêu hay lượng cụ thể như thế nào.

Đáp án D

Phương trình phản ứng:

A. Khi ban đầu cho qua dung dịch Na₂CO₃ thì CO₂ có thể phản ứng theo phương trình:

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O $\stackrel{}{\to }$ 2NaHCO₃

→ Do đó không sử dụng được Na₂CO₃.

B. Ban đầu cho qua dung dịch NaHCO₃ → hấp thụ được HCl, sau đó cho qua CaO khan thì CO₂ có thể bị hấp thụ:

CaO + CO₂ $\stackrel{}{\to }$ CaCO₃  

→ Do đó không sử dụng được CaO.

C. Dùng P₂O₅ hấp thụ được H₂O và dùng dung dịch NaCl hấp thụ được HCl nhưng sau khi cho hỗn hợp khí qua dung dịch NaCl thì có thể lẫn thêm nước từ dung dịch. Do đó cách làm này chưa hoàn toàn hợp lí.

D. Cho hỗn hợp khí và hơi  qua bình đựng dung dịch NaHCO₃ dư, hiđroclorua bị giữ lại.

Tiếp tục cho hỗn hợp còn lại đi qua bình đựng H₂SO₄ đặc, hơi nước bị hấp thụ. Ta thu được CO₂ tinh khiết.

Đáp án B

Nhận biết ion Ba²⁺ bằng dung dịch Na₂CrO₄  cho kết tủa màu vàng tươi.

Đáp án A

Trích mẫu thử của 4 dung dịch ra 4 ống nghiệm có đánh số

Nhỏ dung dịch AgNO₃ vào từng mẫu thử để nhận biết

+ Dung dịch phản ứng với AgNO₃ làm xuất hiện kết tủa trắng là HCl:
AgNO₃ + HCl $\stackrel{}{\to }$ AgCl$\downarrow$ + HNO₃

+ Dung dịch phản ứng với AgNO₃ làm xuất hiện kết tủa vàng đậm là KI:

AgNO₃ + KI $\stackrel{}{\to }$ AgI$\downarrow$ + KNO₃

+ Dung dịch phản ứng với AgNO₃ làm xuất hiện kết tủa vàng nhạt là ZnBr₂:

2AgNO₃ + ZnBr₂ $\stackrel{}{\to }$ Zn(NO₃)₂ + 2AgBr$\downarrow$

+ Dung dịch khi cho AgNO₃ không có hiện tượng gì là Mg(NO₃)₂

Đáp án D

C. Cả Mg, Ag và Cu đều không tan trong nước → Không nhận biết được.

Đáp án B

Chỉ có MgO và Al₂O₃ tan trong dung dịch HCl

Chú ý: Trong 3 chất trên, chỉ có SiO₂ tan được trong dung dịch NaOH đun nóng, tuy nhiên nếu chọn đáp án A, ta chưa có bước tái tạo lại SiO₂ ban đầu. Để tái tạo lại SiO₂ ta có thể thực hiện các quá trình theo các phương trình phản ứng sau:

SiO₂ + 2NaOH $\stackrel{{\text{t}}^{\text{o}}}{\to }$ Na₂SiO₃ + H₂O

Na₂SiO₃ + CO₂ + H₂O $\stackrel{}{\to }$ H₂SiO₃$\downarrow$ + Na₂CO₃

H₂SiO₃ $\stackrel{{\text{t}}^{\text{o}}}{\to }$ SiO₂ + H₂O

Đáp án C

Trích mẫu thử của mỗi dung dịch ra các ống nghiệm có đánh số.

Cho dung dịch AgNO₃ vào các mẫu thử:

- Xuất hiện kết tủa trắng: KCl

KCl + AgNO₃ → KNO₃ + AgCl _{(↓ trắng)}

- Xuất hiện kết tủa vàng: K₃PO₄

K₃PO₄ + 3AgNO₃ → Ag₃PO_{4 (↓ vàng)} + 3KNO₃

- Xuất hiện kết tủa đen: K₂S

K₂S + 2AgNO₃ → Ag₂S _{(↓ đen)} + 2KNO₃

- Không có hiện tượng gì: KNO₃

A. FeCl₂ + 2NaOH $\stackrel{}{\to }$ 2NaCl + Fe(OH)_{2¯ trắng xanh.}

FeCl₃ + 3NaOH $\stackrel{}{\to }$ 3NaCl + Fe(OH)_{3¯ đỏ nâu.}

B. Mặc dù ion Fe²⁺ phản ứng được vói dung dịch KMnO₄ / H⁺ nên làm mất màu dung dịch KMnO₄ còn Fe³⁺ thì không nhưng cả hai muối cần nhận biết ở đây đều là muối clorua có gốc Cl^- cũng có khả năng làm mất màu dung dịch KMnO₄ trong môi trường axit đặc nên đều quan sát được hiện tượng: màu tím của dung dịch KMnO₄ nhạt dần.

C. Hiện tượng quan sát được với cả hai mẫu thử: Xuất hiện kết tủa trắng (AgCl).

D. Cả hai mẫu thử đều không có hiện tượng gì.

Đáp án B

Cả 3 mẫu thử đều có hiện tượng chung là làm mất màu dung dịch KMnO₄/H⁺ do cả 3 mẫu thử đều có chứa Fe²⁺:

Ngoài ra, ta còn quan sát được các hiện tượng khác nhận biết như sau:

+ Mẫu thử phản ứng giải phóng khí màu vàng lục, mùi xốc là FeCl₂:

+ Mẫu thử phản ứng giải phóng khí không màu, sau đó hóa nâu trong không khí là Fe(NO₃)₂:

${\text{3Fe}}^{\text{2+}}{\text{+4H}}^{\text{+ }}{\text{+NO}}_3^{-}\stackrel{}{\to }{\text{3Fe}}^{\text{3+}}$${\text{+NO+2H}}_{\text{2}}\text{O}$

2NO + O₂ $\stackrel{}{\to }$ 2NO₂ (nâu đỏ)

+ Mẫu thử phản ứng không xuất hiện khí là FeSO₄

Đáp án B

Trích mẫu thử của ba chất rắn ra ba ống nghiệm có đánh số

Nhỏ dung dịch NaOH lần lượt vào từng mẫu thử.

Hiện tượng khi cho các mẫu thử vào dung dịch NaOH:

+ Tan và tạo khí không màu → Al

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂

+ Tan và không có khí → Al₂O₃

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

+ Không tan → Mg

Đáp án A

Trích mẫu thử của 4 chất rắn ra 4 ống nghiệm có đánh số.

Hòa tan 4 mẫu thử bằng nước

Hiện tượng quan sát được khi hòa tan các mẫu thử vào nước:

+ Tan tạo dung dịch đục → CaO.

CaO + H₂O $\stackrel{}{\to }$ Ca(OH)₂

+ Tan tạo dung dịch đục đồng thời giải phóng khí không màu → Ca

Ca + 2H₂O $\stackrel{}{\to }$ Ca(OH)₂ + H₂

+ Không tan → Al₂O₃

+ Tan tạo dung dịch trong, giải phóng khí không màu → Na

2Na + 2H₂O $\stackrel{}{\to }$ 2NaOH + H₂

Nguyên nhân khi sản phẩm tạo thành là dung dịch Ca(OH)₂ thì hiện tượng quan sát được là dung dịch vẩn đục là Ca(OH)₂ chỉ tan một phần trong nước tạo dung dịch và chính phần không tan này làm cho dung dịch vẩn đục.

Đáp án D

Chỉ có lọ đựng FeO + Fe₂O₃ phản ứng với HCl hoặc H₂SO₄ loãng không giải phóng khí. Các lọ còn lại chứa Fe phản ứng với HCl hoặc H₂SO₄ loãng giải phóng khí:

Fe + 2H⁺ $\stackrel{}{\to }$ Fe²⁺ + H₂↑.

Còn với dung dịch HNO₃ đặc thì cả 3 mẫu thử đều tan và giải phóng khí đỏ nâu.

Đáp án B

Đầu tiên, dùng H⁺ nhận biết được Ag không tan còn các kim loại kia đều tan và giải phóng khí không màu.

2Al + 6H⁺ → 2Al³⁺ + 3H₂↑

Mg + 2H⁺ → Mg²⁺ + H₂↑

Fe + 2H⁺ → Fe²⁺ + H₂↑

Dùng dung dịch NaOH nhận biết kim loại từ các dung dịch thu được khi phản ứng với H⁺:

+ Dung dịch xuất hiện kết tủa keo trắng, tan trong OH^– dư là dung dịch chứa Al³⁺. Kim loại ban đầu là Al.

Al³⁺ + 3OH^- → Al(OH)₃$\downarrow$

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

+ Dung dịch xuất hiện kết trắng xanh là dung dịch chứa Fe²⁺. Kim loại ban đầu là Fe.

Fe²⁺ + 2OH^- → Fe(OH)₂$\downarrow$

+ Dung dịch xuất hiện kết tủa trắng là dung dịch chứa Mg²⁺. Kim loại ban đầu là Mg.

Mg²⁺ + 2OH^- → Mg(OH)₂$\downarrow$

Đáp án B

Trích các mẫu thử của 4 chất rắn ra 4 ống nghiệm có đánh số.

Hòa tan 4 mẫu thử này bằng H₂O

+ Mẫu thử tan trong H₂O là K₂O

K₂O + H₂O → 2KOH

+ Mẫu thử không tan trong H₂O là MgO, Al₂O₃

+ Mẫu thử tan tạo kết tủa keo trắng Al(OH)₃ và giải phóng khí là Al₄C₃

A1₄C₃ + 12H₂O $\stackrel{}{\to }$ 4Al(OH)₃ + 3CH₄

Sau đó lấy dung dịch KOH thu được từ bước nhận biết trên cho vào hai mẫu thử không tan trong nước, mẫu thử tan trong dung dịch KOH là Al₂O₃, mẫu thử không tan là MgO.

Al₂O₃ + 2KOH → 2KAlO₂ + H₂O

Đáp án C

Trong dung dịch có anion ${\text{NO}}_{\text{3}}^{-}$ tạo thành muối tan với mọi cation, còn lại 3 anion là ${\text{PO}}_{\text{4}}^{3-}$, ${\text{CO}}_{\text{3}}^{2-}$ và ${\text{SO}}_{\text{4}}^{2-}$ ta lựa chọn hóa chất nào đó để kết hợp với tối đa 3 anion này để tạo thành kết tủa đồng thời hạn chế tối đa đưa thêm anion lạ vào dung dịch. Do đó sử dụng Ba(NO₃)₂ ta loại bỏ được cả 3 anion (hình thành kết tủa) và không đưa thêm anion lạ vào dung dịch.

Ba²⁺ + ${\text{CO}}_{\text{3}}^{2-}$ → BaCO₃$\downarrow$

3Ba²⁺ + 2${\text{PO}}_{\text{4}}^{3-}$ → Ba₃(PO₄)₂$\downarrow$

Ba²⁺ + ${\text{SO}}_{\text{4}}^{2-}$ → BaSO₄$\downarrow$ 

Đáp án D

Các dung dịch dùng để nhận biết và hiện tượng quan sát được:

Đáp án C

- Dung dịch Na₂SO₄, KCl có pH = 7, môi trường trung tính không làm quỳ tím đổi màu.

- Dung dịch HCl là dung dịch axit, pH < 7 làm quỳ tím hóa đỏ.

- Dung dịch kiềm NaOH có pH > 7, môi trường bazơ → làm quỳ tím hóa xanh

Đáp án B

- Trích mẫu thử. Cho lần lượt các mẫu thử vào dung dịch H₂SO₄.

+ Mẫu thử sủi bọt khí không màu đồng thời xuất hiện ↓ trắng là Ba

Ba + H₂SO₄ → BaSO₄$\downarrow$ + H₂$\uparrow$

+ Mẫu thử chỉ sủi bọt khí không màu là Mg, Zn và Fe.

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

- Cho tiếp Ba dư vào rồi lọc bỏ kết tủa → thu được dung dịch chỉ chứa Ba(OH)₂

- Lấy dung dịch này cho từ từ đến dư vào các dung dịch sản phẩm phía trên:

+ Dung dịch cho ↓ trắng → dung dịch là MgSO₄ → mẫu thử là Mg.

+ Dung dịch cho ↓ xanh trắng → dung dịch là FeSO₄ → mẫu thử là Fe.

Ba(OH)₂ + FeSO₄ → BaSO4$\downarrow$+ Fe(OH)₂$\downarrow$

+ Dung dịch cho ↓ keo trắng lẫn kết tủa trắng rồi tan một phần → dung dịch là ZnSO₄ → mẫu thử là Zn.

Ba(OH)₂ + ZnSO₄ → BaSO₄$\downarrow$ + Zn(OH)₂$\downarrow$

Zn(OH)₂ + Ba(OH)₂ → BaZnO₂ + 2H₂O

Đáp án B

Thuốc thử duy nhất dùng để nhận biết 4 dung dịch trên là dung dịch Ba(HCO₃)₂ . Ta có cách nhận biết như sau:

+ Khi cho lần lượt dung dịch Ba(HCO₃)₂ vào các mẫu thử thì:

Mẫu thử phản ứng giải phóng khí là dung dịch HCl:

Ba(HCO₃)₂ + 2HCl $\stackrel{}{\to }$ BaCl₂ + 2CO₂$\uparrow$­ + 2H₂O

Mẫu thử phản ứng tạo kết tủa trắng là NaOH:

2NaOH + Ba(HCO₃)₂ $\stackrel{}{\to }$ Na₂CO₃ + BaCO₃$\downarrow$ + 2H₂O

Mẫu thử phản ứng tạo kết tủa trắng đồng thời giải phóng khí là:

Ba(HCO₃)₂ + H₂SO₄ $\stackrel{}{\to }$ BaSO₄$\downarrow$ + 2CO₂­$\uparrow$ + 2H₂O

Mẫu thử không hiện tượng là dung dịch NaCl.

Đáp án B

Al³⁺ và Zn²⁺  đều tạo kết tủa keo và tan trong NaOH dư

Al³⁺ + 3OH^- → Al(OH)₃$\downarrow$

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

Zn²⁺ + 2OH^- → Zn(OH)₂$\downarrow$

Zn(OH)₂ + 2NaOH → Na₂ZnO₂ + 2H₂O

Đáp án C

Dùng Ba(OH)₂ thì:

+) NH₄Cl: khí mùi khai

NH₄⁺ + OH^- → NH₃$\uparrow$­ + H₂O

+) AlCl₃: Kết tủa keo sau đó tan

Al³⁺ + 3OH^- → Al(OH)₃$\downarrow$

2Al(OH)₃ + Ba(OH)₂ → Ba(AlO₂)₂ + 4H₂O

+) FeCl₃: Kết tủa nâu đỏ

Fe³⁺ + 3OH^- → Fe(OH)₃$\downarrow$

+) Na₂SO₄: kết tủa trắng

Ba²⁺ + ${\text{SO}}_{\text{4}}^{2-}$ → BaSO₄$\downarrow$

+) (NH₄)₂SO₄: kết tủa trắng + khí mùi khai

Ba²⁺ + ${\text{SO}}_{\text{4}}^{2-}$ → BaSO₄$\downarrow$

NH₄⁺ + OH^- → NH₃­$\uparrow$ + H₂O

+) NaCl: không có hiện tượng gì

Đáp án D

Dung dịch AgNO₃ không phân biệt được 2 dung dịch vì đều tạo kết tủa trắng.

HCl + AgNO₃ → AgCl$\downarrow$ + HNO₃

Na₂CO₃ + 2AgNO₃ → 2NaNO₃ + Ag₂CO₃$\downarrow$

Đáp án D

Sử dụng hóa chất: AgNO₃

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng

Phương trình hóa học minh họa:

KCl + AgNO₃ → AgCl _{(↓ trắng)} + KNO₃

Đáp án D

- Trích mẫu thử của mỗi chất cho ra các ống nghiệm khác nhau và đánh số thứ tự

- Nhỏ từ từ dung dịch HCl và từng mẫu thử.

+ Xuất hiện bọt khí: NaHCO₃

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂$\uparrow$+ H₂O

+ Không có hiện tượng gì: Na₂SO₄

Đáp án B

A. Sử dụng dung dịch BaCl₂ làm thuốc thử thì ta chỉ nhận biết được dung dịch Na₂CO₃ do có phản ứng với dung dịch BaCl₂ tạo kết tủa trắng:

BaCl₂ + Na₂CO₃ $\stackrel{}{\to }$ BaCO₃$\downarrow$+ 2NaCl

B. Sử dụng dung dịch Ba(OH)₂ làm thuốc thử thì ta nhận biết được các chất như sau:

+ Dung dịch phản ứng với thuốc thử làm xuất hiện kết tủa trắng là Na₂CO₃:

 Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ $\stackrel{}{\to }$ BaCO₃$\downarrow$+ 2NaOH

+ Dung dịch phản ứng với thuốc thử giải phóng khí mùi khai là NH₄NO₃:

+ Dung dịch mà khi cho thuốc thử vào chuyển sang màu đỏ là phenolphatlein.

+ Dung dịch mà khi cho thuốc thử vào không có hiện tượng là NaNO₃.

C. Sử dụng dung dịch HCl làm thuốc thử thì ta chỉ nhận biết được dung dịch Na₂CO₃ do khi tác dụng với dung dịch HCl giải phóng khí không màu: Na₂CO₃ + 2HCl $\stackrel{}{\to }$ 2NaCl + CO₂­$\uparrow$ + H₂O.

Với đáp án A và C; sau khi cùng nhận biết được dung dịch Na₂CO₃ thì có thể dùng dung dịch Na₂CO₃ để nhận biết dung dịch phenolphtalein (do dung dịch Na₂CO₃ có tính kiềm) nhưng không thể tiếp tục nhận biết hai dung dịch còn lại là NH₄NO₃ và NaNO₃.

Đáp án D

Do có phản ứng:

4Ag + 2H₂S + O₂ → 2H₂O + 2Ag₂S$\downarrow$_đen

Đáp án A

Muối ${\mathrm{Cr}}_2{{\mathrm{O}}_7}^{2-}$ có màu da cam

Đáp án C

Thủy ngân tác dụng với lưu huỳnh ngay tại điều kiện thường:

Hg + S → HgS↓

Do đó khi làm vỡ nhiệt kế thuỷ ngân thì chất bột được dùng để rắc lên thuỷ ngân rồi gom lại là lưu huỳnh.

HgS là chất rất bền, khó tan trong axit nên đươc thu gom lại dễ dàng.