Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm

- Biện pháp tu từ được sử dụng:
+ điệp ngữ: lên rừng
+ điệp cấu trúc: ngày…lên rừng
+ tương phản: ngan ngát hương say >< nước mắt cay cay
+ câu hỏi tu từ: Mày ở đâu?
-Tác dụng
+ Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm; tạo nhịp điệu da diết cho lời thơ
+ Nhấn mạnh tâm trạng đau đáu của những người lính trong hành trình trở lại chiến trường xưa, đi tìm đồng đội.
+ Thể hiện tình yêu, sự trân trọng, cảm phục của tác giả đối với những người lính đã ngã

Việc đi tìm đồng đội là một việc làm đầy ý nghĩa thể hiện nghĩa tình với những đồng đội từng kề vai sát cánh, cùng chung chiến hào đánh đuổi quân thù, giải phóng đất nước mà còn là trách nhiệm của những người còn sống với người đã hi sinh và cả những người thân của họ. Dù gian khổ, khó khăn, những người lính vẫn không từ bỏ việc tìm lại đồng đội đã nằm xuống. Điều này thật đáng cảm phục. 

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. 
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc 
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vấn đề trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Có thể theo hướng:
- Cuộc sống hòa bình hôm nay là thành quả chiến đấu, hi sinh của bao thế hệ đi trước. Vì thế, là một người trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước, mỗi chúng ta cần ý thức sâu sắc trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
+ Bồi dưỡng lòng yêu nước. Trong thời bình, yêu nước bộc lộ qua nhiều góc nhìn và thể hiện khác nhau như sau: luôn có lòng tự hào về con người, quê nhà, quốc gia, anh hùng hào kiệt, danh nhân văn hóa,...; luôn có tình thương yêu đối với đồng bào, giống nòi, dân tộc, phải cảm thông sâu sắc nỗi đau của đồng bào, dân tộc, mong muốn đồng bào mình được sống ấm no, hạnh phúc; cần cù và phát minh sáng tạo trong lao động để kiến thiết xây dựng quốc gia ngày càng giàu đẹp.
+ Nhận thức sâu sắc về vai trò của bản thân và ý nghĩa của việc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc
+ Chăm chỉ, sáng tạo trong học tập lao động; tích cực rèn luyện đạo đức, tác phong, sống trong sáng, lành mạnh, tránh các tệ nạn xã hội; quan tâm đến đời sống chính trị, xã hội của địa phương của đất nước; tích cực tham gia việc góp phần xây dựng quê hương bằng những việc làm thiết thực, phù hợp với khả năng; biết phê phán, đấu tranh với những hành vi đi ngược lại lợi ích quốc gia, dân tộc. 
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.  
e. Sáng tạo
Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.  
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích đoạn trích; nhận xét tình yêu thiên nhiên đất nước được gửi gắm qua hình tượng Sông Đà.  
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:
* Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và đoạn trích 
* Cảm nhận hình tượng Sông Đà hung bạo trong đoạn trích:
- Cảnh vách đá bờ sông
+ Hình ảnh vách thành gợi liên tưởng về những vách đá cao dựng đứng, thâm nghiêm, vững chãi
+ So sánh vách đá thành chẹt lòng Sông Đà như một cái yết hầu mới mẻ, độc đáo gợi tả cụ thể về hình dạng của dòng sông đoạn có vách đá chảy qua
+ Cái hẹp của lòng sông tác giả tả qua hàng loạt chi tiết:
Mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời, con hổ con nai có thể vọt qua sông, và chỉ cần nhẹ tay thôi cũng có thể ném hòn đá từ bờ bên này qua bên kia vách
+ Cảm giác đi trên sông qua đoạn này cũng được miêu tả chân thực qua biện pháp tương phản và so sánh vừa chính xác, tinh tế, vừa bất ngờ và độc đáo
- Ghềnh trên sông Đà: Dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm …
+ Dài hàng cây số tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm + Câu văn nhịp ngắn, nhanh, dồn dập kết hợp với các thanh sắc, những từ ngữ điệp nối tiếp thế chỗ nhau trong các cụm từ nước xô đá, đá xô song, sóng xô gió đã tái hiện sinh động quần thể những sức mạnh thiên nhiên dữ dội nhất của nước, sóng, gió, và đá Sông Đà nơi mặt ghềnh + Từ láy gùn ghè và hình ảnh so sánh mang đậm sắc thái nhân hóa “như lúc nào cũng đòi nợ xuýt tay bất cứ người lái đò nào tóm được” đã thể hiện sinh động sự hung hãn lì lợm và cuồng bạo của dòng sông. - Những hút nước ở quãng Tà Mường Vát
+ Một loạt những hình ảnh sống động, đặc sắc: những cái hút nước giống như cái giếng bê tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu, một cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng nước sông xanh ve một áng thuỷ tinh khối đúc dày, Nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc , Nước ặc ặc lên như rót dầu sôi vào cho người đọc hình dung cụ thể về hình dạng, âm thanh của cái hút nước như một quái vật đang giận dữ tới ghê người. + Hình ảnh liên tưởng việc đi qua cái hút nước với ô tô đi qua quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực giúp người đọc dễ dàng hình dung ra cảm giác hãi hùng nếu phải đi thuyền men gần nó. Nhà văn còn phát huy trí tưởng tượng phong phú khi hình dung ra những bè gỗ to lớn nghênh ngang bị lôi tuột xuống đáy hút nước, hay chiếc thuyền bị hút trồng cây chuối ngược rồi vụt biến đi... tan xác ở khuỷnh sông dưới để chứng minh sự nguy hiểm, tàn bạo của hút nước. + Nguyễn Tuân còn tạo ra một giả tưởng li kì khi có một anh quay phim táo tợn ngồi thuyền thúng đi vào cái hút nước để bằng thủ pháp điện ảnh, nhà văn truyền tới người đọc cảm nhận về cái hút nước từ hình khối đến màu sắc của dòng sông và cả cảm giác sợ hãi rất chân thực của con người khi phải đứng trong lòng một khối pha lê xanh như sắp vỡ tan, bất cứ lúc nào cũng như sắp đổ ụp vào người.
=> Sông Đà với vẻ đẹp hung bạo, mạnh mẽ như sẵn sàng thách thức tất cả, là kẻ thù số một của con người.
- Đoạn văn sử dụng ngôn từ giàu chất tạo hình với trí tưởng tượng phong phú, độc đáo, triệt để sự dụng thủ pháp nhân hóa, so sánh và vận dụng kiến thức ở nhiều lĩnh vực đời sống, quân sự, võ thuật, điện ảnh….Nguyễn Tuân đã miêu tả rất ấn tượng về vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội của con sông Đà. 
* Nhận xét về tình yêu thiên nhiên đất nước được gửi gắm qua hình tượng Sông Đà.
- Qua hình tượng sông Đà, Nguyễn Tuân thể hiện tình yêu mến thiết tha đối với thiên nhiên đất nước. Với ông, thiên nhiên cũng là một tác phẩm nghệ thuật vô song của tạo hóa. Cảm nhận và miêu tả sông Đà, Nguyễn Tuân đã chứng tỏ sự tài hoa, uyên bác và lịch lãm. Hình tượng sông Đà làm phông nền cho sự xuất hiện và tôn vinh vẻ đẹp của người lao động trong chế độ mới.
=> Đoạn trích Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân là một bài tuỳ bút có giá trị vô cùng to lớn, tác giả đã thành công ngợi ca vẻ đẹp của thiên nhiên cùng với con người miền Tây bắc xa xôi. Đồng thời thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng, sự gắn bó tha thiết, sâu nặng của Nguyễn Tuân đối với quê hương, đất nước, con người Việt Nam.  
d. Chính tả, ngữ pháp
Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.  
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.